Kết quả API MediaWiki

This is the HTML representation of the JSON format. HTML is good for debugging, but is unsuitable for application use.

Specify the format parameter to change the output format. To see the non-HTML representation of the JSON format, set format=json.

See the complete documentation, or the API help for more information.

{
    "compare": {
        "fromid": 1,
        "fromrevid": 1,
        "fromns": 0,
        "fromtitle": "Hoa K\u1ef3",
        "toid": 2,
        "torevid": 2,
        "tons": 0,
        "totitle": "A",
        "*": "<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-lineno\" id=\"mw-diff-left-l1\">D\u00f2ng 1:</td>\n<td colspan=\"2\" class=\"diff-lineno\">D\u00f2ng 1:</td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">&lt;noinclude&gt;</del>{{<del class=\"diffchange diffchange-inline\">pp-vandalism</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">small=yes}}&lt;/noinclude&gt;{{1000 b\u00e0i c\u01a1 b\u1ea3n}}</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>{{<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">for</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">m\u1eabu </ins>t\u1ef1 <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Kirin</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0410</ins>}}</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{V\u1ec1|qu\u1ed1c gia c\u00f3 t\u00ean th\u00f4ng d\u1ee5ng l\u00e0 M\u1ef9|m\u1ee5c t\u1eeb kh\u00e1c|M\u1ef9 (\u0111\u1ecbnh h\u01b0\u1edbng)}}</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>{{<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Th\u00f4ng </ins>tin <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">ch\u1eef c\u00e1i </ins>Latinh}}</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Coord|40|N|100|W|display=title}}</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>{{<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Nguy\u00ean \u00e2m </ins>ti\u1ebfng Vi\u1ec7t}}</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Infobox country</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| conventional_long_name\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = H\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c Hoa K\u1ef3 &lt;!-- Theo c\u00e1c c\u01a1 quan c\u00f3 th\u1ea9m quy\u1ec1n, t\u00ean g\u1ecdi ch\u00ednh th\u1ee9c c\u1ee7a qu\u1ed1c gia n\u00e0y l\u00e0 \"H\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c Hoa K\u1ef3\", vui l\u00f2ng \u0111\u1eebng s\u1eeda th\u00e0nh \"ch\u1ee7ng\" --&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| native_name\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{native name|en|United States of America}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| common_name\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = Hoa K\u1ef3</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| linking_name\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = M\u1ef9</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| image_flag\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = Flag of the United States.svg</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| image_coat\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = Greater coat of arms of the United States.svg</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| symbol_type\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = Qu\u1ed1c huy</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| symbol\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = \u0110\u1ea1i \u1ea5n Hoa K\u1ef3#Thi\u1ebft k\u1ebf</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| national_motto\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = &lt;br /&gt;&lt;div style=\"padding-bottom:0.5em;text-align:center;\"&gt;''[[In God We Trust]]''&lt;br /&gt;{{small|(\"Ch\u00fang ta tin v\u00e0o Ch\u00faa\")}}{{sfn|McKenna|2021|p=280}}{{efn|{{USC|36|302}} }}&lt;/div&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{collapsible list</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|title=''{{nobold|C\u00e1c kh\u1ea9u hi\u1ec7u kh\u00e1c&amp;nbsp;}}''</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|titlestyle=background:transparent;text-align:center;line-height:1.15em|liststyle=text-align:center;white-space:nowrap|{{native phrase|la|[[E pluribus unum]]}} {{small|([[de facto]])}}&lt;br /&gt;{{small|(\"Mu\u00f4n ng\u01b0\u1eddi nh\u01b0 m\u1ed9t\")}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|{{native phrase|la|[[Annuit c\u0153ptis]]}}&lt;br /&gt;{{small|(\"[[Thi\u00ean Ch\u00faa]] \u0111\u00e3 \u1ee7ng h\u1ed9 ch\u1ee7 tr\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a ch\u00fang t\u00f4i\")}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|{{native phrase|la|[[Novus ordo seclorum]]}}&lt;br /&gt;{{small|(\"Tr\u1eadt </del>t\u1ef1 <del class=\"diffchange diffchange-inline\">th\u1ebf gi\u1edbi m\u1edbi\")}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| other_symbol\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[T\u1eadp tin:Great Seal of the United States (obverse).svg|90px]] [[T\u1eadp tin:Great Seal of the United States (reverse).svg|90px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| other_symbol_type\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[\u0110\u1ea1i \u1ea5n Hoa K\u1ef3|\u0110\u1ea1i \u1ea5n]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| national_anthem\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = &lt;br /&gt;''[[The Star-Spangled Banner]]''&lt;br /&gt;(\"L\u00e1 c\u1edd l\u1ea5p l\u00e1nh \u00e1nh sao\")&lt;br /&gt;{{center</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Star Spangled Banner instrumental.ogg]]</del>}}</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| march\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = &lt;br /&gt;''[[The Stars and Stripes Forever]]''&lt;br /&gt;(\"L\u00e1 c\u1edd s\u1ecdc sao mu\u00f4n n\u0103m\")&lt;br /&gt;</del>{{<del class=\"diffchange diffchange-inline\">center|[[T\u1eadp tin:March, \"The Stars and Stripes Forever\" \u00b7 Colonel John R. Bourgeois, Director \u00b7 John Philip Sousa \u00b7 United States Marine Band.ogg]]}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| image_map\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = United States (orthographic projection).svg &lt;!-- Consensus map, see talk page. --&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| map_width\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 220px</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| alt_map\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = Projection of North America with the United States in green</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| map_caption\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = V\u1ecb tr\u00ed [[Hoa K\u1ef3 l\u1ee5c \u0111\u1ecba|ch\u00ednh qu\u1ed1c Hoa K\u1ef3]] (xanh) t\u1ea1i [[B\u1eafc M\u1ef9]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| image_map2\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = US insular areas SVG.svg</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| alt_map2\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = Hoa K\u1ef3 v\u00e0 [[C\u00e1c l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3|l\u00e3nh th\u1ed5 h\u1ea3i ngo\u1ea1i]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| map_caption2\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = V\u1ecb tr\u00ed Hoa K\u1ef3 (xanh \u0111\u1eadm) c\u00f9ng c\u00e1c [[C\u00e1c l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3|v\u00f9ng qu\u1ed1c h\u1ea3i]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| capital\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[T\u1eadp tin: Seal of the District of Columbia.svg|24px]]\u00a0  [[Washington, D.C.]]&lt;br/&gt;{{small|{{coord|38|53|N|77|01|W|display=inline}}}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| largest_city\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[T\u1eadp </del>tin<del class=\"diffchange diffchange-inline\">:Seal of New York City BW.svg|24px]] [[Th\u00e0nh ph\u1ed1 New York]]&lt;br /&gt;{{small|{{coord|40|43|N|74|00|W|display=inline}}}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| official_languages\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = Kh\u00f4ng c\u00f3 \u1edf [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|c\u1ea5p li\u00ean bang]]{{ref label|engoffbox|a|}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| languages_type\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Ng\u00f4n ng\u1eef qu\u1ed1c gia]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| languages\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Ti\u1ebfng Anh]]{{ref label|engfactobox|b|}} &lt;!--- NOTE: Just English, don't add \"American English\". ---&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| ethnic_groups\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{plainlist|'''Theo ch\u1ee7ng t\u1ed9c:'''</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* 76,3% [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 da tr\u1eafng|ng\u01b0\u1eddi da tr\u1eafng]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* 13,4% [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi|ng\u01b0\u1eddi da \u0111en]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* 5,9% [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c \u00c1|ng\u01b0\u1eddi g\u1ed1c \u00c1]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* 2,8% [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 \u0111a ch\u1ee7ng t\u1ed9c|ng\u01b0\u1eddi \u0111a ch\u1ee7ng t\u1ed9c]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* 1,3% [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 b\u1ea3n \u0111\u1ecba t\u1ea1i Hoa K\u1ef3|ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n \u0111\u1ecba]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* 0,2% [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng|ng\u01b0\u1eddi g\u1ed1c Qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng]]}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{plainlist|'''Theo s\u1eafc t\u1ed9c:'''</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* 81,5% ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng ph\u1ea3i g\u1ed1c </del>Latinh <del class=\"diffchange diffchange-inline\">ho\u1eb7c T\u00e2y Ban Nha</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* 18,5% [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Latinh v\u00e0 T\u00e2y Ban Nha|ng\u01b0\u1eddi g\u1ed1c Latinh ho\u1eb7c T\u00e2y Ban Nha]]</del>}}</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| ethnic_groups_year\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 2019</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| ethnic_groups_ref\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = &lt;ref&gt;</del>{{<del class=\"diffchange diffchange-inline\">ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/US/PST045219 |title=U.S. Census Bureau QuickFacts: United States |work=[[United States Census]] |access-date=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2020 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2023-10-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231015044639/https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/US/PST045219 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| demonym\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| government_type\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng ch\u1ebf|C\u1ed9ng ho\u00e0 t\u1ed5ng th\u1ed1ng]] [[Li\u00ean bang|li\u00ean bang]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| leader_title1\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|T\u1ed5ng th\u1ed1ng]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| leader_name1\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Donald Trump]] ([[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|R]])&lt;ref&gt;\"R\" vi\u1ebft t\u1eaft cho Republican Party t\u1ee9c [[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a]]; \"D\" vi\u1ebft t\u1eaft cho Democratic Party t\u1ee9c [[\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7]]&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| leader_title2\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Ph\u00f3 T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|Ph\u00f3 T\u1ed5ng th\u1ed1ng]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| leader_name2\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[JD Vance]] ([[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|R]])</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| leader_title3\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Ch\u1ee7 t\u1ecbch H\u1ea1 vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|Ch\u1ee7 t\u1ecbch H\u1ea1 vi\u1ec7n]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| leader_name3\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Mike Johnson]] ([[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng ho\u00e0 (Hoa K\u1ef3)|R]])</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| leader_title4\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Ch\u00e1nh \u00e1n Hoa K\u1ef3]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| leader_name4\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[John Roberts]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| legislature\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Qu\u1ed1c h\u1ed9i Hoa K\u1ef3|Qu\u1ed1c h\u1ed9i]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| upper_house\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| lower_house\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[H\u1ea1 vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|H\u1ea1 vi\u1ec7n]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| sovereignty_type\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[L\u1ecbch s\u1eed Hoa K\u1ef3|\u0110\u1ed9c l\u1eadp]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| sovereignty_note\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = t\u1eeb [[\u0110\u1ebf qu\u1ed1c Anh]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_event1\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Tuy\u00ean ng\u00f4n \u0111\u1ed9c l\u1eadp Hoa K\u1ef3|Tuy\u00ean b\u1ed1 \u0111\u1ed9c l\u1eadp]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_date1\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 4 th\u00e1ng 7 n\u0103m 1776</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_event2\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Giai \u0111o\u1ea1n Li\u00ean bang|Li\u00ean bang]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_date2\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 1 th\u00e1ng 3 n\u0103m 1781</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_event3\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Hi\u1ec7p \u0111\u1ecbnh Paris (1783)|Hi\u1ec7p \u0111\u1ecbnh Paris]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_date3\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 3 th\u00e1ng 9 n\u0103m 1783</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_event4\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|Hi\u1ebfn ph\u00e1p]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_date4\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 21 th\u00e1ng 6 n\u0103m 1788</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_event5\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Tuy\u00ean ng\u00f4n nh\u00e2n quy\u1ec1n Hoa K\u1ef3|Tuy\u00ean ng\u00f4n nh\u00e2n quy\u1ec1n]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_date5\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 25 th\u00e1ng 9 n\u0103m 1789</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_event6\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Hawaii|Ti\u1ec3u bang cu\u1ed1i c\u00f9ng]] [[K\u1ebft n\u1ea1p v\u00e0o Li\u00ean minh|gia nh\u1eadp]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_date6\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 21 th\u00e1ng 8 n\u0103m 1959</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_event7\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[Tu ch\u00ednh \u00e1n hai m\u01b0\u01a1i b\u1ea3y Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|Tu ch\u00ednh \u00e1n cu\u1ed1i c\u00f9ng]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| established_date7\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 5 th\u00e1ng 5 n\u0103m 1992</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| area_label\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = T\u1ed5ng c\u1ed9ng</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| area_footnote\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = &lt;ref&gt;C\u00e1c khu v\u1ef1c c\u1ee7a 50 ti\u1ec3u bang v\u00e0 Qu\u1eadn Columbia nh\u01b0ng kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 Puerto Rico c\u0169ng nh\u01b0 (c\u00e1c) l\u00e3nh th\u1ed5 \u0111\u1ea3o kh\u00e1c tr\u00ean m\u1ed7i {{Citation| date = August 2010| title = State Area Measurements and Internal Point Coordinates| publisher = [[U.S. Census Bureau]]| url = https://www.census.gov/geo/reference/state-area.html| access-date = ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2017| quote = reflect base feature updates made in the MAF/TIGER database through August, 2010.| archive-date = 2018-03-16| archive-url = https://web.archive.org/web/20180316004512/https://www.census.gov/geo/reference/state-area.html}}&lt;/ref&gt;{{ref label|areabox|c}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| area_rank\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 3</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| area_sq_mi\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 3796742</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| percent_water\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 7,0&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|title=The Water Area of Each State|access-date=January 29, 2024|publisher=[[United States Geological Survey]]|url=https://www.usgs.gov/special-topics/water-science-school/science/how-wet-your-state-water-area-each-state|date=2018|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2024-01-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20240130011632/https://www.usgs.gov/special-topics/water-science-school/science/how-wet-your-state-water-area-each-state|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| area_label2\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = \u0110\u1ea5t li\u1ec1n</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| area_data2\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 3.531.905 d\u1eb7m vu\u00f4ng Anh (9.147.590 km\u00b2)</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| population_estimate\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| population_census\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 335.893.238 &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.commerce.gov/news/blog/2024/01/census-bureau-projects-us-and-world-populations-new-years-day|title=Census Bureau Projects U.S. and World Populations on New Year\u2019s Day|work=U.S. Department of Commerce|access-date=ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2024|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2024-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20241219135632/https://www.commerce.gov/news/blog/2024/01/census-bureau-projects-us-and-world-populations-new-years-day|url-status=live}} \u0110i\u1ec1u tra d\u00e2n s\u1ed1 n\u0103m 2024 k\u1ec3 t\u1eeb ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2024.&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| population_estimate_year\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 2023</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| population_estimate_rank\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 3rd</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| population_census_year\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 2020</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| population_census_rank\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 3</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| population_density_sq_mi\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 87&lt;!-- Figures use (population/land area) as of March 2018. --&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| population_density_rank\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 146</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| GDP_PPP\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{increase}} {{nowrap|26.950 ngh\u00ecn t\u1ef7 USD}}&lt;ref name=\"IMF.WEO.US\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/October/weo-report?c=111,&amp;s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&amp;sy=2020&amp;ey=2028&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc=0&amp;ssd=1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1 |title=World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (US) |website=IMF.org |publisher=[[International Monetary Fund]] |date=October 10, 2023 |access-date=October 10, 2023 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2023-10-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231025002251/https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/October/weo-report?c=111,&amp;s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&amp;sy=2020&amp;ey=2028&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc=0&amp;ssd=1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| GDP_PPP_year\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 2023</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| GDP_PPP_rank\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 2</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| GDP_PPP_per_capita\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{increase}} 80,412 USD&lt;ref name=\"IMF.WEO.US\" /&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| GDP_PPP_per_capita_rank\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 8</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| GDP_nominal\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{increase}} {{nowrap|26.950 ngh\u00ecn t\u1ef7 USD}}&lt;ref name=\"IMF.WEO.US\" /&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| GDP_nominal_year\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 2023</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| GDP_nominal_rank\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 1</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| GDP_nominal_per_capita\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{increase}} 80,412 USD&lt;ref name=\"IMF.WEO.US\" /&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| GDP_nominal_per_capita_rank\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 5</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| Gini\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 48.5&lt;!-- Number only. --&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| Gini_year\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 2020</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| Gini_change\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = increase</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| Gini_ref\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.washingtonpost.com/business/2019/09/26/income-inequality-america-highest-its-been-since-census-started-tracking-it-data-show/ |title=Income inequality in America is the highest it's been since Census Bureau started tracking it, data shows |work=[[The Washington Post]] |access-date=ng\u00e0y 27 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2020 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-03-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200328071041/https://www.washingtonpost.com/business/2019/09/26/income-inequality-america-highest-its-been-since-census-started-tracking-it-data-show/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| HDI\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 0.926&lt;!-- Number only. --&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| HDI_year\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 2019&lt;!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year. --&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| HDI_change\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = increase&lt;!-- Increase/decrease/steady. --&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| HDI_ref\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = &lt;ref name=\"UNHDR\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020: The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2020|access-date=ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2020|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-12-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20201215063955/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| HDI_rank\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 17</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| currency\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[{{#property:p38}}]] ($)</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| currency_code\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = USD</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| utc_offset\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = \u22124 \u0111\u1ebfn \u221212, +10, +11</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| utc_offset_DST\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = \u22124 \u0111\u1ebfn \u221210{{ref label|UTCbox|d|}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| date_format\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{abbr|tt|th\u00e1ng}}-{{abbr|nn|ng\u00e0y}}-{{abbr|nn|n\u0103m}}&lt;br /&gt;{{abbr|nnnn|n\u0103m}}.{{abbr|tt|th\u00e1ng}}.{{abbr|nn|ng\u00e0y}}&lt;ref&gt;Xem [[K\u00fd hi\u1ec7u ng\u00e0y v\u00e0 gi\u1edd \u1edf Hoa K\u1ef3]].&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| drives_on\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = ph\u1ea3i{{ref label|driving|e}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| calling_code\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = [[K\u1ebf ho\u1ea1ch \u0111\u00e1nh s\u1ed1 \u0111i\u1ec7n tho\u1ea1i c\u1ee7a B\u1eafc M\u1ef9|+1]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| iso3166code\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = US</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| ISO_3166\u20131_alpha2\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| ISO_3166\u20131_alpha3\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| sport_code\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| vehicle_code\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| electricity\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 120 V\u201360 Hz</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| cctld\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = ; [[T\u00ean mi\u1ec1n c\u1ea5p cao nh\u1ea5t d\u00f9ng chung]]:&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web | url = https://doi.org/10.1787/232630011251 | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Generic Top Level Domain Names | author =\u00a0 | ng\u00e0y =\u00a0 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = 5 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2024 | n\u01a1i xu\u1ea5t b\u1ea3n =\u00a0 | ng\u00f4n ng\u1eef = }}&lt;/ref&gt; [[.com]], [[.org]], [[.net]], [[.edu]], [[.gov]], [[.mil]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">; ccTLD (th\u01b0\u1eddng kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng \u1edf Hoa K\u1ef3): [[.us]], [[.pr]], [[.as]], [[.gu]], [[.mp]], [[.vi]] and, formerly, [[.um]] (b\u1ecb ICANN x\u00f3a v\u00e0o n\u0103m 2008, nh\u01b0ng v\u1eabn \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u00ednh ph\u1ee7 Hoa K\u1ef3 c\u00f4ng nh\u1eadn l\u00e0 ccTLD)</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| official_website\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{URL|http://www.usa.gov/}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| religion\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{ublist |item_style=white-space:nowrap|65% [[C\u01a1 \u0110\u1ed1c gi\u00e1o]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\"> |28% [[Kh\u00f4ng t\u00f4n gi\u00e1o]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\"> |6% [[T\u00f4n gi\u00e1o t\u1ea1i Hoa K\u1ef3|Kh\u00e1c]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\"> |1% Kh\u00f4ng r\u00f5</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| religion_year\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 2020</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| religion_ref\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = &lt;ref name=\"Pew2020\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |title=Measuring Religion in Pew Research Center's American Trends Panel |url=https://www.pewforum.org/2021/01/14/measuring-religion-in-pew-research-centers-american-trends-panel/ |website=Measuring Religion in Pew Research Center's American Trends Panel &amp;#124; Pew Research Center |publisher=Pew Research Center |access-date =ng\u00e0y 9 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210208090614/https://www.pewforum.org/2021/01/14/measuring-religion-in-pew-research-centers-american-trends-panel/ |archive-date=ng\u00e0y 8 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2021 |date=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2021 |url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| footnote_a\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{note|engoffbox}} Ti\u1ebfng Anh l\u00e0 [[Ng\u00f4n ng\u1eef t\u1ea1i Hoa K\u1ef3|ng\u00f4n ng\u1eef ch\u00ednh th\u1ee9c]] c\u1ee7a 32 ti\u1ec3u bang{{big|&lt;ref name=\"ILW\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |last = Feder |first = Jody |url = http://www.ilw.com/immigrationdaily/news/2007,0515-crs.pdf |title = English as the Official Language of the United States: Legal Background and Analysis of Legislation in the 110th Congress |date = ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2007 |publisher = Ilw.com (Congressional Research Service) |access-date = 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef = 2013-07-24 |archive-url = https://web.archive.org/web/20130724223647/http://www.ilw.com/immigrationdaily/news/2007,0515-crs.pdf |url-status = live }}&lt;/ref&gt;}}; Ti\u1ebfng Anh v\u00e0 [[Ti\u1ebfng Hawaii]] \u0111\u1ec1u l\u00e0 ng\u00f4n ng\u1eef ch\u00ednh th\u1ee9c t\u1ea1i [[Hawaii]], ti\u1ebfng Anh v\u00e0 [[Ng\u00f4n ng\u1eef b\u1ea3n \u0111\u1ecba Alaska|20 ng\u00f4n ng\u1eef b\u1ea3n \u0111\u1ecba]] l\u00e0 ch\u00ednh th\u1ee9c t\u1ea1i [[Alaska]]. [[Ng\u1eef h\u1ec7 Algonquia|Ti\u1ebfng Algonquia]], [[Ti\u1ebfng Cherokee]] v\u00e0 [[Ti\u1ebfng Sioux]] n\u1eb1m trong s\u1ed1 nhi\u1ec1u ng\u00f4n ng\u1eef ch\u00ednh th\u1ee9c kh\u00e1c \u1edf v\u00f9ng \u0111\u1ea5t do ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n \u0111\u1ecba ki\u1ec3m so\u00e1t tr\u00ean to\u00e0n qu\u1ed1c. [[Ti\u1ebfng Ph\u00e1p]] l\u00e0 m\u1ed9t ng\u00f4n ng\u1eef t\u1ea1i Hoa k\u1ef3 ''[[de facto]]'', nh\u01b0ng kh\u00f4ng ch\u00ednh th\u1ee9c, n\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng trong hai ti\u1ec3u bang l\u00e0 [[Maine]] v\u00e0 [[Louisiana]], trong khi lu\u1eadt [[New Mexico]] c\u1ea5p [[ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha]] m\u1ed9t v\u1ecb th\u1ebf \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t.&lt;ref name=C&amp;F&gt;{{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch | last1 = Cobarrubias | first1 = Juan | last2 = Fishman | first2 = Joshua A. | year = 1983 | title = Progress in Language Planning: International Perspectives | publisher = Walter de Gruyter | page = 195 | isbn = 90-279-3358-8 | url = https://books.google.com/books?id=x9KoAkzfVqIC&amp;pg=PA195 | access-date = 27 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch | last = Garc\u00eda | first = Ofelia | year = 2011 | title = Bilingual Education in the 21st Century: A Global Perspective | publisher = John Wiley &amp; Sons | page = 167 | isbn = 1-4443-5978-9 | url = https://books.google.com/books?id=bW6V__K95ckC&amp;pg=PT167 |access-date = 27 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2011 }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| footnote_b\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{note|engfactobox}} Trong n\u0103m v\u00f9ng l\u00e3nh th\u1ed5, </del>ti\u1ebfng <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Anh c\u0169ng nh\u01b0 m\u1ed9t ho\u1eb7c nhi\u1ec1u ng\u00f4n ng\u1eef b\u1ea3n \u0111\u1ecba l\u00e0 ch\u00ednh th\u1ee9c: ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha \u1edf Puerto Rico, [[ti\u1ebfng Samoa]] \u1edf [[Samoa thu\u1ed9c M\u1ef9]], [[ti\u1ebfng Chamorro]] \u1edf c\u1ea3 [[Guam|\u0111\u1ea3o Guam]] v\u00e0 [[qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o B\u1eafc Mariana]]. [[Ti\u1ebfng Caroline]] c\u0169ng l\u00e0 m\u1ed9t ng\u00f4n ng\u1eef ch\u00ednh th\u1ee9c \u1edf Qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o B\u1eafc Mariana.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| footnote_c\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{note|areabox}} X\u1ebfp h\u1ea1ng di\u1ec7n t\u00edch c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u00e0 Trung Qu\u1ed1c c\u00f2n \u0111ang g\u00e2y tranh c\u00e3i.&lt;ref name=\"State and other areas\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.census.gov/geo/reference/state-area.html|title=State and other areas|work=U.S. Census Bureau|date=2010|access-date=22 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2014|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2018-03-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20180316004512/https://www.census.gov/geo/reference/state-area.html|url-status=live}}{{small|Ghi ch\u00fa: Kh\u00f4ng bao g\u1ed3m c\u00e1c \u0111\u1ea3o ngo\u00e0i kh\u01a1i}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| footnote_d\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{note|UTCbox}} Xem [[Th\u1eddi gian \u1edf Hoa K\u1ef3]] \u0111\u1ec3 bi\u1ebft th\u00eam chi ti\u1ebft.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| footnote_e\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = {{note|driving}} Ngo\u1ea1i tr\u1eeb [[Qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o Virgin thu\u1ed9c M\u1ef9]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| area_km2\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = 9.796.742</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| today\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a0 = </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">'''H\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c Hoa K\u1ef3'''&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|title=Th\u1ed1ng nh\u1ea5t s\u1eed d\u1ee5ng t\u00ean g\u1ecdi 'H\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c Hoa K\u1ef3'|author=N. S.|work=M\u1ea1ng Th\u00f4ng tin T\u00edch h\u1ee3p tr\u00ean Internet c\u1ee7a Th\u00e0nh ph\u1ed1 H\u1ed3 Ch\u00ed Minh|publisher=[[Th\u00e0nh ph\u1ed1 H\u1ed3 Ch\u00ed Minh]]|date = ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2007 |url=http://www.hochiminhcity.gov.vn/left/tin_tuc/tin_thoi_su/2007/07/11-07-2007.05|archive-url=https://web.archive.org/web/20090802021546/http://www.hochiminhcity.gov.vn/left/tin_tuc/tin_thoi_su/2007/07/11-07-2007.05|archive-date = ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2009 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-09-19|url-status=live}}&lt;/ref&gt;{{refn|Tr\u01b0\u1edbc 2007 c\u0169ng c\u00f3 t\u00ean \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 ch\u00ednh th\u1ee9c l\u00e0 \"H\u1ee3p ch\u1ee7ng qu\u1ed1c Hoa K\u1ef3\"; m\u1ed9t s\u1ed1 ngu\u1ed3n v\u1eabn s\u1eed d\u1ee5ng t\u00ean g\u1ecdi n\u00e0y.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|title=H\u1ee3p ch\u1ee7ng qu\u1ed1c Hoa K\u1ef3|work=C\u1ed5ng Th\u00f4ng tin \u0111i\u1ec7n t\u1eed Ch\u00ednh ph\u1ee7|publisher=[[B\u1ed9 Th\u00f4ng tin v\u00e0 Truy\u1ec1n th\u00f4ng (</del>Vi\u1ec7t <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Nam)|B\u1ed9 Th\u00f4ng tin v\u00e0 Truy\u1ec1n th\u00f4ng Vi\u1ec7t Nam]]|access-date=ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2019|url=http://www.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/NuocCHXHCNVietNam/ChiTietVeQuocGia?diplomacyNationId=289&amp;diplomacyZoneId=5&amp;vietnam=0|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2014-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20140122082945/http://chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/NuocCHXHCNVietNam/ChiTietVeQuocGia?diplomacyNationId=289&amp;diplomacyZoneId=5&amp;vietnam=0|url-status=live}}&lt;/ref&gt;}}&lt;ref&gt;\"H\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c M\u1ef9\" c\u0169ng \u0111\u00f4i khi \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng&lt;/ref&gt; ({{Langx|en|The United States of America, United States of America, USA }}), g\u1ecdi t\u1eaft l\u00e0 '''Hoa K\u1ef3''' ({{Langx|en|United States, US{{noitalic| ho\u1eb7c</del>}} <del class=\"diffchange diffchange-inline\">U.S.|lit=H\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c}}) hay '''M\u1ef9''', l\u00e0 m\u1ed9t qu\u1ed1c gia \u1edf [[ch\u00e2u M\u1ef9]], n\u1eb1m t\u1ea1i [[T\u00e2y B\u00e1n c\u1ea7u]], l\u00e3nh th\u1ed5 bao g\u1ed3m [[ti\u1ec3u bang Hoa K\u1ef3|50 ti\u1ec3u bang]] v\u00e0 m\u1ed9t [[\u0111\u1eb7c khu li\u00ean bang]] (trong \u0111\u00f3 c\u00f3 [[Hoa K\u1ef3 l\u1ee5c \u0111\u1ecba|48 ti\u1ec3u bang l\u1ee5c \u0111\u1ecba]]). Hoa K\u1ef3 n\u1eb1m \u1edf gi\u1eefa [[B\u1eafc M\u1ef9]], v\u1edbi [[Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng]] \u1edf ph\u00eda t\u00e2y, [[\u0110\u1ea1i T\u00e2y D\u01b0\u01a1ng]] \u1edf ph\u00eda \u0111\u00f4ng, [[Canada]] \u1edf ph\u00eda b\u1eafc v\u00e0 [[M\u00e9xico|Mexico]] \u1edf ph\u00eda nam. Ti\u1ec3u bang [[Alaska]] n\u1eb1m trong v\u00f9ng t\u00e2y b\u1eafc c\u1ee7a l\u1ee5c \u0111\u1ecba B\u1eafc M\u1ef9, gi\u00e1p v\u1edbi Canada \u1edf ph\u00eda \u0111\u00f4ng v\u00e0 [[Nga]] \u1edf ph\u00eda t\u00e2y qua [[eo bi\u1ec3n Bering]]. Ti\u1ec3u bang [[Hawaii]] n\u1eb1m gi\u1eefa Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng. Hoa K\u1ef3 c\u00f3 14 [[V\u00f9ng qu\u1ed1c h\u1ea3i Hoa K\u1ef3|v\u00f9ng l\u00e3nh th\u1ed5 tr\u1ef1c thu\u1ed9c]] n\u1eb1m r\u1ea3i r\u00e1c trong [[v\u00f9ng Caribe|v\u00f9ng bi\u1ec3n Caribe]] v\u00e0 Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng c\u00f9ng 326 [[Bi\u1ec7t khu th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-deleted\"><br></td><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-added\"><br></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">V\u1edbi 3</del>,<del class=\"diffchange diffchange-inline\">8 tri\u1ec7u d\u1eb7m vu\u00f4ng </del>(<del class=\"diffchange diffchange-inline\">9</del>,<del class=\"diffchange diffchange-inline\">8 tri\u1ec7u km\u00b2</del>) v\u00e0 <del class=\"diffchange diffchange-inline\">h\u01a1n\u00a0 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi</del>, <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 </del>l\u00e0 [[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Danh s\u00e1ch qu\u1ed1c gia theo </del>di\u1ec7n t\u00edch|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">qu\u1ed1c gia l\u1edbn th\u1ee9 ba v\u1ec1 t\u1ed5ng </del>di\u1ec7n t\u00edch]] c\u0169ng <del class=\"diffchange diffchange-inline\">nh\u01b0 </del>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Danh s\u00e1ch qu\u1ed1c gia theo d\u00e2n </del>s\u1ed1|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">th\u1ee9 ba v\u1ec1 </del>quy <del class=\"diffchange diffchange-inline\">m\u00f4 d\u00e2n s\u1ed1</del>]]. <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 </del>l\u00e0 [[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Nh\u1eadp c\u01b0 v\u00e0o Hoa K\u1ef3</del>|qu\u1ed1c <del class=\"diffchange diffchange-inline\">gia </del>c\u1ee7a <del class=\"diffchange diffchange-inline\">ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0</del>]]<del class=\"diffchange diffchange-inline\">; </del>l\u00e0 <del class=\"diffchange diffchange-inline\">qu\u1ed1c gia \u0111a ch\u1ee7ng t\u1ed9c c\u0169ng nh\u01b0 v\u0103n h\u00f3a </del>nh\u1ea5t <del class=\"diffchange diffchange-inline\">tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi do k\u1ebft qu\u1ea3 c\u1ee7a </del>nh\u1eefng <del class=\"diffchange diffchange-inline\">cu\u1ed9c di d\u00e2n \u0111\u1ebfn t\u1eeb nhi\u1ec1u qu\u1ed1c gia kh\u00e1c nhau tr\u00ean to\u00e0n c\u1ea7u</del>.<del class=\"diffchange diffchange-inline\">&lt;ref name=\"Dealing with Diversity\"&gt;Adams</del>, <del class=\"diffchange diffchange-inline\">J.Q</del>., <del class=\"diffchange diffchange-inline\">and Pearlie Strother-Adams </del>(<del class=\"diffchange diffchange-inline\">2001</del>). ''<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Dealing with Diversity</del>''. <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Chicago: Kendall/Hunt</del>. <del class=\"diffchange diffchange-inline\">ISBN 078728145X</del>.<del class=\"diffchange diffchange-inline\">&lt;/ref&gt;</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">'''A</ins>, <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">a''' </ins>(<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">''/a/'' trong [[ti\u1ebfng Vi\u1ec7t]]</ins>, <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">''/\u00eai/'' trong [[ti\u1ebfng Anh]]</ins>) <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">l\u00e0 [[ch\u1eef c\u00e1i]] \u0111\u1ea7u ti\u00ean trong [[b\u1ea3ng ch\u1eef c\u00e1i Latinh]] </ins>v\u00e0 <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Ch\u1eef Qu\u1ed1c ng\u1eef|ch\u1eef c\u00e1i ti\u1ebfng Vi\u1ec7t]].&lt;ref name=\"OED\"&gt;\"A\" (word), ''Oxford English Dictionary,'' 2nd edition, 1989. ''Aes'' is the plural of the name of the letter. The plural of the letter itself is: ''A''s, A's, ''a''s, or a's.&lt;/ref&gt;</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong b\u1ea3ng m\u00e3 [[ASCII]] d\u00f9ng \u1edf [[m\u00e1y t\u00ednh]]</ins>, <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">ch\u1eef A hoa c\u00f3 gi\u00e1 tr\u1ecb 65 v\u00e0 ch\u1eef a th\u01b0\u1eddng c\u00f3 gi\u00e1 tr\u1ecb 97.</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">*Trong [[sI|h\u1ec7 \u0111o l\u01b0\u1eddng qu\u1ed1c t\u1ebf]]:</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">** A </ins>l\u00e0 <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">k\u00fd hi\u1ec7u cho [[ampe]], </ins>[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">\u00c1tm\u1ed1tphe ti\u00eau chu\u1ea9n|atmosphere]](\u0111\u01a1n v\u1ecb \u0111o \u00e1p su\u1ea5t)</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">** a \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00f9ng cho [[ti\u1ec1n t\u1ed1]] [[at\u00f4]] \u2013 hay &lt;math&gt;10^{-18}&lt;/math&gt;.</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">**[[a (</ins>di\u1ec7n t\u00edch<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">)</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">a]] l\u00e0 [[\u0111\u01a1n v\u1ecb \u0111o]] [[</ins>di\u1ec7n t\u00edch]]<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">, &lt;math&gt;1a=100m^2&lt;/math&gt;.</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong [[\u00e2m nh\u1ea1c]], A \u0111\u1ed3ng ngh\u0129a v\u1edbi [[n\u1ed1t La]].</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong [[y t\u1ebf]], A l\u00e0 t\u00ean c\u1ee7a m\u1ed9t trong 4 [[nh\u00f3m m\u00e1u]] ch\u00ednh.</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong [[h\u00f3a sinh|h\u00f3a sinh h\u1ecdc]], A l\u00e0 bi\u1ec3u t\u01b0\u1ee3ng cho [[alanin]] v\u00e0 [[adenosin]].</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong [[thi\u00ean v\u0103n h\u1ecdc]], A l\u00e0 t\u00ean c\u1ee7a lo\u1ea1i sao th\u1ee9 nh\u1ea5t. [[:T\u1eadp tin:Times New Roman.png|T\u1eadp tin:Times New Roman.png]]</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* A </ins>c\u0169ng <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">l\u00e0 t\u00ean c\u1ee7a m\u1ed9t lo\u1ea1i [[vitamin]] l\u00e0 [[vitamin A]].</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong </ins>[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">to\u00e1n h\u1ecdc]], A l\u00e0 bi\u1ec3u di\u1ec5n c\u1ee7a 10 trong c\u00e1c h\u1ec7 \u0111\u1ebfm c\u01a1 </ins>s\u1ed1 <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">l\u1edbn h\u01a1n 10. Xem th\u00eam [[h\u1ec7 th\u1eadp l\u1ee5c ph\u00e2n]].</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong [[tin h\u1ecdc]]: </ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">**&lt;code&gt;&lt;a&amp;gt;&lt;/code&gt; l\u00e0 m\u1ed9t ph\u1ea7n t\u1eed [[HTML]] \u0111\u1ec3 bi\u1ec3u di\u1ec5n th\u1ebb \"neo\" (''anchor'').</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">** A \u0111\u00f4i khi \u0111\u1ea1i di\u1ec7n cho t\u1eadp h\u1ee3p c\u00e1c k\u00fd t\u1ef1 thu\u1ed9c b\u1ea3ng ch\u1eef c\u00e1i Latinh trong [[chu\u1ed7i (vi t\u00ednh)</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">chu\u1ed7i]].</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">** A:\\ l\u00e0 \u0111\u1ecba ch\u1ec9 </ins>quy <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">\u01b0\u1edbc c\u1ee7a \u0111\u01b0\u1eddng d\u1eabn t\u1edbi \u0111\u0129a m\u1ec1m \u0111\u1ea7u ti\u00ean trong c\u00e1c [[h\u1ec7 \u0111i\u1ec1u h\u00e0nh]] d\u1ef1a tr\u00ean [[DOS</ins>]].</div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong [[\u0111i\u1ec7n t\u1eed h\u1ecdc]]:</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">** A </ins>l\u00e0 <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">k\u00edch th\u01b0\u1edbc ti\u00eau chu\u1ea9n c\u1ee7a </ins>[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">pin (\u0111\u1ecbnh h\u01b0\u1edbng)</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">pin]].</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">** A ch\u1ec9 t\u1edbi [[an\u00f4t]], c\u1ef1c d\u01b0\u01a1ng trong c\u00e1c \u1ed1ng [[ch\u00e2n kh\u00f4ng]].</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong [[ti\u1ebfng Vi\u1ec7t]], a c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0 m\u1ed9t c\u00e2u c\u1ea3m \u0111\u1ea7u c\u00e2u. V\u00ed d\u1ee5: ''A, b\u00e0i h\u00e1t n\u00e0y hay qu\u00e1!''</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* M\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi hay c\u00f3 nh\u1eefng c\u00e2u n\u00f3i b\u1eaft \u0111\u1ea7u b\u1eb1ng ch\u1eef A (v\u00ed d\u1ee5: Alo, Ai, Ao,...)</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong ti\u00eau chu\u1ea9n </ins>qu\u1ed1c <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">t\u1ebf v\u1ec1 k\u00edch th\u01b0\u1edbc [[gi\u1ea5y]], A l\u00e0 m\u1ed9t t\u1eadp h\u1ee3p c\u00e1c lo\u1ea1i gi\u1ea5y c\u00f3 t\u1ef7 l\u1ec7 [[chi\u1ec1u d\u00e0i]]/[[chi\u1ec1u cao]] l\u00e0 kho\u1ea3ng 70% (t\u00ednh theo gi\u1ea5y \u0111\u1eb7t d\u1ecdc). V\u00ed d\u1ee5: gi\u1ea5y A4 c\u00f3 k\u00edch th\u01b0\u1edbc 210 x 297&amp;nbsp;mm, gi\u1ea5y A3 c\u00f3 k\u00edch th\u01b0\u1edbc 297 x 420&amp;nbsp;mm, A0 c\u00f3 k\u00edch th\u01b0\u1edbc 840 x 1188&amp;nbsp;mm v.v</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong h\u1ec7 th\u1ed1ng ch\u1ee9ng ch\u1ec9 ngo\u1ea1i ng\u1eef, tin h\u1ecdc, l\u00fd lu\u1eadn ch\u00ednh tr\u1ecb </ins>c\u1ee7a <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Vi\u1ec7t Nam</ins>]]<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">, th\u00ec ch\u1ee9ng ch\u1ec9 A </ins>l\u00e0 <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">m\u1ee9c th\u1ea5p </ins>nh\u1ea5t<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">, d\u00e0nh cho </ins>nh\u1eefng <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">ng\u01b0\u1eddi qua \u0111\u01b0\u1ee3c k\u1ef3 thi \u1edf m\u1ee9c c\u01a1 b\u1ea3n</ins>.</div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong c\u00e1c lo\u1ea1i b\u00e0i t\u00fa l\u01a1 kh\u01a1, A \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng cho qu\u00e2n [[A (l\u00e1 b\u00e0i)|\u00c1t]] (hay c\u00f2n g\u1ecdi l\u00e0 qu\u00e2n x\u00ec)</ins>, <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">t\u00f9y theo c\u00e1ch t\u00ednh \u0111i\u1ec3m trong t\u1eebng lo\u1ea1i b\u00e0i c\u00f3 th\u1ec3 c\u00f3 gi\u00e1 tr\u1ecb 1 hay 13 \u0111i\u1ec3m</ins>.</div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Theo [[m\u00e3 s\u1ed1 xe qu\u1ed1c t\u1ebf]]</ins>, <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">A \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00f9ng cho [[\u00c1o]] </ins>(<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">''Austria''</ins>).</div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* A \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi l\u00e0 ''Alfa'' hay </ins>''<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Alpha</ins>'' <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">trong [[B\u1ea3ng ch\u1eef c\u00e1i ng\u1eef \u00e2m NATO|b\u1ea3ng ch\u1eef c\u00e1i \u00e2m h\u1ecdc NATO]]</ins>.</div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong [[b\u1ea3ng ch\u1eef c\u00e1i Hy L\u1ea1p]], A t\u01b0\u01a1ng \u0111\u01b0\u01a1ng v\u1edbi \u0391 v\u00e0 a t\u01b0\u01a1ng \u0111\u01b0\u01a1ng v\u1edbi \u03b1</ins>.</div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* Trong [[b\u1ea3ng ch\u1eef c\u00e1i Kirin|b\u1ea3ng ch\u1eef c\u00e1i Cyrill]], A v\u00e0 a gi\u1ed1ng nh\u01b0 trong b\u1ea3ng ch\u1eef c\u00e1i Latinh</ins>.</div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">{\\displaystyle 10^{-18}}</ins></div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-deleted\"><br></td><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-added\"><br></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00e0nh l\u1eadp ban \u0111\u1ea7u v\u1edbi [[m\u01b0\u1eddi ba thu\u1ed9c \u0111\u1ecba|13 thu\u1ed9c \u0111\u1ecba]] c\u1ee7a [[\u0110\u1ebf qu\u1ed1c Anh]] n\u1eb1m d\u1ecdc theo b\u1edd bi\u1ec3n \u0110\u1ea1i T\u00e2y D\u01b0\u01a1ng. Sau khi t\u1ef1 tuy\u00ean b\u1ed1 tr\u1edf th\u00e0nh c\u00e1c ti\u1ec3u bang \u0111\u1ed9c l\u1eadp, 13 c\u1ef1u thu\u1ed9c \u0111\u1ecba \u0111\u01b0a ra [[Tuy\u00ean </del>ng\u00f4n <del class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0111\u1ed9c l\u1eadp Hoa K\u1ef3|tuy\u00ean ng\u00f4n \u0111\u1ed9c l\u1eadp]] v\u00e0o ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 7 n\u0103m 1776 v\u00e0 \u0111\u00e1nh b\u1ea1i ng\u01b0\u1eddi Anh trong </del>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">C\u00e1ch m\u1ea1ng M\u1ef9</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">chi\u1ebfn tranh C\u00e1ch m\u1ea1ng M\u1ef9</del>]], <del class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0111\u00e2y </del>l\u00e0 <del class=\"diffchange diffchange-inline\">cu\u1ed9c chi\u1ebfn tranh thu\u1ed9c \u0111\u1ecba gi\u00e0nh \u0111\u1ed9c l\u1eadp th\u00e0nh c\u00f4ng \u0111\u1ea7u ti\u00ean trong l\u1ecbch s\u1eed.&lt;ref&gt;Dull, Jonathan R. (2003). \"Diplomacy of the Revolution, to 1783,\" tr. 352, </del>''<del class=\"diffchange diffchange-inline\">A Companion to the American Revolution</del>''<del class=\"diffchange diffchange-inline\">, \u1ea5n b\u1ea3n c\u1ee7a Jack P. Greene v\u00e0 J. R. Pole. Maiden, Mass.: Blackwell, c\u00e1c trang 352\u2013361</del>. <del class=\"diffchange diffchange-inline\">ISBN 1405116749.&lt;/ref&gt; </del>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">H\u1ed9i ngh\u1ecb L\u1eadp hi\u1ebfn (Hoa K\u1ef3)</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">H\u1ed9i ngh\u1ecb Li\u00ean bang</del>]] <del class=\"diffchange diffchange-inline\">quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh s\u1eed d\u1ee5ng b\u1ea3n [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3]] v\u00e0o ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 9 n\u0103m 1787. Vi\u1ec7c th\u00f4ng qua b\u1ea3n hi\u1ebfn ph\u00e1p n\u00e0y m\u1ed9t n\u0103m sau \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 bi\u1ebfn c\u00e1c c\u1ef1u thu\u1ed9c \u0111\u1ecba th\u00e0nh m\u1ed9t ph\u1ea7n c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc c\u1ed9ng h\u00f2a chung duy nh\u1ea5t. [[Tuy\u00ean ng\u00f4n nh\u00e2n quy\u1ec1n Hoa K\u1ef3|\u0110\u1ea1o lu\u1eadt nh\u00e2n quy\u1ec1n Hoa K\u1ef3]] g\u1ed3m m\u01b0\u1eddi [[Tu ch\u00ednh \u00e1n 1 Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|tu ch\u00ednh \u00e1n hi\u1ebfn ph\u00e1p]] \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00f4ng qua n\u0103m 1791. Sau khi gi\u00e0nh \u0111\u1ed9c l\u1eadp</del>, <del class=\"diffchange diffchange-inline\">theo h\u1ecdc thuy\u1ebft [[V\u1eadn m\u1ec7nh hi\u1ec3n nhi\u00ean]], Hoa K\u1ef3 b\u1eaft \u0111\u1ea7u c\u00f4ng cu\u1ed9c [[Chi\u1ebfn tranh Da \u0110\u1ecf|\u0111\u00e1nh \u0111u\u1ed5i ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf b\u1ea3n \u0111\u1ecba]] v\u00e0 [[S\u1ef1 ti\u1ebfn h\u00f3a l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3|m\u1edf r\u1ed9ng l\u00e3nh th\u1ed5 m\u1ea1nh m\u1ebd]] tr\u00ean kh\u1eafp B\u1eafc M\u1ef9 trong su\u1ed1t th\u1ebf k\u1ef7 19.&lt;ref name=\"MD2007\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|url=http://books.google.com/?id=ka6LxulZaEwC&amp;vq=annexation&amp;dq=territorial+expansion+United+States+%22manifest+destiny%22|title=Manifest Destiny and the Expansion of America|last=Carlisle|first=Rodney P.|last2=Golson|first2=J</del>. <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Geoffrey|publisher=ABC-CLIO|year=2007|isbn=9781851098330|series=Turning Points in History Series|page=238|access-date =ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2013}}&lt;/ref&gt; </del>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u1ed9i chi\u1ebfn Hoa K\u1ef3</del>]] <del class=\"diffchange diffchange-inline\">k\u1ebft th\u00fac \u0111\u00e3 ch\u1ea5m d\u1ee9t [[Ch\u1ebf \u0111\u1ed9 n\u00f4 l\u1ec7 t\u1ea1i Hoa K\u1ef3|ch\u1ebf \u0111\u1ed9 n\u00f4 l\u1ec7]] c\u0169ng nh\u01b0 s\u1ef1 chia r\u1ebd t\u01b0 t\u01b0\u1edfng. \u0110\u1ebfn cu\u1ed1i th\u1ebf k\u1ef7 19</del>, <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 m\u1edf r\u1ed9ng s\u1ef1 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng l\u00ean to\u00e0n b\u1ed9 Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng&lt;ref name=\"AmCentNYT\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o|author=Donald D</del>. <del class=\"diffchange diffchange-inline\">White|year=1996|title=The Frontiers|work=</del>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">The New York TImes</del>]]<del class=\"diffchange diffchange-inline\">|url=http://www.nytimes.com/books/first/w/white-century.html|access-date=ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2013|isbn=0-300-05721-0|archive-date=2013-04-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20130402163657/http://www.nytimes.com/books/first/w/white-century.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; v\u00e0 tr\u1edf th\u00e0nh n\u1ec1n kinh t\u1ebf l\u1edbn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi t\u1eeb \u0111\u00f3 t\u1edbi nay.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.ggdc.net/maddison/Historical_Statistics/horizontal-file_09-2008.xls|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Historical Statistics for the World Economy|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Maddison</del>, <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Angus|n\u0103m=2006|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=The Groningen Growth and Development Centre, Economics Department of the University of Groningen|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 6 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2008|v\u1ecb tr\u00ed=Netherlands|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205205145/http://www.ggdc.net/maddison/Historical_Statistics/horizontal-file_09-2008.xls|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Chi\u1ebfn th\u1eafng trong [[Chi\u1ebfn tranh T\u00e2y Ban Nha\u2013M\u1ef9|chi\u1ebfn tranh v\u1edbi T\u00e2y Ban Nha]] c\u00f9ng [[chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 nh\u1ea5t]] \u0111\u00e3 x\u00e1c \u0111\u1ecbnh v\u1ecb th\u1ebf [[\u0111\u1ea1i c\u01b0\u1eddng qu\u1ed1c]] to\u00e0n c\u1ea7u c\u1ee7a Hoa K\u1ef3. Th\u1eafng l\u1ee3i trong [[chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 hai]] v\u00e0 [[chi\u1ebfn tranh L\u1ea1nh]] ti\u1ebfp t\u1ee5c kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh v\u00e0 gi\u1eef v\u1eefng v\u1ecb th\u1ebf [[Si\u00eau c\u01b0\u1eddng qu\u1ed1c|si\u00eau c\u01b0\u1eddng]] c\u1ee7a qu\u1ed1c gia n\u00e0y</del>.</div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">== C\u00e1ch ph\u00e1t \u00e2m m\u1ed9t v\u00e0i </ins>ng\u00f4n <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">ng\u1eef ==</ins></div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">*Trong </ins>[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Ti\u1ebfng Latinh</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Latinh</ins>]], <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">A \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ecdc </ins>l\u00e0 ''<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">\u00e2y</ins>''.</div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">*</ins>[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Ti\u1ebfng Trung Qu\u1ed1c</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Ti\u1ebfng Trung</ins>]] <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">l\u00e0 \u554a</ins>, <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0111\u1ecdc l\u00e0 ''a''</ins>.</div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">*</ins>[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Ti\u1ebfng Nh\u1eadt</ins>]] <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">l\u00e0 \u3042\u300c\u30a2\u300d</ins>, <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0111\u1ecdc l\u00e0 ''a''</ins>.</div></td></tr>\n<tr><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-deleted\"></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">*</ins>[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Ti\u1ebfng H\u00e0n</ins>]] <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">l\u00e0 \uc544</ins>, <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0111\u1ecdc l\u00e0 ''a''</ins>.</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-deleted\"><br></td><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-added\"><br></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 ng\u00e0y nay l\u00e0 [[N\u01b0\u1edbc c\u00f4ng nghi\u1ec7p|n\u01b0\u1edbc ph\u00e1t tri\u1ec3n]], th\u00e0nh vi\u00ean c\u1ee7a c\u00e1c t\u1ed5 ch\u1ee9c qu\u1ed1c t\u1ebf l\u1edbn nh\u01b0 [[Li\u00ean H\u1ee3p Qu\u1ed1c]], [[NATO]], [[G7]], [[G20 (nh\u00f3m c\u00e1c n\u1ec1n kinh t\u1ebf l\u1edbn)|G20]], [[C\u00e2u l\u1ea1c b\u1ed9 Paris]],... N\u1ec1n kinh t\u1ebf Hoa K\u1ef3 l\u1edbn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi theo [[T\u1ed5ng s\u1ea3n ph\u1ea9m n\u1ed9i \u0111\u1ecba|GDP danh ngh\u0129a]]&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=512,914,612,614,311,213,911,314,193,122,912,313,419,513,316,913,124,339,638,514,218,963,616,223,516,918,748,618,624,522,622,156,626,628,228,924,233,632,636,634,238,662,960,423,935,128,611,321,243,248,469,253,642,643,939,734,644,819,172,132,646,648,915,134,652,174,328,258,656,654,336,263,268,532,944,176,534,536,429,433,178,436,136,343,158,439,916,664,826,542,967,443,917,544,941,446,666,668,672,946,137,546,674,676,548,556,678,181,867,682,684,273,868,921,948,943,686,688,518,728,836,558,138,196,278,692,694,962,142,449,564,565,283,853,288,293,566,964,182,359,453,968,922,714,862,135,716,456,722,942,718,724,576,936,961,813,726,199,733,184,524,361,362,364,732,366,144,146,463,528,923,738,578,537,742,866,369,744,186,925,869,746,926,466,112,111,298,927,846,299,582,487,474,754,698,&amp;s=NGDPD,&amp;sy=2018&amp;ey=2025&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc=0&amp;ssd=1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=World Economic Outlook Database: Report for Selected Countries and Subjects: October 2020|t\u00e1c gi\u1ea3=|h\u1ecd=IMF|t\u00ean=|ng\u00e0y=|website=www.imf.org|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20210125142415/https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=512,914,612,614,311,213,911,314,193,122,912,313,419,513,316,913,124,339,638,514,218,963,616,223,516,918,748,618,624,522,622,156,626,628,228,924,233,632,636,634,238,662,960,423,935,128,611,321,243,248,469,253,642,643,939,734,644,819,172,132,646,648,915,134,652,174,328,258,656,654,336,263,268,532,944,176,534,536,429,433,178,436,136,343,158,439,916,664,826,542,967,443,917,544,941,446,666,668,672,946,137,546,674,676,548,556,678,181,867,682,684,273,868,921,948,943,686,688,518,728,836,558,138,196,278,692,694,962,142,449,564,565,283,853,288,293,566,964,182,359,453,968,922,714,862,135,716,456,722,942,718,724,576,936,961,813,726,199,733,184,524,361,362,364,732,366,144,146,463,528,923,738,578,537,742,866,369,744,186,925,869,746,926,466,112,111,298,927,846,299,582,487,474,754,698,&amp;s=NGDPD,&amp;sy=2018&amp;ey=2025&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc=0&amp;ssd=1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-01-25|ng\u00e0y truy c\u1eadp=|url h\u1ecfng=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, x\u1ebfp th\u1ee9 hai theo [[s\u1ee9c mua t\u01b0\u01a1ng \u0111\u01b0\u01a1ng]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=512,914,612,614,311,213,911,314,193,122,912,313,419,513,316,913,124,339,638,514,218,963,616,223,516,918,748,618,624,522,622,156,626,628,228,924,233,632,636,634,238,662,960,423,935,128,611,321,243,248,469,253,642,643,939,734,644,819,172,132,646,648,915,134,652,174,328,258,656,654,336,263,268,532,944,176,534,536,429,433,178,436,136,343,158,439,916,664,826,542,967,443,917,544,941,446,666,668,672,946,137,546,674,676,548,556,678,181,867,682,684,273,868,921,948,943,686,688,518,728,836,558,138,196,278,692,694,962,142,449,564,565,283,853,288,293,566,964,182,359,453,968,922,714,862,135,716,456,722,942,718,724,576,936,961,813,726,199,733,184,524,361,362,364,732,366,144,146,463,528,923,738,578,537,742,866,369,744,186,925,869,746,926,466,112,111,298,927,846,299,582,487,474,754,698,&amp;s=PPPGDP,&amp;sy=2020&amp;ey=2020&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc</del>=<del class=\"diffchange diffchange-inline\">0&amp;ssd</del>=<del class=\"diffchange diffchange-inline\">1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=World Economic Outlook Database: Report for Selected Countries and Subjects: October 2020|t\u00e1c gi\u1ea3=|h\u1ecd=IMF|t\u00ean=|ng\u00e0y=|website=www.imf.org|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20201220192359/https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=512,914,612,614,311,213,911,314,193,122,912,313,419,513,316,913,124,339,638,514,218,963,616,223,516,918,748,618,624,522,622,156,626,628,228,924,233,632,636,634,238,662,960,423,935,128,611,321,243,248,469,253,642,643,939,734,644,819,172,132,646,648,915,134,652,174,328,258,656,654,336,263,268,532,944,176,534,536,429,433,178,436,136,343,158,439,916,664,826,542,967,443,917,544,941,446,666,668,672,946,137,546,674,676,548,556,678,181,867,682,684,273,868,921,948,943,686,688,518,728,836,558,138,196,278,692,694,962,142,449,564,565,283,853,288,293,566,964,182,359,453,968,922,714,862,135,716,456,722,942,718,724,576,936,961,813,726,199,733,184,524,361,362,364,732,366,144,146,463,528,923,738,578,537,742,866,369,744,186,925,869,746,926,466,112,111,298,927,846,299,582,487,474,754,698,&amp;s=PPPGDP,&amp;sy=2020&amp;ey=2020&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc=0&amp;ssd=1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-12-20|ng\u00e0y truy c\u1eadp=|url h\u1ecfng=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 c\u00f3 [[ch\u1ec9 s\u1ed1 ph\u00e1t tri\u1ec3n con ng\u01b0\u1eddi]] r\u1ea5t cao&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://hdr.undp.org/en/content/latest-human-development-index-ranking|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=Latest Human Development Index Ranking|t\u00e1c gi\u1ea3=|h\u1ecd=UNDP|t\u00ean=|ng\u00e0y=|website=hdr.undp.org|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20201215100725/http://hdr.undp.org/en/content/latest-human-development-index-ranking|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-12-15|ng\u00e0y truy c\u1eadp=|url h\u1ecfng=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, \u0111\u1ee9ng h\u1ea1ng nh\u1ea5t v\u1ec1 t\u1ed5ng gi\u00e1 tr\u1ecb th\u01b0\u01a1ng hi\u1ec7u qu\u1ed1c gia&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://brandirectory.com/rankings/nation-brands/table|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=NATION BRANDS 2020 RANKING|t\u00e1c gi\u1ea3=|h\u1ecd=BRAND FINANCE|t\u00ean=|ng\u00e0y=|website=brandirectory.com|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20201224080039/https://brandirectory.com/rankings/nation-brands/table|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-12-24|ng\u00e0y truy c\u1eadp=|url h\u1ecfng=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, h\u1ea1ng nh\u00ec trong [[b\u00e1o c\u00e1o c\u1ea1nh tranh to\u00e0n c\u1ea7u]]&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www3.weforum.org/docs/WEF_TheGlobalCompetitivenessReport2019.pdf|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=Insight Report: The Global Competitiveness Report 2019|t\u00e1c gi\u1ea3=|h\u1ecd=World Economic Forum|t\u00ean=|ng\u00e0y=|website=www3.weforum.org|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20191009004538/http://www3.weforum.org/docs/WEF_TheGlobalCompetitivenessReport2019.pdf|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2019-10-09|ng\u00e0y truy c\u1eadp=|url h\u1ecfng=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, h\u1ea1ng 17 v\u1ec1 [[ch\u1ec9 s\u1ed1 t\u1ef1 do kinh t\u1ebf]]&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.heritage.org/index/ranking|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=2020 Index of Economic Freedom: Country Rankings|t\u00e1c gi\u1ea3=|h\u1ecd=The Heritage Foundation|t\u00ean=|ng\u00e0y=|website=www.heritage.org|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20180705085015/https://www.heritage.org/index/ranking|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2018-07-05|ng\u00e0y truy c\u1eadp=|url h\u1ecfng=|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;, h\u1ea1ng nh\u1ea5t v\u1ec1 [[Danh s\u00e1ch c\u00e1c qu\u1ed1c gia theo ng\u00e2n s\u00e1ch qu\u1ed1c ph\u00f2ng|ng\u00e2n s\u00e1ch qu\u1ed1c ph\u00f2ng]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.sipri.org/sites/default/files/2020-04/fs_2020_04_milex_0_0.pdf|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=TRENDS IN WORLD MILITARY EXPENDITURE, 2019|t\u00e1c gi\u1ea3=|h\u1ecd=Nan Tian, Alexandra Kuimova, Diego Lopes da Silva, Pieter D. Wezeman and Siemon T. Wezeman|t\u00ean=|ng\u00e0y=|website=www.sipri.org|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20200427013152/https://www.sipri.org/sites/default/files/2020-04/fs_2020_04_milex_0_0.pdf|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-04-27|ng\u00e0y truy c\u1eadp=|url h\u1ecfng=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.sipri.org/sites/default/files/Data%20for%20all%20countries%20from%201988%E2%80%932018%20in%20constant%20%282017%29%20USD%20%28pdf%29.pdf|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=Data for all countries from 1988\u20132018 in constant (2017) USD (pdf).pdf|t\u00e1c gi\u1ea3=|h\u1ecd=|t\u00ean=|ng\u00e0y=|website=www.sipri.org|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20190711014140/https://www.sipri.org/sites/default/files/Data%20for%20all%20countries%20from%201988%E2%80%932018%20in%20constant%20%282017%29%20USD%20%28pdf%29.pdf|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2019-07-11|ng\u00e0y truy c\u1eadp=|url h\u1ecfng=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[\u0110\u00f4 la M\u1ef9]] l\u00e0 lo\u1ea1i ti\u1ec1n t\u1ec7 \u0111\u01b0\u1ee3c giao d\u1ecbch nhi\u1ec1u nh\u1ea5t v\u00e0 Hoa K\u1ef3 c\u00f3 s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng t\u1ef7 ph\u00fa c\u00f9ng tri\u1ec7u ph\u00fa nhi\u1ec1u nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.forbes.com/sites/jonathanponciano/2020/04/08/the-countries-with-the-most-billionaires-in-2020/?sh=67d8a7f64429|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=The Countries With The Most Billionaires In 2020|t\u00e1c gi\u1ea3=|h\u1ecd=Jonathan Ponciano (Forbes Staff)|t\u00ean=|ng\u00e0y=2020-4-8|website=www.forbes.com|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20210128223638/https://www.forbes.com/sites/jonathanponciano/2020/04/08/the-countries-with-the-most-billionaires-in-2020/?sh=67d8a7f64429|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-01-28|ng\u00e0y truy c\u1eadp=|url h\u1ecfng=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.dw.com/en/which-countries-have-the-most-millionaires/av-54118315#:~:text=The%20United%20States%20and%20Japan,found%20further%20down%20the%20list.|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=Which countries have the most millionaires?|t\u00e1c gi\u1ea3=|h\u1ecd=J\u00f6rg Jelinnek|t\u00ean=|ng\u00e0y=2020-7-10|website=www.dw.com|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20210128193958/https://www.dw.com/en/which-countries-have-the-most-millionaires/av-54118315#:~:text=The%20United%20States%20and%20Japan,found%20further%20down%20the%20list.|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-01-28|ng\u00e0y truy c\u1eadp=|url h\u1ecfng=|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 \u0111i \u0111\u1ea7u trong l\u0129nh v\u1ef1c kh\u00e1m ph\u00e1 [[v\u0169 tr\u1ee5]]&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.statista.com/chart/17107/countries-with-the-most-satellites-in-space/|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=The Countries with the Most Satellites in Space|h\u1ecd=Katharina Buchholz|ng\u00e0y=2020-7-14|website=www.statista.com|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2023-10-04|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2021-02-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20231004102936/https://www.statista.com/chart/17107/countries-with-the-most-satellites-in-space/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, l\u00e0 qu\u1ed1c gia \u0111\u1ea7u ti\u00ean [[Apollo 11|\u0111\u01b0a con ng\u01b0\u1eddi l\u00ean M\u1eb7t tr\u0103ng]] c\u0169ng nh\u01b0 [[Trinity (v\u1ee5 th\u1eed h\u1ea1t nh\u00e2n)|s\u1edf h\u1eefu v\u0169 kh\u00ed h\u1ea1t nh\u00e2n]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.armscontrol.org/factsheets/Nuclearweaponswhohaswhat#:~:text=The%20United%20States%20conducted%20its,and%20China%20(1964)%20followed.|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=Nuclear Weapons: Who Has What at a Glance|website=www.armscontrol.org|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2018-01-24|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2021-03-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20180124043430/https://www.armscontrol.org/factsheets/Nuclearweaponswhohaswhat#:~:text=The%20United%20States%20conducted%20its,and%20China%20(1964)%20followed.|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 c\u00f3 s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng c\u00f4ng d\u00e2n v\u00e0 t\u1ed5 ch\u1ee9c \u0111o\u1ea1t nhi\u1ec1u [[gi\u1ea3i Nobel]] nh\u1ea5t trong l\u1ecbch s\u1eed.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.foreignaffairs.org/20040701faessay83406/eliot-a-cohen/history-and-the-hyperpower.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=History and the Hyperpower|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Cohen, Eliot A.|ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 8 n\u0103m 2004|work=Foreign Affairs|archive-url=https://web.archive.org/web/20060825044410/http://www.foreignaffairs.org/20040701faessay83406/eliot-a-cohen/history-and-the-hyperpower.html|archive-date=ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2006|url-status=dead|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2006}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://worldpopulationreview.com/country-rankings/nobel-prizes-by-country|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=Nobel Prizes by Country 2022|h\u1ecd=World Population Review|website=worldpopulationreview.com|url-status=live|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2022-03-10|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2022-03-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20220309180757/https://worldpopulationreview.com/country-rankings/nobel-prizes-by-country}}&lt;/ref&gt; [[V\u0103n h\u00f3a Hoa K\u1ef3]] c\u00f3 t\u1ea7m \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng tr\u00ean to\u00e0n c\u1ea7u.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://access-internationalvg2.cappelendamm.no/c951212/artikkel/vis.html?tid=385685|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=America's Cultural Role in the World Today|h\u1ecd=Cappelen Damm AS|ng\u00e0y=2008-07-28|website=access-internationalvg2.cappelendamm.no|url-status=live|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2023-02-12|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2023-02-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20230211173046/https://access-internationalvg2.cappelendamm.no/c951212/artikkel/vis.html?tid=385685}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>==<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Tham kh\u1ea3o</ins>==</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>{{<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Tham kh\u1ea3o</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">30em</ins>}}</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">D\u00f9 v\u1eady, Hoa K\u1ef3 c\u0169ng ph\u1ea3i \u0111\u1ed1i m\u1eb7t v\u1edbi nhi\u1ec1u th\u00e1ch th\u1ee9c nh\u01b0 [[B\u1ea1o l\u1ef1c s\u00fang \u0111\u1ea1n \u1edf Hoa K\u1ef3|qu\u1ea3n l\u00fd s\u00fang \u0111\u1ea1n]], [[nh\u1eadp c\u01b0 b\u1ea5t h\u1ee3p ph\u00e1p]]&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://vnexpress.net/nguoi-vuot-bien-trai-phep-vao-my-tang-ky-luc-4260237.html|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=Ng\u01b0\u1eddi v\u01b0\u1ee3t bi\u00ean tr\u00e1i ph\u00e9p v\u00e0o M\u1ef9 t\u0103ng k\u1ef7 l\u1ee5c|t\u00e1c gi\u1ea3=Huy\u1ec1n L\u00ea (theo AFP)|ng\u00e0y=2021-4-8|website=B\u00e1o \u0111i\u1ec7n t\u1eed VnExpress|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-04-08|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2021-04-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20210408181131/https://vnexpress.net/nguoi-vuot-bien-trai-phep-vao-my-tang-ky-luc-4260237.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; v\u00e0 chi ph\u00ed y t\u1ebf \u0111\u1eaft \u0111\u1ecf.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://abcnews.go.com/Politics/top-15-issues-americans-worried/story?id=29758744|title=Top 15 Issues That Have Americans Worried|last=A.J. FEATHER|date=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2015|website=abcnews.go.com|publisher=ABC News|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2018-05-15|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2018-05-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20180515043622/https://abcnews.go.com/Politics/top-15-issues-americans-worried/story?id=29758744|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://vnexpress.net/chi-phi-y-te-dat-do-tai-my-4223557.html|t\u1ef1a \u0111\u1ec1=Chi ph\u00ed y t\u1ebf \u0111\u1eaft \u0111\u1ecf t\u1ea1i M\u1ef9|t\u00e1c gi\u1ea3=Th\u1ee5c Linh (Theo NY Times)|h\u1ecd=|t\u00ean=|ng\u00e0y=2021-1-22|website=B\u00e1o \u0111i\u1ec7n t\u1eed VnExpress|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20210125111113/https://vnexpress.net/chi-phi-y-te-dat-do-tai-my-4223557.html|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-01-25|ng\u00e0y truy c\u1eadp=|url h\u1ecfng=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== T\u00ean g\u1ecdi ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">===T\u00ean ti\u1ebfng Anh===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u00ean [[ti\u1ebfng Anh]] \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 l\u00e0 United States of America, xu\u1ea5t hi\u1ec7n l\u1ea7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean v\u00e0o n\u0103m 1776, l\u00fac n\u00e0y ch\u1ec9 m\u1edbi c\u00f3 13 bang \u0111\u1ea7u ti\u00ean. Ng\u00e0y nay, Hoa K\u1ef3 g\u1ed3m 50 bang, [[Washington, D.C.|\u0110\u1eb7c khu Columbia]] tr\u1ef1c thu\u1ed9c li\u00ean bang, 326 Bi\u1ec7t khu th\u1ed5 d\u00e2n [[ch\u00e2u M\u1ef9]] v\u00e0 m\u1ed9t s\u1ed1 l\u00e3nh th\u1ed5 h\u1ea3i ngo\u1ea1i. C\u00e1ch vi\u1ebft t\u1eaft th\u00f4ng th\u01b0\u1eddng c\u1ee7a United States of America g\u1ed3m c\u00f3 United States, U.S. v\u00e0 U.S.A. C\u00e1c t\u00ean th\u00f4ng t\u1ee5c cho qu\u1ed1c gia n\u00e0y bao g\u1ed3m thu\u1eadt t\u1eeb th\u01b0\u1eddng s\u1eed d\u1ee5ng l\u00e0 America (M\u1ef9) hay l\u00e0 the States. Thu\u1eadt t\u1eeb [[Ch\u00e2u M\u1ef9|Americas]] \u0111\u1ec3 ch\u1ec9 c\u00e1c v\u00f9ng \u0111\u1ea5t [[T\u00e2y b\u00e1n c\u1ea7u]] \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1eb7t v\u00e0o \u0111\u1ea7u [[Th\u1ebf k\u1ef7 16|th\u1ebf k\u1ef7 XVI]] theo t\u00ean c\u1ee7a nh\u00e0 th\u00e1m hi\u1ec3m ki\u00eam chuy\u00ean gia v\u1ebd b\u1ea3n \u0111\u1ed3 [[ng\u01b0\u1eddi \u00dd]] l\u00e0 [[Amerigo Vespucci]] (9 th\u00e1ng 3 n\u0103m 1454 - 22 th\u00e1ng 2 n\u0103m 1512). T\u00ean \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 c\u1ee7a qu\u1ed1c gia n\u00e0y l\u1ea7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00f9ng ch\u00ednh th\u1ee9c trong [[Tuy\u00ean ng\u00f4n \u0111\u1ed9c l\u1eadp Hoa K\u1ef3|Tuy\u00ean ng\u00f4n \u0110\u1ed9c l\u1eadp]] nh\u01b0 sau \"Tuy\u00ean ng\u00f4n nh\u1ea5t tr\u00ed \u0111\u1ed3ng thu\u1eadn c\u1ee7a 13 ti\u1ec3u bang H\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c Hoa K\u1ef3\" \u0111\u01b0\u1ee3c \"C\u00e1c \u0111\u1ea1i bi\u1ec3u c\u1ee7a H\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c Hoa K\u1ef3\" ch\u1ea5p thu\u1eadn ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 7 n\u0103m 1776.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url=http://www.archives.gov/national-archives-experience/charters/charters_downloads.html | ti\u00eau \u0111\u1ec1=The Charters of Freedom | ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=National Archives | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2008-01-03 | archive-url=https://web.archive.org/web/20080103221327/http://www.archives.gov/national-archives-experience/charters/charters_downloads.html | url-status=live }}&lt;/ref&gt; T\u00ean hi\u1ec7n t\u1ea1i \u0111\u01b0\u1ee3c kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh m\u1ed9t l\u1ea7n n\u1eefa v\u00e0o ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 11 n\u0103m 1777 khi [[\u0110\u1ec7 Nh\u1ecb Qu\u1ed1c h\u1ed9i L\u1ee5c \u0111\u1ecba]] ch\u1ea5p thu\u1eadn [[C\u00e1c \u0111i\u1ec1u kho\u1ea3n H\u1ee3p bang|Nh\u1eefng \u0110i\u1ec1u kho\u1ea3n Li\u00ean hi\u1ec7p]]. \u0110i\u1ec1u kho\u1ea3n \u0111\u1ea7u ph\u00e1t bi\u1ec3u nh\u01b0 sau \"Ki\u1ec3u li\u00ean bang n\u00e0y s\u1ebd l\u00e0 The United States of America.\"&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://memory.loc.gov/cgi-bin/ampage?collId=llsl&amp;fileName=001/llsl001.db&amp;recNum=127|title=A Century of Lawmaking for a New Nation: U.S. Congressional Documents and Debates, 1774 - 1875|website=memory.loc.gov|publisher=The Library of Congress}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u00ean [[Columbia (t\u00ean)|Columbia]] c\u0169ng c\u00f3 m\u1ed9t th\u1eddi l\u00e0 t\u00ean th\u00f4ng d\u1ee5ng \u0111\u1ec3 ch\u1ec9 [[ch\u00e2u M\u1ef9]] v\u00e0 Hoa K\u1ef3. N\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1ea5y ra t\u1eeb t\u00ean c\u1ee7a [[Cristoforo Colombo|Christopher Columbus]], ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1m ph\u00e1 ra ch\u00e2u M\u1ef9 v\u00e0 t\u00ean n\u00e0y xu\u1ea5t hi\u1ec7n trong t\u00ean District of Columbia (ch\u00ednh l\u00e0 th\u1ee7 \u0111\u00f4 [[Washington, D.C.|Washington D.C.]] c\u1ee7a Hoa K\u1ef3). H\u00ecnh t\u01b0\u1ee3ng Columbia v\u1edbi \u0111\u1eb7c \u0111i\u1ec3m c\u1ee7a m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5 n\u1eef xu\u1ea5t hi\u1ec7n tr\u00ean m\u1ed9t s\u1ed1 t\u00e0i li\u1ec7u ch\u00ednh th\u1ee9c, bao g\u1ed3m m\u1ed9t s\u1ed1 lo\u1ea1i ti\u1ec1n c\u1ee7a Hoa K\u1ef3. C\u00e1ch th\u00f4ng th\u01b0\u1eddng \u0111\u1ec3 n\u00f3i \u0111\u1ebfn m\u1ed9t c\u00f4ng d\u00e2n Hoa K\u1ef3 l\u00e0 d\u00f9ng t\u1eeb [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] (American).</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">===T\u00ean ti\u1ebfng Vi\u1ec7t===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong ti\u1ebfng Vi\u1ec7t \u0111\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ea1i, n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 c\u00f3 hai c\u00e1ch g\u1ecdi ch\u00ednh l\u00e0 M\u1ef9 v\u00e0 Hoa K\u1ef3. T\u00ean g\u1ecdi M\u1ef9 \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng r\u1ed9ng r\u00e3i trong c\u1ea3 kh\u1ea9u ng\u1eef l\u1eabn v\u0103n vi\u1ebft [[ti\u1ebfng Vi\u1ec7t]]. Trong t\u00ean ti\u1ebfng Vi\u1ec7t c\u1ee7a m\u1ed9t s\u1ed1 th\u1ee9 c\u00f3 li\u00ean quan \u0111\u1ebfn M\u1ef9, ch\u1eb3ng h\u1ea1n nh\u01b0 trong t\u00ean g\u1ecdi [[\u0111\u00f4 la M\u1ef9]], n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 h\u1ea7u nh\u01b0 lu\u00f4n \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi l\u00e0 M\u1ef9, ch\u1ee9 kh\u00f4ng g\u1ecdi l\u00e0 Hoa K\u1ef3. Thay th\u1ebf M\u1ef9 trong c\u00e1c t\u00ean g\u1ecdi n\u00e0y b\u1eb1ng Hoa K\u1ef3 s\u1ebd t\u1ea1o ra t\u00ean g\u1ecdi khi\u1ebfn ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n ng\u1eef ti\u1ebfng Vi\u1ec7t c\u1ea3m th\u1ea5y k\u1ef3 qu\u1eb7c. Hoa K\u1ef3 l\u00e0 t\u00ean ch\u00ednh th\u1ee9c th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng trong c\u00e1c v\u0103n b\u1ea3n h\u00e0nh ch\u00ednh hay h\u1ecdc thu\u1eadt. Phi\u00ean b\u1ea3n ti\u1ebfng Vi\u1ec7t [[website]] \u0110\u1ea1i s\u1ee9 qu\u00e1n Hoa K\u1ef3 t\u1ea1i H\u00e0 N\u1ed9i d\u00f9ng t\u00ean g\u1ecdi Hoa K\u1ef3.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=https://vn.usembassy.gov/vi/embassy-consulate-vi/embassy-vi/ |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2022-06-02 |t\u1ef1a \u0111\u1ec1=\u0110\u1ea1i s\u1ee9 qu\u00e1n Hoa K\u1ef3 t\u1ea1i H\u00e0 N\u1ed9i |archive-date=2022-06-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220614202738/https://vn.usembassy.gov/vi/embassy-consulate-vi/embassy-vi/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">====Hoa K\u1ef3 ====</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u00ean g\u1ecdi Hoa K\u1ef3 trong [[ti\u1ebfng Vi\u1ec7t]] b\u1eaft ngu\u1ed3n t\u1eeb ch\u1eef H\u00e1n \"\u82b1\u65d7\", l\u00e0 m\u1ed9t trong s\u1ed1 nhi\u1ec1u t\u00ean g\u1ecdi c\u1ed5 hi\u1ec7n kh\u00f4ng c\u00f2n \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng trong ti\u1ebfng Trung n\u1eefa c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc M\u1ef9. T\u00ean g\u1ecdi n\u00e0y ra \u0111\u1eddi v\u00e0o n\u0103m 1784.&lt;ref&gt;\u6881\u5efa. \u300a\u4ece\"\u82b1\u65d7\u56fd\"\u5230\"\u7f8e\u5229\u575a\u5408\u4f17\u56fd\"\u2014\u2014\u6e05\u4ee3\u5bf9\u7f8e\u56fd\u56fd\u540d\u7ffb\u8bd1\u7684\u6f14\u53d8\u8003\u6790\u300b, \u300a\u5386\u53f2\u6863\u6848\u300b, n\u0103m 2013, \u7b2c1\u671f, trang 105, 106.&lt;/ref&gt; Trong n\u0103m n\u00e0y, con t\u00e0u c\u00f3 t\u00ean g\u1ecdi l\u00e0 Ho\u00e0ng h\u1eadu Trung Qu\u1ed1c ([[ti\u1ebfng Anh]]: Empress of China) t\u1edbi [[Qu\u1ea3ng Ch\u00e2u]]. Con t\u00e0u n\u00e0y l\u00e0 th\u01b0\u01a1ng thuy\u1ec1n M\u1ef9 \u0111\u1ea7u ti\u00ean \u0111\u1ebfn Trung Qu\u1ed1c. Trong c\u1ea3m nh\u1eadn c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n Qu\u1ea3ng Ch\u00e2u, nh\u1eefng h\u00ecnh sao \"\u2606\" n\u1eb1m \u1edf g\u00f3c tr\u00e1i [[Qu\u1ed1c k\u1ef3 Hoa K\u1ef3|l\u00e1 c\u1edd M\u1ef9]] gi\u1ed1ng nh\u01b0 l\u00e0 h\u00ecnh b\u00f4ng hoa (kh\u00e1i ni\u1ec7m \u2606 g\u1ecdi l\u00e0 ng\u00f4i sao khi \u0111\u00f3 ch\u01b0a c\u00f3). H\u1ecd b\u00e8n g\u1ecdi c\u1edd M\u1ef9 l\u00e0 \"\u82b1\u65d7\" hoa k\u1ef3 (ngh\u0129a m\u1eb7t ch\u1eef l\u00e0 \"c\u1edd hoa\"), g\u1ecdi x\u1ee9 c\u00f3 \"c\u1edd hoa\" l\u00e0 \"\u82b1\u65d7\u570b\" Hoa K\u1ef3 qu\u1ed1c (\"n\u01b0\u1edbc c\u1edd hoa\"). V\u1ec1 sau, trong ti\u1ebfng H\u00e1n, \"\u82b1\u65d7\" Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng c\u1ea7n ph\u1ea3i c\u00f3 t\u1eeb \"\u570b\" qu\u1ed1c \u1edf \u0111\u1eb1ng sau c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 d\u00f9ng \u0111\u1ec3 ch\u1ec9 n\u01b0\u1edbc M\u1ef9.&lt;ref&gt;\u6881\u5efa. \u300a\u4ece\"\u82b1\u65d7\u56fd\"\u5230\"\u7f8e\u5229\u575a\u5408\u4f17\u56fd\"\u2014\u2014\u6e05\u4ee3\u5bf9\u7f8e\u56fd\u56fd\u540d\u7ffb\u8bd1\u7684\u6f14\u53d8\u8003\u6790\u300b, \u300a\u5386\u53f2\u6863\u6848\u300b, n\u0103m 2013, \u7b2c1\u671f, trang 106.&lt;/ref&gt; V\u00ec Hoa K\u1ef3 c\u00f3 ngh\u0129a m\u1eb7t ch\u1eef l\u00e0 \"c\u1edd hoa\" n\u00ean \u0111\u00f4i khi trong s\u00e1ch b\u00e1o ti\u1ebfng Vi\u1ec7t n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi l\u00e0 x\u1ee9 c\u1edd hoa.&lt;ref&gt;Ho\u00e0ng V\u0169, [http://www.qdnd.vn/qdndsite/vi-vn/61/43/binh-luan-quoc-te/noi-am-anh-deo-bam-xu-co-hoa/316985.html N\u1ed7i \u00e1m \u1ea3nh \u0111eo b\u00e1m x\u1ee9 c\u1edd hoa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150623195533/http://www.qdnd.vn/qdndsite/vi-vn/61/43/binh-luan-quoc-te/noi-am-anh-deo-bam-xu-co-hoa/316985.html |date=2015-06-23 }}, Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i nh\u00e2n d\u00e2n, truy c\u1eadp ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2015.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://danviet.vn/net-viet/mot-tai-nang-viet-o-xu-co-hoa-175167.html|title=M\u1ed9t t\u00e0i n\u0103ng Vi\u1ec7t \u1edf x\u1ee9 C\u1edd hoa|website=danviet.vn|publisher=D\u00e2n Vi\u1ec7t|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2015-06-23|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2015-06-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150623190149/http://danviet.vn/net-viet/mot-tai-nang-viet-o-xu-co-hoa-175167.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1ea1i [[Trung Qu\u1ed1c]], Hoa K\u1ef3 ch\u01b0a bao gi\u1edd l\u00e0 t\u00ean g\u1ecdi ch\u00ednh th\u1ee9c c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc M\u1ef9. T\u00ean g\u1ecdi ti\u1ebfng Vi\u1ec7t H\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c Hoa K\u1ef3 n\u1ebfu d\u1ecbch s\u00e1t ngh\u0129a t\u1eebng t\u1eeb m\u1ed9t sang Trung v\u0103n th\u00ec s\u1ebd l\u00e0 \"\u82b1\u65d7\u5408\u773e\u570b\" Hoa K\u1ef3 h\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c. Trong ti\u1ebfng H\u00e1n, n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 ch\u01b0a t\u1eebng \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi nh\u01b0 v\u1eady.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y t\u1ea1i mi\u1ec1n Nam Vi\u1ec7t Nam, c\u00f3 l\u1ebd v\u00ec t\u1eadp t\u1ee5c [[h\u00fay k\u1ef5]] ch\u1eef \"Hoa\" (t\u00ean b\u00e0 [[H\u1ed3 Th\u1ecb Hoa]]) n\u00ean ng\u01b0\u1eddi ta c\u0169ng g\u1ecdi v\u00e0 vi\u1ebft l\u00e0 Hu\u00ea K\u1ef3.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">==== M\u1ef9 ====</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u00ean g\u1ecdi M\u1ef9 trong ti\u1ebfng Vi\u1ec7t \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1ea5y t\u1eeb \u00e2m ti\u1ebft \u0111\u1ea7u ti\u00ean trong t\u00ean g\u1ecdi M\u1ef9 qu\u1ed1c. T\u00ean g\u1ecdi M\u1ef9 qu\u1ed1c th\u00ec b\u1eaft ngu\u1ed3n t\u1eeb ch\u1eef h\u00e1n \"\u7f8e\u570b\" (M\u1ef9 qu\u1ed1c). Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi s\u1eed d\u1ee5ng ti\u1ebfng H\u00e1n \u0111\u00e3 t\u1ea1o ra t\u00ean g\u1ecdi t\u1eaft ch\u1ec9 c\u00f3 hai \u00e2m ti\u1ebft cho m\u1ed9t s\u1ed1 qu\u1ed1c gia b\u1eb1ng c\u00e1ch l\u1ea5y \u00e2m ti\u1ebft \u0111\u1ea7u ti\u00ean trong t\u00ean g\u1ecdi d\u00e0i h\u01a1n, c\u00f3 nhi\u1ec1u \u00e2m ti\u1ebft h\u01a1n c\u1ee7a qu\u1ed1c gia \u0111\u00f3 \u0111em gh\u00e9p v\u1edbi t\u1eeb \"\u570b\" qu\u1ed1c, ngh\u0129a l\u00e0 \"n\u01b0\u1edbc, qu\u1ed1c gia\". C\u00e1c t\u00ean g\u1ecdi \"\u6cd5\u570b\" Ph\u00e1p qu\u1ed1c (g\u1ecdi t\u1eaft c\u1ee7a \"\u6cd5\u862d\u897f\" Ph\u00e1p Lan T\u00e2y), \"\u5fb7\u570b\" \u0110\u1ee9c qu\u1ed1c (g\u1ecdi t\u1eaft c\u1ee7a \"\u5fb7\u610f\u5fd7\" \u0110\u1ee9c \u00dd Ch\u00ed), \"\u7f8e\u570b\" M\u1ef9 qu\u1ed1c, t\u00ean g\u1ecdi t\u1eaft trong ti\u1ebfng H\u00e1n c\u1ee7a Ph\u00e1p, \u0110\u1ee9c, M\u1ef9, \u0111\u1ec1u \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ea1o ra theo c\u00e1ch n\u00e0y.&lt;ref&gt;\u5218\u4f09. \u300a\u73af\u7403\u5730\u540d\u521d\u63a2\u300b. \u767e\u82b1\u6587\u827a\u51fa\u7248\u793e, n\u0103m 2009, trang 107, 108.&lt;/ref&gt; T\u00ean ti\u1ebfng H\u00e1n g\u1ecdi t\u1eaft hai \u00e2m ti\u1ebft c\u00f3 \u00e2m ti\u1ebft cu\u1ed1i l\u00e0 qu\u1ed1c c\u1ee7a m\u1ed9t s\u1ed1 qu\u1ed1c gia sau khi \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ebfng Vi\u1ec7t vay m\u01b0\u1ee3n \u0111\u00e3 d\u1ea7n d\u1ea7n b\u1ecb b\u1ecf \u0111i \u00e2m ti\u1ebft qu\u1ed1c \u1edf cu\u1ed1i, ch\u1ec9 gi\u1eef l\u1ea1i \u00e2m ti\u1ebft \u0111\u1ea7u, Ph\u00e1p qu\u1ed1c, \u0110\u1ee9c qu\u1ed1c, M\u1ef9 qu\u1ed1c tr\u1edf th\u00e0nh Ph\u00e1p, \u0110\u1ee9c, M\u1ef9.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">B\u1eb1ng [[Ti\u1ebfng Trung Qu\u1ed1c|ti\u1ebfng Trung]], \"A-me-ri-ca\" \u0111\u01b0\u1ee3c phi\u00ean \u00e2m th\u00e0nh \"Y\u00e0 m\u011bi l\u00ec ji\u0101\", ch\u1eef H\u00e1n vi\u1ebft l\u00e0 \u4e9a\u7f8e\u5229\u52a0 (\u00c1 m\u1ef9 l\u1ee3i gia). Nh\u01b0ng do tr\u00f9ng v\u1edbi t\u00ean [[ch\u00e2u M\u1ef9]], n\u00ean ng\u01b0\u1eddi Trung Qu\u1ed1c l\u1ea5y t\u00ednh t\u1eeb s\u1edf h\u1eefu \"American\", b\u1ecf ch\u1eef \"A\" c\u00f2n l\u1ea1i \"me-ri-can\" \u0111\u01b0\u1ee3c phi\u00ean \u00e2m th\u00e0nh \"m\u011bi l\u00ec ji\u0101n\", ch\u1eef H\u00e1n vi\u1ebft l\u00e0 \u7f8e\u5229\u5805 (M\u1ef9 l\u1ee3i ki\u00ean). Do \u0111\u00f3 hi\u1ec7n nay, qu\u1ed1c hi\u1ec7u \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 (The United States of America) c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 \u0111\u01b0\u1ee3c d\u1ecbch sang ti\u1ebfng Trung Qu\u1ed1c l\u00e0 \"M\u1ef9 L\u1ee3i Ki\u00ean h\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c\" (\u7f8e\u5229\u5805\u5408\u773e\u570b - M\u011bi l\u00ec ji\u0101n h\u00e9 zh\u00f2ng gu\u00f3), g\u1ecdi t\u1eaft l\u00e0 \"M\u1ef9 qu\u1ed1c\" (\u7f8e\u570b - M\u011bi gu\u00f3).&lt;ref&gt;[http://news.xinhuanet.com/ziliao/2002-01/28/content_257426.htm \u7f8e\u56fd\u6982\u51b5] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060901033649/http://news.xinhuanet.com/ziliao/2002-01/28/content_257426.htm |date=2006-09-01 }}, \u65b0\u534e\u7f51, truy c\u1eadp ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2015.&lt;/ref&gt; Trong b\u1ea3n [[Ti\u1ebfng Trung Qu\u1ed1c|ti\u1ebfng Trung]] c\u1ee7a \"\u0110i\u1ec1u \u01b0\u1edbc V\u1ecdng H\u1ea1\", m\u1ed9t [[hi\u1ec7p \u01b0\u1edbc b\u1ea5t b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng]] \u0111\u01b0\u1ee3c M\u1ef9 v\u00e0 [[Trung Qu\u1ed1c]] k\u00fd k\u1ebft n\u0103m 1844, n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi l\u00e0 \"\u00c1 M\u1ef9 L\u00fd Gi\u00e1 ch\u00e2u \u0111\u1ea1i h\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c\" (\u4e9e\u7f8e\u7406\u99d5\u6d32\u5927\u5408\u773e\u570b).&lt;ref&gt;[https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%9C%9B%E5%BB%88%E6%A2%9D%E7%B4%84 \u671b\u5ec8\u689d\u7d04] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150604042430/http://zh.wikisource.org/wiki/%E6%9C%9B%E5%BB%88%E6%A2%9D%E7%B4%84 |date=2015-06-04 }}, \u7dad\u57fa\u6587\u5eab, truy c\u1eadp ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2015.&lt;/ref&gt; \"H\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c\" (\u5408\u773e\u570b) mang \u00fd l\u00e0 qu\u1ed1c gia do nhi\u1ec1u ti\u1ec3u bang li\u00ean h\u1ee3p l\u1ea1i m\u00e0 th\u00e0nh (The United States), \"ch\u00fang\" (\u773e) trong \"qu\u1ea7n ch\u00fang, ch\u00fang t\u00f4i\" \u1edf \u0111\u00e2y c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 \"nhi\u1ec1u\", nh\u01b0ng ng\u01b0\u1eddi Vi\u1ec7t hay b\u1ecb nh\u1ea7m thanh \u0111i\u1ec7u sang ch\u1eef \"ch\u1ee7ng\" (\u7a2e) trong \"ch\u1ee7ng t\u1ed9c\", n\u00ean nhi\u1ec1u khi b\u1ecb g\u1ecdi nh\u1ea7m th\u00e0nh \"h\u1ee3p ch\u1ee7ng qu\u1ed1c\" v\u00ec nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi cho n\u00f3 mang ngh\u0129a l\u00e0 qu\u1ed1c gia do nhi\u1ec1u ch\u1ee7ng t\u1ed9c h\u1ee3p th\u00e0nh. Tuy nhi\u00ean c\u00e1ch g\u1ecdi n\u00e0y kh\u00f4ng ch\u00ednh x\u00e1c, b\u1ea3n th\u00e2n qu\u1ed1c hi\u1ec7u Hoa K\u1ef3 l\u00e0 \"The United States of America\" c\u0169ng kh\u00f4ng c\u00f3 t\u1eeb n\u00e0o \u0111\u1ec1 c\u1eadp \u0111\u1ebfn ch\u1ee7ng t\u1ed9c nh\u01b0 t\u1eeb \"race\".&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.hochiminhcity.gov.vn/left/tin_tuc/tin_thoi_su/2007/07/11-07-2007.05|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20090802021546/http://www.hochiminhcity.gov.vn/left/tin_tuc/tin_thoi_su/2007/07/11-07-2007.05|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2009|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Th\u1ed1ng nh\u1ea5t s\u1eed d\u1ee5ng t\u00ean g\u1ecdi \"H\u1ee3p ch\u00fang qu\u1ed1c Hoa K\u1ef3\"|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2007|t\u00e1c gi\u1ea3 1=NS. (Theo C\u00f4ng v\u0103n 2243/BNG-CM)|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=C\u1ed5ng th\u00f4ng tin \u0111i\u1ec7n t\u1eed Ch\u00ednh ph\u1ee7 Th\u00e0nh ph\u1ed1 H\u1ed3 Ch\u00ed Minh}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">====T\u00ean g\u1ecdi c\u1ed5 ====</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">S\u1eed [[nh\u00e0 Nguy\u1ec5n]], [[\u0110\u1ea1i Nam th\u1ef1c l\u1ee5c|\u0110\u1ea1i Nam th\u1ef1c l\u1ee5c ch\u00ednh bi\u00ean]] v\u00e0o [[Th\u1ebf k\u1ef7 19|th\u1ebf k\u1ef7 XIX]] c\u00f2n phi\u00ean \u00e2m t\u00ean n\u01b0\u1edbc n\u00e0y l\u00e0 \"M\u1ef9 L\u1ee3i Ki\u00ean\", \"Ma Ly C\u0103n\" v\u00e0 \"Nh\u00e3 Di L\u00fd\" (th\u00f4ng qua {{langx|fr|\u00c9tats-Unis}}).&lt;ref&gt;Th\u00e1i V\u0103n Ki\u1ec3m. \"The Twain Did Meet, First Contacts between Vietnam and the United States of America\". ''Vietnam Culture Series No 5''. S\u00e0i G\u00f2n: B\u1ed9 Qu\u1ed1c gia Gi\u00e1o d\u1ee5c, 1961. tr 21&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== L\u1ecbch s\u1eed </del>==</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>{{<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ch\u00ednh</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">L\u1ecbch s\u1eed Hoa K\u1ef3</del>}}</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{L\u1ecbch s\u1eed Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9 v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi di c\u01b0 t\u1eeb ch\u00e2u \u00c2u ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|Ch\u00e2u \u00c2u thu\u1ed9c \u0111\u1ecba h\u00f3a ch\u00e2u M\u1ef9|M\u01b0\u1eddi ba thu\u1ed9c \u0111\u1ecba}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Nh\u1eefng th\u1ed5 d\u00e2n c\u1ee7a [[Hoa K\u1ef3 l\u1ee5c \u0111\u1ecba]], k\u1ec3 c\u1ea3 th\u1ed5 d\u00e2n [[Alaska]], \u0111\u00e3 di c\u01b0 t\u1eeb mi\u1ec1n B\u1eafc [[ch\u00e2u \u00c1]] sang b\u1eb1ng vi\u1ec7c l\u1ee3i d\u1ee5ng s\u1ef1 \u0111\u00f3ng b\u0103ng tr\u00ean v\u00f9ng bi\u1ec3n thu\u1ed9c giao \u0111i\u1ec3m{{efn|Th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9 \u0111\u00e3 di c\u01b0 t\u1eeb Siberia qua [[Beringia|D\u1ea3i \u0111\u1ea5t li\u1ec1n Bering]] v\u00e0 sang ch\u00e2u M\u1ef9 cho \u0111\u1ebfn ng\u00e0y nay tr\u01b0\u1edbc khi d\u1ea3i \u0111\u1ea5t li\u1ec1n Bering b\u1ecb ch\u00ecm}} c\u1ee7a [[Nga]] v\u00e0 [[Alaska|bang Alaska]]. H\u1ecd b\u1eaft \u0111\u1ea7u di c\u01b0 sang ch\u00e2u M\u1ef9 \u00edt nh\u1ea5t l\u00e0 12.000 n\u0103m v\u00e0 c\u00f3 th\u1ec3 xa nh\u1ea5t l\u00e0 40.000 n\u0103m tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.mnh.si.edu/anthro/HumanOrigins/faq/americas.htm|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Peopling of Americas|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Smithsonian Institution, National Museum of Natural History|ng\u00e0y th\u00e1ng=June 2004|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070815022533/http://www.mnh.si.edu/anthro/humanorigins/faq/americas.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; M\u1ed9t s\u1ed1 c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng b\u1ea3n th\u1ed5 trong [[th\u1eddi k\u1ef3 ti\u1ec1n Colombo]] \u0111\u00e3 ph\u00e1t tri\u1ec3n n\u00f4ng nghi\u1ec7p ti\u00ean ti\u1ebfn, \u0111\u1ea1i ki\u1ebfn tr\u00fac, v\u00e0 nh\u1eefng x\u00e3 h\u1ed9i c\u1ea5p ti\u1ec3u qu\u1ed1c. Nh\u00e0 th\u00e1m hi\u1ec3m [[Cristoforo Colombo|Christopher Columbus]] \u0111\u1ebfn [[Puerto Rico]] ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 11 n\u0103m 1493 v\u00e0 \u0111\u00e3 ti\u1ebfp x\u00fac l\u1ea7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean v\u1edbi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi [[th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9]]. Nh\u1eefng n\u0103m sau \u0111\u00f3, \u0111a s\u1ed1 [[th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9]] b\u1ecb b\u1ec7nh d\u1ecbch \u00c1 \u00c2u gi\u1ebft ch\u1ebft.&lt;ref&gt;Mann, Charles C. (2005). ''1491: New Revelations of the Americas Before Columbus''. New York: Knopf. ISBN 140004006X.&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:MayflowerHarbor.jpg|tr\u00e1i|nh\u1ecf|Chi\u1ebfc thuy\u1ec1n [[Mayflower]] \u0111\u01b0a ng\u01b0\u1eddi di c\u01b0 \u0111\u1ebfn [[T\u00e2n Th\u1ebf gi\u1edbi]] n\u0103m 1620, \u0111\u01b0\u1ee3c mi\u00eau t\u1ea3 trong [[T\u00e1c ph\u1ea9m v\u0103n h\u1ecdc|t\u00e1c ph\u1ea9m]] c\u1ee7a [[William Halsall]] n\u0103m 1882.|200x200px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Ng\u01b0\u1eddi T\u00e2y Ban Nha]] thi\u1ebft l\u1eadp c\u00e1c thu\u1ed9c \u0111\u1ecba [[ch\u00e2u \u00c2u]] s\u1edbm nh\u1ea5t tr\u00ean \u0111\u1ea5t li\u1ec1n t\u1ea1i v\u00f9ng m\u00e0 b\u00e2y gi\u1edd l\u00e0 [[Florida]]. Sau \u0111\u00f3, c\u00e1c khu \u0111\u1ecbnh c\u01b0 T\u00e2y Ban Nha trong mi\u1ec1n [[T\u00e2y Nam Hoa K\u1ef3]] ng\u00e0y nay \u0111\u00e3 thu h\u00fat h\u00e0ng ng\u00e0n ng\u01b0\u1eddi kh\u1eafp [[M\u00e9xico]]. Nh\u1eefng th\u01b0\u01a1ng bu\u00f4n da th\u00fa [[ng\u01b0\u1eddi Ph\u00e1p]] thi\u1ebft l\u1eadp c\u00e1c ti\u1ec1n tr\u1ea1m c\u1ee7a [[Nouvelle-France|T\u00e2n Ph\u00e1p]] quanh [[Ng\u0169 \u0110\u1ea1i H\u1ed3]]. C\u00e1c khu \u0111\u1ecbnh c\u01b0 th\u00e0nh c\u00f4ng ban \u0111\u1ea7u c\u1ee7a [[ng\u01b0\u1eddi Anh]] l\u00e0 [[Thu\u1ed9c \u0111\u1ecba Virginia]] \u1edf [[Jamestown]] n\u0103m 1607 v\u00e0 [[Thu\u1ed9c \u0111\u1ecba Plymouth]] n\u0103m 1620. Vi\u1ec7c thi\u1ebft l\u1eadp [[Thu\u1ed9c \u0111\u1ecba V\u1ecbnh Massachusetts]] n\u0103m 1628 t\u1ea1o ra m\u1ed9t l\u00e0n s\u00f3ng di d\u00e2n; \u0111\u1ebfn n\u0103m 1634, [[New England]] \u0111\u00e3 c\u00f3 kho\u1ea3ng 10.000 [[thanh gi\u00e1o|ng\u01b0\u1eddi theo Thanh gi\u00e1o]] \u0111\u1ecbnh c\u01b0. Gi\u1eefa cu\u1ed1i [[th\u1eadp ni\u00ean 1610]] v\u00e0 cu\u1ed9c [[C\u00e1ch m\u1ea1ng Anh|c\u00e1ch m\u1ea1ng]], [[ng\u01b0\u1eddi Anh]] \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a kho\u1ea3ng 50.000 t\u1ed9i ph\u1ea1m \u0111\u1ebfn c\u00e1c thu\u1ed9c \u0111\u1ecba M\u1ef9 c\u1ee7a h\u1ecd.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|work=American Historical Review 2|url=http://www.dinsdoc.com/butler-1.htm|ti\u00eau \u0111\u1ec1=British Convicts Shipped to American Colonies|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Smithsonian Institution, National Museum of Natural History|ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 10 n\u0103m 1896|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2002-06-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20020602194900/http://www.dinsdoc.com/butler-1.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt; B\u1eaft \u0111\u1ea7u n\u0103m 1614, [[H\u00e0 Lan]] \u0111\u00e3 thi\u1ebft l\u1eadp c\u00e1c khu \u0111\u1ecbnh c\u01b0 d\u1ecdc theo h\u1ea1 l\u01b0u [[s\u00f4ng Hudson]], g\u1ed3m c\u00f3 [[T\u00e2n Amsterdam]] tr\u00ean [[Manhattan|\u0111\u1ea3o Manhattan]]. Khu \u0111\u1ecbnh c\u01b0 nh\u1ecf [[T\u00e2n Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n]] \u0111\u01b0\u1ee3c thi\u1ebft l\u1eadp d\u1ecdc theo [[S\u00f4ng Delaware]] n\u0103m 1638 sau \u0111\u00f3 b\u1ecb [[ng\u01b0\u1eddi H\u00e0 Lan]] chi\u1ebfm v\u00e0o n\u0103m 1655.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-deleted\"><br></td><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-added\"><br></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong cu\u1ed9c [[Chi\u1ebfn tranh v\u1edbi Ph\u00e1p v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi Da \u0111\u1ecf|Chi\u1ebfn tranh Ph\u00e1p v\u00e0 th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9]], [[V\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Anh]] \u0111\u00e3 th\u1eeba c\u01a1 gi\u00e0nh l\u1ea5y [[Canada]] t\u1eeb tay [[ng\u01b0\u1eddi Ph\u00e1p]], nh\u01b0ng d\u00e2n ch\u00fang n\u00f3i ti\u1ebfng Ph\u00e1p v\u1eabn \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ef1 do v\u1ec1 ch\u00ednh tr\u1ecb v\u00e0 t\u00e1ch bi\u1ec7t kh\u1ecfi c\u00e1c thu\u1ed9c \u0111\u1ecba \u1edf ph\u00eda Nam. N\u0103m 1674, ng\u01b0\u1eddi Anh \u0111\u00e3 chi\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e1c c\u1ef1u thu\u1ed9c \u0111\u1ecba c\u1ee7a [[H\u00e0 Lan]] trong [[Chi\u1ebfn tranh Anh-H\u00e0 Lan|Chi\u1ebfn tranh Anh\u2013H\u00e0 Lan]]; t\u1ec9nh [[T\u00e2n H\u00e0 Lan]] b\u1ecb \u0111\u1ed5i t\u00ean th\u00e0nh [[Th\u00e0nh ph\u1ed1 New York|New York]]. V\u1edbi vi\u1ec7c ph\u00e2n chia Carolinas n\u0103m 1729 v\u00e0 thu\u1ed9c \u0111\u1ecba h\u00f3a [[Georgia]] n\u0103m 1732; 13 thu\u1ed9c \u0111\u1ecba c\u1ee7a [[Anh]], m\u00e0 sau n\u00e0y tr\u1edf th\u00e0nh Hoa K\u1ef3, \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00e0nh l\u1eadp. T\u1ea5t c\u1ea3 \u0111\u1ec1u c\u00f3 ch\u00ednh quy\u1ec1n thu\u1ed9c \u0111\u1ecba v\u00e0 \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng c\u00f9ng v\u1edbi b\u1ea7u c\u1eed m\u1edf r\u1ed9ng cho \u0111a s\u1ed1 \u0111\u00e0n \u00f4ng t\u1ef1 do. T\u1ea5t c\u1ea3 [[thu\u1ed9c \u0111\u1ecba]] \u0111\u1ec1u h\u1ee3p ph\u00e1p h\u00f3a vi\u1ec7c bu\u00f4n b\u00e1n n\u00f4 l\u1ec7 [[ch\u00e2u Phi]]. V\u1edbi t\u1ef7 l\u1ec7 sinh s\u1ea3n cao v\u00e0 t\u1eed vong th\u1ea5p, c\u1ed9ng th\u00eam vi\u1ec7c di d\u00e2n m\u1edbi \u0111\u1ebfn \u0111\u1ec1u \u0111\u1eb7n, c\u00e1c thu\u1ed9c \u0111\u1ecba \u0111\u00e3 t\u0103ng g\u1ea5p \u0111\u00f4i d\u00e2n s\u1ed1 sau m\u1ed7i 25 n\u0103m. Phong tr\u00e0o [[Ch\u1ea5n h\u01b0ng Kit\u00f4 gi\u00e1o|ch\u1ea5n h\u01b0ng]] [[\u0111\u1ee9c tin]] c\u1ee7a [[Kit\u00f4 h\u1eefu|t\u00edn h\u1eefu C\u01a1 \u0110\u1ed1c]] trong [[th\u1eadp ni\u00ean 1730]] v\u00e0 [[th\u1eadp ni\u00ean 1740]] \u0111\u01b0\u1ee3c bi\u1ebft \u0111\u1ebfn l\u00e0 [[\u0110\u1ea1i T\u1ec9nh th\u1ee9c]] \u0111\u00e3 khi\u1ebfn cho d\u00e2n ch\u00fang quan t\u00e2m \u0111\u1ebfn c\u1ea3 [[t\u00f4n gi\u00e1o]] v\u00e0 s\u1ef1 [[T\u1ef1 do t\u00f4n gi\u00e1o|t\u1ef1 do t\u00edn ng\u01b0\u1ee1ng]]. V\u00e0o n\u0103m 1770, c\u00e1c thu\u1ed9c \u0111\u1ecba c\u00f3 s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi [[Anh gi\u00e1o]] ng\u00e0y gia t\u0103ng l\u00ean \u0111\u1ebfn kho\u1ea3ng 3 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi, b\u1eb1ng kho\u1ea3ng n\u1eeda d\u00e2n s\u1ed1 c\u1ee7a [[V\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Anh]] v\u00e0o l\u00fac \u0111\u00f3. M\u1eb7c d\u00f9 c\u00e1c thu\u1ed9c \u0111\u1ecba ch\u1ecbu thu\u1ebf do [[Anh]] \u0111\u1ec1 ra nh\u01b0ng h\u1ecd kh\u00f4ng c\u00f3 m\u1ed9t \u0111\u1ea1i di\u1ec7n n\u00e0o trong [[Qu\u1ed1c h\u1ed9i V\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Anh]].</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>==<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Li\u00ean k\u1ebft ngo\u00e0i</ins>==</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* </ins>[http://<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">members</ins>.<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">peak</ins>.<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">org</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">~jeremy</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">dictionaryclassic</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">chapters</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">pix</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">alphabet</ins>.<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">gif History of the Alphabet] {{Webarchive</ins>|url=https://web.archive.org/web/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">20210410005914</ins>/http://<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">members</ins>.<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">peak</ins>.<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">org</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">~jeremy</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">dictionaryclassic</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">chapters</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">pix</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">alphabet</ins>.gif |date=<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">2021</ins>-<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">04</ins>-<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">10 </ins>}}</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>==<del class=\"diffchange diffchange-inline\">= Gi\u00e0nh \u0111\u1ed9c l\u1eadp =</del>==</div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{Wikisource-inline</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">list</ins>=</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|C\u00e1ch m\u1ea1ng M\u1ef9|Chi\u1ebfn tranh C\u00e1ch m\u1ea1ng M\u1ef9|V\u1eadn m\u1ec7nh hi\u1ec3n nhi\u00ean|Chi\u1ebfn tranh Da \u0110\u1ecf|Di\u1ec7t ch\u1ee7ng ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf}}</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">** \"</ins>[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">s</ins>:<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">A Dictionary </ins>of the <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">English Language/A</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">A</ins>]]\" <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">in ''</ins>[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">s</ins>:A <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Dictionary </ins>of the <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">English Language|A Dictionary </ins>of the <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">English Language</ins>]]'' <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">by </ins>[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Samuel Johnson</ins>]]</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Declaration independence.jpg|nh\u1ecf|tr\u00e1i|Tranh Tuy\u00ean ng\u00f4n \u0110\u1ed9c l\u1eadp c\u1ee7a [[John Trumbull]], 1817\u201318|230x230px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>** <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Chisholm</ins>, <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Hugh</ins>, <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">ed</ins>. (<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">1911</ins>). [[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">s</ins>:<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">1911 Encyclop\u00e6dia Britannica</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">A|</ins>\"<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">A</ins>\"]] (<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">entry</ins>). ''[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Encyclop\u00e6dia Britannica</ins>]]'' (<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Eleventh ed</ins>.). <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Cambridge University Press</ins>.</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">C\u0103ng th\u1eb3ng gi\u1eefa [[m\u01b0\u1eddi ba thu\u1ed9c \u0111\u1ecba|m\u01b0\u1eddi ba thu\u1ed9c \u0111\u1ecba M\u1ef9]] v\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi Anh]] trong [[c\u00e1ch m\u1ea1ng M\u1ef9|giai \u0111o\u1ea1n c\u00e1ch m\u1ea1ng]] trong [[th\u1eadp ni\u00ean 1760]] v\u00e0 \u0111\u1ea7u [[th\u1eadp ni\u00ean 1770]] d\u1eabn \u0111\u1ebfn cu\u1ed9c [[C\u00e1ch m\u1ea1ng M\u1ef9|Chi\u1ebfn tranh C\u00e1ch m\u1ea1ng M\u1ef9]] n\u1ed5 ra ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 6 n\u0103m 1775, [[\u0110\u1ec7 Nh\u1ecb Qu\u1ed1c h\u1ed9i L\u1ee5c \u0111\u1ecba]] h\u1ecdp t\u1ea1i [[Philadelphia]] \u0111\u00e3 th\u00e0nh l\u1eadp m\u1ed9t [[L\u1ee5c qu\u00e2n L\u1ee5c \u0111\u1ecba|Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i L\u1ee5c \u0111\u1ecba]] d\u01b0\u1edbi quy\u1ec1n ch\u1ec9 huy c\u1ee7a T\u1ed5ng T\u01b0 l\u1ec7nh L\u1ee5c qu\u00e2n [[George Washington]] \u0111\u00e3 tuy\u00ean b\u1ed1 r\u1eb1ng \"[[t\u1ea5t c\u1ea3 con ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c sinh ra \u0111\u1ec1u c\u00f3 quy\u1ec1n b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng]]\" v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c ban cho \"m\u1ed9t s\u1ed1 quy\u1ec1n b\u1ea5t kh\u1ea3 nh\u01b0\u1ee3ng\". Qu\u1ed1c h\u1ed9i ch\u1ea5p thu\u1eadn b\u1ea3n [[Tuy\u00ean ng\u00f4n \u0111\u1ed9c l\u1eadp Hoa K\u1ef3|Tuy\u00ean ng\u00f4n \u0110\u1ed9c l\u1eadp]] m\u00e0 ph\u1ea7n nhi\u1ec1u l\u00e0 do [[Thomas Jefferson]] so\u1ea1n th\u1ea3o, v\u00e0o ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 7 n\u0103m 1776. N\u0103m 1777, [[C\u00e1c \u0111i\u1ec1u kho\u1ea3n H\u1ee3p bang|Nh\u1eefng \u0110i\u1ec1u kho\u1ea3n Li\u00ean hi\u1ec7p]] \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ea5p thu\u1eadn, th\u1ed1ng nh\u1ea5t c\u00e1c ti\u1ec3u bang d\u01b0\u1edbi m\u1ed9t ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang l\u1ecfng l\u1ebbo m\u00e0 ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng cho \u0111\u1ebfn n\u0103m 1788. Kho\u1ea3ng 70.000\u201380.000 ng\u01b0\u1eddi trung th\u00e0nh v\u1edbi V\u01b0\u01a1ng mi\u1ec7n Anh \u0111\u00e0o tho\u00e1t kh\u1ecfi c\u00e1c ti\u1ec3u bang n\u1ed5i d\u1eady, nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ebfn </del>[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">[Nova Scotia]] v\u00e0 nh\u1eefng v\u00f9ng [[V\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Anh]] m\u1edbi chi\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ea1i [[Canada]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=</del>http://<del class=\"diffchange diffchange-inline\">www</del>.<del class=\"diffchange diffchange-inline\">learnquebec</del>.<del class=\"diffchange diffchange-inline\">ca/export/sites/learn/en</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">content</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">curriculum</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">social_sciences</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">documents</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">loyalistoverview</del>.<del class=\"diffchange diffchange-inline\">pdf</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">ti\u00eau \u0111\u1ec1=The United Empire Loyalists\u2014An Overview|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Learn Quebec|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2008 |archive-</del>url=https://web.archive.org/web/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">20080726034506</del>/http://<del class=\"diffchange diffchange-inline\">www</del>.<del class=\"diffchange diffchange-inline\">learnquebec</del>.<del class=\"diffchange diffchange-inline\">ca/export/sites/learn</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">en</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">content</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">curriculum</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">social_sciences</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">documents/loyalistoverview.pdf}}&lt;/ref&gt; Ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n th\u1ed5 M\u1ef9 b\u1ecb chia r\u1ebd v\u00ec li\u00ean minh v\u1edbi hai ph\u00eda \u0111\u1ed1i ngh\u1ecbch \u0111\u00e3 s\u00e1t c\u00e1nh b\u00ean ph\u00eda c\u1ee7a m\u00ecnh tr\u00ean m\u1eb7t tr\u1eadn ph\u00eda t\u00e2y c\u1ee7a cu\u1ed9c chi\u1ebfn.</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">** </ins>\"[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">s</ins>:The <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">New Student</ins>'s <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Reference Work</ins>/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">A</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">A</ins>]]\". ''The <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">New Student's Reference Work</ins>''. <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Chicago</ins>: F. <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">E</ins>. <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Compton and Co</ins>. <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">1914</ins>.</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div><ins class=\"diffchange diffchange-inline\">** \"</ins>[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">s</ins>:<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Collier</ins>'s New <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Encyclopedia </ins>(<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">1921</ins>)/<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">A</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">A</ins>]]\". ''[[<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Collier</ins>'s <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Encyclopedia</ins>|<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Collier</ins>'s New <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Encyclopedia</ins>]]''. <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">1921</ins>.</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:US states by date of statehood3</del>.gif<del class=\"diffchange diffchange-inline\">|nh\u1ecf|S\u1ef1 ph\u00e1t tri\u1ec3n [[C\u00e1c l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3|l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3]] theo ng\u00e0y th\u00e0nh [[Ti\u1ec3u bang Hoa K\u1ef3|ti\u1ec3u bang]] v\u00e0 ng\u00e0y m\u00e0 ti\u1ec3u bang \u0111\u00f3 th\u00f4ng qua b\u1ea3n [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|Hi\u1ebfn ph\u00e1p]]. Ho\u1ea1t \u1ea3nh hi\u1ec3n th\u1ecb c\u00e1c ti\u1ec3u bang c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 theo ng\u00e0y c\u1ea5p ti\u1ec3u bang, h\u00e3y xem Danh s\u00e1ch c\u00e1c ti\u1ec3u bang c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 theo ng\u00e0y c\u1ea5p ti\u1ec3u bang \u0111\u1ec3 bi\u1ebft th\u00eam chi ti\u1ebft. M\u01b0\u1eddi ba ti\u1ec3u bang \u0111\u1ea7u ti\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c hi\u1ec3n th\u1ecb theo th\u1ee9 t\u1ef1 theo ng\u00e0y m\u00e0 m\u1ed7i ti\u1ec3u bang ph\u00ea chu\u1ea9n Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3 hi\u1ec7n t\u1ea1i, ph\u1ea7n c\u00f2n l\u1ea1i hi\u1ec3n th\u1ecb n\u0103m k\u1ebft n\u1ea1p v\u00e0o li\u00ean minh trong thang tr\u01b0\u1ee3t \u1edf d\u01b0\u1edbi c\u00f9ng.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">L\u01b0u \u00fd r\u1eb1ng \u0111i\u1ec1u n\u00e0y cho th\u1ea5y ranh gi\u1edbi c\u1ee7a ti\u1ec3u bang ng\u00e0y nay, trong m\u1ed9t s\u1ed1 tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p kh\u00f4ng t\u01b0\u01a1ng \u1ee9ng v\u1edbi ranh gi\u1edbi l\u1ecbch s\u1eed c\u1ee7a ti\u1ec3u bang; v\u00ed d\u1ee5, ranh gi\u1edbi c\u1ee7a [[Massachusetts]] v\u00e0 [[Virginia]] \u0111\u01b0\u1ee3c hi\u1ec3n th\u1ecb ban \u0111\u1ea7u v\u1edbi di\u1ec7n t\u00edch l\u1edbn h\u01a1n v\u00e0 sau \u0111\u00f3 v\u1edbi di\u1ec7n t\u00edch nh\u1ecf h\u01a1n sau khi [[Maine]] v\u00e0 [[T\u00e2y Virginia]] \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1eeba nh\u1eadn l\u00e0 c\u00e1c bang ri\u00eang bi\u1ec7t l\u1ea7n l\u01b0\u1ee3t v\u00e0o n\u0103m 1820 v\u00e0 1863|237x237px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Sau khi c\u00e1c l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng M\u1ef9 v\u1edbi s\u1ef1 gi\u00fap \u0111\u1ee1 c\u1ee7a [[Ph\u00e1p]] \u0111\u00e1nh b\u1ea1i [[qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Anh]], [[V\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Anh]] [[hi\u1ec7p \u0111\u1ecbnh Paris (1783)|c\u00f4ng nh\u1eadn ch\u1ee7 quy\u1ec1n]] c\u1ee7a m\u01b0\u1eddi ba ti\u1ec3u bang v\u00e0o n\u0103m 1783. M\u1ed9t [[h\u1ed9i ngh\u1ecb Hi\u1ebfn ph\u00e1p (Hoa K\u1ef3)|h\u1ed9i ngh\u1ecb hi\u1ebfn ph\u00e1p]] \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ed5 ch\u1ee9c n\u0103m 1787 b\u1edfi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi mu\u1ed1n th\u00e0nh l\u1eadp m\u1ed9t ch\u00ednh ph\u1ee7 qu\u1ed1c gia m\u1ea1nh h\u01a1n v\u1edbi quy\u1ec1n l\u1ef1c tr\u00ean c\u00e1c ti\u1ec3u bang. V\u00e0o th\u00e1ng 6 n\u0103m [[1788]], 9 [[Ti\u1ec3u bang Hoa K\u1ef3|ti\u1ec3u bang]] \u0111\u00e3 th\u00f4ng qua b\u1ea3n [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3]], tuy\u00ean b\u1ed1 th\u00e0nh l\u1eadp m\u1ed9t ch\u00ednh ph\u1ee7 m\u1edbi. M\u1ed7i bang t\u1ef1 nguy\u1ec7n ch\u1ea5p nh\u1eadn s\u1ef1 li\u00ean k\u1ebft nh\u01b0ng \u0111\u1ed3ng th\u1eddi v\u1eabn gi\u1eef t\u1ef1 do trong nhi\u1ec1u l\u0129nh v\u1ef1c. H\u1ecd h\u00f2a nh\u1eadp v\u00e0o c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng nh\u01b0ng kh\u00f4ng t\u1eeb b\u1ecf b\u1ea3n s\u1eafc c\u1ee7a m\u00ecnh. Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi s\u00e1ng l\u1eadp Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 so\u1ea1n th\u1ea3o Hi\u1ebfn ph\u00e1p d\u1ef1a tr\u00ean nh\u1eefng t\u01b0 t\u01b0\u1edfng c\u1ea5p ti\u1ebfn n\u1ea3y sinh trong [[phong tr\u00e0o Khai s\u00e1ng]] t\u1ea1i [[ch\u00e2u \u00c2u]] bao g\u1ed3m nh\u1eefng l\u00fd t\u01b0\u1edfng c\u1ee7a [[ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u1ef1 do]] c\u00f9ng v\u1edbi \u00fd t\u01b0\u1edfng v\u1ec1 m\u1ed9t ch\u00ednh th\u1ec3 \u0111\u1ea1i di\u1ec7n t\u1ed3n t\u1ea1i d\u01b0\u1edbi h\u00ecnh th\u1ee9c n\u1ec1n c\u1ed9ng h\u00f2a d\u00e2n c\u1eed&lt;ref&gt;[https://home.isi.org/american-founders-and-their-relevance-today The American Founders and Their Relevance Today] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180723212422/https://home.isi.org/american-founders-and-their-relevance-today </del>|date=<del class=\"diffchange diffchange-inline\">2018</del>-<del class=\"diffchange diffchange-inline\">07</del>-<del class=\"diffchange diffchange-inline\">23 </del>}}<del class=\"diffchange diffchange-inline\">, Winter 2015 issue of Modern Age, Dr. Robert P. Kraynak&lt;/ref&gt;. N\u01b0\u1edbc M\u1ef9 l\u00e0 qu\u1ed1c gia \u0111\u1ed9c \u0111\u00e1o v\u00ec n\u00f3 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c sinh ra t\u1eeb m\u1ed9t qu\u00e1 tr\u00ecnh l\u1ecbch s\u1eed l\u00e2u d\u00e0i nh\u01b0 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c m\u00e0 t\u1eeb nh\u1eefng \u00fd t\u01b0\u1edfng ch\u00ednh tr\u1ecb v\u00e0 [[tri\u1ebft h\u1ecdc]]. [[\u0110\u1ec7 Nh\u1ea5t Qu\u1ed1c h\u1ed9i Hoa K\u1ef3|Th\u01b0\u1ee3ng v\u00e0 H\u1ea1 vi\u1ec7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean]] c\u1ee7a c\u1ed9ng h\u00f2a v\u00e0 [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|T\u1ed5ng th\u1ed1ng]] [[George Washington]] nh\u1eadm ch\u1ee9c n\u0103m [[1789]]. [[Th\u00e0nh ph\u1ed1 New York]] l\u00e0 th\u1ee7 \u0111\u00f4 li\u00ean bang kho\u1ea3ng 1 n\u0103m tr\u01b0\u1edbc khi ch\u00ednh ph\u1ee7 di chuy\u1ec3n \u0111\u1ebfn [[Philadelphia]]. N\u0103m 1791, c\u00e1c ti\u1ec3u bang th\u00f4ng qua [[Tuy\u00ean ng\u00f4n nh\u00e2n quy\u1ec1n Hoa K\u1ef3|\u0110\u1ea1o lu\u1eadt Nh\u00e2n quy\u1ec1n]], \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u01b0\u1eddi tu ch\u00ednh \u00e1n Hi\u1ebfn ph\u00e1p nghi\u00eam c\u1ea5m vi\u1ec7c h\u1ea1n ch\u1ebf c\u1ee7a li\u00ean bang \u0111\u1ed1i v\u1edbi c\u00e1c quy\u1ec1n t\u1ef1 do c\u00e1 nh\u00e2n v\u00e0 b\u1ea3o \u0111\u1ea3m m\u1ed9t s\u1ed1 b\u1ea3o v\u1ec7 v\u1ec1 ph\u00e1p l\u00fd. Th\u00e1i \u0111\u1ed9 \u0111\u1ed1i v\u1edbi [[L\u1ecbch s\u1eed ch\u1ebf \u0111\u1ed9 n\u00f4 l\u1ec7 t\u1ea1i Hoa K\u1ef3|ch\u1ebf \u0111\u1ed9 n\u00f4 l\u1ec7]] d\u1ea7n d\u1ea7n c\u00f3 thay \u0111\u1ed5i; m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u kho\u1ea3n trong [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|Hi\u1ebfn ph\u00e1p]] n\u00f3i \u0111\u1ebfn s\u1ef1 b\u1ea3o \u0111\u1ea3m bu\u00f4n b\u00e1n n\u00f4 l\u1ec7 [[ch\u00e2u Phi]] ch\u1ec9 t\u1ed3n t\u1ea1i \u0111\u1ebfn n\u0103m 1808. C\u00e1c ti\u1ec3u bang mi\u1ec1n B\u1eafc b\u00e3i b\u1ecf [[Ch\u1ebf \u0111\u1ed9 n\u00f4 l\u1ec7 t\u1ea1i Hoa K\u1ef3|ch\u1ebf \u0111\u1ed9 n\u00f4 l\u1ec7]] gi\u1eefa n\u0103m [[1780]] v\u00e0 n\u0103m [[1804]], \u0111\u1ec3 l\u1ea1i c\u00e1c ti\u1ec3u bang v\u1edbi ch\u1ebf \u0111\u1ed9 [[n\u00f4 l\u1ec7]] \u1edf mi\u1ec1n Nam. N\u0103m 1800, ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang di chuy\u1ec3n \u0111\u1ebfn [[Washington, D.C.]] m\u1edbi th\u00e0nh l\u1eadp.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">===M\u1edf r\u1ed9ng l\u00e3nh th\u1ed5===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">====Th\u00e2u t\u00f3m l\u00e3nh th\u1ed5 n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c====</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:U.S. Territorial Acquisitions.png|nh\u1ecf|C\u00e1c [[l\u00e3nh th\u1ed5]] \u0111o\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c hay mua l\u1ea1i theo ng\u00e0y, ch\u1eb3ng h\u1ea1n nh\u01b0 M\u01b0\u1eddi ba thu\u1ed9c \u0111\u1ecba, Mua [[Louisiana]], S\u1ef1 nh\u01b0\u1ee3ng quy\u1ec1n c\u1ee7a [[Anh]] v\u00e0 [[T\u00e2y Ban Nha]]</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">236x236px|th\u1ebf</del>=<del class=\"diffchange diffchange-inline\">]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1eadp tin</del>:<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Flag </del>of the <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Republic of Texas (1836-1839).svg</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">nh\u1ecf| [[C\u1edd Burnet</del>]]<del class=\"diffchange diffchange-inline\">, \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng t\u1eeb ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 12 n\u0103m 1836 \u0111\u1ebfn ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 1 n\u0103m 1839 l\u00e0m qu\u1ed1c k\u1ef3 c\u1ee7a [[C\u1ed9ng h\u00f2a Texas]]. N\u00f3 \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c thay th\u1ebf b\u1eb1ng </del>\"<del class=\"diffchange diffchange-inline\">L\u00e1 c\u1edd sao c\u00f4 \u0111\u01a1n\" hi\u1ec7n \u0111ang \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng|235x235px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1eadp tin</del>:<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Mapa de Mexico 1840 2.PNG|nh\u1ecf|Nh\u1eefng l\u00e3nh th\u1ed5 m\u00e0 M\u1ef9 chi\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1eeb [[M\u00e9xico]] \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00f4 m\u00e0u x\u00e1m v\u00e0 m\u00e0u \u0111\u1ecf|233x233px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Khi m\u1edbi th\u00e0nh l\u1eadp, Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 n\u01b0\u1edbc \u1ee7ng h\u1ed9 [[ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111\u1ebf qu\u1ed1c]], th\u1eadm ch\u00ed [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9|ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n Hoa K\u1ef3]] c\u00f2n c\u00f3 tinh th\u1ea7n ch\u1ed1ng [[ch\u1ee7 ngh\u0129a th\u1ef1c d\u00e2n]] do h\u1ecd t\u1eebng l\u00e0 [[thu\u1ed9c \u0111\u1ecba]] c\u1ee7a [[Anh]]. Nh\u01b0ng trong m\u1ed9t s\u1ed1 th\u1eddi \u0111i\u1ec3m l\u1ecbch s\u1eed, Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 \u0111i x\u00e2m chi\u1ebfm \u0111\u1ea5t \u0111ai n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c. Hoa K\u1ef3 c\u00f3 nhu c\u1ea7u m\u1edf r\u1ed9ng l\u00e3nh th\u1ed5 v\u00e0 chi\u1ebfm l\u0129nh th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng m\u1edbi, tuy nhi\u00ean, [[d\u01b0 lu\u1eadn]] trong n\u01b0\u1edbc ch\u1ed1ng l\u1ea1i vi\u1ec7c h\u1ecd s\u1ebd tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t [[Ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111\u1ebf qu\u1ed1c|n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ebf qu\u1ed1c]] trong khi Hoa K\u1ef3 c\u00f3 \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 \u0111i\u1ec1u ki\u1ec7n tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t [[\u0111\u1ebf qu\u1ed1c]]. Ch\u00ednh v\u00ec v\u1eady, [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|Ch\u00ednh ph\u1ee7 Hoa K\u1ef3]] ph\u1ea3i th\u1ef1c hi\u1ec7n b\u00e0nh tr\u01b0\u1edbng l\u00e3nh th\u1ed5 m\u1ed9t c\u00e1ch \u00e2m th\u1ea7m, kh\u00e9o l\u00e9o \u0111\u1ec3 v\u1eeba th\u1ecfa m\u00e3n nhu c\u1ea7u c\u1ee7a n\u1ec1n [[kinh t\u1ebf]] v\u1eeba kh\u00f4ng b\u1ecb [[d\u01b0 lu\u1eadn]] ch\u1ec9 tr\u00edch. S\u1ef1 b\u00e0nh tr\u01b0\u1edbng n\u00e0y \u0111\u00f4i khi \u0111\u01b0\u1ee3c [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|Ch\u00ednh ph\u1ee7 Hoa K\u1ef3]] gi\u1ea3i th\u00edch b\u1eb1ng s\u1ee9 m\u1ec7nh \"c\u1ee9u th\u1ebf gi\u1edbi\" \u0111\u1ec3 l\u00e0m y\u00ean l\u00f2ng d\u00e2n ch\u00fang. [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn c\u00e1c v\u00f9ng [[Texas]], [[New Mexico]], [[California]] \u0111\u1ec3 l\u1eadp nghi\u1ec7p, sau \u0111\u00f3 [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|Ch\u00ednh ph\u1ee7 M\u1ef9]] chinh ph\u1ee5c c\u00e1c v\u00f9ng \u0111\u1ea5t n\u00e0y b\u1eb1ng [[qu\u00e2n s\u1ef1]]. N\u01b0\u1edbc M\u1ef9 c\u0169ng l\u1ea5y c\u1edb b\u1ea3o v\u1ec7 nh\u1eefng [[doanh nh\u00e2n]] kinh doanh t\u1ea1i [[Samoa]], [[Hawaii]] \u0111\u1ec3 chi\u1ebfm nh\u1eefng [[qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o]] n\u00e0y.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 110-113, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[V\u00f9ng \u0111\u1ea5t mua Louisiana|Vi\u1ec7c mua v\u00f9ng \u0111\u1ea5t Louisiana]], [[l\u00e3nh th\u1ed5]] m\u00e0 [[Ph\u00e1p]] tuy\u00ean b\u1ed1 ch\u1ee7 quy\u1ec1n, \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ef1c hi\u1ec7n d\u01b0\u1edbi th\u1eddi [[Thomas Jefferson|T\u1ed5ng th\u1ed1ng Thomas Jefferson]] n\u0103m 1803 \u0111\u00e3 th\u1ef1c s\u1ef1 l\u00e0m t\u0103ng g\u1ea5p \u0111\u00f4i di\u1ec7n t\u00edch Hoa K\u1ef3. [[Chi\u1ebfn tranh Hoa K\u1ef3 - Anh Qu\u1ed1c (1812)|Chi\u1ebfn tranh n\u0103m 1812]], n\u1ed5 ra gi\u1eefa Hoa K\u1ef3 v\u00e0 [[Anh]] v\u00ec nhi\u1ec1u b\u1ea5t \u0111\u1ed3ng, \u0111\u00e3 kh\u00f4ng ph\u00e2n th\u1eafng b\u1ea1i, nh\u01b0ng c\u0169ng \u0111\u1ed3ng th\u1eddi l\u00e0m gia t\u0103ng [[ch\u1ee7 ngh\u0129a y\u00eau n\u01b0\u1edbc|ch\u1ee7 ngh\u0129a qu\u1ed1c gia]] c\u1ee7a [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]]. M\u1ed9t lo\u1ea1t c\u00e1c cu\u1ed9c ti\u1ebfn c\u00f4ng qu\u00e2n s\u1ef1 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u00e0o [[Florida]] \u0111\u01b0a \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c [[T\u00e2y Ban Nha]] nh\u01b0\u1ee3ng l\u1ea1i v\u00f9ng \u0111\u1ea5t Florida v\u00e0 nhi\u1ec1u l\u00e3nh th\u1ed5 duy\u00ean h\u1ea3i [[V\u1ecbnh Mexico]] kh\u00e1c cho Hoa K\u1ef3 n\u0103m 1819. Hoa K\u1ef3 s\u00e1p nh\u1eadp [[C\u1ed9ng h\u00f2a Texas]] n\u0103m 1845. Kh\u00e1i ni\u1ec7m v\u1ec1 [[V\u1eadn m\u1ec7nh hi\u1ec3n nhi\u00ean]] (Manifest Destiny) r\u1ea5t ph\u1ed5 bi\u1ebfn \u0111\u1ed1i v\u1edbi c\u00f4ng ch\u00fang trong su\u1ed1t th\u1eddi k\u1ef3 n\u00e0y.&lt;ref&gt;Morrison, Michael </del>A<del class=\"diffchange diffchange-inline\">. (1999). ''Slavery and the American West: The Eclipse </del>of <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Manifest Destiny and </del>the <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Coming </del>of the <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Civil War''. Chapel Hill: University of North Carolina Press, c\u00e1c trang 13\u201321. ISBN 0807847968.&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u0103m 1845, Hoa K\u1ef3 \u0111e d\u1ecda chi\u1ebfn tranh v\u1edbi V\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Anh \u0111\u1ec3 tranh gi\u00e0nh quy\u1ec1n l\u1ee3i t\u1ea1i v\u00f9ng T\u00e2y B\u1eafc. [[Hi\u1ec7p \u01b0\u1edbc Oregon]] v\u1edbi Anh n\u0103m 1846 \u0111\u01b0a \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c Hoa K\u1ef3 ki\u1ec3m so\u00e1t v\u00f9ng m\u00e0 ng\u00e0y nay l\u00e0 [[t\u00e2y b\u1eafc Hoa K\u1ef3]]. Chi\u1ebfn th\u1eafng c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 trong [[Chi\u1ebfn tranh Hoa K\u1ef3-M\u00e9xico|Chi\u1ebfn tranh Mexico \u2013 M\u1ef9]] n\u0103m 1848 \u0111\u01b0a \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c Mexico bu\u1ed9c ph\u1ea3i k\u00fd [[Hi\u1ec7p \u01b0\u1edbc Guadalupe Hidalgo|H\u00f2a \u01b0\u1edbc b\u1ea5t b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng Guadalupe Hidalgo]], h\u1ecd ph\u1ea3i trao cho M\u1ef9 v\u00f9ng [[California]] v\u00e0 ph\u1ea7n nhi\u1ec1u nh\u1eefng v\u00f9ng \u0111\u1ea5t m\u00e0 ng\u00e0y nay l\u00e0 bang [[Texas]]. M\u1ef9 c\u00f2n g\u00e2y \u00e1p l\u1ef1c \u00e9p [[M\u00e9xico]] ph\u1ea3i b\u00e1n v\u00f9ng \u0111\u1ea5t [[Mexican Cession]] (ng\u00e0y nay l\u00e0 v\u00f9ng [[t\u00e2y nam Hoa K\u1ef3]]) tr\u00f9 ph\u00fa cho M\u1ef9 v\u1edbi gi\u00e1 ch\u1ec9 15 tri\u1ec7u [[USD]]. N\u0103m 1853, \u0111\u1ec3 l\u00e0m m\u1ed9t d\u1ef1 \u00e1n [[\u0110\u01b0\u1eddng ray|\u0111\u01b0\u1eddng ray xe l\u1eeda]], M\u1ef9 l\u1ea1i \u00e9p Mexico b\u00e1n r\u1ebb l\u00e3nh th\u1ed5 \u1edf m\u1ed9t v\u00f9ng \u0111\u1ea5t ti\u1ec1m n\u0103ng gi\u00e1p ranh [[Bi\u00ean gi\u1edbi M\u00e9xico - Hoa K\u1ef3|bi\u00ean gi\u1edbi Hoa K\u1ef3 \u2013 Mexico]], v\u1edbi gi\u00e1 10 tri\u1ec7u USD. V\u00f9ng n\u00e0y ng\u00e0y nay l\u00e0 ph\u00eda [[Nam Arizona]] v\u00e0 [[T\u00e2y Nam New Mexico]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1ed5ng c\u1ed9ng M\u1ef9 \u0111\u00e3 gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ea7n 3 tri\u1ec7u km\u00b2 sau c\u00e1c cu\u1ed9c chi\u1ebfn v\u1edbi [[M\u00e9xico]], tr\u00ean c\u00e1c l\u00e3nh th\u1ed5 \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 th\u00e0nh l\u1eadp 6 bang m\u1edbi c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 (California, m\u1ed9t n\u1eeda bang [[New Mexico]], h\u1ea7u h\u1ebft [[Arizona]], [[Nevada]] v\u00e0 m\u1ed9t ph\u1ea7n c\u1ee7a bang [[Utah]] v\u00e0 [[Colorado]]). L\u00e3nh th\u1ed5 Mexico v\u00e0o n\u0103m [[1821]] r\u1ed9ng 4.925.283&amp;nbsp;km\u00b2, nh\u01b0ng sau khi b\u1ecb Hoa K\u1ef3 chi\u1ebfm nhi\u1ec1u v\u00f9ng \u0111\u1ea5t, \u0111\u00e3 thu h\u1eb9p l\u1ea1i ch\u1ec9 c\u00f2n 1.972.550&amp;nbsp;km\u00b2 nh\u01b0 ng\u00e0y nay.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Sau \u0111\u00f3, Hoa K\u1ef3 ti\u1ebfp t\u1ee5c m\u1edf r\u1ed9ng l\u00e3nh th\u1ed5 ra [[Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng]]. Trong cu\u1ed9c chi\u1ebfn v\u1edbi [[T\u00e2y Ban Nha]] n\u0103m 1898, M\u1ef9 chi\u1ebfn th\u1eafng v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c chuy\u1ec3n nh\u01b0\u1ee3ng quy\u1ec1n s\u1edf h\u1eefu [[Philippines]], [[Cuba]], [[\u0111\u1ea3o Guam]] v\u00e0 [[Puerto Rico]] \u2013 c\u00e1c thu\u1ed9c \u0111\u1ecba c\u1ee7a [[T\u00e2y Ban Nha]]. [[V\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Hawaii]] c\u00f3 li\u00ean h\u1ec7 g\u1ea7n g\u0169i v\u1edbi Hoa K\u1ef3 qua vi\u1ec7c giao th\u01b0\u01a1ng v\u00e0 c\u00f4ng t\u00e1c truy\u1ec1n gi\u00e1o v\u00e0o th\u1eadp ni\u00ean 1880. N\u0103m 1893, c\u00e1c nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i M\u1ef9 \u0111\u00e3 l\u1eadt \u0111\u1ed5 n\u1eef ho\u00e0ng c\u1ee7a Hawaii v\u00e0 t\u00ecm c\u00e1ch s\u00e1p nh\u1eadp l\u00e3nh th\u1ed5 n\u00e0y v\u00e0o Hoa K\u1ef3. Qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o Hawaii ch\u00ednh th\u1ee9c tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u00e0o n\u0103m 1900. [[L\u00e3nh th\u1ed5 Hawaii]] tr\u1edf th\u00e0nh ti\u1ec3u bang th\u1ee9 50 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">====Chi\u1ebfn tranh v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf b\u1ea3n x\u1ee9====</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{main|Chi\u1ebfn tranh da \u0111\u1ecf}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Pequot war.jpg|nh\u1ecf|216x216px|Tranh v\u1ebd c\u1ea3nh t\u00e0n s\u00e1t ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[C\u01a1n s\u1ed1t v\u00e0ng California|C\u01a1n s\u1ed1t v\u00e0ng California 1848\u20131849]] c\u00e0ng h\u1ea5p d\u1eabn di d\u00e2n v\u1ec1 [[T\u00e2y Hoa K\u1ef3|mi\u1ec1n T\u00e2y]]. C\u00e1c [[\u0110\u01b0\u1eddng ray|\u0111\u01b0\u1eddng s\u1eaft]] m\u1edbi x\u00e2y d\u1ef1ng t\u1ea1o cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecbnh c\u01b0 d\u1ec5 d\u00e0ng di chuy\u1ec3n kh\u1eafp n\u01a1i h\u01a1n nh\u01b0ng l\u00e0m gia t\u0103ng c\u00e1c cu\u1ed9c xung \u0111\u1ed9t v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi [[th\u1ed5 d\u00e2n Ch\u00e2u M\u1ef9]]. Tr\u00ean n\u1eefa th\u1ebf k\u1ef7, c\u00f3 \u0111\u1ebfn 40 tri\u1ec7u [[b\u00f2 r\u1eebng bizon|b\u00f2 r\u1eebng bison]], th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi l\u00e0 tr\u00e2u, b\u1ecb gi\u1ebft \u0111\u1ec3 l\u1ea5y da v\u00e0 th\u1ecbt, v\u00e0 gi\u00fap cho vi\u1ec7c m\u1edf r\u1ed9ng c\u00e1c tuy\u1ebfn \u0111\u01b0\u1eddng s\u1eaft. Vi\u1ec7c m\u1ea5t m\u00e1t qu\u00e1 nhi\u1ec1u b\u00f2 r\u1eebng bison, v\u1ed1n l\u00e0 m\u1ed9t ngu\u1ed3n kinh t\u1ebf, th\u1ef1c ph\u1ea9m ch\u00ednh c\u1ee7a nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi th\u1ed5 d\u00e2n M\u1ef9 t\u1ea1i v\u00f9ng [[\u0111\u1ed3ng b\u1eb1ng]], l\u00e0 m\u1ed9t c\u00fa \u0111\u00e1nh s\u1ed1ng c\u00f2n v\u00e0o nhi\u1ec1u n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a th\u1ed5 d\u00e2n b\u1ea3n x\u1ee9 v\u00e0 kh\u00f4ng gian sinh t\u1ed3n c\u1ee7a h\u1ecd.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">S\u1ef1 h\u0103ng h\u00e1i m\u1edf r\u1ed9ng l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 v\u1ec1 ph\u00eda t\u00e2y \u0111\u00e3 kh\u1edfi s\u1ef1 m\u1ed9t lo\u1ea1t [[Chi\u1ebfn tranh Da \u0110\u1ecf|cu\u1ed9c chi\u1ebfn tranh v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n \u0111\u1ecba M\u1ef9]] k\u00e9o d\u00e0i cho \u0111\u1ebfn cu\u1ed1i [[Th\u1ebf k\u1ef7 19|th\u1ebf k\u1ef7 XIX]], khi nh\u1eefng [[Th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9|th\u1ed5 d\u00e2n da \u0111\u1ecf ch\u00e2u M\u1ef9</del>]] <del class=\"diffchange diffchange-inline\">b\u1ecb \u0111u\u1ed5i kh\u1ecfi \u0111\u1ea5t \u0111ai c\u1ee7a h\u1ecd. T\u1ea1i nhi\u1ec1u n\u01a1i, [[Th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9|ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf]] t\u1ed5 ch\u1ee9c chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u ch\u1ed1ng l\u1ea1i [[Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3|qu\u00e2n M\u1ef9]] nh\u01b0ng cu\u1ed1i c\u00f9ng h\u1ecd v\u1eabn b\u1ecb \u0111\u00e1nh b\u1ea1i. Theo b\u00e1o c\u00e1o c\u1ee7a Gregory Michno d\u1ef1a theo h\u1ed3 s\u01a1 l\u01b0u tr\u1eef qu\u00e2n \u0111\u1ed9i th\u00ec ch\u1ec9 trong 40 n\u0103m t\u1eeb [[1850]] \u0111\u1ebfn [[1890]], kho\u1ea3ng 21.586 ng\u01b0\u1eddi (l\u00ednh l\u1eabn th\u01b0\u1eddng d\u00e2n) b\u1ecb gi\u1ebft, b\u1ecb th\u01b0\u01a1ng hay b\u1ecb b\u1eaft.&lt;ref&gt;Michno, \"Encyclopedia of Indian Wars\" Index.&lt;/ref&gt; Theo [[Russell Thornton]] th\u00ec kho\u1ea3ng 45.000 [[Th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9|ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf]] v\u00e0 19.000 [[ng\u01b0\u1eddi da tr\u1eafng]] b\u1ecb gi\u1ebft \u2013 trong \u0111\u00f3 c\u00f3 [[Ph\u1ee5 n\u1eef|\u0111\u00e0n b\u00e0]] v\u00e0 tr\u1ebb em c\u1ee7a c\u1ea3 hai b\u00ean.&lt;ref&gt;Thornton, </del>''<del class=\"diffchange diffchange-inline\">American Indian Holocaust'', 48\u201349.&lt;/ref&gt; M\u1ed9t s\u1ed1 cu\u1ed9c kh\u00e1ng chi\u1ebfn n\u1ed5i b\u1eadt c\u1ee7a </del>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9|ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf]] ch\u1ed1ng l\u1ea1i M\u1ef9 g\u1ed3m:</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* N\u0103m [[1776]], Chi\u1ebfn tranh Cherokee l\u1ea7n 2 x\u1ea3y ra, d\u00e2n t\u1ed9c b\u1ea3n x\u1ee9 Cherokee chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u ch\u1ed1ng s\u1ef1 x\u00e2m l\u1ea5n c\u1ee7a M\u1ef9 v\u00e0o khu v\u1ef1c \u0110\u00f4ng [[Tennessee]] v\u00e0 \u0110\u00f4ng [[Kentucky]] c\u1ee7a h\u1ecd. Sau \u0111\u00f3, cu\u1ed9c [[xung \u0111\u1ed9t]] dai d\u1eb3ng ti\u1ebfp di\u1ec5n v\u1edbi cu\u1ed9c [[Chi\u1ebfn tranh Chickamaga]] khi c\u00e1c [[b\u1ed9 t\u1ed9c]], [[b\u1ed9 l\u1ea1c]] b\u1ea3n x\u1ee9 li\u00ean minh l\u1ea1i v\u1edbi nhau ch\u1ed1ng [[Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3|qu\u00e2n \u0111\u1ed9i M\u1ef9]]. N\u0103m [[1794]], h\u1ecd th\u1ea5t b\u1ea1i ho\u00e0n to\u00e0n v\u00e0 khu v\u1ef1c n\u00e0y b\u1ecb s\u00e1p nh\u1eadp v\u00e0o bang [[Tennessee]] v\u00e0 [[Kentucky]] c\u1ee7a M\u1ef9.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* N\u0103m [[1785]], Chi\u1ebfn tranh Da \u0111\u1ecf T\u00e2y B\u1eafc n\u1ed5 ra, m\u1ed9t chu\u1ed7i tr\u1eadn \u0111\u00e1nh \u0111\u1eabm m\u00e1u gi\u1eefa nhi\u1ec1u [[b\u1ed9 t\u1ed9c]], [[b\u1ed9 l\u1ea1c]] b\u1ea3n x\u1ee9 v\u1edbi [[Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3|qu\u00e2n \u0111\u1ed9i M\u1ef9]] nh\u1eb1m b\u1ea3o v\u1ec7 [[l\u00e3nh th\u1ed5]] c\u1ee7a h\u1ecd \u1edf [[Ohio]]. [[Chi\u1ebfn tranh]] k\u1ebft th\u00fac n\u0103m [[1795]] v\u1edbi ph\u1ea7n th\u1eafng thu\u1ed9c v\u1ec1 M\u1ef9.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* N\u0103m [[1810]], [[Th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9|ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf]] \u1edf T\u00e2y [[Florida]] tuy\u00ean b\u1ed1 [[\u0111\u1ed9c l\u1eadp</del>]]<del class=\"diffchange diffchange-inline\">. T\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9 [[James Madison]] ra l\u1ec7nh cho [[l\u1ee5c qu\u00e2n Hoa K\u1ef3]] \u0111\u1ebfn ti\u00eau di\u1ec7t [[nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc]] non tr\u1ebb v\u00e0 s\u00e1p nh\u1eadp T\u00e2y Florida v\u00e0o li\u00ean bang M\u1ef9.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>* <del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u0103m [[1812]], M\u1ef9 \u0111\u00e1nh chi\u1ebfm v\u00f9ng [[Ohio]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>* <del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u0103m [[1816]]</del>, <del class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1ef9 vi\u1ec7n c\u1edb ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf Seminole ch\u1ee9a ch\u1ea5p nh\u1eefng [[n\u00f4 l\u1ec7]] da \u0111en \u0111ang \u1ea9n n\u00e1u, v\u00e0 cho qu\u00e2n \u0111\u00e1nh chi\u1ebfm, s\u00e1p nh\u1eadp l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi Seminole v\u00e0o B\u1eafc [[Florida]]. N\u0103m [[1819]], t\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng v\u00f9ng \u1edf [[Florida]] s\u00e1p nh\u1eadp v\u00e0o n\u01b0\u1edbc M\u1ef9.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* N\u0103m [[1835]]\u2013[[1842]], ng\u01b0\u1eddi Seminole l\u1ea7n n\u1eefa n\u1ed5i d\u1eady gi\u00e0nh l\u1ea1i [[Florida]] nh\u01b0ng \u0111\u1ec1u b\u1ecb [[Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3|qu\u00e2n M\u1ef9]] \u0111\u00e0n \u00e1p tri\u1ec7t \u0111\u1ec3. [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|Ch\u00ednh ph\u1ee7 M\u1ef9]] c\u01b0\u1ee1ng \u00e9p [[l\u01b0u \u0111\u00e0y]] ng\u01b0\u1eddi Seminole qua ph\u00eda T\u00e2y [[Mississippi]], k\u1ebft th\u00fac 7 n\u0103m kh\u00e1ng chi\u1ebfn c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi Seminole.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* N\u0103m [[1893]], [[Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3|qu\u00e2n \u0111\u1ed9i M\u1ef9]] x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c v\u00e0 [[\u0111\u1ea3o ch\u00ednh]], l\u1eadt \u0111\u1ed5 [[v\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Hawaii]], s\u00e1p nh\u1eadp n\u01b0\u1edbc n\u00e0y v\u00e0o li\u00ean bang Hoa K\u1ef3. M\u1ef9 \u0111\u1ed3ng th\u1eddi chi\u1ebfm lu\u00f4n [[\u0111\u1ea3o Palmyra]] g\u1ea7n \u0111\u00f3. Hawaii l\u00e0 bang th\u1ee9 50 c\u1ee7a M\u1ef9 v\u00e0 l\u00e0 bang cu\u1ed1i c\u00f9ng m\u00e0 M\u1ef9 chi\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c v\u00e0o l\u00e3nh th\u1ed5 n\u01b0\u1edbc n\u00e0y.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Scott 1847 bad axe.jpg|thumb|M\u1ed9t ph\u1ee5 n\u1eef da \u0111\u1ecf b\u1ecb gi\u1ebft v\u00e0 \u0111\u1ee9a con trong [[Th\u1ea3m s\u00e1t Bad Axe]]</del>, <del class=\"diffchange diffchange-inline\">n\u0103m 1832|222x222px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ngo\u00e0i ra c\u00f2n c\u00f3 kho\u1ea3ng 100 cu\u1ed9c chi\u1ebfn v\u00e0 h\u00e0ng ch\u1ee5c ng\u00e0n tr\u1eadn chi\u1ebfn nh\u1ecf kh\u00e1c \u0111\u00e3 di\u1ec5n ra t\u1eeb n\u0103m 1783 \u0111\u1ebfn 1924</del>. <del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u0103m 1924, [[Chi\u1ebfn tranh Apache]] t\u1ea1i m\u1eb7t tr\u1eadn T\u00e2y Nam gi\u1eefa b\u1ed9 t\u1ed9c Apache ch\u1ed1ng \u0111\u1ee1 cu\u1ed9c x\u00e2m l\u0103ng c\u1ee7a [[Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3|qu\u00e2n \u0111\u1ed9i M\u1ef9]] k\u1ebft th\u00fac v\u1edbi th\u1ea5t b\u1ea1i c\u1ee7a b\u1ed9 t\u1ed9c Apache, \u0111\u00e3 \u0111\u00e1nh d\u1ea5u th\u1ea5t b\u1ea1i cu\u1ed1i c\u00f9ng c\u1ee7a cu\u1ed9c kh\u00e1ng chi\u1ebfn d\u00e0i 302 n\u0103m c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf ch\u1ed1ng th\u1ef1c d\u00e2n ch\u00e2u \u00c2u </del>(<del class=\"diffchange diffchange-inline\">k\u1ec3 t\u1eeb [[tr\u1eadn Jamestown]] n\u0103m 1622 gi\u1eefa [[th\u1ef1c d\u00e2n Anh]] v\u00e0 li\u00ean minh Powhatan \u1edf thu\u1ed9c \u0111\u1ecba Virginia</del>) <del class=\"diffchange diffchange-inline\">v\u00e0 141 n\u0103m ch\u1ed1ng qu\u00e2n M\u1ef9 c\u1ee7a [[Th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9|th\u1ed5 d\u00e2n da \u0111\u1ecf b\u1ea3n x\u1ee9]]</del>.</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">C\u00e1c v\u1ee5 th\u1ea3m s\u00e1t b\u1edfi qu\u00e2n \u0111\u1ed9i v\u00e0 d\u00e2n qu\u00e2n, b\u1eaft l\u00e0m n\u00f4 l\u1ec7, chi\u1ebfn tranh, n\u1ea1n \u0111\u00f3i, d\u1ecbch b\u1ec7nh, c\u00e1c hi\u1ec7p \u01b0\u1edbc c\u01b0\u1ee1ng chi\u1ebfm \u0111\u1ea5t \u0111ai, v\u00e0 </del>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">di\u1ec7t ch\u1ee7ng]] [[v\u0103n h\u00f3a]] di\u1ec5n ra trong c\u00e1c tr\u1ea1i t\u1eadp trung c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c \u00c2u (Euro-American) \u0111\u00e3 th\u1ef1c s\u1ef1 h\u1eefu hi\u1ec7u trong vi\u1ec7c ti\u00eau di\u1ec7t ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf b\u1ea3n x\u1ee9 v\u00e0 n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a c\u1ee7a h\u1ecd. D\u00e2n s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf ban \u0111\u1ea7u c\u00f3 kho\u1ea3ng v\u00e0i tri\u1ec7u, \u0111\u1ebfn n\u0103m 1800 ch\u1ec9 c\u00f2n 600.000&lt;ref&gt;When Sorry Isn't Enough</del>: <del class=\"diffchange diffchange-inline\">The Controversy Over Apologies and Reparations for Human Injustice. Roy L. Brooks. NYU Press, 1999. SBN\t0814713319, 9780814713310. P. 241&lt;</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">ref&gt; Ti\u1ebfn s\u0129 [[Martin Luther King Jr.]] t\u1eebng tuy\u00ean b\u1ed1: </del>\"<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ch\u00fang ta c\u00f3 l\u1ebd l\u00e0 qu\u1ed1c gia duy nh\u1ea5t \u0111\u00e3 c\u00f3 m\u1ed9t ch\u00ednh s\u00e1ch qu\u1ed1c gia nh\u1eb1m c\u1ed1 g\u1eafng qu\u00e9t s\u1ea1ch d\u00e2n c\u01b0 b\u1ea3n \u0111\u1ecba c\u1ee7a m\u00ecnh\"&lt;ref name=\"kingnatspeech</del>\"<del class=\"diffchange diffchange-inline\">&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |last1=Rickert |first1=Levi |title=Dr. Martin Luther King Jr: Our Nation was Born in Genocide |url=https://nativenewsonline.net/currents/dr-martin-luther-king-jr-nation-born-genocide/ |website=Native News Online |publisher=Native News Online |access-date =ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2018 |date=ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2017 |archive-date=ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181126092832/https://nativenewsonline.net/currents/dr-martin-luther-king-jr-nation-born-genocide/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Nh\u1eefng quan \u0111i\u1ec3m ph\u1ea3n b\u00e1c cho r\u1eb1ng kh\u00f4ng c\u00f3 m\u1ed9t ch\u00ednh s\u00e1ch t\u1eadn di\u1ec7t n\u00e0o t\u1eebng \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u00ednh th\u1ee9c l\u1eadp ra. Nh\u00e0 s\u1eed h\u1ecdc David Cook cho r\u1eb1ng: kh\u00f4ng th\u1ec3 ph\u1ee7 nh\u1eadn nhi\u1ec1u v\u1ee5 th\u1ea3m s\u00e1t ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf \u0111\u00e3 di\u1ec5n ra, nh\u01b0ng \u0111a ph\u1ea7n nh\u1eefng c\u00e1i ch\u1ebft c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 b\u1ea3n \u0111\u1ecba l\u00e0 h\u1eadu qu\u1ea3 c\u1ee7a d\u1ecbch b\u1ec7nh m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi [[Ch\u00e2u \u00c2u]] v\u00f4 t\u00ecnh mang t\u1edbi nh\u01b0 \u0111\u1eadu m\u00f9a v\u00e0 s\u1edfi.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.monroecc.edu/fileadmin/SiteFiles/GeneralContent/events/scholarsday/documents/rivera-finaldraft.pdf |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2021-01-04 |t\u1ef1a \u0111\u1ec1=B\u1ea3n sao \u0111\u00e3 l\u01b0u tr\u1eef |archive-date = ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200826015856/https://www.monroecc.edu/fileadmin/SiteFiles/GeneralContent/events/scholarsday/documents/rivera-finaldraft.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== N\u1ed9i chi\u1ebfn v\u00e0 k\u1ef9 ngh\u1ec7 h\u00f3a ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|N\u1ed9i chi\u1ebfn Hoa K\u1ef3|Chi\u1ebfn tranh T\u00e2y Ban Nha-M\u1ef9}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Thure de Thulstrup - L. Prang and Co. - Battle of Gettysburg - Restoration by Adam Cuerden.jpg|nh\u1ecf|177x177px|tr\u00e1i|[[Tr\u1eadn Gettysburg]], t\u00e1c ph\u1ea9m c\u1ee7a [[Adam Cuerden]]]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">C\u0103ng th\u1eb3ng gi\u1eefa c\u00e1c ti\u1ec3u bang mi\u1ec1n B\u1eafc v\u1ed1n ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i s\u1ef1 [[Ch\u1ebf \u0111\u1ed9 n\u00f4 l\u1ec7 t\u1ea1i Hoa K\u1ef3|chi\u1ebfm h\u1eefu n\u00f4 l\u1ec7]] v\u00e0 c\u00e1c ti\u1ec3u bang mi\u1ec1n Nam c\u00f3 [[N\u00f4 l\u1ec7|ch\u1ebf \u0111\u1ed9 n\u00f4 l\u1ec7]] ng\u00e0y m\u1ed9t gia t\u0103ng trong quan h\u1ec7 gi\u1eefa ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang v\u00e0 c\u00e1c ch\u00ednh quy\u1ec1n ti\u1ec3u bang c\u00f9ng v\u1edbi nh\u1eefng cu\u1ed9c [[Xung \u0111\u1ed9t|xung \u0111\u1ed9t b\u1ea1o l\u1ef1c]] v\u1ec1 vi\u1ec7c m\u1edf r\u1ed9ng [[N\u00f4 l\u1ec7|ch\u1ebf \u0111\u1ed9 n\u00f4 l\u1ec7]] v\u00e0o c\u00e1c ti\u1ec3u bang m\u1edbi th\u00e0nh l\u1eadp. [[Abraham Lincoln]], \u1ee9ng vi\u00ean c\u1ee7a [[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a]] l\u00e0 \u0111\u1ea3ng m\u00e0 ph\u1ea7n \u0111\u00f4ng ch\u1ed1ng ch\u1ee7 ngh\u0129a n\u00f4 l\u1ec7, \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea7u l\u00e0m [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|T\u1ed5ng th\u1ed1ng]] n\u0103m 1860. Tr\u01b0\u1edbc khi \u00f4ng nh\u1eadm ch\u1ee9c, 7 ti\u1ec3u bang c\u00f3 [[N\u00f4 l\u1ec7|ch\u1ebf \u0111\u1ed9 n\u00f4 l\u1ec7]] tuy\u00ean b\u1ed1 ly khai kh\u1ecfi Hoa K\u1ef3 v\u00e0 th\u00e0nh l\u1eadp [[Li\u00ean minh mi\u1ec1n Nam Hoa K\u1ef3|Li\u00ean minh c\u00e1c ti\u1ec3u bang mi\u1ec1n nam Hoa K\u1ef3]]. Ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang lu\u00f4n cho r\u1eb1ng vi\u1ec7c ly khai l\u00e0 b\u1ea5t h\u1ee3p ph\u00e1p, v\u00e0 khi qu\u00e2n Li\u00ean minh [[Tr\u1eadn \u0111\u1ed3n Sumter|t\u1ea5n c\u00f4ng \u0110\u1ed3n Sumter]], [[N\u1ed9i chi\u1ebfn Hoa K\u1ef3]] b\u1eaft \u0111\u1ea7u v\u00e0 th\u00eam 4 ti\u1ec3u bang c\u00f3 ch\u1ebf \u0111\u1ed9 n\u00f4 l\u1ec7 gia nh\u1eadp Li\u00ean minh. Li\u00ean bang tr\u1ea3 t\u1ef1 do cho c\u00e1c n\u00f4 l\u1ec7 thu\u1ed9c Li\u00ean minh khi [[Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Li\u00ean bang]] ti\u1ebfn qua mi\u1ec1n nam. Sau chi\u1ebfn th\u1eafng c\u1ee7a Li\u00ean bang n\u0103m 1865, ba tu ch\u00ednh \u00e1n \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00eam v\u00e0o [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3]] b\u1ea3o \u0111\u1ea3m quy\u1ec1n t\u1ef1 do cho g\u1ea7n 4 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c ch\u00e2u Phi t\u1eebng l\u00e0 n\u00f4 l\u1ec7,&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www2.census.gov/prod2/decennial/documents/1860a-02.pdf | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = 1860 Census | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef = 2008-08-24 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080824013501/http://www2.census.gov/prod2/decennial/documents/1860a-02.pdf | url-status = live }} Page 7 lists a total slave population of 3.953.760.&lt;/ref&gt; cho h\u1ecd quy\u1ec1n c\u00f4ng d\u00e2n, v\u00e0 cho h\u1ecd quy\u1ec1n b\u1ea7u c\u1eed. Cu\u1ed9c chi\u1ebfn \u0111\u00e3 ng\u0103n ng\u1eeba s\u1ef1 tan r\u00e3 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u00e0 k\u1ebft c\u1ee5c c\u1ee7a n\u00f3 \u0111\u00e3 mang \u0111\u1ebfn s\u1ef1 gia t\u0103ng quy\u1ec1n l\u1ef1c \u0111\u00e1ng k\u1ec3 c\u1ee7a [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang]].&lt;ref&gt;De Rosa, Marshall L. (1997). ''The Politics of Dissolution: The Quest for a National Identity and the American Civil War''. Edison, NJ: Transaction, p. 266. ISBN 1560003499.&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Ellis island 1902.jpg|nh\u1ecf|C\u00e1c di d\u00e2n \u0111ang l\u00ean b\u1edd \u1edf [[\u0110\u1ea3o Ellis]], [[th\u00e0nh ph\u1ed1 New York|New York]], 1902|188x188px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Sau chi\u1ebfn tranh, s\u1ef1 ki\u1ec7n T\u1ed5ng th\u1ed1ng [[Abraham Lincoln]] b\u1ecb [[\u00e1m s\u00e1t]] \u0111\u00e3 c\u1ea5p ti\u1ebfn h\u00f3a ch\u00ednh s\u00e1ch t\u00e1i thi\u1ebft c\u1ee7a [[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a]] nh\u1eb1m t\u00e1i th\u1ed1ng nh\u1ea5t v\u00e0 t\u00e1i ki\u1ebfn thi\u1ebft c\u00e1c ti\u1ec3u bang mi\u1ec1n nam trong l\u00fac \u0111\u00f3 b\u1ea3o \u0111\u1ea3m quy\u1ec1n l\u1ee3i c\u1ee7a nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi n\u00f4 l\u1ec7 m\u1edbi \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ef1 do. Cu\u1ed9c tranh c\u00e3i k\u1ebft qu\u1ea3 b\u1ea7u c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng n\u0103m [[1876]] \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1ea3i quy\u1ebft b\u1eb1ng [[th\u1ecfa hi\u1ec7p n\u0103m 1877]] \u0111\u00e3 k\u1ebft th\u00fac c\u00f4ng cu\u1ed9c t\u00e1i thi\u1ebft. [[Lu\u1eadt Jim Crow]], nh\u1eefng lu\u1eadt \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng v\u00e0 ti\u1ec3u bang \u1edf c\u00e1c bang mi\u1ec1n nam \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00f4ng qua ch\u1eb3ng bao l\u00e2u sau \u0111\u00f3, \u0111\u00e3 t\u01b0\u1edbc quy\u1ec1n c\u00f4ng d\u00e2n c\u1ee7a nhi\u1ec1u [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi|ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c ch\u00e2u Phi]] b\u1eb1ng l\u1eadp lu\u1eadn cho r\u1eb1ng lu\u1eadt b\u1ea3o \u0111\u1ea3m c\u00f4ng b\u1eb1ng nh\u01b0ng t\u00e1ch ly gi\u1eefa c\u00e1c ch\u1ee7ng t\u1ed9c. T\u1ea1i mi\u1ec1n B\u1eafc, \u0111\u00f4 th\u1ecb h\u00f3a v\u00e0 m\u1ed9t lo\u1ea1t di d\u00e2n \u00e0o \u1ea1t ch\u01b0a t\u1eebng c\u00f3 \u0111\u00e3 \u0111\u1ea9y nhanh ti\u1ebfn \u0111\u1ed9 c\u00f4ng nghi\u1ec7p h\u00f3a Hoa K\u1ef3. L\u00e0n s\u00f3ng di d\u00e2n t\u1ed3n t\u1ea1i cho \u0111\u1ebfn n\u0103m 1929 \u0111\u00e3 cung \u1ee9ng l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng lao \u0111\u1ed9ng cho c\u00e1c ng\u00e0nh ngh\u1ec1 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u00e0 chuy\u1ec3n \u0111\u1ed5i n\u1ec1n [[v\u0103n h\u00f3a M\u1ef9]]. B\u1ea3o v\u1ec7 ch\u1ed1ng thu\u1ebf cao, x\u00e2y d\u1ef1ng h\u1ea1 t\u1ea7ng c\u01a1 s\u1edf qu\u1ed1c gia, v\u00e0 lu\u1eadt l\u1ec7 quy \u0111\u1ecbnh m\u1edbi v\u1ec1 ng\u00e2n h\u00e0ng \u0111\u00e3 khuy\u1ebfn kh\u00edch s\u1ef1 ph\u00e1t tri\u1ec3n [[c\u00f4ng nghi\u1ec7p]]. Vi\u1ec7c mua v\u00f9ng \u0111\u1ea5t [[Alaska]] n\u0103m 1867 t\u1eeb [[Nga]] \u0111\u00e3 ho\u00e0n th\u00e0nh vi\u1ec7c m\u1edf r\u1ed9ng l\u00e3nh th\u1ed5 Hoa K\u1ef3 tr\u00ean l\u1ee5c \u0111\u1ecba. [[Th\u1ea3m s\u00e1t Wounded Knee]] n\u0103m 1890 l\u00e0 xung \u0111\u1ed9t v\u0169 trang ch\u00ednh trong Chi\u1ebfn tranh v\u1edbi [[ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n th\u1ed5 M\u1ef9]]. N\u0103m 1893, V\u01b0\u01a1ng quy\u1ec1n c\u1ee7a [[V\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Hawaii]] Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng b\u1ecb l\u1eadt \u0111\u1ed5 trong m\u1ed9t cu\u1ed9c \u0111\u1ea3o ch\u00ednh do c\u01b0 d\u00e2n ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o; qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o b\u1ecb s\u00e1p nh\u1eadp v\u00e0o Hoa K\u1ef3 n\u0103m 1898. Chi\u1ebfn th\u1eafng trong [[Chi\u1ebfn tranh T\u00e2y Ban Nha-M\u1ef9]] c\u0169ng trong n\u0103m \u0111\u00f3 ch\u1ee9ng t\u1ecf r\u1eb1ng Hoa K\u1ef3 l\u00e0 m\u1ed9t si\u00eau c\u01b0\u1eddng ch\u00ednh c\u1ee7a th\u1ebf gi\u1edbi v\u00e0 k\u1ebft qu\u1ea3 l\u00e0 vi\u1ec7c s\u00e1p nh\u1eadp [[Puerto Rico</del>]]<del class=\"diffchange diffchange-inline\">, [[Guam]] v\u00e0 [[Philippines]] v\u00e0o Li\u00ean bang.&lt;ref&gt;Spielvogel, Jackson J. </del>(<del class=\"diffchange diffchange-inline\">2005</del>). ''<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Western Civilization: Volume II: Since 1500''. Belmont, CA: Wadsworth, p. 708. ISBN 0534646042.&lt;/ref&gt; Philippines gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ed9c l\u1eadp n\u1eeda th\u1ebf k\u1ef7 sau \u0111\u00f3; [[Puerto Rico]] v\u00e0 </del>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Guam</del>]] <del class=\"diffchange diffchange-inline\">hi\u1ec7n v\u1eabn l\u00e0 l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Gi\u1eefa hai cu\u1ed9c \u0111\u1ea1i chi\u1ebfn ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|\u0110\u1ea1i kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng|L\u1ecbch s\u1eed Qu\u00e2n s\u1ef1 Hoa K\u1ef3 trong Chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 hai}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Dust Bowl - Dallas, South Dakota 1936.jpg|nh\u1ecf|tr\u00e1i|M\u1ed9t n\u00f4ng tr\u1ea1i b\u1ecf hoang t\u1ea1i South Dakota trong [[B\u00e3o c\u00e1t]] n\u0103m 1936|218x218px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">L\u00fac kh\u1edfi s\u1ef1 [[Chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 nh\u1ea5t]] n\u0103m [[1914]], Hoa K\u1ef3 v\u1eabn gi\u1eef th\u1ebf trung l\u1eadp. [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] c\u00f3 thi\u1ec7n c\u1ea3m v\u1edbi [[ng\u01b0\u1eddi Anh]] v\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi Ph\u00e1p]] m\u1eb7c d\u00f9 nhi\u1ec1u c\u00f4ng d\u00e2n, \u0111a s\u1ed1 l\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi Ireland]] v\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi \u0110\u1ee9c]] nh\u1eadp c\u01b0, ch\u1ed1ng l\u1ea1i vi\u1ec7c can thi\u1ec7p v\u00e0o cu\u1ed9c chi\u1ebfn.&lt;ref&gt;Foner, Eric, and John A. Garraty (1991). '</del>'<del class=\"diffchange diffchange-inline\">The Reader</del>'<del class=\"diffchange diffchange-inline\">s Companion to American History.'' New York: Houghton Mifflin, p. 576. ISBN 0395513723.&lt;/ref&gt; N\u0103m 1917, Hoa K\u1ef3 tham chi\u1ebfn c\u00f9ng v\u1edbi phe [[Entente|Hi\u1ec7p \u01af\u1edbc]] \u0111\u00e3 l\u00e0m thay \u0111\u1ed5i c\u1ee5c di\u1ec7n theo chi\u1ec1u h\u01b0\u1edbng b\u1ea5t l\u1ee3i cho phe Li\u00ean minh Trung t\u00e2m. Do d\u1ef1 can thi\u1ec7p v\u00e0o n\u1ed9i b\u1ed9 c\u1ee7a [[ch\u00e2u \u00c2u]], [[Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3]] \u0111\u00e3 kh\u00f4ng th\u00f4ng qua [[H\u00f2a \u01b0\u1edbc Versailles]] \u0111\u1ec3 th\u00e0nh l\u1eadp [[H\u1ed9i Qu\u1ed1c Li\u00ean]]. Hoa K\u1ef3 theo \u0111u\u1ed5i m\u1ed9t ch\u00ednh s\u00e1ch c\u1ee7a [[ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111\u01a1n ph\u01b0\u01a1ng]] c\u00f3 chi\u1ec1u h\u01b0\u1edbng [[ch\u1ee7 ngh\u0129a c\u00f4 l\u1eadp]].&lt;ref&gt;McDuffie, Jerome, Gary Wayne Piggrem, and Steven E. Woodworth </del>(<del class=\"diffchange diffchange-inline\">2005). ''U.S. History Super Review''. Piscataway, NJ: Research &amp; Education Association, p. 418. ISBN 0738600709</del>.<del class=\"diffchange diffchange-inline\">&lt;/ref&gt; N\u0103m 1920, phong tr\u00e0o [[n\u1eef quy\u1ec1n]] \u0111\u00e3 gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c chi\u1ebfn th\u1eafng \u0111\u1ec3 m\u1ed9t [[Tu ch\u00ednh \u00e1n 19 c\u1ee7a Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|tu ch\u00ednh \u00e1n hi\u1ebfn ph\u00e1p]] ra \u0111\u1eddi cho ph\u00e9p ph\u1ee5 n\u1eef quy\u1ec1n b\u1ea7u c\u1eed. M\u1ed9t ph\u1ea7n v\u00ec c\u00f3 nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5c v\u1ee5 trong chi\u1ebfn tranh n\u00ean ng\u01b0\u1eddi da \u0111\u1ecf b\u1ea3n \u0111\u1ecba M\u1ef9 \u0111\u00e3 gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c quy\u1ec1n c\u00f4ng d\u00e2n Hoa K\u1ef3 theo [[\u0110\u1ea1o lu\u1eadt C\u00f4ng d\u00e2n d\u00e0nh cho ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n th\u1ed5 M\u1ef9 n\u0103m 1924]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong su\u1ed1t [[th\u1eadp ni\u00ean 1920]], Hoa K\u1ef3 h\u01b0\u1edfng \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t th\u1eddi k\u1ef3 th\u1ecbnh v\u01b0\u1ee3ng kh\u00f4ng c\u00e2n b\u1eb1ng khi l\u1ee3i nhu\u1eadn c\u1ee7a c\u00e1c n\u00f4ng tr\u1ea1i gi\u1ea3m s\u00e2u th\u00ec l\u1ee3i nhu\u1eadn c\u1ee7a nh\u00e0 m\u00e1y c\u00f4ng nghi\u1ec7p l\u1ea1i t\u0103ng v\u1ecdt. N\u1ee3 gia t\u0103ng v\u00e0 [[th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng ch\u1ee9ng kho\u00e1n]] l\u1ea1m ph\u00e1t \u0111\u00e3 t\u1ea1o ra s\u1ef1 s\u1ee5p \u0111\u1ed5 c\u1ee7a th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng ch\u1ee9ng kho\u00e1n n\u0103m [[1929]] v\u00e0 g\u00e2y n\u00ean [[\u0110\u1ea1i kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng]], cu\u1ed9c suy tho\u00e1i kinh t\u1ebf l\u1edbn nh\u1ea5t trong l\u1ecbch s\u1eed Hoa K\u1ef3. Sau khi \u0111\u1eafc c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng n\u0103m 1932, [[Franklin D. Roosevelt|Franklin Delano Roosevelt]] \u0111\u00e3 \u0111\u1ed1i ph\u00f3 v\u1edbi t\u00ecnh tr\u1ea1ng tr\u00ean b\u1eb1ng m\u1ed9t k\u1ebf ho\u1ea1ch g\u1ecdi l\u00e0 [[Ch\u00ednh s\u00e1ch kinh t\u1ebf m\u1edbi (Hoa K\u1ef3)|Ch\u00ednh s\u00e1ch kinh t\u1ebf m\u1edbi]] (New Deal</del>). <del class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0110\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t lo\u1ea1t c\u00e1c ch\u00ednh s\u00e1ch gia t\u0103ng quy\u1ec1n h\u1ea1n can thi\u1ec7p c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7 v\u00e0o n\u1ec1n [[kinh t\u1ebf]]. [[B\u00e3o c\u00e1t]] gi\u1eefa [[th\u1eadp ni\u00ean 1930]] \u0111\u00e3 l\u00e0m cho c\u00e1c ch\u1ee7 trang tr\u1ea1i v\u00e0 n\u00f4ng d\u00e2n M\u1ef9 m\u1ea5t tr\u1eafng v\u00e0 kh\u00edch l\u1ec7 m\u1ed9t l\u00e0n s\u00f3ng m\u1edbi di d\u00e2n v\u1ec1 mi\u1ec1n t\u00e2y. Kinh t\u1ebf Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng h\u1ed3i ph\u1ee5c \u0111\u01b0\u1ee3c ho\u00e0n to\u00e0n cho \u0111\u1ebfn khi c\u00f3 cu\u1ed9c huy \u0111\u1ed9ng c\u00f4ng nghi\u1ec7p nh\u1eb1m h\u1ed7 tr\u1ee3 Hoa K\u1ef3 tham chi\u1ebfn trong [[Chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 hai]]. Hoa K\u1ef3, h\u1ea7u nh\u01b0 trung l\u1eadp su\u1ed1t th\u1eddi gian \u0111\u1ea7u c\u1ee7a cu\u1ed9c chi\u1ebfn sau khi [[\u0110\u1ee9c Qu\u1ed1c x\u00e3]] x\u00e2m l\u01b0\u1ee3c [[Ba Lan]] v\u00e0o th\u00e1ng 9 n\u0103m 1939, \u0111\u00e3 b\u1eaft \u0111\u1ea7u cung c\u1ea5p c\u00e1c trang thi\u1ebft b\u1ecb qu\u00e2n s\u1ef1 cho [[Kh\u1ed1i \u0110\u1ed3ng Minh th\u1eddi Chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 hai|\u0110\u1ed3ng minh]] trong th\u00e1ng 3 n\u0103m 1941 qua ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh c\u00f3 t\u00ean l\u00e0 [[Lend-Lease]] (cho thu\u00ea)</del>.</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 12 n\u0103m 1941, Hoa K\u1ef3 tham chi\u1ebfn ch\u1ed1ng [[Phe Tr\u1ee5c]] sau v\u1ee5 [[Tr\u1eadn Tr\u00e2n Ch\u00e2u C\u1ea3ng|t\u1ea5n c\u00f4ng Tr\u00e2n Ch\u00e2u C\u1ea3ng]] b\u1ea5t ng\u1edd c\u1ee7a [[Nh\u1eadt B\u1ea3n]]. [[Chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 hai]] ti\u00eau hao nhi\u1ec1u ti\u1ec1n c\u1ee7a h\u01a1n b\u1ea5t c\u1ee9 cu\u1ed9c chi\u1ebfn n\u00e0o trong [[l\u1ecbch s\u1eed Hoa K\u1ef3]],&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.ddaymuseum.org/education/education_numbers.html |ti\u00eau \u0111\u1ec1=World War II By The Numbers |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=National WWII Museum |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2007-11-11 |archive-date=ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071102081851/http://www.ddaymuseum.org/education/education_numbers.html |url-status=dead }} {{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.csmonitor.com/2005/0829/p15s01-cogn.html|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Francis, David R.|ti\u00eau \u0111\u1ec1=More Costly than </del>\"<del class=\"diffchange diffchange-inline\">The War to End All Wars\"|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2005|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2006|work=Christian Science Monitor|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2007-01-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20070106234447/http://www.csmonitor.com/2005/0829/p15s01-cogn.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; nh\u01b0ng n\u00f3 \u0111\u00e3 \u0111\u1ea9y m\u1ea1nh n\u1ec1n kinh t\u1ebf b\u1eb1ng c\u00e1ch cung c\u1ea5p s\u1ef1 \u0111\u1ea7u t\u01b0 v\u1ed1n v\u00e0 c\u00f4ng vi\u1ec7c l\u00e0m trong khi \u0111\u01b0a nhi\u1ec1u ph\u1ee5 n\u1eef v\u00e0o th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng lao \u0111\u1ed9ng. C\u00e1c h\u1ed9i ngh\u1ecb c\u1ee7a phe \u0110\u1ed3ng Minh t\u1ea1i Bretton Woods v\u00e0 </del>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">H\u1ed9i ngh\u1ecb Yalta|Yalta]] \u0111\u00e3 ph\u00e1c th\u1ea3o ra m\u1ed9t h\u1ec7 th\u1ed1ng m\u1edbi [[c\u00e1c t\u1ed5 ch\u1ee9c li\u00ean ch\u00ednh ph\u1ee7]] m\u00e0 \u0111\u1eb7t Hoa K\u1ef3 v\u00e0 [[Li\u00ean X\u00f4]] \u1edf v\u1ecb tr\u00ed trung t\u00e2m trong nh\u1eefng v\u1ea5n \u0111\u1ec1 n\u00f3ng b\u1ecfng tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi. Khi chi\u1ebfn th\u1eafng \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ea1i ch\u00e2u \u00c2u, m\u1ed9t h\u1ed9i ngh\u1ecb qu\u1ed1c t\u1ebf n\u0103m [[1945]] \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ed5 ch\u1ee9c t\u1ea1i [[San Francisco]] \u0111\u00e3 cho ra \u0111\u1eddi b\u1ea3n [[Hi\u1ebfn ch\u01b0\u01a1ng Li\u00ean H\u1ee3p Qu\u1ed1c]] m\u00e0 \u0111\u00e3 b\u1eaft \u0111\u1ea7u c\u00f3 hi\u1ec7u l\u1ef1c sau chi\u1ebfn tranh.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http</del>:<del class=\"diffchange diffchange-inline\">//www.state.gov/r/pa/ho/pubs/fs/55407.htm|ti\u00eau \u0111\u1ec1=</del>The <del class=\"diffchange diffchange-inline\">United States and the Founding of the United Nations, th\u00e1ng 8 n\u0103m 1941\u2013th\u00e1ng 10 n\u0103m 1945|ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 10 n\u0103m 2005|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Dept. of State, Bureau of Public Affairs, Office of the Historian|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20051023164441/http://www.state.gov/r/pa/ho/pubs/fs/55407.htm|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2005-10-23|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 l\u00e0 n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ea7u ti\u00ean ph\u00e1t tri\u1ec3n [[V\u0169 kh\u00ed h\u1ea1t nh\u00e2n|v\u0169 kh\u00ed nguy\u00ean t\u1eed]] v\u00e0 \u0111\u00e3 s\u1eed d\u1ee5ng ch\u00fang tr\u00ean hai th\u00e0nh ph\u1ed1 [[V\u1ee5 n\u00e9m bom nguy\u00ean t\u1eed xu\u1ed1ng Hiroshima v\u00e0 Nagasaki|Hiroshima v\u00e0 Nagasaki]] c\u1ee7a Nh\u1eadt B\u1ea3n l\u1ea7n l\u01b0\u1ee3t v\u00e0o ng\u00e0y [[6 th\u00e1ng 8|6]] v\u00e0 [[9 th\u00e1ng 8]], bu\u1ed9c [[Nh\u1eadt B\u1ea3n]] ph\u1ea3i \u0111\u1ea7u h\u00e0ng v\u00e0o ng\u00e0y [[2 th\u00e1ng 9]], k\u1ebft th\u00fac [[Chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 hai]].&lt;ref&gt;Pacific War Research Society (2006). ''Japan</del>'s <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Longest Day''. New York: Oxford University Press. ISBN 4770028873.&lt;</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Chi\u1ebfn tranh l\u1ea1nh v\u00e0 ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i ch\u00ednh tr\u1ecb ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Chi\u1ebfn tranh l\u1ea1nh|Chi\u1ebfn tranh ch\u1ed1ng kh\u1ee7ng b\u1ed1}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Martin Luther King - March on Washington.jpg|nh\u1ecf|[[Martin Luther King|Martin Luther King, Jr.]] \u0111\u1ecdc b\u00e0i di\u1ec5n v\u0103n \"[[T\u00f4i c\u00f3 m\u1ed9t gi\u1ea5c m\u01a1]]\" c\u1ee7a \u00f4ng, 1963|214x214px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 v\u00e0 [[Li\u00ean X\u00f4]] tranh gi\u00e0nh v\u1ecb th\u1ebf c\u01b0\u1eddng qu\u1ed1c sau [[Chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 hai]] trong [[Chi\u1ebfn tranh l\u1ea1nh]], chi ph\u1ed1i c\u00e1c v\u1ea5n \u0111\u1ec1 qu\u00e2n s\u1ef1 c\u1ee7a [[ch\u00e2u \u00c2u]] b\u1eb1ng [[NATO|T\u1ed5 ch\u1ee9c Li\u00ean ph\u00f2ng B\u1eafc \u0110\u1ea1i T\u00e2y D\u01b0\u01a1ng]] (NATO) v\u00e0 [[Kh\u1ed1i Warszawa|Hi\u1ec7p \u01b0\u1edbc Warsaw]]. Hoa K\u1ef3 qu\u1ea3ng b\u00e1 [[d\u00e2n ch\u1ee7 t\u1ef1 do]] v\u00e0 [[ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n]] trong khi Li\u00ean X\u00f4 c\u1ed5 v\u0169 [[ch\u1ee7 ngh\u0129a c\u1ed9ng s\u1ea3n]] v\u00e0 m\u1ed9t n\u1ec1n [[kinh t\u1ebf k\u1ebf ho\u1ea1ch]] t\u1eadp quy\u1ec1n. Hoa K\u1ef3 \u1ee7ng h\u1ed9 c\u00e1c ch\u00ednh ph\u1ee7 c\u00f3 t\u01b0 t\u01b0\u1edfng [[Ch\u1ee7 ngh\u0129a ch\u1ed1ng c\u1ed9ng|ch\u1ed1ng c\u1ed9ng]], k\u1ec3 c\u1ea3 nh\u1eefng ch\u1ebf \u0111\u1ed9 [[\u0111\u1ed9c t\u00e0i]] v\u00e0 Li\u00ean X\u00f4 c\u0169ng \u1ee7ng h\u1ed9 nh\u1eefng ch\u00ednh ph\u1ee7 c\u00f3 l\u1eadp tr\u01b0\u1eddng ch\u1ed1ng ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n, v\u00e0 c\u1ea3 hai tham gia v\u00e0o c\u00e1c cu\u1ed9c [[chi\u1ebfn tranh \u1ee7y nhi\u1ec7m]] (Proxy War) tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u1edbi. Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 \u0111\u00e1nh nhau v\u1edbi l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng C\u1ed9ng h\u00f2a Nh\u00e2n d\u00e2n Trung Hoa trong [[Chi\u1ebfn tranh Tri\u1ec1u Ti\u00ean]] n\u0103m 1950\u201353. \u1ee6y ban H\u1ea1 vi\u1ec7n \u0111i\u1ec1u tra v\u1ec1 c\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng ch\u1ed1ng Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 theo \u0111u\u1ed5i m\u1ed9t lo\u1ea1t c\u00e1c cu\u1ed9c \u0111i\u1ec1u tra v\u1ec1 s\u1ef1 ph\u00e1 ho\u1ea1i c\u1ee7a th\u00e0nh ph\u1ea7n thi\u00ean t\u1ea3 t\u00ecnh nghi khi Th\u01b0\u1ee3ng ngh\u1ecb s\u0129 [[Joseph McCarthy]] tr\u1edf th\u00e0nh ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u nh\u00f3m c\u00f3 th\u00e1i \u0111\u1ed9 b\u00e0i c\u1ed9ng s\u1ea3n \u1edf Qu\u1ed1c h\u1ed9i Hoa K\u1ef3.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:ReaganBerlinWall.jpg|nh\u1ecf|tr\u00e1i|T\u1ed5ng th\u1ed1ng [[Ronald Reagan]] (1981\u201389) th\u00e1ch th\u1ee9c t\u1ed5ng b\u00ed th\u01b0 X\u00f4 Vi\u1ebft [[Mikhail Sergeyevich Gorbachyov|Mikhail Gorbachev]] [[H\u00e3y ph\u00e1 \u0111\u1ed5 b\u1ee9c t\u01b0\u1eddng n\u00e0y|ph\u00e1 \u0111\u1ed5]] [[B\u1ee9c t\u01b0\u1eddng Berlin]] n\u0103m 1987|223x223px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Li\u00ean X\u00f4 ph\u00f3ng [[thi\u1ebft b\u1ecb v\u0169 tr\u1ee5|phi thuy\u1ec1n]] c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi l\u00e1i \u0111\u1ea7u ti\u00ean n\u0103m 1961 khi\u1ebfn Hoa K\u1ef3 ph\u1ea3i n\u1ed7 l\u1ef1c n\u00e2ng cao tr\u00ecnh \u0111\u1ed9 v\u1ec1 to\u00e1n h\u1ecdc v\u00e0 khoa h\u1ecdc k\u1ef9 thu\u1eadt. T\u1ed5ng th\u1ed1ng [[John F. Kennedy]] l\u00ean ti\u1ebfng r\u1eb1ng Hoa K\u1ef3 ph\u1ea3i l\u00e0 n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ea7u ti\u00ean \u0111\u01b0a \"con ng\u01b0\u1eddi l\u00ean [[M\u1eb7t Tr\u0103ng</del>]]\" <del class=\"diffchange diffchange-inline\">v\u00e0 mong mu\u1ed1n c\u1ee7a \u00f4ng \u0111\u00e3 ho\u00e0n th\u00e0nh v\u00e0o n\u0103m 1969.&lt;ref&gt;Rudolph, John L. (2002)</del>. ''<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Scientists in the Classroom: </del>The <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Cold War Reconstruction of American Science Education</del>''. <del class=\"diffchange diffchange-inline\">New York</del>: <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Palgrave Macmillan, p. 1. ISBN 0312295715.&lt;/ref&gt; Kennedy c\u0169ng \u0111\u1ed1i ph\u00f3 v\u1edbi m\u1ed9t [[Kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng t\u00ean l\u1eeda Cuba|cu\u1ed9c \u0111\u1ed1i \u0111\u1ea7u h\u1ea1t nh\u00e2n c\u0103ng th\u1eb3ng]] v\u1edbi l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng X\u00f4 Vi\u1ebft t\u1ea1i [[Cuba]]. Trong l\u00fac \u0111\u00f3, Hoa K\u1ef3 tr\u1ea3i qua s\u1ef1 ph\u00e1t tri\u1ec3n kinh t\u1ebf m\u1ea1nh m\u1ebd. M\u1ed9t phong tr\u00e0o nh\u00e2n quy\u1ec1n l\u1edbn m\u1ea1nh do nh\u1eefng [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi|ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c ch\u00e2u Phi]] n\u1ed5i ti\u1ebfng l\u00e3nh \u0111\u1ea1o, nh\u01b0 m\u1ee5c s\u01b0 [[Martin Luther King|Martin Luther King Jr.]], \u0111\u00e3 ch\u1ed1ng \u0111\u1ed1i vi\u1ec7c t\u00e1ch bi\u1ec7t v\u00e0 k\u1ef3 th\u1ecb \u0111\u1ed1i v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi da \u0111en d\u1eabn \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c b\u00e3i b\u1ecf [[lu\u1eadt Jim Crow]]. Sau khi [[V\u1ee5 \u00e1m s\u00e1t John </del>F. <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Kennedy|John F</del>. <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Kennedy b\u1ecb \u00e1m s\u00e1t]] n\u0103m 1963, [[\u0110\u1ea1o lu\u1eadt Nh\u00e2n quy\u1ec1n n\u0103m 1964]] \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00f4ng qua d\u01b0\u1edbi th\u1eddi T\u1ed5ng th\u1ed1ng [[Lyndon B</del>. <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Johnson]]. Johnson v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi k\u1ebf nhi\u1ec7m l\u00e0 [[Richard Nixon]] \u0111\u00e3 m\u1edf r\u1ed9ng m\u1ed9t cu\u1ed9c [[chi\u1ebfn tranh \u1ee7y nhi\u1ec7m]] (Proxy War) t\u1ea1i [[\u0110\u00f4ng Nam \u00c1]] l\u00e0 [[Chi\u1ebfn tranh Vi\u1ec7t Nam]]</del>.</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">V\u1edbi k\u1ebft c\u1ee5c c\u1ee7a </del>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">V\u1ee5 Watergate|V\u1ee5 tai ti\u1ebfng Watergate]] n\u0103m 1974, T\u1ed5ng th\u1ed1ng [[Richard Nixon]] \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh v\u1ecb t\u1ed5ng th\u1ed1ng \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 t\u1eeb ch\u1ee9c; \u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c [[Gerald Ford]] thay th\u1ebf ch\u1ee9c t\u1ed5ng th\u1ed1ng. Trong th\u1eddi ch\u00ednh ph\u1ee7 c\u1ee7a T\u1ed5ng th\u1ed1ng [[Jimmy Carter]] cu\u1ed1i [[th\u1eadp ni\u00ean 1970]], kinh t\u1ebf c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 tr\u1ea3i qua th\u1eddi k\u1ef3 [[\u0111\u00ecnh l\u1ea1m]]. [[Ronald Reagan]] \u0111\u1eafc c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng n\u0103m 1980 \u0111\u00e1nh d\u1ea5u m\u1ed9t s\u1ef1 chuy\u1ec3n d\u1ecbch v\u1ec1 ph\u00eda h\u1eefu (b\u1ea3o th\u1ee7) trong n\u1ec1n ch\u00ednh tr\u1ecb M\u1ef9, \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u1ea3n \u00e1nh trong nh\u1eefng m\u1ee5c ti\u00eau \u01b0u ti\u00ean v\u1ec1 s\u1eed d\u1ee5ng ng\u00e2n s\u00e1ch v\u00e0 ch\u00ednh s\u00e1ch thu\u1ebf.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.econlib.org/library/Enc/Reaganomics.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Reaganomics|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2007|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Niskanen, William A.|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=The Concise Encyclopedia of Economics|archive-date = ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060220115240/http://www.econlib.org/library/Enc/Reaganomics.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Cu\u1ed1i [[th\u1eadp ni\u00ean 1980]] v\u00e0 trong [[th\u1eadp ni\u00ean 1990]], [[l\u1ecbch s\u1eed Li\u00ean bang X\u00f4 vi\u1ebft (1985-1991)|quy\u1ec1n l\u1ef1c c\u1ee7a Li\u00ean X\u00f4 b\u1ecb suy y\u1ebfu]] d\u1eabn \u0111\u1ebfn s\u1ef1 s\u1ee5p \u0111\u1ed5 c\u1ee7a n\u00f3. V\u1edbi s\u1ef1 s\u1ee5p \u0111\u1ed5 c\u1ee7a [[Li\u00ean X\u00f4]], M\u1ef9 tr\u1edf th\u00e0nh si\u00eau c\u01b0\u1eddng duy nh\u1ea5t c\u00f2n l\u1ea1i tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Sau chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 II, tr\u01b0\u1edbc xu th\u1ebf phi th\u1ef1c d\u00e2n h\u00f3a tr\u00ean to\u00e0n c\u1ea7u n\u00ean Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng th\u1ec3 ti\u1ebfp t\u1ee5c b\u00e0nh tr\u01b0\u1edbng l\u00e3nh th\u1ed5 m\u00e0 c\u00f2n trao tr\u1ea3 \u0111\u1ed9c l\u1eadp cho m\u1ed9t s\u1ed1 l\u00e3nh th\u1ed5 h\u1ea3i ngo\u1ea1i c\u1ee7a m\u00ecnh nh\u01b0ng h\u1ecd c\u1ed1 g\u1eafng x\u00e2y d\u1ef1ng \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng t\u1ea1i nhi\u1ec1u n\u01a1i tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi b\u1eb1ng c\u00e1c bi\u1ec7n ph\u00e1p kinh t\u1ebf v\u00e0 ch\u00ednh tr\u1ecb \u0111\u1ec3 c\u00f3 th\u1ec3 an t\u00e2m khai th\u00e1c t\u00e0i nguy\u00ean v\u00e0 th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng \u1edf nh\u1eefng n\u01a1i \u0111\u00f3. L\u00fac n\u00e0y c\u00e1c c\u00f4ng ty \u0111a qu\u1ed1c gia M\u1ef9 s\u1eed d\u1ee5ng \u0111\u1ed3ng USD thay v\u00ec s\u00fang \u0111\u1ea1n \u0111\u1ec3 thay ch\u00ednh ph\u1ee7 M\u1ef9 m\u1edf r\u1ed9ng \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng kinh t\u1ebf, v\u0103n h\u00f3a, th\u1eadm ch\u00ed l\u00e0 ch\u00ednh tr\u1ecb c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc M\u1ef9. Vi\u1ec7c n\u00e0y v\u1eeba mang l\u1ea1i l\u1ee3i nhu\u1eadn v\u1eeba \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng n\u01a1i ti\u1ebfp nh\u1eadn \u0111\u1ea7u t\u01b0 c\u1ee7a t\u01b0 b\u1ea3n M\u1ef9 bi\u1ebft \u01a1n l\u1ea1i kh\u00f4ng mang ti\u1ebfng l\u00e0 th\u1ef1c d\u00e2n nh\u01b0 c\u00e1c \u0111\u1ebf qu\u1ed1c Ch\u00e2u \u00c2u. Nh\u1eefng n\u01b0\u1edbc thu\u1ed9c \u0111\u1ecba v\u1eeba gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ed9c l\u1eadp tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ee5c ti\u00eau ch\u1ee7 y\u1ebfu c\u1ee7a Hoa K\u1ef3. H\u1ecd t\u00edch c\u1ef1c \u0111\u1ea7u t\u01b0, xu\u1ea5t kh\u1ea9u v\u0103n h\u00f3a, vi\u1ec7n tr\u1ee3 kinh t\u1ebf - qu\u00e2n s\u1ef1 v\u00e0 can thi\u1ec7p v\u00e0o ch\u00ednh tr\u1ecb n\u1ed9i b\u1ed9 c\u1ee7a nh\u1eefng n\u01b0\u1edbc v\u1eeba gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ed9c l\u1eadp. H\u1ecd c\u1ea1nh tranh v\u1edbi [[Li\u00ean X\u00f4]] trong vi\u1ec7c x\u00e2y d\u1ef1ng \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng tr\u00ean to\u00e0n c\u1ea7u. C\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng n\u00e0y mang nh\u00e3n hi\u1ec7u ch\u1ed1ng c\u1ed9ng s\u1ea3n \u0111\u1ec3 b\u1ea3o v\u1ec7 n\u1ec1n d\u00e2n ch\u1ee7 tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u1edbi. L\u00e0m nh\u01b0 v\u1eady Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng nh\u1eefng tr\u00e1nh \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 ch\u1ec9 tr\u00edch trong n\u01b0\u1edbc m\u00e0 c\u00f2n \u0111\u01b0\u1ee3c n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i bi\u1ebft \u01a1n v\u00ec \u0111\u00e3 g\u00f3p ph\u1ea7n mang l\u1ea1i ph\u1ed3n vinh v\u00e0 ti\u1ebfn b\u1ed9 cho h\u1ecd. D\u01b0 lu\u1eadn Hoa K\u1ef3 r\u1ea5t h\u00e0i l\u00f2ng tr\u01b0\u1edbc s\u1ef1 t\u1ecfa s\u00e1ng c\u1ee7a v\u0103n minh Hoa K\u1ef3 \u1edf n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i m\u00e0 h\u1ecd xem l\u00e0 xu\u1ea5t kh\u1ea9u gi\u1ea5c m\u01a1 M\u1ef9 ra to\u00e0n th\u1ebf gi\u1edbi v\u00e0 ch\u1ee9ng minh n\u00f3 l\u00e0 \u01b0u vi\u1ec7t.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 113-115, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Th\u1eddi hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|S\u1ef1 ki\u1ec7n 11 th\u00e1ng 9|Chi\u1ebfn tranh Afghanistan (2001\u20132014)|Chi\u1ebfn tranh Iraq}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin</del>:<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Donald Trump with supporters (30354747180).jpg|210x210px|nh\u1ecf|\u1ee8ng c\u1eed vi\u00ean t\u1ed5ng th\u1ed1ng c\u1ee7a \u0111\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a [[Donald Trump]] trong m\u1ed9t cu\u1ed9c m\u00edt tinh t\u1ea1i [[Phoenix, Arizona]] ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2016.]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Vai tr\u00f2 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u00e0 \u0111\u1ed3ng minh c\u1ee7a m\u00ecnh trong [[Chi\u1ebfn tranh V\u00f9ng V\u1ecbnh]] \u0111\u01b0\u1ee3c [[Li\u00ean H\u1ee3p Qu\u1ed1c]] \u1ee7ng h\u1ed9 d\u01b0\u1edbi quy\u1ec1n c\u1ee7a T\u1ed5ng th\u1ed1ng [[George H. W. Bush]], v\u00e0 sau \u0111\u00f3 l\u00e0 [[Chi\u1ebfn tranh Nam T\u01b0]] gi\u00fap duy tr\u00ec v\u1ecb th\u1ebf c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 nh\u01b0 [[si\u00eau c\u01b0\u1eddng]] duy nh\u1ea5t c\u00f2n l\u1ea1i. S\u1ef1 ph\u00e1t tri\u1ec3n kinh t\u1ebf d\u00e0i nh\u1ea5t trong [[l\u1ecbch s\u1eed Hoa K\u1ef3]] t\u1eeb 3/[[1991]] \u0111\u1ebfn 3/[[2001]] \u0111\u00e3 bao tr\u00f9m h\u1ebft hai nhi\u1ec7m k\u1ef3 c\u1ee7a T\u1ed5ng th\u1ed1ng [[Bill Clinton]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Voyce, Bill|url=http://iwin.iwd.state.ia.us/iowa/ArticleReader?itemid=00003700&amp;print=1|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Why the Expansion of the 1990</del>'s <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Lasted So Long|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Iowa Workforce Information Network|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 6 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061006020321/http://iwin.iwd.state.ia.us/iowa/ArticleReader?itemid=00003700&amp;print=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Cu\u1ed9c [[B\u1ea7u c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3, 2000|B\u1ea7u c\u1eed T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3 n\u0103m 2000]] g\u00e2y nhi\u1ec1u tranh c\u00e3i \u0111\u01b0\u1ee3c [[T\u00f2a \u00e1n T\u1ed1i cao Hoa K\u1ef3|T\u1ed1i cao Ph\u00e1p vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3]] can thi\u1ec7p v\u00e0 gi\u1ea3i quy\u1ebft v\u1edbi k\u1ebft qu\u1ea3 l\u00e0 ch\u1ee9c t\u1ed5ng th\u1ed1ng v\u1ec1 tay Th\u1ed1ng \u0111\u1ed1c bang [[Texas]] l\u00e0 [[George W. Bush]], con trai c\u1ee7a George H. W. Bush. [[S\u1ef1 ki\u1ec7n 11 th\u00e1ng 9|V\u00e0o ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2001]], b\u1ecdn [[kh\u1ee7ng b\u1ed1]] d\u00f9ng [[M\u00e1y bay d\u00e2n d\u1ee5ng|m\u00e1y bay d\u00e2n s\u1ef1]] c\u01b0\u1edbp \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00e1nh v\u00e0o [[Trung t\u00e2m Th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i Th\u1ebf gi\u1edbi]] t\u1ea1i [[Th\u00e0nh ph\u1ed1 </del>New <del class=\"diffchange diffchange-inline\">York]] v\u00e0 [[L\u1ea7u N\u0103m G\u00f3c|Ng\u0169 Gi\u00e1c \u0110\u00e0i]] g\u1ea7n [[Washington, D.C.]], gi\u1ebft ch\u1ebft g\u1ea7n 3000 ng\u01b0\u1eddi. Sau v\u1ee5 \u0111\u00f3, T\u1ed5ng th\u1ed1ng Bush m\u1edf cu\u1ed9c [[Chi\u1ebfn tranh ch\u1ed1ng kh\u1ee7ng b\u1ed1]] d\u01b0\u1edbi tri\u1ebft l\u00fd qu\u00e2n s\u1ef1 nh\u1ea5n m\u1ea1nh \u0111\u1ebfn [[chi\u1ebfn tranh ph\u1ee7 \u0111\u1ea7u]] m\u00e0 b\u00e2y gi\u1edd \u0111\u01b0\u1ee3c bi\u1ebft nh\u01b0 [[H\u1ecdc thuy\u1ebft Bush]]. Cu\u1ed1i n\u0103m 2001, c\u00e1c l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o m\u1ed9t cu\u1ed9c ti\u1ebfn c\u00f4ng c\u1ee7a [[NATO]] v\u00e0o [[Afghanistan]] l\u1eadt \u0111\u1ed5 Ch\u00ednh ph\u1ee7 [[Taliban]] v\u00e0 ph\u00e1 h\u1ee7y c\u00e1c tr\u1ea1i hu\u1ea5n luy\u1ec7n kh\u1ee7ng b\u1ed1 c\u1ee7a [[al-Qaeda]]. Du k\u00edch qu\u00e2n [[Taliban]] ti\u1ebfp t\u1ee5c cu\u1ed9c [[chi\u1ebfn tranh du k\u00edch]] ch\u1ed1ng l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng do [[NATO]] l\u00e3nh \u0111\u1ea1o.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u0103m 2002, Ch\u00ednh ph\u1ee7 Bush b\u1eaft \u0111\u1ea7u g\u00e2y \u00e1p l\u1ef1c cho s\u1ef1 thay \u0111\u1ed5i ch\u1ebf \u0111\u1ed9 t\u1ea1i [[Iraq]] v\u1edbi c\u00e1c l\u00fd do g\u00e2y nhi\u1ec1u tranh c\u00e3i. Thi\u1ebfu s\u1ef1 \u1ee7ng h\u1ed9 c\u1ee7a [[NATO]], Bush th\u00e0nh l\u1eadp m\u1ed9t Li\u00ean minh t\u1ef1 nguy\u1ec7n v\u00e0 Hoa K\u1ef3 x\u00e2m chi\u1ebfm Iraq n\u0103m 2003, l\u1eadt \u0111\u1ed5 nh\u00e0 \u0111\u1ed9c t\u00e0i [[Saddam Hussein]] kh\u1ecfi [[quy\u1ec1n l\u1ef1c]]. M\u1eb7c d\u00f9 \u0111\u1ed1i ph\u00f3 v\u1edbi \u00e1p l\u1ef1c t\u1eeb c\u1ea3 b\u00ean ngo\u00e0i&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |t\u00e1c gi\u1ea3 1=Semple, Kirk |url=http://www.nytimes.com/2007/05/12/world/middleeast/12iraq.html?_r=1&amp;hp&amp;oref=slogin |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Majority of Iraq Lawmakers Seek Timetable for U.S. Exit |ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2007 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2007 |work=New York Times |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-05-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130516005322/http://www.nytimes.com/2007/05/12/world/middleeast/12iraq.html?_r=1&amp;hp&amp;oref=slogin |url-status=live }}&lt;/ref&gt; v\u00e0 b\u00ean trong n\u01b0\u1edbc&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Rogers, David|url=http://online.wsj.com/article/SB117867744969196821.html?mod=googlenews_wsj|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Democrats Push for Vote On Revised Iraq War Bill|ng\u00e0y th\u00e1ng=[[ng\u00e0y 9 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2007]]|work=Wall Street Journal|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2007|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2008-02-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20080218105815/http://online.wsj.com/article/SB117867744969196821.html?mod=googlenews_wsj|url-status=live}}&lt;/ref&gt; \u0111\u00f2i r\u00fat qu\u00e2n, Hoa K\u1ef3 v\u1eabn duy tr\u00ec s\u1ef1 hi\u1ec7n di\u1ec7n qu\u00e2n s\u1ef1 t\u1ea1i Iraq.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u0103m [[2005]], [[b\u00e3o Katrina]] g\u00e2y s\u1ef1 t\u00e0n ph\u00e1 n\u1eb7ng d\u1ecdc theo ph\u1ea7n l\u1edbn [[V\u00f9ng Duy\u00ean h\u1ea3i V\u1ecbnh c\u1ee7a Hoa K\u1ef3]], t\u00e0n ph\u00e1 [[New Orleans]]. Ng\u00e0y [[4 th\u00e1ng 11]] n\u0103m 2008, trong cu\u1ed9c kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng kinh k\u1ebf l\u1edbn, Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 b\u1ea7u [[Barack Obama]] l\u00e0m t\u1ed5ng th\u1ed1ng. \u00d4ng \u0111\u01b0\u1ee3c tuy\u00ean th\u1ec7 nh\u1eadm ch\u1ee9c v\u00e0 ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2009, tr\u1edf th\u00e0nh [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi]] \u0111\u1ea7u ti\u00ean gi\u1eef ch\u1ee9c v\u1ee5 [[t\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3]]. N\u0103m 2011, th\u1ee7 l\u0129nh [[al-Qaeda]] l\u00e0 [[Osama Bin Laden]] \u0111\u00e3 b\u1ecb [[Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3|qu\u00e2n \u0111\u1ed9i M\u1ef9]] ti\u00eau di\u1ec7t sau m\u1ed9t cu\u1ed9c ph\u1ee5c k\u00edch t\u1ea1i [[Pakistan]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url =http://www.whitehouse.gov/blog/2011/05/02/osama-bin-laden-dead | ti\u00eau \u0111\u1ec1 =Osama Bin Laden Dead | t\u00ean 1 =Macon | h\u1ecd 1 =Phillips | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n =whitehouse.gov | ng\u00e0y th\u00e1ng =ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2011 | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef =2011-05-10 | ng\u00e0y truy c\u1eadp =2018-03-22 | archive-url =https://web.archive.org/web/20110510211657/http://www.whitehouse.gov/blog/2011/05/02/osama-bin-laden-dead | url-status =dead }}&lt;/ref&gt; Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i M\u1ef9 c\u0169ng ch\u00ednh th\u1ee9c ch\u1ea5m d\u1ee9t cu\u1ed9c chi\u1ebfn t\u1ea1i [[Iraq]] trong n\u0103m \u0111\u00f3. Tuy v\u1eady, \u1edf Iraq nh\u1eefng n\u0103m sau \u0111\u00f3, t\u00ecnh h\u00ecnh h\u1ed7n lo\u1ea1n v\u1eabn ti\u1ebfp t\u1ee5c v\u1edbi s\u1ef1 n\u1ed5i l\u00ean c\u1ee7a nh\u00f3m kh\u1ee7ng b\u1ed1 H\u1ed3i gi\u00e1o c\u1ef1c \u0111oan [[ISIS]] hay Nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc H\u1ed3i gi\u00e1o [[Iraq]] v\u00e0 Levant, thay th\u1ebf Al-Qaeda trong khu v\u1ef1c. \u0110\u1ebfn n\u0103m 2014, Hoa K\u1ef3 b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng h\u00f3a quan h\u1ec7 ngo\u1ea1i giao v\u1edbi [[Cuba]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng v\u00e0o cu\u1ed1i n\u0103m 2016 \u0111em \u0111\u1ebfn th\u1eafng l\u1ee3i cho \u1ee9ng vi\u00ean \u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a [[Donald Trump]] tr\u01b0\u1edbc \u1ee9ng vi\u00ean n\u1eef c\u1ee7a [[\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 </del>(<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3</del>)<del class=\"diffchange diffchange-inline\">|\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7]] l\u00e0 b\u00e0 [[Hillary Clinton]]. \u0110\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed T\u1ed5ng th\u1ed1ng \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t. Ng\u01b0\u1eddi chi\u1ebfn th\u1eafng, \u00f4ng Donald Trump, l\u00e0 v\u1ecb T\u1ed5ng th\u1ed1ng T\u00e2n c\u1eed c\u00f3 tu\u1ed5i \u0111\u1eddi cao nh\u1ea5t trong l\u1ecbch s\u1eed, l\u00e0 v\u1ecb T\u1ed5ng th\u1ed1ng T\u00e2n c\u1eed ch\u01b0a t\u1eebng \u0111\u1ea3m nh\u1eadn c\u00e1c ch\u1ee9c v\u1ee5 ch\u00ednh tr\u1ecb ch\u00ednh th\u1ed1ng n\u00e0o tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00f3, l\u00e0 v\u1ecb T\u1ed5ng th\u1ed1ng T\u00e2n c\u1eed thu \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ed1 phi\u1ebfu ph\u1ed5 th\u00f4ng cao th\u1ee9 hai. Trong khi \u0111\u00f3, b\u00e0 Hillary Clinton l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5 n\u1eef \u0111\u1ea7u ti\u00ean tr\u1edf th\u00e0nh \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean T\u1ed5ng th\u1ed1ng \u0111\u1ea1i di\u1ec7n cho m\u1ed9t trong hai \u0111\u1ea3ng l\u1edbn nh\u1ea5t trong h\u1ec7 th\u1ed1ng ch\u00ednh tr\u1ecb, l\u00e0 \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean T\u1ed5ng th\u1ed1ng n\u1eef c\u00f3 s\u1ed1 phi\u1ebfu \u0111\u1ea1i c\u1eed tri cao nh\u1ea5t trong m\u1ed9t cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed, l\u00e0 \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean T\u1ed5ng th\u1ed1ng n\u1eef c\u00f3 s\u1ed1 phi\u1ebfu ph\u1ed5 th\u00f4ng cao nh\u1ea5t thu \u0111\u01b0\u1ee3c trong m\u1ed9t cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed, v\u00e0 l\u00e0 \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean T\u1ed5ng th\u1ed1ng th\u1ea5t c\u1eed nh\u01b0ng thu \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u phi\u1ebfu ph\u1ed5 th\u00f4ng nh\u1ea5t trong m\u1ed9t cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed. \u0110\u00e3 c\u00f3 nh\u1eefng c\u00e1o bu\u1ed9c v\u1ec1 s\u1ef1 can thi\u1ec7p c\u1ee7a [[Li\u00ean Bang Nga]] l\u00e0m thay \u0111\u1ed5i k\u1ebft qu\u1ea3 cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed n\u00e0y&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o|last1=Miller|first1=Greg|last2=Entous|first2=Adam|title=Declassified report says Putin 'ordered' effort to undermine faith in U.S. election and help Trump|url=https:</del>/<del class=\"diffchange diffchange-inline\">/www.washingtonpost.com/world/national-security/intelligence-chiefs-expected-in-new-york-to-brief-trump-on-russian-hacking/2017/01/06/5f591416-d41a-11e6-9cb0-54ab630851e8_story.html</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">work=[[The Washington Post]]|date=ng\u00e0y 6 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2017|archive-date=2017-01-07|access-date=2018-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20170107010016/https://www.washingtonpost.com/world/national-security/intelligence-chiefs-expected-in-new-york-to-brief-trump-on-russian-hacking/2017/01/06/5f591416-d41a-11e6-9cb0-54ab630851e8_story.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. M\u1eb7c cho c\u00e1c c\u00e1o bu\u1ed9c v\u00e0 h\u00e0ng lo\u1ea1t c\u00e1c cu\u1ed9c bi\u1ec3u t\u00ecnh ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i, v\u00e0o ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2017, [[Donald Trump]] nh\u1eadm ch\u1ee9c tr\u1edf th\u00e0nh T\u1ed5ng th\u1ed1ng th\u1ee9 45 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3. V\u00e0o ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2020, ca nhi\u1ec5m [[\u0110\u1ea1i d\u1ecbch COVID-19|COVID-19</del>]] <del class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0111\u1ea7u ti\u00ean \u1edf Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e1c nh\u1eadn.&lt;ref name=</del>\"<del class=\"diffchange diffchange-inline\">NEJMFirstCase\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch t\u1ea1p ch\u00ed |vauthors=Holshue ML, DeBolt C, Lindquist S, Lofy KH|title=First Case of 2019 Novel Coronavirus in the United States |journal=N. Engl. J. Med. |volume=382 |issue=10 |pages=929\u2013936 |date=March 2020 |pmid=32004427 |doi=10.1056/NEJMoa2001191 |pmc=7092802 }}&lt;/ref&gt; T\u00ednh \u0111\u1ebfn ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2021, Hoa K\u1ef3 c\u00f3 g\u1ea7n 29 tri\u1ec7u ca nhi\u1ec5m COVID-19 v\u00e0 h\u01a1n 520.000 ca t\u1eed vong.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|last=CDC|date=ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2020|title=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in the U.S.|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/cases-updates/cases-in-us.html|access-date=ng\u00e0y 8 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2020|website=Centers for Disease Control and Prevention|language=en-us|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-08-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200806150826/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/cases-updates/cases-in-us.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Cho \u0111\u1ebfn nay, Hoa K\u1ef3 l\u00e0 qu\u1ed1c gia c\u00f3 nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi nhi\u1ec5m [[COVID-19]] \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e1c nh\u1eadn nh\u1ea5t k\u1ec3 t\u1eeb ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2020</del>.<del class=\"diffchange diffchange-inline\">&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200418-sitrep-89-covid-19.pdf?sfvrsn=3643dd38_2|title=Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report \u2013 89|date=ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2020|website=World Health Organization|access-date =ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2020}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Cu\u1ed9c [[B\u1ea7u c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3, 2020|b\u1ea7u c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng v\u00e0o cu\u1ed1i n\u0103m 2020]] khi\u1ebfn [[Donald Trump]] th\u1ea5t c\u1eed v\u00e0 \u1ee9ng vi\u00ean \u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 [[Joe Biden]] \u0111\u00e3 chi\u1ebfn th\u1eafng.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://apnews.com/article/joe-biden-wins-white-house-ap-fd58df73aa677acb74fce2a69adb71f9|title=Biden defeats Trump for White House, Say</del>'<del class=\"diffchange diffchange-inline\">s time to heal|last=Lemire|first=Jonathan|date=ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2020|publisher=[[Associated Press]]|access-date=ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2021|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-11-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117190428/https://apnews.com/article/joe-biden-wins-white-house-ap-fd58df73aa677acb74fce2a69adb71f9|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u1ee7ng h\u1ed9 Donald Trump cho r\u1eb1ng cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed \u0111\u00e3 x\u1ea3y ra gian l\u1eadn, h\u1ecd ti\u1ebfn h\u00e0nh [[B\u1ea1o lo\u1ea1n t\u1ea1i \u0110i\u1ec7n Capitol Hoa K\u1ef3 2021]]. L\u1ea7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean k\u1ec3 t\u1eeb n\u0103m 1814, t\u00f2a nh\u00e0 Qu\u1ed1c h\u1ed9i M\u1ef9 b\u1ecb t\u1ea5n c\u00f4ng v\u00e0 c\u01b0\u1edbp ph\u00e1.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.npr.org/sections/congress-electoral-college-tally-live-updates/2021/01/06/953616207/diehard-trump-supporters-gather-in-the-nations-capital-to-protest-election-resul|title=Trump Supporters Storm U.S. Capitol, Clash with Police|last=Pe\u00f1aloza|first=Marisa|date=ng\u00e0y 6 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2021|website=npr.org|publisher=[[NPR]]|access-date=ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2021|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-01-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106151035/https://www.npr.org/sections/congress-electoral-college-tally-live-updates/2021/01/06/953616207/diehard-trump-supporters-gather-in-the-nations-capital-to-protest-election-resul|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== \u0110\u1ecba l\u00fd ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|\u0110\u1ecba l\u00fd Hoa K\u1ef3|S\u1ef1 ti\u1ebfn h\u00f3a l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:USA topo en.jpg|nh\u1ecf|B\u1ea3n \u0111\u1ed3 \u0111\u1ecba h\u00ecnh c\u1ee7a [[Hoa K\u1ef3 l\u1ee5c \u0111\u1ecba]]|220x220px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Climatemapusa2.PNG|nh\u1ecf|C\u00e1c v\u00f9ng [[kh\u00ed h\u1eadu]] c\u1ee7a [[Hoa K\u1ef3 l\u1ee5c \u0111\u1ecba]]. &lt;br /&gt;Ch\u00fa th\u00edch: Du\u1edbi c\u00f9ng b\u00ean tr\u00e1i:&lt;br /&gt; Bsk- [[Kh\u00ed h\u1eadu b\u00e1n kh\u00f4 h\u1ea1n]]; &lt;br /&gt;Cfa- [[Kh\u00ed h\u1eadu c\u1eadn nhi\u1ec7t \u0111\u1edbi \u1ea9m;]] &lt;br /&gt;Cfb- [[Kh\u00ed h\u1eadu bi\u1ec3n Westcoast]]; &lt;br /&gt;Csa- [[kh\u00ed h\u1eadu \u0110\u1ecba Trung H\u1ea3i]]; &lt;br /&gt;Dfa- [[Kh\u00ed h\u1eadu l\u1ee5c \u0111\u1ecba \u1ea9m]] (m\u00f9a h\u00e8 \u1ea5m \u00e1p); &lt;br /&gt;D- [[Kh\u00ed h\u1eadu l\u1ee5c \u0111\u1ecba \u1ea9m]] (m\u00f9a h\u00e8 m\u00e1t m\u1ebb); &lt;br /&gt;H- [[Kh\u00ed h\u1eadu cao nguy\u00ean]] (n\u00fai cao);</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">&lt;br /&gt;Ch\u00fa th\u00edch: Du\u1edbi c\u00f9ng b\u00ean ph\u1ea3i:&lt;br /&gt; Aw- [[Kh\u00ed h\u1eadu nhi\u1ec7t \u0111\u1edbi \u1ea9m]] \u01b0\u1edbt/m\u00f9a kh\u00f4;&lt;br /&gt; Bwh- [[Kh\u00ed h\u1eadu sa m\u1ea1c gi\u1eefa Midlatitude]]|193x193px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 l\u00e0 qu\u1ed1c gia c\u00f3 t\u1ed5ng di\u1ec7n t\u00edch l\u1edbn th\u1ee9 ba ho\u1eb7c th\u1ee9 t\u01b0 tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi, tr\u01b0\u1edbc ho\u1eb7c sau [[Trung Qu\u1ed1c]], t\u00f9y theo hai [[l\u00e3nh th\u1ed5]] m\u00e0 [[\u1ea4n \u0110\u1ed9]] v\u00e0 Trung Qu\u1ed1c \u0111ang tranh ch\u1ea5p c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00ednh v\u00e0o l\u00e3nh th\u1ed5 Trung Qu\u1ed1c hay kh\u00f4ng. N\u1ebfu ch\u1ec9 t\u00ednh v\u1ec1 ph\u1ea7n m\u1eb7t \u0111\u1ea5t th\u00ec Hoa K\u1ef3 l\u1edbn h\u1ea1ng ba sau [[Nga]] v\u00e0 Trung Qu\u1ed1c nh\u01b0ng \u0111\u1ee9ng ngay tr\u01b0\u1edbc [[Canada]] (Canada l\u1edbn h\u01a1n Hoa K\u1ef3 v\u1ec1 t\u1ed5ng di\u1ec7n t\u00edch nh\u01b0ng ph\u1ea7n l\u1edbn l\u00e3nh th\u1ed5 ph\u00eda b\u1eafc c\u1ee7a Canada ph\u1ee7 b\u0103ng tuy\u1ebft, kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 m\u1eb7t \u0111\u1ea5t).&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web| url = http://education.yahoo.com/reference/factbook/countrycompare/area/3d.html;_ylt=As1XMsN8kgSx746VWazy_s7PecYF| ti\u00eau \u0111\u1ec1 = World Factbook: Area Country Comparison Table| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = Yahoo Education| ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2007| archive-date = ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2009 | archive-url = http://arquivo.pt/wayback/20090724122121/http://education.yahoo.com/reference/factbook/countrycompare/area/3d.html;_ylt=As1XMsN8kgSx746VWazy_s7PecYF| url-status=dead}}&lt;/ref&gt; [[Hoa K\u1ef3 l\u1ee5c \u0111\u1ecba]] tr\u1ea3i d\u00e0i t\u1eeb [[\u0110\u1ea1i T\u00e2y D\u01b0\u01a1ng]] \u0111\u1ebfn [[Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng]] v\u00e0 t\u1eeb [[Canada]] \u0111\u1ebfn [[M\u00e9xico]] v\u00e0 [[V\u1ecbnh Mexico]]. [[Alaska]] l\u00e0 ti\u1ec3u bang l\u1edbn nh\u1ea5t v\u1ec1 [[di\u1ec7n t\u00edch]], gi\u00e1p [[Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng]] v\u00e0 [[B\u1eafc B\u0103ng D\u01b0\u01a1ng]] v\u00e0 b\u1ecb [[Canada]] chia c\u00e1ch kh\u1ecfi [[Hoa K\u1ef3 l\u1ee5c \u0111\u1ecba]]. [[Hawaii]] g\u1ed3m m\u1ed9t chu\u1ed7i c\u00e1c \u0111\u1ea3o n\u1eb1m trong [[Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng]], ph\u00eda t\u00e2y nam B\u1eafc M\u1ef9. [[Puerto Rico]], [[v\u00f9ng qu\u1ed1c h\u1ea3i Hoa K\u1ef3|l\u00e3nh th\u1ed5 qu\u1ed1c h\u1ea3i]] \u0111\u00f4ng d\u00e2n nh\u1ea5t v\u00e0 l\u1edbn nh\u1ea5t c\u1ee7a Hoa K\u1ef3, n\u1eb1m trong \u0111\u00f4ng b\u1eafc [[V\u00f9ng Caribe|Caribbe]]. Tr\u1eeb m\u1ed9t s\u1ed1 l\u00e3nh th\u1ed5 nh\u01b0 [[Guam]] v\u00e0 ph\u1ea7n c\u1eadn t\u00e2y nh\u1ea5t c\u1ee7a Alaska, h\u1ea7u nh\u01b0 t\u1ea5t c\u1ea3 Hoa K\u1ef3 n\u1eb1m trong [[t\u00e2y b\u00e1n c\u1ea7u]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[\u0110\u1ed3ng b\u1eb1ng]] s\u00e1t duy\u00ean h\u1ea3i [[\u0110\u1ea1i T\u00e2y D\u01b0\u01a1ng]] nh\u01b0\u1eddng ph\u1ea7n xa h\u01a1n v\u1ec1 ph\u00eda b\u00ean trong \u0111\u1ea5t li\u1ec1n cho c\u00e1c khu r\u1eebng d\u1ec5 r\u1ee5ng l\u00e1 theo m\u00f9a v\u00e0 c\u00e1c ng\u1ecdn \u0111\u1ed3i tr\u1eadp ch\u00f9ng c\u1ee7a v\u00f9ng [[Piemonte|Piedmont]]. [[D\u00e3y Appalachia|D\u00e3y n\u00fai Appalachia]] chia v\u00f9ng s\u00e1t duy\u00ean h\u1ea3i ph\u00eda \u0111\u00f4ng ra kh\u1ecfi v\u00f9ng [[Ng\u0169 \u0110\u1ea1i H\u1ed3]] v\u00e0 th\u1ea3o nguy\u00ean Trung T\u00e2y. [[S\u00f4ng Mississippi]] \u2013 [[s\u00f4ng Missouri|Missouri]] l\u00e0 h\u1ec7 th\u1ed1ng s\u00f4ng d\u00e0i th\u1ee9 t\u01b0 tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi ch\u1ea3y qua gi\u1eefa n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 theo h\u01b0\u1edbng ch\u00ednh l\u00e0 b\u1eafc \u2013 nam. V\u00f9ng \u0111\u1ed3ng c\u1ecf ph\u00ec nhi\u00eau v\u00e0 b\u1eb1ng ph\u1eb3ng c\u1ee7a [[\u0110\u1ea1i B\u00ecnh nguy\u00ean B\u1eafc M\u1ef9|\u0110\u1ea1i B\u00ecnh nguy\u00ean]] tr\u1ea3i d\u00e0i v\u1ec1 ph\u00eda t\u00e2y. [[D\u00e3y n\u00fai Rocky]] \u1edf r\u00eca ph\u00eda t\u00e2y c\u1ee7a [[\u0110\u1ea1i B\u00ecnh nguy\u00ean B\u1eafc M\u1ef9|\u0110\u1ea1i B\u00ecnh nguy\u00ean]] k\u00e9o d\u00e0i t\u1eeb b\u1eafc xu\u1ed1ng nam b\u0103ng ngang l\u1ee5c \u0111\u1ecba v\u00e0 c\u00f3 l\u00fac \u0111\u1ea1t t\u1edbi \u0111\u1ed9 cao h\u01a1n 14.000 [[Foot|ft]] (4.300 m) t\u1ea1i [[Colorado]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web| t\u00e1c gi\u1ea3 1 = Benner, Susan| url = http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?sec=travel&amp;res=9E0CEFD6113BF937A15756C0A964958260| ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Tackling Colorado</del>'<del class=\"diffchange diffchange-inline\">s 14,000-Footers| work = New York Times| ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 5 n\u0103m 1992| ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007| ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef = 2008-02-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20080226150850/http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?sec=travel&amp;res=9E0CEFD6113BF937A15756C0A964958260| url-status = live}}&lt;/ref&gt; V\u00f9ng ph\u00eda t\u00e2y c\u1ee7a [[d\u00e3y n\u00fai Rocky]] \u0111a s\u1ed1 l\u00e0 </del>[[<del class=\"diffchange diffchange-inline\">hoang m\u1ea1c]] nh\u01b0 [[Hoang m\u1ea1c Mojave]] v\u00e0 [[\u0110\u1ea1i B\u1ed3n \u0111\u1ecba Hoa K\u1ef3|\u0110\u1ea1i B\u1ed3n \u0111\u1ecba]] c\u00f3 nhi\u1ec1u \u0111\u00e1. [[Sierra Nevada (Hoa K\u1ef3)|D\u00e3y n\u00fai Sierra Nevada]] ch\u1ea1y song song v\u1edbi [[d\u00e3y n\u00fai Rocky]] v\u00e0 t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed1i g\u1ea7n duy\u00ean h\u1ea3i Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng. \u1ede \u0111\u1ed9 cao 20.320&amp;nbsp;ft (6.194 m), n\u00fai [[Denali]] c\u1ee7a [[Alaska]] l\u00e0 \u0111\u1ec9nh cao nh\u1ea5t c\u1ee7a Hoa K\u1ef3. C\u00e1c [[n\u00fai l\u1eeda]] c\u00f2n ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng l\u00e0 th\u01b0\u1eddng th\u1ea5y kh\u1eafp [[Qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o Alexander]] v\u00e0 [[Qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o Aleut]]ian. To\u00e0n b\u1ed9 ti\u1ec3u bang [[Hawaii]] \u0111\u01b0\u1ee3c h\u00ecnh th\u00e0nh t\u1eeb c\u00e1c \u0111\u1ea3o n\u00fai l\u1eeda nhi\u1ec7t \u0111\u1edbi. [[Si\u00eau n\u00fai l\u1eeda]] n\u1eb1m d\u01b0\u1edbi [[V\u01b0\u1eddn qu\u1ed1c gia Yellowstone|C\u00f4ng vi\u00ean Qu\u1ed1c gia Yellowstone]] trong [[d\u00e3y n\u00fai Rocky]] l\u00e0 m\u1ed9t di th\u1ec3 n\u00fai l\u1eeda l\u1edbn nh\u1ea5t c\u1ee7a [[l\u1ee5c \u0111\u1ecba]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web| url = http://dsc.discovery.com/convergence/supervolcano/under/under.html| ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Supervolcano: What</del>'s <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Under Yellowstone?</del>| <del class=\"diffchange diffchange-inline\">t\u00e1c gi\u1ea3 1 = O</del>'<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hanlon, Larry| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = Discovery Channel| ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007| url l\u01b0u tr\u1eef = https://archive.today/20120525210051/http://dsc.discovery.com/convergence/supervolcano/under/under.html| ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef = 2012-05-25| url-status = live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">V\u00ec Hoa K\u1ef3 c\u00f3 di\u1ec7n t\u00edch l\u1edbn v\u00e0 c\u00f3 nhi\u1ec1u \u0111\u1ecba h\u00ecnh r\u1ed9ng l\u1edbn n\u00ean Hoa K\u1ef3 g\u1ea7n nh\u01b0 c\u00f3 t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c lo\u1ea1i [[kh\u00ed h\u1eadu]]. Kh\u00ed h\u1eadu \u00f4n h\u00f2a c\u00f3 \u1edf \u0111a s\u1ed1 c\u00e1c v\u00f9ng, [[Nhi\u1ec7t \u0111\u1edbi|kh\u00ed h\u1eadu nhi\u1ec7t \u0111\u1edbi]] \u1edf [[Hawaii]] v\u00e0 mi\u1ec1n Nam [[Florida]], kh\u00ed h\u1eadu \u0111\u1ecba c\u1ef1c \u1edf [[Alaska]], n\u1eeda kh\u00f4 h\u1ea1n trong [[\u0110\u1ea1i B\u00ecnh nguy\u00ean B\u1eafc M\u1ef9|\u0110\u1ea1i B\u00ecnh nguy\u00ean]] ph\u00eda T\u00e2y kinh tuy\u1ebfn 100 \u0111\u1ed9, [[Kh\u00ed h\u1eadu sa m\u1ea1c|kh\u00ed h\u1eadu hoang m\u1ea1c]] \u1edf [[T\u00e2y Nam Hoa K\u1ef3|T\u00e2y Nam]], kh\u00ed h\u1eadu \u0110\u1ecba Trung H\u1ea3i \u1edf duy\u00ean h\u1ea3i [[California]], v\u00e0 kh\u00f4 h\u1ea1n \u1edf [[\u0110\u1ea1i B\u1ed3n \u0111\u1ecba Hoa K\u1ef3|\u0110\u1ea1i B\u1ed3n \u0111\u1ecba]]. Th\u1eddi ti\u1ebft kh\u1eafc nghi\u1ec7t th\u00ec hi\u1ebfm khi th\u1ea5y \u2013 c\u00e1c ti\u1ec3u bang gi\u00e1p ranh [[V\u1ecbnh M\u00e9xico|V\u1ecbnh Mexico]] th\u01b0\u1eddng b\u1ecb \u0111e d\u1ecda b\u1edfi [[b\u00e3o]] v\u00e0 ph\u1ea7n l\u1edbn [[l\u1ed1c xo\u00e1y]] c\u1ee7a th\u1ebf gi\u1edbi x\u1ea3y ra trong [[Hoa K\u1ef3 l\u1ee5c \u0111\u1ecba]], ch\u1ee7 y\u1ebfu l\u00e0 mi\u1ec1n Trung T\u00e2y.&lt;ref name=\"Science News 1\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web| t\u00e1c gi\u1ea3 1 = Perkins, Sid| url = http://www.sciencenews.org/articles/20020511/bob9.asp| ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Tornado Alley, USA| ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2006| ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2002| work = Science News| archive-date = ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2006 | archive-url = https://web.archive.org/web/20060825011156/http://www.sciencenews.org/articles/20020511/bob9.asp| url-status=dead}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== M\u00f4i tr\u01b0\u1eddng ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Haliaeetus leucocephalus2.jpg|nh\u1ecf|Tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y \u0111\u01b0\u1ee3c xem l\u00e0 lo\u00e0i c\u00f3 [[Tuy\u1ec7t ch\u1ee7ng|nguy c\u01a1 tuy\u1ec7t ch\u1ee7ng]], [[\u0110\u1ea1i b\u00e0ng \u0111\u1ea7u tr\u1eafng]] l\u00e0 chim bi\u1ec3u t\u01b0\u1ee3ng qu\u1ed1c gia c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 t\u1eeb n\u0103m 1782|250x250px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">V\u1edbi nhi\u1ec1u v\u00f9ng sinh tr\u01b0\u1edfng t\u1eeb [[Nhi\u1ec7t \u0111\u1edbi|kh\u00ed h\u1eadu nhi\u1ec7t \u0111\u1edbi]] \u0111\u1ebfn [[\u0111\u1ecba c\u1ef1c]], c\u00e2y c\u1ecf c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 r\u1ea5t \u0111a d\u1ea1ng. Hoa K\u1ef3 c\u00f3 h\u01a1n 17.000 lo\u00e0i [[th\u1ef1c v\u1eadt]] b\u1ea3n \u0111\u1ecba \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e1c \u0111\u1ecbnh, bao g\u1ed3m 5.000 lo\u00e0i t\u1ea1i [[California]] (l\u00e0 n\u01a1i c\u00f3 nh\u1eefng c\u00e2y [[Sequoia|cao nh\u1ea5t]], [[Sequoiadendron|to nh\u1ea5t]], v\u00e0 [[Bristlecone pine|gi\u00e0 nh\u1ea5t]] tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi).&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Morse, Larry E.|url=http://biology.usgs.gov/s+t/noframe/j085.htm|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Native Vascular Plants|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Dept. of the Interior, National Biological Service|work=Our Living Resources|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2006|archive-date = ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060925063456/http://biology.usgs.gov/s+t/noframe/j085.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; H\u01a1n 400 lo\u00e0i [[L\u1edbp Th\u00fa|\u0111\u1ed9ng v\u1eadt c\u00f3 v\u00fa]], 700 lo\u00e0i [[chim]], 500 lo\u00e0i [[\u0110\u1ed9ng v\u1eadt b\u00f2 s\u00e1t|b\u00f2 s\u00e1t]] v\u00e0 lo\u00e0i [[\u0110\u1ed9ng v\u1eadt l\u01b0\u1ee1ng c\u01b0|l\u01b0\u1ee1ng c\u01b0]], v\u00e0 90.000 lo\u00e0i [[c\u00f4n tr\u00f9ng]] \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c ghi ch\u00e9p th\u00e0nh t\u00e0i li\u1ec7u.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url=http://biology.usgs.gov/s+t/index.htm | ti\u00eau \u0111\u1ec1=Our Living Resources | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Dept. of the Interior, National Biological Service | ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2006 | archive-date = ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2007 | archive-url=https://web.archive.org/web/20070711030504/http://biology.usgs.gov/</del>s<del class=\"diffchange diffchange-inline\">%2Bt/index.htm | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; V\u00f9ng \u0111\u1ea5t ng\u1eadp n\u01b0\u1edbc nh\u01b0 [[Everglades]] c\u1ee7a [[Florida]] l\u00e0 n\u01a1i sinh s\u00f4i c\u1ee7a ph\u1ea7n nhi\u1ec1u c\u00e1c lo\u00e0i \u0111a d\u1ea1ng v\u1eeba n\u00f3i. [[H\u1ec7 sinh th\u00e1i]] c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 g\u1ed3m c\u00f3 h\u00e0ng ng\u00e0n lo\u00e0i \u0111\u1ed9ng th\u1ef1c v\u1eadt l\u1ea1, kh\u00f4ng ph\u1ea3i xu\u1ea5t x\u1ee9 b\u1ea3n \u0111\u1ecba v\u00e0 th\u01b0\u1eddng g\u00e2y t\u00e1c h\u1ea1i \u0111\u1ebfn c\u00e1c c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng \u0111\u1ed9ng th\u1ef1c v\u1eadt b\u1ea3n \u0111\u1ecba. \u0110\u1ea1o lu\u1eadt c\u00e1c lo\u00e0i c\u00f3 nguy c\u01a1 tuy\u1ec7t ch\u1ee7ng n\u0103m [[1973]] \u0111\u00e3 gi\u00fap b\u1ea3o v\u1ec7 c\u00e1c lo\u00e0i v\u1eadt hi\u1ebfm qu\u00fd, c\u00f3 nguy c\u01a1 [[tuy\u1ec7t ch\u1ee7ng]]. N\u01a1i c\u01b0 ng\u1ee5 c\u1ee7a c\u00e1c lo\u00e0i \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea3o v\u1ec7 th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c [[C\u1ee5c c\u00e1 v\u00e0 \u0111\u1ed9ng v\u1eadt hoang d\u00e3 Hoa K\u1ef3|C\u1ee5c C\u00e1 v\u00e0 \u0110\u1ed9ng v\u1eadt hoang d\u00e3 Hoa K\u1ef3]] theo d\u00f5i.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u0103m [[1872]], [[v\u01b0\u1eddn qu\u1ed1c gia|c\u00f4ng vi\u00ean qu\u1ed1c gia]] \u0111\u1ea7u ti\u00ean tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi \u0111\u01b0\u1ee3c thi\u1ebft l\u1eadp t\u1ea1i [[V\u01b0\u1eddn qu\u1ed1c gia Yellowstone|Yellowstone]]. 57 c\u00f4ng vi\u00ean qu\u1ed1c gia kh\u00e1c v\u00e0 h\u00e0ng tr\u0103m c\u00f4ng vi\u00ean v\u00e0 [[r\u1eebng]] do li\u00ean bang \u0111\u1ea3m tr\u00e1ch kh\u00e1c \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c h\u00ecnh th\u00e0nh t\u1eeb \u0111\u00f3.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url=http://www.nps.gov/applications/release/Detail.cfm?ID=639 | ti\u00eau \u0111\u1ec1=National Park Service Announces Addition of Two </del>New <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Units | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=National Park Service | ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2006 | ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2006 | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2011-06-24 | archive-url=https://web.archive.org/web/20110624074631/http://www.nps.gov/applications/release/Detail.cfm?ID=639 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; C\u00e1c khu hoang d\u00e3 \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c thi\u1ebft l\u1eadp quanh kh\u1eafp qu\u1ed1c gia \u0111\u1ec3 b\u1ea3o \u0111\u1ea3m s\u1ef1 b\u1ea3o v\u1ec7 n\u01a1i c\u01b0 ng\u1ee5 ban s\u01a1 c\u1ee7a c\u00e1c lo\u00e0i \u0111\u1ed9ng th\u1ef1c v\u1eadt m\u1ed9t c\u00e1ch d\u00e0i h\u1ea1n. T\u1ed5ng c\u1ed9ng, [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|Ch\u00ednh ph\u1ee7 Hoa K\u1ef3</del>]] <del class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0111i\u1ec1u h\u1ee3p 1.020.779 d\u1eb7m vu\u00f4ng (2.643.807&amp;nbsp;km\u00b2), hay 28,8% t\u1ed5ng di\u1ec7n t\u00edch \u0111\u1ea5t c\u1ee7a qu\u1ed1c gia.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url=http://johnshadegg.house.gov/rsc/Federal%20Land%20Ownership--May%202005.pdf | ti\u00eau \u0111\u1ec1=Federal Land and Buildings Ownership | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Republican Study Committee | ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2005 | ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2006 | archive-date = ng\u00e0y 9 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2009 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090309172818/http://johnshadegg.house.gov/rsc/Federal%20Land%20Ownership--May%202005.pdf | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; C\u00e1c c\u00f4ng vi\u00ean v\u00e0 \u0111\u1ea5t r\u1eebng \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea3o v\u1ec7 chi\u1ebfm \u0111a s\u1ed1 ph\u1ea7n \u0111\u1ea5t n\u00e0y. Cho \u0111\u1ebfn th\u00e1ng 3 n\u0103m 2004, kho\u1ea3ng 16% \u0111\u1ea5t c\u00f4ng c\u1ed9ng d\u01b0\u1edbi quy\u1ec1n c\u1ee7a C\u1ee5c Qu\u1ea3n l\u00fd \u0110\u1ea5t \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c thu\u00ea m\u01b0\u1edbn cho vi\u1ec7c khoan t\u00ecm [[Kh\u00ed thi\u00ean nhi\u00ean|kh\u00ed \u0111\u1ed1t thi\u00ean nhi\u00ean]] v\u00e0 [[d\u1ea7u h\u1ecfa]] th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i;&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url=http://www.iht.com/articles/2007/05/27/bloomberg/bxbeer.php | ti\u00eau \u0111\u1ec1=Abuse of Trust: A Brief History of the Bush Administration</del>'<del class=\"diffchange diffchange-inline\">s Disastrous Oil and Gas Development Policies in the Rocky Mountain West | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Wilderness Society | ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2007 | ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20080207084249/http://www.iht.com/articles/2007/05/27/bloomberg/bxbeer.php | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2008-02-07 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; \u0111\u1ea5t c\u00f4ng c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c cho thu\u00ea \u0111\u1ec3 khai th\u00e1c m\u1ecf v\u00e0 ch\u0103n nu\u00f4i b\u00f2. Hoa K\u1ef3 l\u00e0 n\u01b0\u1edbc th\u1ea3i kh\u00ed [[cacbon dioxide|carbon dioxide]] (CO&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;) \u0111\u1ee9ng th\u1ee9 hai, sau [[Trung Qu\u1ed1c]], trong vi\u1ec7c \u0111\u1ed1t ch\u00e1y c\u00e1c [[nhi\u00ean li\u1ec7u h\u00f3a th\u1ea1ch]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web| t\u00e1c gi\u1ea3 1= Vidal, John, and David Adam| ti\u00eau \u0111\u1ec1=China Overtakes US as World</del>'<del class=\"diffchange diffchange-inline\">s Biggest CO2 Emitter | url=http://environment.guardian.co.uk/climatechange/story/0,,2106689,00.html | ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 27 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|work=Guardian}}&lt;/ref&gt; Ch\u00ednh s\u00e1ch n\u0103ng l\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 b\u1ecb b\u00e0n c\u00e3i kh\u1eafp n\u01a1i; nhi\u1ec1u l\u1eddi k\u00eau g\u1ecdi \u0111\u01b0a ra y\u00eau c\u1ea7u n\u01b0\u1edbc n\u00e0y n\u00ean \u0111\u00f3ng vai tr\u00f2 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o trong cu\u1ed9c chi\u1ebfn ch\u1ed1ng hi\u1ec7n t\u01b0\u1ee3ng n\u00f3ng l\u00ean c\u1ee7a [[Tr\u00e1i \u0110\u1ea5t]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | ti\u00eau \u0111\u1ec1=U.S. Faces International Pressure on Climate Change Policy | url=http://www.pbs.org/newshour/bb/environment/july-dec05/climate_7-5.htmll | ng\u00e0y th\u00e1ng=[[ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2005]] | ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2007| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=PBS |work=Online NewsHour}}{{dead link|date=November 2010}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">==Ch\u00ednh tr\u1ecb==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|Ch\u00ednh tr\u1ecb Hoa K\u1ef3|Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|Ti\u1ec3u bang Hoa K\u1ef3|Qu\u1eadn c\u1ee7a Hoa K\u1ef3|V\u00f9ng qu\u1ed1c h\u1ea3i Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:USCapitol</del>.<del class=\"diffchange diffchange-inline\">jpg|nh\u1ecf|M\u1eb7t t\u00e2y c\u1ee7a [[\u0110i\u1ec7n Capitol Hoa K\u1ef3|T\u00f2a Qu\u1ed1c h\u1ed9i Hoa K\u1ef3]] l\u00e0 n\u01a1i h\u1ecdp c\u1ee7a [[Qu\u1ed1c h\u1ed9i Hoa K\u1ef3]]|207x207px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{multiple image</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| align = left</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| direction = horizontal</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| caption_align = center</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| image1 = TrumpPortrait.jpg</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| width1 = 130</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| caption1 = [[Donald Trump]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt; [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|T\u1ed5ng th\u1ed1ng]]&lt;br /&gt;t\u1eeb n\u0103m 2025&lt;/small&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| image2 = VancePortrait</del>.<del class=\"diffchange diffchange-inline\">jpg</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| width2 = 128</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| caption2 = [[JD Vance]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;[[Ph\u00f3 T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|Ph\u00f3 T\u1ed5ng th\u1ed1ng]]&lt;br /&gt;t\u1eeb n\u0103m 2025&lt;/small&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| width = </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-deleted\"><div>}}</div></td><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-added\"><div>}}</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 l\u00e0 nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc [[c\u1ed9ng h\u00f2a]] [[li\u00ean bang]] t\u1ed3n t\u1ea1i l\u00e2u \u0111\u1eddi nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi. Qu\u1ed1c gia n\u00e0y l\u00e0 m\u1ed9t [[c\u1ed9ng h\u00f2a l\u1eadp hi\u1ebfn]] m\u00e0 \"trong \u0111\u00f3 [[kh\u1ed1i \u0111a s\u1ed1 c\u1ea7m quy\u1ec1n]] b\u1ecb ki\u1ec1m ch\u1ebf b\u1edfi [[quy\u1ec1n c\u1ee7a kh\u1ed1i thi\u1ec3u s\u1ed1]] \u0111\u01b0\u1ee3c lu\u1eadt ph\u00e1p b\u1ea3o v\u1ec7.\"&lt;ref&gt;Scheb, John M., and John M. Scheb II (2002). ''An Introduction to the American Legal System''. Florence, KY: Delmar, p. 6. ISBN 0766827593.&lt;/ref&gt; Tr\u00ean c\u01a1 b\u1ea3n, Hoa K\u1ef3 c\u00f3 c\u01a1 c\u1ea5u gi\u1ed1ng nh\u01b0 m\u1ed9t n\u1ec1n [[D\u00e2n ch\u1ee7 \u0111\u1ea1i ngh\u1ecb]] m\u1eb7c d\u00f9 c\u00e1c c\u00f4ng d\u00e2n Hoa K\u1ef3 sinh s\u1ed1ng t\u1ea1i c\u00e1c [[l\u00e3nh th\u1ed5]] kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c tham gia b\u1ea7u tr\u1ef1c ti\u1ebfp c\u00e1c vi\u00ean ch\u1ee9c li\u00ean bang.&lt;ref&gt;Raskin, James B. (2003). ''Overruling Democracy: The Supreme Court Vs. the American People''. London and New York: Routledge, c\u00e1c trang 36\u201338. ISBN 0415934397.&lt;/ref&gt;. [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|T\u1ed5ng th\u1ed1ng]], [[Qu\u1ed1c h\u1ed9i Hoa K\u1ef3|Qu\u1ed1c h\u1ed9i]] v\u00e0 To\u00e0 \u00e1n c\u00f9ng n\u1eafm gi\u1eef v\u00e0 chia s\u1ebb [[quy\u1ec1n l\u1ef1c]] c\u1ee7a ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang (tam quy\u1ec1n ph\u00e2n l\u1eadp) theo [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|Hi\u1ebfn ph\u00e1p]]. Trong khi \u0111\u00f3, [[Ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang]] l\u1ea1i chia s\u1ebb quy\u1ec1n l\u1ef1c v\u1edbi ch\u00ednh quy\u1ec1n c\u1ee7a t\u1eebng [[Ti\u1ec3u bang Hoa K\u1ef3|ti\u1ec3u bang]]. Ch\u1ee7 ngh\u0129a li\u00ean bang t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 khuy\u1ebfn kh\u00edch c\u00e1c bang \u0111o\u00e0n k\u1ebft v\u1edbi nhau v\u00e0 \u1ee7ng h\u1ed9 c\u00e1c quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh, c\u00e1c lu\u1eadt l\u1ec7 do ch\u00ednh quy\u1ec1n trung \u01b0\u01a1ng ban h\u00e0nh, tuy nhi\u00ean v\u1eabn t\u1ed3n t\u1ea1i xu h\u01b0\u1edbng ly t\u00e2m khi c\u00e1c bang c\u1ed1 g\u1eafng b\u1ea3o v\u1ec7 c\u00e1c quy\u1ec1n h\u1ea1n v\u00e0 l\u1ee3i \u00edch ri\u00eang c\u1ee7a m\u00ecnh. M\u1ed9t m\u1eb7t c\u00e1c bang ph\u1ea3i tu\u00e2n th\u1ee7 nh\u1eefng quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a ch\u00ednh quy\u1ec1n trung \u01b0\u01a1ng, m\u1eb7t kh\u00e1c ch\u00fang l\u1ea1i mu\u1ed1n b\u1ea3o v\u1ec7 quy\u1ec1n t\u1ef1 tr\u1ecb \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|Hi\u1ebfn ph\u00e1p]] b\u1ea3o \u0111\u1ea3m. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y ng\u00e0y c\u00e0ng kh\u00f3 kh\u0103n khi c\u00e1c bang ph\u1ea3i ph\u1ee5 thu\u1ed9c ch\u00ednh quy\u1ec1n trung \u01b0\u01a1ng v\u1ec1 m\u1eb7t t\u00e0i ch\u00ednh.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, ch\u01b0\u01a1ng III, trang 76-80 Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>{{<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Th\u1ec3 </ins>lo\u1ea1i <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Commons</ins>|A}}</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>{{<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Wiktionary</ins>|2=A|3=a}}</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ch\u00ednh ph\u1ee7 lu\u00f4n b\u1ecb ch\u1ec9nh l\u00fd b\u1edfi m\u1ed9t h\u1ec7 th\u1ed1ng [[ki\u1ec3m tra v\u00e0 c\u00e2n b\u1eb1ng]] do [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3]] \u0111\u1ecbnh ngh\u0129a. [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3]] l\u00e0 t\u00e0i li\u1ec7u ph\u00e1p l\u00fd t\u1ed1i cao c\u1ee7a qu\u1ed1c gia v\u00e0 \u0111\u00f3ng vai tr\u00f2 nh\u01b0 m\u1ed9t b\u1ea3n [[kh\u1ebf \u01b0\u1edbc x\u00e3 h\u1ed9i]] \u0111\u1ed1i v\u1edbi nh\u00e2n d\u00e2n Hoa K\u1ef3. C\u00e1c nh\u00e0 so\u1ea1n th\u1ea3o Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3 quy \u0111\u1ecbnh Hi\u1ebfn ph\u00e1p l\u00e0 \"b\u1ed9 lu\u1eadt t\u1ed1i cao c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc\". C\u00e1c t\u00f2a \u00e1n \u0111\u00e3 cho r\u1eb1ng c\u00e2u n\u00e0y c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 khi c\u00f3 c\u00e1c b\u1ed9 lu\u1eadt \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e1c bang (k\u1ec3 c\u1ea3 hi\u1ebfn ph\u00e1p t\u1eebng bang) hay Qu\u1ed1c h\u1ed9i \u0111\u01b0a ra m\u00e0 m\u00e2u thu\u1eabn v\u1edbi hi\u1ebfn ph\u00e1p li\u00ean bang, nh\u1eefng lu\u1eadt \u0111\u00f3 kh\u00f4ng c\u00f3 hi\u1ec7u l\u1ef1c. C\u00e1c quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a [[T\u1ed1i cao Ph\u00e1p vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|T\u00f2a \u00e1n T\u1ed1i cao]] trong hai th\u1ec3 k\u1ef7 qua \u0111\u00e3 c\u1ee7ng c\u1ed1 c\u00e1ch nh\u00ecn n\u00e0y. [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p]] \u0111\u1eb7t quy\u1ec1n ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n tr\u00ean h\u1ebft. Quy\u1ec1n h\u1ea1n c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7 \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n \u1ee7y nhi\u1ec7m. V\u00ec th\u1ebf, hi\u1ebfn ph\u00e1p \u0111\u01b0a ra nhi\u1ec1u h\u1ea1n ch\u1ebf quy\u1ec1n h\u1ea1n c\u1ee7a c\u00e1c vi\u00ean ch\u1ee9c n\u00e0y. C\u00e1c \u0111\u1ea1i bi\u1ec3u ch\u1ec9 \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ebfp t\u1ee5c ph\u1ee5c v\u1ee5 n\u1ebfu h\u1ecd \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e1i b\u1ea7u c\u1eed trong c\u00e1c cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed c\u00f3 \u0111\u1ecbnh k\u1ef3. C\u00e1c vi\u00ean ch\u1ee9c b\u1ed5 nhi\u1ec7m ch\u1ec9 ph\u1ee5c v\u1ee5 khi ng\u01b0\u1eddi b\u1ed5 nhi\u1ec7m cho ph\u00e9p. M\u1ed9t ngo\u1ea1i tr\u1eeb c\u1ee7a \u0111i\u1ec1u n\u00e0y l\u00e0 c\u00e1c th\u1ea9m ph\u00e1n c\u1ee7a T\u00f2a \u00e1n T\u1ed1i cao, \u0111\u01b0\u1ee3c [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|t\u1ed5ng th\u1ed1ng]] b\u1ed5 nhi\u1ec7m tr\u1ecdn \u0111\u1eddi, \u0111\u1ec3 tr\u00e1nh c\u00e1c \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng ch\u00ednh tr\u1ecb. Hi\u1ebfn ph\u00e1p c\u00f2n cho ph\u00e9p ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n thay \u0111\u1ed5i n\u00f3 qua c\u00e1c [[Tu ch\u00ednh \u00e1n hi\u1ebfn ph\u00e1p|tu ch\u00ednh \u00e1n]].</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>{{H\u1ec7 th\u1ed1ng <ins class=\"diffchange diffchange-inline\">ch\u1eef </ins>c\u00e1i Latinh}}</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong h\u1ec7 th\u1ed1ng li\u00ean bang c\u1ee7a Hoa K\u1ef3, c\u00f4ng d\u00e2n Hoa K\u1ef3 c\u00f3 ba c\u1ea5p b\u1eadc ch\u00ednh quy\u1ec1n, \u0111\u00f3 l\u00e0 li\u00ean bang, ti\u1ec3u bang, v\u00e0 \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng. Nhi\u1ec7m v\u1ee5 c\u1ee7a ch\u00ednh quy\u1ec1n \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng th\u00f4ng th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e2n chia gi\u1eefa ch\u00ednh quy\u1ec1n [[Qu\u1eadn c\u1ee7a Hoa K\u1ef3|qu\u1eadn]] v\u00e0 ch\u00ednh quy\u1ec1n khu t\u1ef1 qu\u1ea3n (th\u00e0nh ph\u1ed1). Trong \u0111a s\u1ed1 tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p, c\u00e1c vi\u00ean ch\u1ee9c h\u00e0nh ph\u00e1p v\u00e0 l\u1eadp ph\u00e1p \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea7u l\u00ean theo th\u1ec3 th\u1ee9c c\u00f4ng d\u00e2n b\u1ea7u ra duy nh\u1ea5t m\u1ed9t \u1ee9ng vi\u00ean trong t\u1eebng khu v\u1ef1c b\u1ea7u c\u1eed. Kh\u00f4ng c\u00f3 \u0111\u1ea1i bi\u1ec3u theo t\u1ef7 l\u1ec7 \u1edf c\u1ea5p b\u1eadc li\u00ean bang, v\u00e0 r\u1ea5t hi\u1ebfm khi c\u00f3 \u1edf c\u1ea5p b\u1eadc th\u1ea5p h\u01a1n. C\u00e1c vi\u00ean ch\u1ee9c [[n\u1ed9i c\u00e1c]] v\u00e0 to\u00e0 \u00e1n c\u1ee7a li\u00ean bang v\u00e0 ti\u1ec3u bang th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u00e0nh h\u00e0nh ph\u00e1p \u0111\u1ec1 c\u1eed v\u00e0 ph\u1ea3i \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u00e0nh l\u1eadp ph\u00e1p ch\u1ea5p thu\u1eadn. Tu\u1ed5i b\u1ea7u c\u1eed l\u00e0 18 v\u00e0 vi\u1ec7c \u0111\u0103ng k\u00fd c\u1eed tri l\u00e0 tr\u00e1ch nhi\u1ec7m c\u00e1 nh\u00e2n; kh\u00f4ng c\u00f3 lu\u1eadt b\u1eaft bu\u1ed9c ph\u1ea3i tham gia b\u1ea7u c\u1eed.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:HobanNorthPortico.jpg|nh\u1ecf|Ph\u00eda B\u1eafc c\u1ee7a [[Nh\u00e0 Tr\u1eafng|T\u00f2a B\u1ea1ch \u1ed0c]], n\u01a1i c\u01b0 ng\u1ee5 v\u00e0 l\u00e0m vi\u1ec7c c\u1ee7a [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3]]|228x228px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ch\u00ednh quy\u1ec1n c\u1ee7a Li\u00ean bang g\u1ed3m c\u00f3 ba nh\u00e1nh quy\u1ec1n l\u1ef1c:</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [[L\u1eadp ph\u00e1p]]: [[Qu\u1ed1c h\u1ed9i Hoa K\u1ef3]] l\u00e0 nh\u00e1nh l\u1eadp ph\u00e1p c\u1ee7a [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3]]. Qu\u1ed1c h\u1ed9i l\u01b0\u1ee1ng vi\u1ec7n g\u1ed3m c\u00f3 [[Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n]] (c\u00f2n g\u1ecdi l\u00e0 Vi\u1ec7n ngh\u1ecb s\u0129) v\u00e0 [[H\u1ea1 vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|H\u1ea1 vi\u1ec7n]] (c\u00f2n g\u1ecdi l\u00e0 Vi\u1ec7n d\u00e2n bi\u1ec3u) \u0111\u1eb7c tr\u00e1ch l\u00e0m lu\u1eadt li\u00ean bang, [[tuy\u00ean b\u1ed1 chi\u1ebfn tranh|tuy\u00ean chi\u1ebfn]], ph\u00ea chu\u1ea9n c\u00e1c hi\u1ec7p \u01b0\u1edbc, c\u00f3 quy\u1ec1n quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh v\u1ec1 ng\u00e2n s\u00e1ch, v\u00e0 c\u00f3 quy\u1ec1n \u00edt khi \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00f9ng \u0111\u1ebfn l\u00e0 tru\u1ea5t ph\u1ebf m\u00e0 c\u00f3 th\u1ec3 b\u00e3i b\u1ecf ch\u1ee9c v\u1ee5 c\u1ee7a c\u00e1c vi\u00ean ch\u1ee9c \u0111\u01b0\u01a1ng nhi\u1ec7m c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7. H\u1ea1 vi\u1ec7n c\u00f3 435 th\u00e0nh vi\u00ean, s\u1ed1 th\u00e0nh vi\u00ean m\u1ed7i bang ph\u1ee5 thu\u1ed9c v\u00e0o d\u00e2n s\u1ed1 c\u1ee7a bang \u0111\u00f3. M\u1ed7i bang c\u00f3 t\u1ed1i thi\u1ec3u 1 h\u1ea1 ngh\u1ecb s\u0129. M\u1ed7i [[h\u1ea1 ngh\u1ecb s\u0129]] c\u00f3 nhi\u1ec7m k\u1ef3 2 n\u0103m. M\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi mu\u1ed1n tr\u1edf th\u00e0nh h\u1ea1 ngh\u1ecb s\u0129 th\u00ec ph\u1ea3i t\u1eeb 25 tu\u1ed5i tr\u1edf l\u00ean, ph\u1ea3i l\u00e0 c\u00f4ng d\u00e2n Hoa K\u1ef3 \u00edt nh\u1ea5t 7 n\u0103m, v\u00e0 ph\u1ea3i l\u00e0 c\u01b0 d\u00e2n t\u1ea1i bang m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 \u0111\u1ea1i di\u1ec7n. Kh\u00f4ng c\u00f3 gi\u1edbi h\u1ea1n s\u1ed1 nhi\u1ec7m k\u00ec cho m\u1ed7i h\u1ea1 ngh\u1ecb s\u0129. Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n c\u00f3 t\u1ed5ng c\u1ed9ng 100 th\u01b0\u1ee3ng ngh\u1ecb s\u0129, m\u1ed7i bang c\u00f3 2 th\u01b0\u1ee3ng ngh\u1ecb s\u0129. M\u1ed7i th\u01b0\u1ee3ng ngh\u1ecb s\u0129 ph\u1ee5c v\u1ee5 trong nhi\u1ec7m k\u1ef3 6 n\u0103m. C\u1ee9 m\u1ed7i 2 n\u0103m th\u00ec 1/3 s\u1ed1 gh\u1ebf trong Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea7u l\u1ea1i. M\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi mu\u1ed1n \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea7u l\u00e0m th\u01b0\u1ee3ng ngh\u1ecb s\u0129 th\u00ec ph\u1ea3i \u00edt nh\u1ea5t 30 tu\u1ed5i, ph\u1ea3i l\u00e0 c\u00f4ng d\u00e2n Hoa K\u1ef3 \u00edt nh\u1ea5t 9 n\u0103m, ph\u1ea3i l\u00e0 c\u01b0 d\u00e2n t\u1ea1i bang m\u00e0 h\u1ecd \u0111\u1ea1i di\u1ec7n trong th\u1eddi gian b\u1ea7u c\u1eed. M\u1ed7i vi\u1ec7n \u0111\u1ec1u c\u00f3 quy\u1ec1n l\u1ef1c ri\u00eang bi\u1ec7t. Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n c\u00f3 nhi\u1ec7m v\u1ee5 c\u1ed1 v\u1ea5n v\u00e0 ph\u00ea chu\u1ea9n c\u00e1c s\u1ef1 b\u1ed5 nhi\u1ec7m c\u1ee7a t\u1ed5ng th\u1ed1ng, trong khi H\u1ea1 vi\u1ec7n c\u00f3 tr\u00e1ch nhi\u1ec7m \u0111\u1ec7 tr\u00ecnh c\u00e1c d\u1ef1 lu\u1eadt t\u1eeb d\u00e2n bi\u1ec3u v\u00e0 n\u00e2ng cao thu nh\u1eadp qu\u1ed1c gia. Tuy nhi\u00ean, c\u1ea7n c\u00f3 s\u1ef1 \u0111\u1ed3ng thu\u1eadn c\u1ee7a c\u1ea3 hai vi\u1ec7n \u0111\u1ec3 c\u00f3 th\u1ec3 th\u00f4ng qua c\u00e1c d\u1ef1 lu\u1eadt r\u1ed3i tr\u1edf th\u00e0nh \u0111\u1ea1o lu\u1eadt. [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|Hi\u1ebfn ph\u00e1p]] c\u0169ng quy \u0111\u1ecbnh nhi\u1ec1u quy\u1ec1n kh\u00e1c nhau cho Qu\u1ed1c h\u1ed9i: quy\u1ec1n \u0111\u00e1nh thu\u1ebf v\u00e0 thu thu\u1ebf \u0111\u1ec3 tr\u1ea3 n\u1ee3, cung \u1ee9ng ph\u01b0\u01a1ng ti\u1ec7n qu\u1ed1c ph\u00f2ng v\u00e0 ph\u00fac l\u1ee3i chung cho n\u01b0\u1edbc M\u1ef9; vay m\u01b0\u1ee3n ti\u1ec1n; l\u1eadp ra c\u00e1c quy \u0111\u1ecbnh th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i v\u1edbi c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c v\u00e0 gi\u1eefa c\u00e1c ti\u1ec3u bang; thi\u1ebft l\u1eadp nh\u1eefng quy \u0111\u1ecbnh th\u1ed1ng nh\u1ea5t v\u1ec1 nh\u1eadp t\u1ecbch; ph\u00e1t h\u00e0nh ti\u1ec1n v\u00e0 quy \u0111\u1ecbnh m\u1ec7nh gi\u00e1; tr\u1eebng ph\u1ea1t c\u00e1c h\u00ecnh th\u1ee9c l\u1eeba \u0111\u1ea3o; thi\u1ebft l\u1eadp b\u01b0u \u0111i\u1ec7n v\u00e0 c\u00f4ng l\u1ed9, c\u1ed5 xu\u00fd s\u1ef1 ti\u1ebfn b\u1ed9 khoa h\u1ecdc, thi\u1ebft l\u1eadp c\u00e1c to\u00e0 \u00e1n tr\u1ef1c thu\u1ed9c [[T\u00f2a \u00e1n T\u1ed1i cao Hoa K\u1ef3|T\u1ed1i cao Ph\u00e1p vi\u1ec7n]], \u0111\u1ecbnh ngh\u0129a v\u00e0 tr\u1eebng ph\u1ea1t t\u1ed9i vi ph\u1ea1m b\u1ea3n quy\u1ec1n v\u00e0 c\u00e1c tr\u1ecdng t\u1ed9i, tuy\u00ean chi\u1ebfn, t\u1ed5 ch\u1ee9c v\u00e0 h\u1ed7 tr\u1ee3 qu\u00e2n \u0111\u1ed9i, cung \u1ee9ng v\u00e0 duy tr\u00ec h\u1ea3i qu\u00e2n, l\u00e0m lu\u1eadt l\u00e3nh th\u1ed5 v\u00e0 l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng h\u1ea3i qu\u00e2n, cung \u1ee9ng l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng d\u00e2n qu\u00e2n, trang b\u1ecb v\u0169 kh\u00ed v\u00e0 duy tr\u00ec k\u1ef7 lu\u1eadt c\u00e1c l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng d\u00e2n qu\u00e2n, thi h\u00e0nh h\u1ec7 th\u1ed1ng lu\u1eadt \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t \u1edf [[Washington, D.C.|Washington, D. C.]], v\u00e0 ban h\u00e0nh nh\u1eefng lu\u1eadt l\u1ec7 c\u1ea7n thi\u1ebft \u0111\u1ec3 th\u1ef1c thi quy\u1ec1n l\u1ef1c c\u1ee7a Qu\u1ed1c h\u1ed9i.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [[H\u00e0nh ph\u00e1p]]: [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng]] \u0111i\u1ec1u h\u00e0nh nh\u00e1nh h\u00e0nh ph\u00e1p c\u1ee7a [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|Ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang]]. [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|T\u1ed5ng th\u1ed1ng]] l\u00e0 [[nguy\u00ean th\u1ee7 qu\u1ed1c gia]], ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc, \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u ch\u00ednh ph\u1ee7 v\u00e0 l\u00e0 t\u1ed5ng t\u01b0 l\u1ec7nh qu\u00e2n \u0111\u1ed9i, c\u0169ng l\u00e0 nh\u00e0 ngo\u1ea1i giao tr\u01b0\u1edfng. T\u1ed5ng th\u1ed1ng c\u0169ng c\u00f3 quy\u1ec1n ph\u1ee7 quy\u1ebft c\u00e1c \u0111\u1ea1o lu\u1eadt c\u1ee7a ng\u00e0nh l\u1eadp ph\u00e1p tr\u01b0\u1edbc khi c\u00e1c \u0111\u1ea1o lu\u1eadt tr\u1edf th\u00e0nh lu\u1eadt, b\u1ed5 nhi\u1ec7m [[N\u1ed9i c\u00e1c Hoa K\u1ef3|N\u1ed9i c\u00e1c]] v\u00e0 c\u00e1c vi\u00ean ch\u1ee9c kh\u00e1c gi\u00fap qu\u1ea3n tr\u1ecb v\u00e0 thi h\u00e0nh ch\u00ednh s\u00e1ch c\u0169ng nh\u01b0 lu\u1eadt li\u00ean bang. T\u1ed5ng th\u1ed1ng, theo Hi\u1ebfn ph\u00e1p, c\u00f2n c\u00f3 tr\u00e1ch nhi\u1ec7m \u0111\u00f4n \u0111\u1ed1c vi\u1ec7c tu\u00e2n th\u1ee7 lu\u1eadt ph\u00e1p. T\u1ed5ng th\u1ed1ng c\u00f3 quy\u1ec1n ph\u1ee7 quy\u1ebft c\u00e1c \u0111\u1ea1o lu\u1eadt \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c Qu\u1ed1c h\u1ed9i th\u00f4ng qua. T\u1ed5ng th\u1ed1ng c\u00f3 th\u1ec3 b\u1ecb [[Lu\u1eadn t\u1ed9i t\u1ea1i Hoa K\u1ef3|lu\u1eadn t\u1ed9i]] b\u1edfi \u0111a s\u1ed1 d\u00e2n bi\u1ec3u \u1edf H\u1ea1 vi\u1ec7n v\u00e0 b\u1ecb d\u1eddi b\u1ecf kh\u1ecfi ch\u1ee9c v\u1ee5 b\u1edfi \u0111a s\u1ed1 hai ph\u1ea7n ba t\u1ea1i Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n v\u00ec nh\u1eefng c\u00e1o bu\u1ed9c nh\u01b0 \"ph\u1ea3n qu\u1ed1c, h\u1ed1i l\u1ed9 ho\u1eb7c nh\u1eefng tr\u1ecdng t\u1ed9i v\u00e0 h\u00e0nh vi b\u1ea5t ch\u00ednh kh\u00e1c\". T\u1ed5ng th\u1ed1ng kh\u00f4ng th\u1ec3 gi\u1ea3i t\u00e1n qu\u1ed1c h\u1ed9i ho\u1eb7c t\u1ed5 ch\u1ee9c c\u00e1c cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t, nh\u01b0ng c\u00f3 quy\u1ec1n \u00e2n x\u00e1 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi b\u1ecb bu\u1ed9c t\u1ed9i theo lu\u1eadt li\u00ean bang, ban h\u00e0nh s\u1eafc l\u1ec7nh h\u00e0nh ph\u00e1p v\u00e0 b\u1ed5 nhi\u1ec7m (v\u1edbi s\u1ef1 chu\u1ea9n thu\u1eadn c\u1ee7a Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n) th\u1ea9m ph\u00e1n T\u1ed1i cao Ph\u00e1p vi\u1ec7n v\u00e0 th\u1ea9m ph\u00e1n li\u00ean bang. D\u00f9 t\u1ed5ng th\u1ed1ng c\u00f3 quy\u1ec1n \u0111\u1ec7 tr\u00ecnh c\u00e1c d\u1ef1 lu\u1eadt (nh\u01b0 ng\u00e2n s\u00e1ch li\u00ean bang), th\u01b0\u1eddng th\u00ec t\u1ed5ng th\u1ed1ng ph\u1ea3i d\u1ef1a v\u00e0o s\u1ef1 h\u1ed7 tr\u1ee3 c\u1ee7a c\u00e1c ngh\u1ecb s\u0129 \u0111\u1ec3 v\u1eadn \u0111\u1ed9ng cho c\u00e1c d\u1ef1 lu\u1eadt. Sau khi c\u00e1c d\u1ef1 lu\u1eadt \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00f4ng qua \u1edf hai vi\u1ec7n Qu\u1ed1c h\u1ed9i, c\u1ea7n c\u00f3 ch\u1eef k\u00fd c\u1ee7a t\u1ed5ng th\u1ed1ng \u0111\u1ec3 tr\u1edf th\u00e0nh lu\u1eadt, \u0111\u00f3 l\u00e0 l\u00fac t\u1ed5ng th\u1ed1ng c\u00f3 th\u1ec3 s\u1eed d\u1ee5ng quy\u1ec1n ph\u1ee7 quy\u1ebft, d\u00f9 kh\u00f4ng th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean, \u0111\u1ec3 b\u00e1c b\u1ecf ch\u00fang. Qu\u1ed1c h\u1ed9i c\u00f3 th\u1ec3 v\u01b0\u1ee3t qua ph\u1ee7 quy\u1ebft c\u1ee7a t\u1ed5ng th\u1ed1ng n\u1ebfu c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111a s\u1ed1 &lt;math&gt;\\tfrac</del>{<del class=\"diffchange diffchange-inline\">2}</del>{<del class=\"diffchange diffchange-inline\">3}&lt;/math&gt; \u1edf c\u1ea3 hai vi\u1ec7n. [[Ph\u00f3 T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3]] l\u00e0 vi\u00ean ch\u1ee9c h\u00e0nh ph\u00e1p \u0111\u1ee9ng h\u00e0ng th\u1ee9 nh\u00ec trong ch\u00ednh quy\u1ec1n. L\u00e0 nh\u00e2n v\u1eadt s\u1ed1 m\u1ed9t theo th\u1ee9 t\u1ef1 k\u1ebf nhi\u1ec7m t\u1ed5ng th\u1ed1ng, [[Ph\u00f3 T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|Ph\u00f3 T\u1ed5ng th\u1ed1ng]] s\u1ebd \u0111\u1ea3m nhi\u1ec7m ch\u1ee9c v\u1ee5 t\u1ed5ng th\u1ed1ng trong tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p t\u1ed5ng th\u1ed1ng qua \u0111\u1eddi, t\u1eeb nhi\u1ec7m ho\u1eb7c b\u1ecb b\u00e3i nhi\u1ec7m. C\u00e1c b\u1ed9 tr\u01b0\u1edfng c\u1ee7a 15 b\u1ed9 kh\u00e1c nhau, \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ecdn b\u1edfi t\u1ed5ng th\u1ed1ng v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00ea chu\u1ea9n b\u1edfi Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n, c\u1ea5u th\u00e0nh m\u1ed9t h\u1ed9i \u0111\u1ed3ng c\u1ed1 v\u1ea5n cho t\u1ed5ng th\u1ed1ng g\u1ecdi l\u00e0 \"N\u1ed9i c\u00e1c\". C\u00e1c th\u00e0nh vi\u00ean N\u1ed9i c\u00e1c ch\u1ecbu tr\u00e1ch nhi\u1ec7m \u0111i\u1ec1u h\u00e0nh nh\u1eefng b\u1ed9 ng\u00e0nh kh\u00e1c nhau c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7 nh\u01b0 B\u1ed9 Qu\u1ed1c ph\u00f2ng, B\u1ed9 T\u01b0 ph\u00e1p v\u00e0 B\u1ed9 Ngo\u1ea1i giao. Ngo\u00e0i ra, c\u00f2n c\u00f3 m\u1ed9t s\u1ed1 t\u1ed5 ch\u1ee9c \u0111\u01b0\u1ee3c x\u1ebfp v\u00e0o nh\u00f3m V\u0103n ph\u00f2ng H\u00e0nh ph\u00e1p c\u1ee7a T\u1ed5ng th\u1ed1ng g\u1ed3m c\u00f3 ban nh\u00e2n vi\u00ean [[To\u00e0 B\u1ea1ch \u1ed0c]], V\u0103n ph\u00f2ng \u0110\u1ea1i di\u1ec7n Th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i Hoa K\u1ef3, V\u0103n ph\u00f2ng Ch\u00ednh s\u00e1ch Ki\u1ec3m so\u00e1t Ma tu\u00fd Qu\u1ed1c gia v\u00e0 V\u0103n ph\u00f2ng Ch\u00ednh s\u00e1ch Khoa h\u1ecdc K\u1ef9 thu\u1eadt. B\u00ean c\u1ea1nh c\u00f3 c\u00e1c c\u01a1 quan \u0111\u1ed9c l\u1eadp kh\u00e1c nh\u01b0 C\u01a1 quan T\u00ecnh b\u00e1o Qu\u1ed1c gia([[CIA]]), C\u01a1 quan H\u00e0ng kh\u00f4ng v\u00e0 V\u0169 tr\u1ee5 ([[NASA]]), C\u01a1 quan Qu\u1ea3n l\u00fd D\u01b0\u1ee3c v\u00e0 Th\u1ef1c ph\u1ea9m, hay C\u01a1 quan B\u1ea3o v\u1ec7 M\u00f4i tr\u01b0\u1eddng.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [[T\u01b0 ph\u00e1p]]: G\u1ed3m [[T\u1ed1i cao Ph\u00e1p vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|T\u00f2a \u00e1n T\u1ed1i cao]] v\u00e0 nh\u1eefng t\u00f2a \u00e1n li\u00ean bang th\u1ea5p h\u01a1n trong \u0111\u00f3 c\u00e1c th\u1ea9m ph\u00e1n \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ed5ng th\u1ed1ng b\u1ed5 nhi\u1ec7m v\u1edbi s\u1ef1 ch\u1ea5p thu\u1eadn c\u1ee7a Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n. Nhi\u1ec7m v\u1ee5 c\u1ee7a ng\u00e0nh l\u00e0 di\u1ec5n gi\u1ea3i v\u1ec1 lu\u1eadt v\u00e0 c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ea3o ng\u01b0\u1ee3c c\u00e1c lu\u1eadt m\u00e0 h\u1ecd cho r\u1eb1ng [[vi hi\u1ebfn]]. Thi\u1ebft ch\u1ebf \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u nh\u00e1nh t\u01b0 ph\u00e1p l\u00e0 [[T\u1ed1i cao Ph\u00e1p vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3]] (T\u00f2a \u00e1n T\u1ed1i cao), g\u1ed3m c\u00f3 ch\u00edn th\u1ea9m ph\u00e1n. To\u00e0 \u00e1n t\u1ed1i cao x\u00e9t x\u1eed c\u00e1c s\u1ef1 v\u1ee5 li\u00ean quan \u0111\u1ebfn Ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang v\u00e0 nh\u1eefng v\u1ee5 tranh t\u1ee5ng gi\u1eefa c\u00e1c ti\u1ec3u bang, c\u00f3 quy\u1ec1n gi\u1ea3i th\u00edch Hi\u1ebfn ph\u00e1p v\u00e0 tuy\u00ean b\u1ed1 c\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng l\u1eadp ph\u00e1p v\u00e0 h\u00e0nh ph\u00e1p \u1edf m\u1ecdi c\u1ea5p ch\u00ednh quy\u1ec1n l\u00e0 vi hi\u1ebfn, c\u0169ng nh\u01b0 c\u00f3 quy\u1ec1n v\u00f4 hi\u1ec7u ho\u00e1 c\u00e1c lu\u1eadt l\u1ec7, t\u1ea1o ti\u1ec1n l\u1ec7 cho lu\u1eadt ph\u00e1p v\u00e0 c\u00e1c ph\u00e1n quy\u1ebft sau n\u00e0y. D\u01b0\u1edbi To\u00e0 \u00e1n T\u1ed1i cao l\u00e0 c\u00e1c To\u00e0 Kh\u00e1ng \u00e1n, d\u01b0\u1edbi n\u1eefa l\u00e0 to\u00e0 \u00e1n c\u1ea5p qu\u1eadn, \u0111\u00e2y l\u00e0 c\u1ea5p to\u00e0 \u00e1n th\u1ef1c hi\u1ec7n nhi\u1ec1u v\u1ee5 x\u00e9t x\u1eed nh\u1ea5t theo lu\u1eadt li\u00ean bang. To\u00e0 \u00e1n li\u00ean bang c\u1ea5p qu\u1eadn l\u00e0 n\u01a1i c\u00e1c v\u1ee5 \u00e1n \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111em ra x\u00e9t x\u1eed s\u01a1 th\u1ea9m v\u00e0 ph\u00e1n quy\u1ebft. To\u00e0 kh\u00e1ng \u00e1n l\u00e0 n\u01a1i x\u1eed ph\u00fac th\u1ea9m c\u00e1c v\u1ee5 \u00e1n \u1edf to\u00e0 \u00e1n qu\u1eadn. T\u1ed1i cao Ph\u00e1p vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3 xem x\u00e9t c\u00e1c v\u1ee5 kh\u00e1ng \u00e1n t\u1eeb to\u00e0 kh\u00e1ng \u00e1n v\u00e0 t\u1eeb to\u00e0 t\u1ed1i cao ti\u1ec3u bang (li\u00ean quan \u0111\u1ebfn c\u00e1c v\u1ea5n \u0111\u1ec1 hi\u1ebfn ph\u00e1p), c\u0169ng nh\u01b0 t\u1ed5 ch\u1ee9c x\u00e9t x\u1eed m\u1ed9t s\u1ed1 v\u1ee5 vi\u1ec7c kh\u00e1c.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[H\u1ea1 vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|H\u1ea1 vi\u1ec7n]] c\u00f3 435 th\u00e0nh vi\u00ean, m\u1ed7i th\u00e0nh vi\u00ean \u0111\u1ea1i di\u1ec7n cho m\u1ed9t [[khu v\u1ef1c qu\u1ed1c h\u1ed9i|khu b\u1ea7u c\u1eed qu\u1ed1c h\u1ed9i]] v\u1edbi nhi\u1ec7m k\u1ef3 hai n\u0103m. C\u00e1c gh\u1ebf \u1edf [[H\u1ea1 vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|H\u1ea1 vi\u1ec7n]] \u0111\u01b0\u1ee3c chia theo t\u1ec9 l\u1ec7 d\u00e2n s\u1ed1 t\u1ea1i 50 [[Ti\u1ec3u bang Hoa K\u1ef3|ti\u1ec3u bang]] (trung b\u00ecnh m\u1ed7i d\u00e2n bi\u1ec3u \u0111\u1ea1i di\u1ec7n kho\u1ea3ng 646.946 c\u01b0 d\u00e2n). Theo [[\u0110i\u1ec1u tra D\u00e2n s\u1ed1 Hoa K\u1ef3 n\u0103m 2010]] (l\u1ea7n \u0111i\u1ec1u tra d\u00e2n s\u1ed1 k\u1ebf ti\u1ebfp s\u1ebd l\u00e0 n\u0103m 2020), 7 ti\u1ec3u bang ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t \u0111\u1ea1i di\u1ec7n t\u1ea1i H\u1ea1 vi\u1ec7n trong khi [[California]], ti\u1ec3u bang \u0111\u00f4ng d\u00e2n nh\u1ea5t c\u00f3 \u0111\u1ebfn 53 \u0111\u1ea1i di\u1ec7n t\u1ea1i H\u1ea1 vi\u1ec7n.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |url=https://www.nytimes.com/interactive/2010/12/21/us/census-districts.html |title=Census 2010: Gains and Losses in Congress |authors=Bloch, Matt; Ericson, Matthew; Quealy, Kevin |work=The New York Times |date=ng\u00e0y 30 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2013 |archive-date=2018-03-22 |access-date=2018-08-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180322040842/http://www.nytimes.com/interactive/2010/12/21/us/census-districts.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; M\u1ed7i ti\u1ec3u bang cho d\u00f9 c\u00f3 \u0111\u00f4ng d\u00e2n hay \u00edt d\u00e2n c\u0169ng ch\u1ec9 c\u00f3 hai Th\u01b0\u1ee3ng ngh\u1ecb s\u0129, \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea7u v\u1edbi nhi\u1ec7m k\u1ef3 6 n\u0103m; m\u1ed9t ph\u1ea7n ba s\u1ed1 Th\u01b0\u1ee3ng ngh\u1ecb s\u0129 s\u1ebd h\u1ebft nhi\u1ec7m k\u1ef3 c\u1ee9 m\u1ed7i hai n\u0103m. T\u1ed5ng th\u1ed1ng n\u1eafm quy\u1ec1n m\u1ed9t nhi\u1ec7m k\u1ef3 4 n\u0103m v\u00e0 c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e1i \u0111\u1eafc c\u1eed nh\u01b0ng kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u1ee5c v\u1ee5 nhi\u1ec1u h\u01a1n hai nhi\u1ec7m k\u1ef3 (tr\u1eeb m\u1ed9t s\u1ed1 tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t). T\u1ed5ng th\u1ed1ng kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea7u tr\u1ef1c ti\u1ebfp, m\u00e0 qua m\u1ed9t h\u1ec7 th\u1ed1ng [[\u0111\u1ea1i c\u1eed tri \u0111o\u00e0n (Hoa K\u1ef3)|\u0111\u1ea1i c\u1eed tri \u0111o\u00e0n]] trong \u0111\u00f3 s\u1ed1 phi\u1ebfu \u0111\u1ecbnh \u0111o\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c chia theo t\u1ec9 l\u1ec7 t\u1eebng ti\u1ec3u bang (theo d\u00e2n s\u1ed1). T\u1ed1i cao Ph\u00e1p vi\u1ec7n, do [[Th\u1ea9m ph\u00e1n tr\u01b0\u1edfng Hoa K\u1ef3]] l\u00e3nh \u0111\u1ea1o, c\u00f3 ch\u00edn th\u00e0nh vi\u00ean ph\u1ee5c v\u1ee5 c\u1ea3 \u0111\u1eddi tr\u1eeb khi t\u1ef1 t\u1eeb ch\u1ee9c hay qua \u0111\u1eddi.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Supreme Court Front Dusk.jpg|nh\u1ecf|Ph\u00eda tr\u01b0\u1edbc c\u1ee7a t\u00f2a nh\u00e0 [[T\u1ed1i cao Ph\u00e1p vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3]].|202x202px|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c lu\u1eadt l\u1ec7 v\u00e0 th\u1ee7 t\u1ee5c ph\u00e1p l\u00fd c\u1ee7a [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang]] v\u00e0 ch\u00ednh quy\u1ec1n ti\u1ec3u bang \u0111\u1ec1u ph\u1ea3i ch\u1ecbu s\u1ef1 duy\u1ec7t x\u00e9t, v\u00e0 b\u1ea5t c\u1ee9 lu\u1eadt n\u00e0o b\u1ecb x\u00e9t th\u1ea5y l\u00e0 vi ph\u1ea1m hi\u1ebfn ph\u00e1p b\u1edfi ng\u00e0nh t\u01b0 ph\u00e1p \u0111\u1ec1u ph\u1ea3i b\u1ecb \u0111\u1ea3o ng\u01b0\u1ee3c. V\u0103n b\u1ea3n g\u1ed1c c\u1ee7a [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|Hi\u1ebfn ph\u00e1p]] thi\u1ebft l\u1eadp c\u01a1 c\u1ea5u v\u00e0 nh\u1eefng tr\u00e1ch nhi\u1ec7m c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang, quan h\u1ec7 gi\u1eefa li\u00ean bang v\u00e0 t\u1eebng ti\u1ec3u bang, v\u00e0 nh\u1eefng v\u1ea5n \u0111\u1ec1 tr\u1ecdng y\u1ebfu v\u1ec1 th\u1ea9m quy\u1ec1n kinh t\u1ebf v\u00e0 qu\u00e2n s\u1ef1. \u0110i\u1ec1u m\u1ed9t c\u1ee7a Hi\u1ebfn ph\u00e1p b\u1ea3o v\u1ec7 quy\u1ec1n \u0111\u00f2i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng n\u1ebfu b\u1ecb giam c\u1ea7m b\u1ea5t h\u1ee3p ph\u00e1p, v\u00e0 \u0110i\u1ec1u ba b\u1ea3o \u0111\u1ea3m quy\u1ec1n \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e9t x\u1eed b\u1edfi m\u1ed9t \u0111o\u00e0n b\u1ed3i th\u1ea9m trong t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c v\u1ee5 \u00e1n h\u00ecnh s\u1ef1. \u0110\u1ec3 s\u1eeda \u0111\u1ed5i Hi\u1ebfn ph\u00e1p (tu ch\u00ednh \u00e1n) c\u1ea7n ph\u1ea3i c\u00f3 s\u1ef1 ch\u1ea5p thu\u1eadn c\u1ee7a ba ph\u1ea7n t\u01b0 t\u1ed5ng s\u1ed1 c\u00e1c ti\u1ec3u bang. Hi\u1ebfn ph\u00e1p cho \u0111\u1ebfn nay \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eeda \u0111\u1ed5i 27 l\u1ea7n; m\u01b0\u1eddi tu ch\u00ednh \u00e1n \u0111\u1ea7u ti\u00ean t\u1ea1o n\u00ean [[Tuy\u00ean ng\u00f4n nh\u00e2n quy\u1ec1n Hoa K\u1ef3|\u0110\u1ea1o lu\u1eadt Nh\u00e2n quy\u1ec1n]], v\u00e0 [[Tu ch\u00ednh \u00e1n 14 Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|Tu ch\u00ednh \u00e1n 14]] h\u00ecnh th\u00e0nh c\u01a1 b\u1ea3n tr\u1ecdng t\u00e2m c\u00e1c quy\u1ec1n c\u00e1 nh\u00e2n t\u1ea1i Hoa K\u1ef3.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Gi\u1ed1ng ch\u00ednh quy\u1ec1n qu\u1ed1c gia, ch\u00ednh quy\u1ec1n ti\u1ec3u bang c\u0169ng c\u00f3 ba nh\u00e1nh: [[quy\u1ec1n h\u00e0nh ph\u00e1p|h\u00e0nh ph\u00e1p]], [[c\u01a1 quan l\u1eadp ph\u00e1p|l\u1eadp ph\u00e1p]] v\u00e0 [[t\u01b0 ph\u00e1p]]; c\u00f3 s\u1ef1 t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed3ng r\u1ea5t l\u1edbn trong ch\u1ee9c n\u0103ng v\u00e0 m\u1ee5c ti\u00eau gi\u1eefa ch\u00ednh quy\u1ec1n ti\u1ec3u bang v\u00e0 Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang. Ch\u1ee9c danh \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u nh\u00e1nh h\u00e0nh ph\u00e1p ti\u1ec3u bang l\u00e0 [[th\u1ed1ng \u0111\u1ed1c]], \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea7u theo c\u00e1ch ph\u1ed5 th\u00f4ng \u0111\u1ea7u phi\u1ebfu, th\u01b0\u1eddng l\u00e0 theo nhi\u1ec7m k\u1ef3 4 n\u0103m (trong m\u1ed9t v\u00e0i ti\u1ec3u bang, nhi\u1ec7m k\u1ef3 n\u00e0y ch\u1ec9 k\u00e9o d\u00e0i hai n\u0103m). Ngo\u1ea1i tr\u1eeb bang [[Nebraska]] theo th\u1ec3 ch\u1ebf \u0111\u1ed9c vi\u1ec7n, [[C\u01a1 quan l\u1eadp ph\u00e1p ti\u1ec3u bang (Hoa K\u1ef3)|nh\u00e1nh l\u1eadp ph\u00e1p c\u1ee7a c\u00e1c ti\u1ec3u bang]] c\u00f2n l\u1ea1i \u0111\u1ec1u l\u00e0 l\u01b0\u1ee1ng vi\u1ec7n, v\u1edbi vi\u1ec7n tr\u00ean g\u1ecdi l\u00e0 [[Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n]] v\u00e0 vi\u1ec7n d\u01b0\u1edbi g\u1ecdi l\u00e0 Vi\u1ec7n D\u00e2n bi\u1ec3u, Vi\u1ec7n \u0110\u1ea1i bi\u1ec3u ho\u1eb7c \u0110\u1ea1i H\u1ed9i \u0111\u1ed3ng. M\u1ed9t s\u1ed1 ti\u1ec3u bang g\u1ecdi to\u00e0n b\u1ed9 nh\u00e1nh l\u1eadp ph\u00e1p c\u1ee7a m\u00ecnh, bao g\u1ed3m hai vi\u1ec7n, l\u00e0 \"\u0110\u1ea1i H\u1ed9i \u0111\u1ed3ng\" Trong h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c ti\u1ec3u bang, th\u01b0\u1ee3ng ngh\u1ecb s\u0129 ph\u1ee5c v\u1ee5 theo nhi\u1ec7m k\u1ef3 4 n\u0103m trong khi th\u00e0nh vi\u00ean h\u1ea1 vi\u1ec7n c\u00f3 nhi\u1ec7m k\u1ef3 k\u00e9o d\u00e0i hai n\u0103m. T\u00e1ch kh\u1ecfi, nh\u01b0ng kh\u00f4ng ho\u00e0n to\u00e0n \u0111\u1ed9c l\u1eadp, v\u1edbi h\u1ec7 th\u1ed1ng to\u00e0 \u00e1n li\u00ean bang l\u00e0 c\u00e1c h\u1ec7 th\u1ed1ng to\u00e0 \u00e1n ri\u00eang l\u1ebb thu\u1ed9c ti\u1ec3u bang, c\u00f3 th\u1ea9m quy\u1ec1n x\u00e9t x\u1eed c\u00e1c v\u1ee5 \u00e1n theo lu\u1eadt ti\u1ec3u bang v\u1edbi tr\u00ecnh t\u1ef1 ri\u00eang c\u1ee7a m\u00ecnh. T\u1ed1i cao ph\u00e1p vi\u1ec7n c\u1ee7a m\u1ed7i ti\u1ec3u bang c\u00f3 th\u1ea9m quy\u1ec1n t\u1ed1i h\u1eadu gi\u1ea3i th\u00edch hi\u1ebfn ph\u00e1p v\u00e0 lu\u1eadt ti\u1ec3u bang. C\u00f3 th\u1ec3 kh\u00e1ng \u00e1n l\u00ean to\u00e0 li\u00ean bang sau khi ch\u1ecbu x\u00e9t x\u1eed b\u1edfi to\u00e0 ti\u1ec3u bang n\u1ebfu v\u1ee5 \u00e1n c\u00f3 li\u00ean quan \u0111\u1ebfn c\u00e1c v\u1ea5n \u0111\u1ec1 li\u00ean bang.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hi\u1ebfn ph\u00e1p c\u1ee7a c\u00e1c ti\u1ec3u bang kh\u00e1c nhau trong m\u1ed9t s\u1ed1 chi ti\u1ebft, nh\u01b0ng nh\u00ecn chung tu\u00e2n theo m\u1ed9t m\u00f4 th\u1ee9c t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1 v\u1edbi [[Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|hi\u1ebfn ph\u00e1p li\u00ean bang]], g\u1ed3m c\u00f3 m\u1ed9t tuy\u00ean ng\u00f4n v\u1ec1 quy\u1ec1n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n v\u00e0 m\u1ed9t ph\u00e1c \u0111\u1ed3 t\u1ed5 ch\u1ee9c ch\u00ednh quy\u1ec1n. V\u1ec1 c\u00e1c l\u0129nh v\u1ef1c nh\u01b0 \u0111i\u1ec1u h\u00e0nh doanh nghi\u1ec7p, ng\u00e2n h\u00e0ng, ti\u1ec7n \u00edch c\u00f4ng c\u1ed9ng, v\u00e0 c\u00e1c \u0111\u1ecbnh ch\u1ebf t\u1eeb thi\u1ec7n, hi\u1ebfn ph\u00e1p c\u00e1c ti\u1ec3u bang c\u00f3 nh\u1eefng quy \u0111\u1ecbnh r\u00f5 r\u00e0ng v\u00e0 chi ti\u1ebft h\u01a1n hi\u1ebfn ph\u00e1p li\u00ean bang. M\u1ed7i b\u1ea3n hi\u1ebfn ph\u00e1p ti\u1ec3u bang \u0111\u1ec1u tuy\u00ean b\u1ed1 th\u1ea9m quy\u1ec1n t\u1ed1i th\u01b0\u1ee3ng thu\u1ed9c v\u1ec1 nh\u00e2n d\u00e2n, v\u00e0 thi\u1ebft l\u1eadp c\u00e1c ti\u00eau chu\u1ea9n v\u00e0 nguy\u00ean t\u1eafc n\u1ec1n t\u1ea3ng cho ch\u00ednh quy\u1ec1n.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:RNC-interior-Palin-20080903.jpg|256x256px|nh\u1ecf|M\u1ed9t \u0111\u1ea1i h\u1ed9i to\u00e0n qu\u1ed1c c\u1ee7a \u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ch\u00ednh tr\u1ecb t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng d\u01b0\u1edbi m\u1ed9t [[h\u1ec7 th\u1ed1ng l\u01b0\u1ee1ng \u0111\u1ea3ng]] g\u1ea7n nh\u01b0 su\u1ed1t [[chi\u1ec1u d\u00e0i]] l\u1ecbch s\u1eed Hoa K\u1ef3. C\u00e1c \u0111\u1ea3ng s\u1eed d\u1ee5ng c\u00e1c cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed s\u01a1 b\u1ed9 \u0111\u1ec3 t\u00ecm ra m\u1ed9t s\u1ed1 \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean trong \u0111\u1ea3ng c\u1ee7a m\u00ecnh tr\u01b0\u1edbc khi \u0111\u1ea1i h\u1ed9i \u0111\u1ec1 c\u1eed to\u00e0n qu\u1ed1c c\u1ee7a \u0111\u1ea3ng m\u00ecnh khai m\u1ea1c. T\u1ea1i \u0111\u1ea1i h\u1ed9i \u0111\u1ea3ng \u0111\u1ec1 c\u1eed to\u00e0n qu\u1ed1c, \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean n\u00e0o th\u00e0nh c\u00f4ng nh\u1ea5t trong c\u00e1c cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed s\u01a1 b\u1ed9 s\u1ebd \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ec1 c\u1eed ra \u0111\u1ea1i di\u1ec7n \u0111\u1ea3ng c\u1ee7a m\u00ecnh tranh c\u1eed ch\u1ee9c v\u1ee5 t\u1ed5ng th\u1ed1ng. C\u00e1c \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean t\u1ed5ng th\u1ed1ng sau \u0111\u00f3 s\u1ebd tham gia v\u00e0o c\u00e1c cu\u1ed9c tranh lu\u1eadn tr\u1ef1c ti\u1ebfp tr\u00ean truy\u1ec1n h\u00ecnh to\u00e0n qu\u1ed1c. C\u00e1c \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean t\u1ed5ng th\u1ed1ng s\u1ebd v\u1eadn \u0111\u1ed9ng tranh c\u1eed kh\u1eafp n\u01a1i t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 \u0111\u1ec3 gi\u1ea3i th\u00edch quan \u0111i\u1ec3m c\u1ee7a h\u1ecd, thuy\u1ebft ph\u1ee5c c\u1eed tri b\u1ea7u cho h\u1ecd v\u00e0 v\u1eadn \u0111\u1ed9ng g\u00e2y qu\u1ef9 tranh c\u1eed.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1eeb l\u1ea7n t\u1ed5ng tuy\u1ec3n c\u1eed n\u0103m [[1856]], hai \u0111\u1ea3ng c\u00f3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng chi ph\u1ed1i l\u00e0 [[\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7]] \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00e0nh l\u1eadp n\u0103m 1824 (m\u1eb7c d\u00f9 ngu\u1ed3n g\u1ed1c c\u1ee7a \u0111\u1ea3ng c\u00f3 th\u1ec3 l\u1ea7n t\u00ecm ng\u01b0\u1ee3c v\u1ec1 n\u0103m 1792), v\u00e0 [[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a]] th\u00e0nh l\u1eadp n\u0103m 1854. T\u1ed5ng th\u1ed1ng \u0111\u01b0\u01a1ng nhi\u1ec7m, [[Joe Biden]], l\u00e0 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi thu\u1ed9c [[\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7]]. Theo sau cu\u1ed9c [[B\u1ea7u c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3, 2016|T\u1ed5ng tuy\u1ec3n c\u1eed Hoa K\u1ef3 n\u0103m 2016]], [[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a]] ki\u1ec3m so\u00e1t c\u1ea3 [[Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n]] v\u00e0 H\u1ea1 vi\u1ec7n. [[Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3]] c\u00f3 hai th\u01b0\u1ee3ng ngh\u1ecb s\u0129 \u0111\u1ed9c l\u1eadp (kh\u00f4ng thu\u1ed9c \u0111\u1ea3ng n\u00e0o) \u2013 m\u1ed9t l\u00e0 c\u1ef1u \u0111\u1ea3ng vi\u00ean c\u1ee7a [[\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7]], ng\u01b0\u1eddi kia l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi t\u1ef1 cho m\u00ecnh l\u00e0 theo [[ch\u1ee7 ngh\u0129a x\u00e3 h\u1ed9i]]. Trong cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed gi\u1eefa nhi\u1ec7m k\u1ef3 n\u0103m 2018, [[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a]] ti\u1ebfp t\u1ee5c ki\u1ec3m so\u00e1t [[Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n]], trong khi [[\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7]] \u0111\u00e3 gi\u00e0nh l\u1ea1i th\u1ebf \u0111a s\u1ed1 \u1edf [[H\u1ea1 vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3|H\u1ea1 vi\u1ec7n]]. M\u1ed7i th\u00e0nh vi\u00ean c\u1ee7a H\u1ea1 vi\u1ec7n hi\u1ec7n t\u1ea1i ho\u1eb7c l\u00e0 thu\u1ed9c [[\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7]] ho\u1eb7c l\u00e0 thu\u1ed9c [[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a]]. \u0110a s\u1ed1 g\u1ea7n nh\u01b0 tuy\u1ec7t \u0111\u1ed1i c\u00e1c vi\u00ean ch\u1ee9c \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng v\u00e0 ti\u1ec3u bang c\u0169ng ho\u1eb7c l\u00e0 thu\u1ed9c \u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 ho\u1eb7c l\u00e0 thu\u1ed9c \u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong su\u1ed1t chi\u1ec1u d\u00e0i l\u1ecbch s\u1eed, c\u00e1c cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng \u1edf Hoa K\u1ef3 lu\u00f4n lu\u00f4n c\u00f3 c\u00e1c \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean \u0111\u1ed9c l\u1eadp ra tranh c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng nh\u01b0ng h\u1ea7u h\u1ebft \u0111\u1ec1u kh\u00f4ng n\u1ed5i b\u1eadt v\u00e0 h\u1ea7u nh\u01b0 kh\u00f4ng gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c phi\u1ebfu [[\u0110\u1ea7u phi\u1ebfu|\u0111\u1ea1i c\u1eed tri]] n\u00e0o (v\u00e0 c\u0169ng ch\u1ec9 chi\u1ebfm m\u1ed9t l\u01b0\u1ee3ng r\u1ea5t nh\u1ecf phi\u1ebfu ph\u1ed5 th\u00f4ng). Tuy nhi\u00ean, trong m\u1ed9t v\u00e0i d\u1ecbp hi\u1ebfm hoi c\u0169ng xu\u1ea5t hi\u1ec7n nhi\u1ec1u nh\u00e2n v\u1eadt th\u1ee9 ba c\u00f3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng l\u1edbn v\u00e0 c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng th\u00e1ch th\u1ee9c t\u1edbi v\u1ecb th\u1ebf c\u1ee7a hai \u0111\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 v\u00e0 C\u1ed9ng h\u00f2a. N\u0103m 1892, l\u00e3nh \u0111\u1ea1o phe x\u00e3 h\u1ed9i c\u00e1nh t\u1ea3 James Weaver gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c 8,5% phi\u1ebfu ph\u1ed5 th\u00f4ng v\u00e0 22 phi\u1ebfu \u0111\u1ea1i c\u1eed tri. \u0110i\u1ec3n h\u00ecnh nh\u1ea5t l\u00e0 trong cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng n\u0103m 1912, c\u1ef1u [[Theodore Roosevelt|T\u1ed5ng th\u1ed1ng Theodore Roosevelt]] thu\u1ed9c \u0110\u1ea3ng C\u1ea5p ti\u1ebfn gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c 27,4% phi\u1ebfu ph\u1ed5 th\u00f4ng (88 phi\u1ebfu \u0111\u1ea1i c\u1eed tri),&lt;ref name=\"electoral-college\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.archives.gov/federal-register/electoral-college/scores.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=US Electoral College: Historical Election Results|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=C\u1ee5c L\u01b0u tr\u1eef v\u00e0 V\u0103n th\u01b0 Qu\u1ed1c gia|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2010|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2016-04-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20160428203621/http://www.archives.gov/federal-register/electoral-college/scores.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; l\u00e3nh \u0111\u1ea1o c\u00e1nh t\u1ea3 x\u00e3 h\u1ed9i ch\u1ee7 ngh\u0129a Eugene V. Debs gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c 6,1% phi\u1ebfu ph\u1ed5 th\u00f4ng. N\u0103m 1924, Robert M. La Follette, Sr. thu\u1ed9c \u0110\u1ea3ng C\u1ea5p ti\u1ebfn gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c 16,1% phi\u1ebfu ph\u1ed5 th\u00f4ng (13 phi\u1ebfu \u0111\u1ea1i c\u1eed tri). N\u0103m 1948, Strom Thurmond c\u1ee7a \u0110\u1ea3ng Dixiecrat gi\u00e0nh 39 phi\u1ebfu \u0111\u1ea1i c\u1eed tri. N\u0103m 1968, George Wallace c\u1ee7a \u0110\u1ea3ng \u0110\u1ed9c l\u1eadp gi\u00e0nh 46 phi\u1ebfu \u0111\u1ea1i c\u1eed tri. N\u0103m 1992, Ross Perot, \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean \u0111\u1ed9c l\u1eadp, gi\u00e0nh 20 tri\u1ec7u phi\u1ebfu ph\u1ed5 th\u00f4ng, chi\u1ebfm 18,9%.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Theo Tu ch\u00ednh \u00e1n 12, nhi\u1ec7m k\u1ef3 c\u1ee7a t\u1ed5ng th\u1ed1ng b\u1eaft \u0111\u1ea7u v\u00e0o \u0111\u00fang tr\u01b0a ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 1 c\u1ee7a n\u0103m k\u1ebf ti\u1ebfp n\u0103m di\u1ec5n ra b\u1ea7u c\u1eed. V\u00e0o ng\u00e0y n\u00e0y, \u0111\u01b0\u1ee3c bi\u1ebft l\u00e0 ng\u00e0y nh\u1eadm ch\u1ee9c, \u0111\u00e1nh d\u1ea5u s\u1ef1 kh\u1edfi \u0111\u1ea7u nhi\u1ec7m k\u1ef3 4 n\u0103m c\u1ee7a c\u1ea3 t\u1ed5ng th\u1ed1ng v\u00e0 ph\u00f3 t\u1ed5ng th\u1ed1ng. Tr\u01b0\u1edbc khi h\u00e0nh x\u1eed quy\u1ec1n l\u1ef1c ch\u1ee9c v\u1ee5, m\u1ed9t v\u1ecb t\u1ed5ng th\u1ed1ng, theo hi\u1ebfn ph\u00e1p quy \u0111\u1ecbnh, ph\u1ea3i tuy\u00ean th\u1ec7 nh\u1eadm ch\u1ee9c: \"T\u00f4i tr\u1ecbnh tr\u1ecdng tuy\u00ean th\u1ec7 (hay x\u00e1c nh\u1eadn) r\u1eb1ng t\u00f4i s\u1ebd h\u00e0nh x\u1eed ch\u1ee9c v\u1ee5 T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3 m\u1ed9t c\u00e1ch trung th\u00e0nh, v\u00e0 s\u1ebd c\u1ed1 g\u1eafng h\u1ebft kh\u1ea3 n\u0103ng c\u1ee7a m\u00ecnh b\u1ea3o t\u1ed3n, b\u1ea3o v\u1ec7 v\u00e0 che ch\u1edf Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3\". M\u1eb7c d\u00f9 kh\u00f4ng b\u1eaft bu\u1ed9c nh\u01b0ng c\u00e1c t\u1ed5ng th\u1ed1ng c\u00f3 truy\u1ec1n th\u1ed1ng s\u1eed d\u1ee5ng m\u1ed9t quy\u1ec3n th\u00e1nh kinh \u0111\u1ec3 tuy\u00ean th\u1ec7 nh\u1eadm ch\u1ee9c v\u00e0 \u0111\u1ecdc th\u00eam l\u1eddi cu\u1ed1i \"th\u1ebf xin Th\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1ebf gi\u00fap t\u00f4i!\" \u0111\u1ec3 k\u1ebft th\u00fac l\u1eddi tuy\u00ean th\u1ec7.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong v\u0103n h\u00f3a ch\u00ednh tr\u1ecb M\u1ef9, [[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a]] \u0111\u01b0\u1ee3c xem l\u00e0 \"center-right\" hay l\u00e0 b\u1ea3o th\u1ee7 v\u00e0 [[\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7]] \u0111\u01b0\u1ee3c xem l\u00e0 \"center-left\" hay c\u1ea5p ti\u1ebfn, nh\u01b0ng th\u00e0nh vi\u00ean c\u1ee7a c\u1ea3 hai \u0111\u1ea3ng c\u00f3 m\u1ed9t t\u1ea7m m\u1ee9c quan \u0111i\u1ec3m r\u1ed9ng l\u1edbn. Trong m\u1ed9t cu\u1ed9c th\u0103m d\u00f2 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2010, 42% [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] t\u1ef1 nh\u1eadn m\u00ecnh l\u00e0 \"b\u1ea3o th\u1ee7,\" 35% l\u00e0 \"\u00f4n h\u00f2a,\" v\u00e0 20% l\u00e0 \"c\u1ea5p ti\u1ebfn\".&lt;ref name=\"gallup.com\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.gallup.com/poll/141032/2010-Conservatives-Outnumber-Moderates-Liberals.aspx|title=In 2010, Conservatives Still Outnumber Moderates, Liberals|first=Gallup|last=Inc.|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2017-09-06|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2018-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20170906152101/http://www.gallup.com/poll/141032/2010-Conservatives-Outnumber-Moderates-Liberals.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Theo m\u1ed9t cu\u1ed9c b\u1ea7u ch\u1ecdn kh\u00e1c v\u00e0o n\u0103m 2007, t\u00ednh theo s\u1ed1 \u0111\u00f4ng ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn th\u00ec c\u00f3 35,9% t\u1ef1 nh\u1eadn l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi thu\u1ed9c \u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7, 32,9% \u0111\u1ed9c l\u1eadp, v\u00e0 31,3% nh\u1eadn l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi thu\u1ed9c \u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.rasmussenreports.com/public_content/politics/number_of_democrats_falls_to_new_low_republicans_decline_too|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Number of Democrats Falls to New Low, Republicans Decline Too|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Rasmussen Reports|ng\u00e0y th\u00e1ng=[[ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007]]|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2007-10-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20071006195457/http://www.rasmussenreports.com/public_content/politics/number_of_democrats_falls_to_new_low_republicans_decline_too|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. C\u00e1c ti\u1ec3u bang \u0111\u00f4ng b\u1eafc, [[Ng\u0169 \u0110\u1ea1i H\u1ed3]], v\u00e0 Duy\u00ean h\u1ea3i mi\u1ec1n T\u00e2y t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed1i thi\u00ean l\u1ec7ch v\u1ec1 c\u1ea5p ti\u1ebfn \u2013 h\u1ecd \u0111\u01b0\u1ee3c bi\u1ebft theo c\u00e1ch n\u00f3i ch\u00ednh tr\u1ecb l\u00e0 \"c\u00e1c ti\u1ec3u bang xanh\", \"C\u00e1c ti\u1ec3u bang \u0111\u1ecf\" c\u1ee7a mi\u1ec1n Nam v\u00e0 khu v\u1ef1c [[d\u00e3y n\u00fai Rocky]] c\u00f3 chi\u1ec1u h\u01b0\u1edbng b\u1ea3o th\u1ee7. Kh\u1ea3o s\u00e1t c\u1ee7a h\u00e3ng Gallup v\u00e0o th\u00e1ng 8/2018 cho th\u1ea5y 51% s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi tr\u1ebb \u1edf M\u1ef9 v\u00e0 57% s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi theo \u0111\u1ea3ng D\u00e2n Ch\u1ee7 th\u00edch [[ch\u1ee7 ngh\u0129a x\u00e3 h\u1ed9i]]. C\u00e1c nh\u00f3m theo [[ch\u1ee7 ngh\u0129a x\u00e3 h\u1ed9i]] v\u00e0 [[d\u00e2n ch\u1ee7 x\u00e3 h\u1ed9i]] h\u1ea7u nh\u01b0 \u0111\u1ec1u gia nh\u1eadp [[\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7]] t\u1ea1o th\u00e0nh c\u00e1nh t\u1ea3 c\u1ee7a \u0111\u1ea3ng n\u00e0y.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/vietnamese/forum-45257431 V\u00ec sao gi\u1edbi tr\u1ebb M\u1ef9 nay th\u00edch Ch\u1ee7 ngh\u0129a X\u00e3 h\u1ed9i?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180826115056/https://www.bbc.com/vietnamese/forum-45257431 |date=2018-08-26 }}, BBC Ti\u1ebfng Vi\u1ec7t, 21 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2018&lt;/ref&gt; Trong cu\u1ed1n s\u00e1ch V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, Jean Piere Fichou cho r\u1eb1ng c\u00e1c ch\u00ednh \u0111\u1ea3ng l\u1edbn \u1edf Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng c\u00f3 m\u1ed9t [[\u00fd th\u1ee9c h\u1ec7]] c\u1ed1 \u0111\u1ecbnh. H\u1ecd c\u1ed1 g\u1eafng \u0111\u01b0a ra m\u1ed9t ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng l\u00e0m v\u1eeba l\u00f2ng \u0111a s\u1ed1 c\u1eed tri. Khi bi\u1ec3u quy\u1ebft \u1edf Qu\u1ed1c h\u1ed9i c\u0169ng kh\u00f4ng c\u00f3 k\u1ef7 lu\u1eadt \u0111\u1ea3ng ph\u00e1i. M\u1ed9t \u0111\u1ea3ng vi\u00ean D\u00e2n ch\u1ee7 s\u1eb5n s\u00e0ng h\u00f9a theo m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi C\u1ed9ng h\u00f2a b\u1ecf phi\u1ebfu ch\u1ed1ng l\u1ea1i m\u1ed9t \u0111\u1ea3ng vi\u00ean D\u00e2n ch\u1ee7 kh\u00e1c. C\u00e1c \u0111\u1ea3ng ch\u1ec9 mong th\u1eafng c\u1eed \u0111\u1ec3 c\u1ea7m quy\u1ec1n, kh\u00f4ng c\u1ea7n nh\u00e2n danh nguy\u00ean l\u00fd n\u00e0y hay lu\u1eadn thuy\u1ebft kh\u00e1c. Trong [[\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7]] v\u00e0 [[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a]] \u0111\u1ec1u c\u00f3 c\u00e1nh t\u1ea3 v\u00e0 c\u00e1nh h\u1eefu nh\u01b0ng th\u01b0\u1eddng kh\u00f3 ph\u00e2n bi\u1ec7t ranh gi\u1edbi gi\u1eefa m\u1ed9t \u0111\u1ea3ng vi\u00ean C\u1ed9ng h\u00f2a c\u00e1nh t\u1ea3 v\u00e0 m\u1ed9t \u0111\u1ea3ng vi\u00ean D\u00e2n ch\u1ee7 c\u00e1nh h\u1eefu. \u0110\u1ec3 chi\u1ebfn th\u1eafng, c\u00e1c ch\u00ednh tr\u1ecb gia M\u1ef9 kh\u00f4ng ng\u1ea1i s\u1eed d\u1ee5ng nh\u1eefng th\u1ee7 thu\u1eadt m\u00e0 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc v\u0103n minh kh\u00e1c e ng\u1ea1i. C\u00e1c chi\u1ebfn l\u01b0\u1ee3c tranh c\u1eed y h\u1ec7t nh\u1eefng chi\u1ebfn d\u1ecbch qu\u1ea3ng c\u00e1o nh\u1eb1m b\u00e1n h\u00e0ng h\u00f3a. T\u1ed5 ch\u1ee9c c\u1ee7a c\u00e1c ch\u00ednh \u0111\u1ea3ng th\u01b0\u1eddng ng\u00e0y ng\u1ee7 y\u00ean v\u00e0 ch\u1ec9 b\u1eebng t\u1ec9nh khi b\u1eaft \u0111\u1ea7u tranh c\u1eed.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 106-107, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== Ngo\u1ea1i giao ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{main|Quan h\u1ec7 ngo\u1ea1i giao c\u1ee7a Hoa K\u1ef3|Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Bush Brown.jpg|nh\u1ecf|C\u1ef1u [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3]] [[George W. Bush]] (ph\u1ea3i) c\u00f9ng v\u1edbi [[Th\u1ee7 t\u01b0\u1edbng V\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Li\u00ean hi\u1ec7p Anh v\u00e0 B\u1eafc Ireland|Th\u1ee7 t\u01b0\u1edbng Anh]] [[Gordon Brown]] t\u1ea1i [[Tr\u1ea1i David]]|226x226px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 c\u00f3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng [[kinh t\u1ebf]], [[ch\u00ednh tr\u1ecb]] v\u00e0 [[qu\u00e2n s\u1ef1]] v\u00f4 c\u00f9ng to l\u1edbn, v\u00ec v\u1eady ch\u00ednh s\u00e1ch ngo\u1ea1i giao c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 l\u00e0 m\u1ed9t \u0111\u1ec1 t\u00e0i \u0111\u01b0\u1ee3c quan t\u00e2m l\u1edbn nh\u1ea5t tr\u00ean kh\u1eafp th\u1ebf gi\u1edbi. H\u1ea7u nh\u01b0 t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c [[qu\u1ed1c gia]] c\u00f3 [[Ph\u00e1i b\u1ed9 ngo\u1ea1i giao|t\u00f2a \u0111\u1ea1i s\u1ee9]] t\u1ea1i [[Washington, D.C.]], v\u00e0 nhi\u1ec1u l\u00e3nh s\u1ef1 qu\u00e1n kh\u1eafp \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc. T\u01b0\u01a1ng t\u1ef1, g\u1ea7n nh\u01b0 t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c qu\u1ed1c gia \u0111\u1ec1u c\u00f3 c\u00e1c s\u1ee9 b\u1ed9 ngo\u1ea1i giao t\u1ea1i M\u1ef9. Tuy nhi\u00ean, [[Iran]], [[C\u1ed9ng h\u00f2a D\u00e2n ch\u1ee7 Nh\u00e2n d\u00e2n Tri\u1ec1u Ti\u00ean|CHDCND Tri\u1ec1u Ti\u00ean]], [[Bhutan]] v\u00e0 [[\u0110\u00e0i Loan]] kh\u00f4ng c\u00f3 [[Quan h\u1ec7 ngo\u1ea1i giao c\u1ee7a Hoa K\u1ef3|quan h\u1ec7 ngo\u1ea1i giao]] ch\u00ednh th\u1ee9c v\u1edbi Hoa K\u1ef3. Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 n\u01b0\u1edbc [[\u0111\u1ebf qu\u1ed1c]] v\u00ec h\u1ecd t\u1eebng c\u00f3 r\u1ea5t \u00edt [[thu\u1ed9c \u0111\u1ecba]] v\u00e0 nh\u1eefng thu\u1ed9c \u0111\u1ecba c\u1ee7a h\u1ecd th\u01b0\u1eddng l\u00e0 nh\u1eefng [[\u0110\u1ea3o|h\u00f2n \u0111\u1ea3o]] c\u00f3 \u00fd ngh\u0129a v\u1ec1 m\u1eb7t [[qu\u00e2n s\u1ef1]] nh\u01b0ng Hoa K\u1ef3 l\u00e0 m\u1ed9t \"\u0111\u1ebf qu\u1ed1c\" \u1edf ch\u1ed7 h\u1ecd c\u00f3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng r\u1ed9ng l\u1edbn tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u1edbi v\u1ec1 m\u1eb7t [[ch\u00ednh tr\u1ecb]] \u2013 [[kinh t\u1ebf]] \u2013 [[v\u0103n h\u00f3a]]. [[L\u00e3nh th\u1ed5 Hoa K\u1ef3]] kh\u00f4ng m\u1edf r\u1ed9ng nh\u01b0ng h\u1ecd c\u1ee7ng c\u1ed1 \u0111\u1ecba v\u1ecb tr\u00ean m\u1ed9t v\u00f9ng \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng r\u1ed9ng l\u1edbn. Thay v\u00ec c\u1eed [[qu\u00e2n \u0111\u1ed9i]] \u0111i x\u00e2m chi\u1ebfm n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c, h\u1ecd xu\u1ea5t kh\u1ea9u t\u01b0 b\u1ea3n v\u00e0 v\u0103n h\u00f3a ra n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i. H\u1ecd kh\u00f4ng b\u1ed5 nhi\u1ec7m [[th\u1ed1ng \u0111\u1ed1c]] tr\u1ef1c ti\u1ebfp cai tr\u1ecb [[Danh s\u00e1ch l\u00e3nh th\u1ed5 ph\u1ee5 thu\u1ed9c|l\u00e3nh th\u1ed5 h\u1ea3i ngo\u1ea1i]], nh\u01b0ng h\u1ecd c\u00f3 th\u1ec3 t\u00e1c \u0111\u1ed9ng v\u00e0o [[kinh t\u1ebf]] v\u00e0 can thi\u1ec7p v\u00e0o [[ch\u00ednh tr\u1ecb]] n\u1ed9i b\u1ed9 c\u00e1c qu\u1ed1c gia kh\u00e1c. \u0110\u1ec3 b\u1ea3o v\u1ec7 [[l\u00e3nh th\u1ed5]] v\u00e0 duy tr\u00ec \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng to\u00e0n c\u1ea7u, h\u1ecd ph\u1ea3i c\u00f3 nh\u1eefng [[c\u0103n c\u1ee9 qu\u00e2n s\u1ef1]] \u1edf n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i. \u0110\u1ec3 m\u1edf r\u1ed9ng v\u00f9ng \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng, Hoa K\u1ef3 s\u1eed d\u1ee5ng 6 bi\u1ec7n ph\u00e1p bao g\u1ed3m th\u01b0\u01a1ng l\u01b0\u1ee3ng, \u1ee7ng h\u1ed9 c\u00e1c phong tr\u00e0o n\u1ed5i d\u1eady, can thi\u1ec7p qu\u00e2n s\u1ef1, \u0111\u1ea7u t\u01b0 t\u01b0 b\u1ea3n, mua l\u00e3nh th\u1ed5 n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c, g\u00e2y chi\u1ebfn \u0111\u1ec3 b\u1ea3o v\u1ec7 ki\u1ec1u d\u00e2n. T\u00e2m l\u00fd ch\u1ed1ng [[ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111\u1ebf qu\u1ed1c]] kh\u00e1 ph\u1ed5 bi\u1ebfn \u1edf Hoa K\u1ef3, h\u01a1n n\u1eefa trong su\u1ed1t [[th\u1ebf k\u1ef7 19]], Hoa K\u1ef3 \u0111ang b\u1eadn m\u1edf r\u1ed9ng v\u1ec1 ph\u00eda T\u00e2y v\u00e0 [[qu\u00e2n \u0111\u1ed9i]] c\u1ee7a h\u1ecd c\u00f2n y\u1ebfu. Ch\u00ednh v\u00ec v\u1eady, Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t \u0111\u1ebf qu\u1ed1c th\u1eadt s\u1ef1 nh\u01b0 [[Anh]], [[Ph\u00e1p]], [[\u0110\u1ebf qu\u1ed1c Nga|Nga]] m\u00e0 l\u00e0 m\u1ed9t d\u1ea1ng c\u1ee7a [[Ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111\u1ebf qu\u1ed1c M\u1ef9|ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111\u1ebf qu\u1ed1c m\u1edbi]].&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 120-121, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Theo Jean Piere Fichou th\u00ec [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] tin r\u1eb1ng n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 ra \u0111\u1eddi sau c\u00f9ng l\u00e0 \u00e2n hu\u1ec7 m\u00e0 Ch\u00faa ban t\u1eb7ng cho lo\u00e0i ng\u01b0\u1eddi, do \u0111\u00f3 t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 s\u1ebd ph\u00e1t sinh m\u1ed9t cu\u1ed9c [[c\u00e1ch m\u1ea1ng]] lan r\u1ed9ng ra to\u00e0n th\u1ebf gi\u1edbi nh\u1eb1m thi\u1ebft l\u1eadp m\u1ed9t [[x\u00e3 h\u1ed9i]] m\u1edbi theo \u00fd mu\u1ed1n c\u1ee7a Ch\u00faa, ch\u00ednh v\u00ec th\u1ebf Ch\u00faa lu\u00f4n \u0111\u1ee9ng b\u00ean ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9. H\u1ecd qu\u00ean m\u1ea5t n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 l\u00e0 s\u1ef1 pha tr\u1ed9n c\u1ee7a nhi\u1ec1u n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a v\u00e0 d\u00e2n t\u1ed9c M\u1ef9 l\u00e0 s\u1ef1 pha tr\u1ed9n c\u1ee7a nhi\u1ec1u ch\u1ee7ng s\u1eafc t\u1ed9c. H\u1ecd kh\u00f4ng mu\u1ed1n nh\u00ecn th\u1ea5y s\u1ef1 kh\u00e1c bi\u1ec7t v\u0103n h\u00f3a \u1edf c\u00e1c v\u00f9ng \u0111\u1ea5t kh\u00e1c v\u00e0 c\u1ee9 h\u0103m h\u1edf m\u1ed9t c\u00e1ch ng\u00e2y th\u01a1 mu\u1ed1n nh\u00e0o n\u1eb7n ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c theo [[h\u00ecnh \u1ea3nh]] c\u1ee7a m\u00ecnh m\u00e0 kh\u00f4ng hi\u1ec3u r\u1eb1ng \u0111\u00f3 l\u00e0 vi\u1ec7c kh\u00f4ng th\u1ec3 l\u00e0m v\u00e0 kh\u00f4ng n\u00ean l\u00e0m. H\u1ecd l\u00e0m th\u1ebf kh\u00f4ng h\u1eb3n v\u00ec s\u0129 di\u1ec7n d\u00e2n t\u1ed9c m\u00e0 v\u00ec th\u1ef1c t\u00e2m mu\u1ed1n chia s\u1ebb cho ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c c\u00e1i m\u00e0 h\u1ecd coi l\u00e0 t\u1ed1t nh\u1ea5t. [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] tin r\u1eb1ng h\u1ecd c\u00f3 s\u1ee9 m\u1ec7nh l\u00e0m cho th\u1ebf gi\u1edbi tr\u1eadt t\u1ef1, h\u1ea1nh ph\u00fac h\u01a1n, v\u00e0 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c mu\u1ed1n v\u1eady c\u1ee9 b\u1eaft ch\u01b0\u1edbc l\u00e0m theo h\u1ecd. H\u1ecd mu\u1ed1n \u0111\u01b0a n\u1ec1n d\u00e2n ch\u1ee7 M\u1ef9 l\u00ean l\u00e0m m\u1eabu m\u1ef1c cho to\u00e0n c\u1ea7u v\u00e0 kh\u00f4ng th\u1ec3 hi\u1ec3u n\u1ed5i nh\u1eefng n\u1ec1n d\u00e2n ch\u1ee7 ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng kh\u00f4ng theo c\u00e1ch hi\u1ec3u c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9. Nh\u1eefng h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng can thi\u1ec7p qu\u00e2n s\u1ef1 \u2013 ch\u00ednh tr\u1ecb c\u1ee7a M\u1ef9 v\u00e0o n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c \u0111\u1ec1u nh\u00e2n danh d\u00e2n ch\u1ee7 tuy r\u1eb1ng \u0111\u1ed9ng c\u01a1 th\u1eadt s\u1ef1 \u0111\u1eb1ng sau c\u00e1c h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng \u0111\u00f3 kh\u00f4ng \u0111\u01a1n thu\u1ea7n l\u00e0 [[\u00fd th\u1ee9c h\u1ec7]] m\u00e0 c\u00f2n l\u00e0 b\u1ea3o v\u1ec7 l\u1ee3i \u00edch c\u1ee7a M\u1ef9. L\u00fac \u0111\u00f3 nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc s\u1ebd c\u1ed1 g\u1eafng tuy\u00ean truy\u1ec1n \u0111\u1ec3 thuy\u1ebft ph\u1ee5c d\u00e2n ch\u00fang \u1ee7ng h\u1ed9 c\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng can thi\u1ec7p n\u00e0y b\u1eb1ng c\u00e1ch kho\u00e1c l\u00ean ch\u00fang s\u1ee9 m\u1ec7nh c\u1ee9u th\u1ebf c\u00f3 m\u1ee5c \u0111\u00edch \u0111em v\u0103n minh, ti\u1ebfn b\u1ed9, d\u00e2n ch\u1ee7, t\u1ef1 do \u0111\u1ebfn cho n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c. Tuy nhi\u00ean c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00fac n\u00e0o c\u0169ng \u01b0a th\u00edch n\u1ec1n d\u00e2n ch\u1ee7 v\u00e0 v\u0103n h\u00f3a M\u1ef9 nh\u01b0 [[ch\u00e2u \u00c2u]] sau [[Chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 hai|Th\u1ebf chi\u1ebfn II]] t\u1eebng nh\u1eadn vi\u1ec7n tr\u1ee3 M\u1ef9 \u0111\u1ec3 t\u00e1i thi\u1ebft nh\u01b0ng v\u1eabn b\u1ea3o v\u1ec7 n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a c\u1ee7a h\u1ecd v\u00e0 ch\u1ed1ng l\u1ea1i s\u1ef1 chi ph\u1ed1i ch\u00ednh tr\u1ecb c\u1ee7a M\u1ef9. Vi\u1ec7t Nam l\u00e0 m\u1ed9t \u0111i\u1ec3n h\u00ecnh m\u00e0 vi\u1ec7n tr\u1ee3 M\u1ef9 kh\u00f4ng \u0111em l\u1ea1i s\u1ef1 ph\u1ed3n vinh cho qu\u1ed1c gia n\u00e0y, s\u1ef1 can thi\u1ec7p ch\u00ednh tr\u1ecb \u2013 qu\u00e2n s\u1ef1 c\u1ee7a M\u1ef9 ch\u1ec9 \u0111em l\u1ea1i \u0111au kh\u1ed5 cho m\u1ed9t d\u00e2n t\u1ed9c v\u00e0 n\u1ec1n d\u00e2n ch\u1ee7 ki\u1ec3u M\u1ef9 kh\u00f4ng th\u1ec3 h\u00ecnh th\u00e0nh \u1edf \u0111\u00e2y. [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] can thi\u1ec7p v\u00e0o c\u00e1c qu\u1ed1c gia kh\u00e1c v\u1edbi thi\u1ec7n \u00fd nh\u01b0ng h\u1ecd ch\u1ec9 t\u1ea1o ra chi\u1ebfn tranh, h\u1ed7n lo\u1ea1n v\u00e0 suy tho\u00e1i t\u1ea1i nh\u1eefng n\u01a1i n\u00e0y. Khi nh\u1eadn ra s\u1ef1 c\u00f3 m\u1eb7t c\u1ee7a h\u1ecd kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u01b0a chu\u1ed9ng, ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 l\u1ea1i co v\u00e0o ch\u1ee7 ngh\u0129a bi\u1ec7t l\u1eadp. L\u00f2ng h\u0103ng h\u00e1i \u0111i c\u1ee9u th\u1ebf t\u00e0n l\u1ee5i nhanh ch\u00f3ng. Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 kh\u00f4ng c\u00f2n c\u00f3 tham v\u1ecdng thi\u1ebft l\u1eadp n\u1ec1n d\u00e2n ch\u1ee7 \u1edf n\u01a1i kh\u00e1c m\u00e0 ch\u1ec9 \u0111\u01a1n gi\u1ea3n duy tr\u00ec c\u00e1c ch\u00ednh quy\u1ec1n th\u00e2n M\u1ef9 t\u1ea1i ch\u1ed7 d\u00f9 l\u00e0 ch\u00ednh quy\u1ec1n \u0111\u1ed9c t\u00e0i \u0111\u1ec3 b\u1ea3o v\u1ec7 l\u1ee3i \u00edch c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc M\u1ef9. Hoa K\u1ef3 c\u1ed1 g\u1eafng duy tr\u00ec c\u00e1c n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ed3ng minh \u0111i theo \u0111\u01b0\u1eddng l\u1ed1i c\u1ee7a m\u00ecnh v\u00e0 trong ph\u1ea1m vi c\u00f3 th\u1ec3 ki\u1ec3m so\u00e1t h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a h\u1ecd. Ch\u00ednh s\u00e1ch n\u00e0y c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng \u0111\u1ebf qu\u1ed1c h\u01a1n l\u00e0 do l\u00f2ng h\u0103m h\u1edf c\u1ee9u th\u1ebf.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 115-120, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1ed9t s\u1ed1 l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng \u1edf M\u1ef9 theo [[ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111\u1ebf qu\u1ed1c]] v\u00ec h\u1ecd b\u1ecb h\u1ea5p d\u1eabn b\u1edfi \u00fd t\u01b0\u1edfng c\u1ea7n nhi\u1ec1u kh\u00f4ng gian h\u01a1n n\u1eefa \u0111\u1ec3 chi\u1ebfm l\u0129nh v\u00e0 [[M\u1ef9 h\u00f3a]] c\u0169ng nh\u01b0 c\u00f3 th\u00eam t\u00e0i nguy\u00ean v\u00e0 th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng. C\u00f4ng cu\u1ed9c m\u1edf r\u1ed9ng sang ph\u00eda T\u00e2y c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 l\u00e0 h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng \u0111\u1ebf qu\u1ed1c v\u00ec h\u1ecd s\u00e1p nh\u1eadp l\u00e3nh th\u1ed5 do c\u00e1c c\u01b0\u1eddng qu\u1ed1c kh\u00e1c ki\u1ec3m so\u00e1t ho\u1eb7c chi\u1ebfm \u0111\u00f3ng. Lu\u1eadn thuy\u1ebft c\u1ee7a b\u1ea3n \"Tuy\u00ean ng\u00f4n \u0110\u1ecbnh m\u1ec7nh\" l\u00e0 \u0111\u1ec3 bi\u1ec7n minh cho h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng \u0111\u1ebf qu\u1ed1c \u0111\u00f3. Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c theo ch\u1ee7 ngh\u0129a c\u1ee9u th\u1ebf mu\u1ed1n \u0111em v\u0103n minh Hoa K\u1ef3 chia s\u1ebb cho ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c, \u0111em gi\u1ea5c m\u01a1 M\u1ef9 ph\u1ed5 bi\u1ebfn ra to\u00e0n c\u1ea7u. Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi theo ch\u1ee7 ngh\u0129a bi\u1ec7t l\u1eadp l\u1ea1i mu\u1ed1n tr\u00e1nh d\u00ednh d\u00e1ng \u0111\u1ebfn nh\u1eefng di\u1ec5n bi\u1ebfn ch\u00ednh tr\u1ecb ngo\u00e0i n\u01b0\u1edbc M\u1ef9. \u0110\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t thi\u00ean h\u01b0\u1edbng c\u01a1 b\u1ea3n c\u1ee7a v\u0103n minh Hoa K\u1ef3 c\u00f3 t\u1eeb th\u1eddi l\u1eadp qu\u1ed1c khi [[George Washington]] c\u1ea3nh b\u00e1o \u0111\u1ed3ng b\u00e0o m\u00ecnh kh\u00f4ng n\u00ean d\u00ednh l\u00edu \u0111\u1ebfn nh\u1eefng tranh ch\u1ea5p ch\u00ednh tr\u1ecb tri\u1ec1n mi\u00ean \u1edf Ch\u00e2u \u00c2u. Tr\u00ean th\u1ef1c t\u1ebf, trong th\u1eddi gian d\u00e0i khi Hoa K\u1ef3 c\u00f2n y\u1ebfu, h\u1ecd \u0111\u00e3 tr\u00e1nh can thi\u1ec7p v\u00e0o t\u00ecnh h\u00ecnh ch\u00ednh tr\u1ecb ch\u00e2u \u00c2u v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea3o v\u1ec7 b\u1edfi hai [[\u0111\u1ea1i d\u01b0\u01a1ng]]. Tuy nhi\u00ean, t\u1eeb [[Chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 nh\u1ea5t|Chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 I]], Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 t\u1eeb b\u1ecf ch\u1ee7 ngh\u0129a bi\u1ec7t l\u1eadp \u0111\u1ec3 tham gia v\u00e0o cu\u1ed9c chi\u1ebfn nh\u01b0ng \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng c\u1ee7a ch\u1ee7 ngh\u0129a bi\u1ec7t l\u1eadp l\u00ean n\u1ec1n ch\u00ednh tr\u1ecb M\u1ef9 v\u1eabn k\u00e9o d\u00e0i \u0111\u1ebfn t\u1eadn ng\u00e0y nay.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 130-136, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt; [[Ng\u01b0\u1eddi theo ch\u1ee7 ngh\u0129a bi\u1ec7t l\u1eadp]] M\u1ef9 th\u01b0\u1eddng hay b\u1ea5t h\u00f2a v\u1edbi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi theo ch\u1ee7 ngh\u0129a qu\u1ed1c t\u1ebf c\u0169ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi theo ch\u1ee7 ngh\u0129a ch\u1ed1ng \u0111\u1ebf qu\u1ed1c b\u1ea5t h\u00f2a v\u1edbi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1 x\u01b0\u1edbng c\u1ed5 v\u00f5 cho thuy\u1ebft [[V\u1eadn m\u1ec7nh hi\u1ec3n nhi\u00ean]] (Manifest Destiny) v\u00e0 [[Ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111\u1ebf qu\u1ed1c M\u1ef9|\u0110\u1ebf qu\u1ed1c M\u1ef9]]. [[Ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111\u1ebf qu\u1ed1c M\u1ef9]] t\u1ea1i [[Philippines]] \u0111\u00e3 b\u1ecb nh\u00e0 v\u0103n [[Mark Twain]], tri\u1ebft gia [[William James]], v\u00e0 nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c ch\u1ec9 tr\u00edch n\u1eb7ng n\u1ec1. Sau n\u00e0y, T\u1ed5ng th\u1ed1ng [[Woodrow Wilson]] \u0111\u00e3 \u0111\u00f3ng vai tr\u00f2 ch\u00ednh trong vi\u1ec7c th\u00e0nh l\u1eadp [[H\u1ed9i Qu\u1ed1c Li\u00ean]] nh\u01b0ng [[Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3]] c\u1ea5m Hoa K\u1ef3 tr\u1edf th\u00e0nh th\u00e0nh vi\u00ean c\u1ee7a t\u1ed5 ch\u1ee9c n\u00e0y. Ch\u1ee7 ngh\u0129a bi\u1ec7t l\u1eadp \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t chuy\u1ec7n trong qu\u00e1 kh\u1ee9 khi m\u00e0 ng\u00e0y nay Hoa K\u1ef3 n\u1eafm vai tr\u00f2 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o trong vi\u1ec7c th\u00e0nh l\u1eadp [[Li\u00ean H\u1ee3p Qu\u1ed1c]], tr\u1edf th\u00e0nh th\u00e0nh vi\u00ean th\u01b0\u1eddng tr\u1ef1c c\u1ee7a [[H\u1ed9i \u0111\u1ed3ng B\u1ea3o an Li\u00ean H\u1ee3p Qu\u1ed1c]] v\u00e0 l\u00e0 n\u01a1i \u0111\u1eb7t [[Tr\u1ee5 s\u1edf Li\u00ean H\u1ee3p Qu\u1ed1c]]. Hoa K\u1ef3 c\u0169ng l\u00e0 th\u00e0nh vi\u00ean ch\u1ee7 ch\u1ed1t c\u1ee7a c\u00e1c t\u1ed5 ch\u1ee9c nh\u01b0 [[G7]], [[G20 (nh\u00f3m c\u00e1c n\u1ec1n kinh t\u1ebf l\u1edbn)|G20]] v\u00e0 [[OECD]]. Tuy v\u1eady Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 ch\u1ecdn kh\u00f4ng tham gia v\u00e0o m\u1ed9t s\u1ed1 \u0111i\u1ec1u \u01b0\u1edbc to\u00e0n c\u1ea7u l\u1edbn ch\u1eb3ng h\u1ea1n nh\u01b0 [[C\u00f4ng \u01b0\u1edbc Qu\u1ed1c t\u1ebf v\u1ec1 c\u00e1c Quy\u1ec1n Kinh t\u1ebf, X\u00e3 h\u1ed9i v\u00e0 V\u0103n h\u00f3a]], [[C\u00f4ng \u01b0\u1edbc v\u1ec1 Quy\u1ec1n tr\u1ebb em]] hay [[Ngh\u1ecb \u0111\u1ecbnh th\u01b0 Kyoto]]. T\u00f9y v\u00e0o t\u00ecnh h\u00ecnh kinh t\u1ebf - ch\u00ednh tr\u1ecb trong v\u00e0 ngo\u00e0i n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 m\u00e0 ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111\u1ebf qu\u1ed1c, ch\u1ee7 ngh\u0129a c\u1ee9u th\u1ebf hay ch\u1ee7 ngh\u0129a bi\u1ec7t l\u1eadp s\u1ebd chi\u1ebfm \u01b0u th\u1ebf.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 c\u00f3 m\u1ed1i quan h\u1ec7 \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t v\u1edbi [[V\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Li\u00ean hi\u1ec7p Anh v\u00e0 B\u1eafc Ireland|Anh qu\u1ed1c]] v\u00e0 li\u00ean minh ch\u1eb7t ch\u1ebd v\u1edbi [[\u00dac|Australia]], [[New Zealand]], [[Nh\u1eadt B\u1ea3n]], [[H\u00e0n Qu\u1ed1c]], [[Israel]], c\u00f9ng v\u1edbi c\u00e1c th\u00e0nh vi\u00ean thu\u1ed9c kh\u1ed1i [[NATO]] nh\u01b0 [[\u0110\u1ee9c]], [[Ph\u00e1p]], [[\u00dd]] v\u00e0 [[T\u00e2y Ban Nha]]. Hoa K\u1ef3 c\u0169ng l\u00e0m vi\u1ec7c b\u00ean c\u1ea1nh c\u00e1c qu\u1ed1c gia l\u00e1ng gi\u1ec1ng qua [[T\u1ed5 ch\u1ee9c c\u00e1c qu\u1ed1c gia ch\u00e2u M\u1ef9]] v\u00e0 nh\u1eefng th\u1ecfa thu\u1eadn t\u1ef1 do m\u1eadu d\u1ecbch nh\u01b0 [[Hi\u1ec7p \u0111\u1ecbnh Th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i T\u1ef1 do B\u1eafc M\u1ef9]] ba b\u00ean v\u1edbi [[Canada]] v\u00e0 [[M\u00e9xico]]. N\u0103m 2008, Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 chi ti\u00eau 25,4 t\u1ef7 \u0111\u00f4 la trong ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh tr\u1ee3 gi\u00fap ph\u00e1t tri\u1ec3n ch\u00ednh th\u1ee9c, \u0111\u1ee9ng nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi,&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |last=Shah |first=Anup |title=U.S. and Foreign Aid Assistance |date=ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2009 |publisher=GlobalIssues.org |url=http://www.globalissues.org/article/35/us-and-foreign-aid-assistance |access-date=ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2009 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2010-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100203193116/http://www.globalissues.org/article/35/us-and-foreign-aid-assistance |url-status=live }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1ed1i quan h\u1ec7 gi\u1eefa [[Nga]] v\u00e0 Hoa K\u1ef3 tr\u1edf n\u00ean c\u0103ng th\u1eb3ng trong nh\u1eefng n\u0103m g\u1ea7n \u0111\u00e2y sau nh\u1eefng s\u1ef1 ki\u1ec7n nh\u01b0 cu\u1ed9c [[B\u1ea5t \u1ed5n t\u1ea1i Ukraina n\u0103m 2014|kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng \u1edf Ukraine n\u0103m 2014]], vi\u1ec7c [[Li\u00ean bang Nga s\u00e1p nh\u1eadp Krym|Nga s\u00e1p nh\u1eadp Crimea v\u00e0o n\u0103m 2015]] c\u00f9ng v\u1edbi [[Can thi\u1ec7p qu\u00e2n s\u1ef1 c\u1ee7a Nga v\u00e0o n\u1ed9i chi\u1ebfn Syria|s\u1ef1 can thi\u1ec7p qu\u00e2n s\u1ef1 c\u1ee7a Nga trong cu\u1ed9c N\u1ed9i chi\u1ebfn Syria]], v\u00e0 t\u1eeb cu\u1ed1i n\u0103m 2016 v\u1edbi nh\u1eefng nghi ng\u1edd v\u1ec1 m\u1ed9t [[C\u00e1o bu\u1ed9c Nga can thi\u1ec7p v\u00e0o cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3 2016|s\u1ef1 can thi\u1ec7p c\u1ee7a Nga v\u00e0o cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng]]. Hoa K\u1ef3 c\u0169ng c\u00f3 m\u1ed9t m\u1ed1i quan h\u1ec7 kh\u00e1 ph\u1ee9c t\u1ea1p v\u1edbi [[Trung Qu\u1ed1c]], khi hai n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ec1u nh\u00ecn nh\u1eadn v\u1ec1 nhau nh\u01b0 m\u1ed9t k\u1ebb th\u00f9 \u0111\u1ea7y ti\u1ec1m n\u0103ng nh\u01b0ng c\u0169ng \u0111\u1ed3ng th\u1eddi l\u00e0 m\u1ed9t \u0111\u1ed1i t\u00e1c kinh t\u1ebf c\u1ef1c k\u1ef3 quan tr\u1ecdng.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://china.usc.edu/ShowArticle.aspx?articleID=1021&amp;AspxAutoDetectCookieSupport=1|ti\u00eau \u0111\u1ec1=USC US-China Institute: Ambassador Clark Randt on \"The Crucial Relationship\"|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=China.usc.edu|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2010|url-status=dead|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20090331163745/http://china.usc.edu/ShowArticle.aspx?articleID=1021&amp;AspxAutoDetectCookieSupport=1|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=ng\u00e0y 31 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2009|df=}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Theo m\u1ed9t cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t to\u00e0n c\u1ea7u \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ef1c hi\u1ec7n b\u1edfi Pewglobal v\u00e0o n\u0103m 2014, c\u00f3 33 qu\u1ed1c gia \u0111\u01b0\u1ee3c kh\u1ea3o s\u00e1t c\u00f3 quan \u0111i\u1ec3m t\u00edch c\u1ef1c (50% tr\u1edf l\u00ean) v\u1ec1 Hoa K\u1ef3. Trong \u0111\u00f3, c\u00e1c qu\u1ed1c gia c\u00f3 c\u00e1i nh\u00ecn t\u00edch c\u1ef1c nh\u1ea5t v\u1ec1 Hoa K\u1ef3 l\u00e0 [[Philippines]] (92%), [[Israel]] (84%), [[H\u00e0n Qu\u1ed1c]] (82%), [[Kenya]] (80%), [[El Salvador]] (80%), [[\u00dd]] (78%), [[Ghana]] (77%), [[Vi\u1ec7t Nam]] (76%), [[Bangladesh]] (76%) v\u00e0 [[Tanzania]] (75%). C\u00e1c qu\u1ed1c gia c\u00f3 c\u00e1i nh\u00ecn ti\u00eau c\u1ef1c nh\u1ea5t v\u1ec1 Hoa K\u1ef3 g\u1ed3m c\u00f3 [[Ai C\u1eadp]] (10%), [[Jordan]] (12%), [[Pakistan]] (14%), [[Th\u1ed5 Nh\u0129 K\u1ef3]] (19%), [[Nga]] (23%), [[Nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc Palestine|L\u00e3nh th\u1ed5 Palestine]] (30%), [[Hy L\u1ea1p]] (34%), [[Argentina]] (36%), [[Liban]] (41%), [[Tunisia]] (42%).&lt;ref name=\"Global opinion\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.pewglobal.org/database/indicator/1/survey/16/|title=Global Indicators Database|date=ng\u00e0y 22 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2010|website=Pewglobal.org|access-date=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2017|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2019-02-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20190201120305/http://www.pewglobal.org/database/indicator/1/survey/16/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ng\u00e0y nay, Hoa K\u1ef3 ch\u1ee7 tr\u01b0\u01a1ng m\u1edf r\u1ed9ng quan h\u1ec7 h\u1ee3p t\u00e1c tr\u00ean m\u1ecdi l\u0129nh v\u1ef1c v\u1edbi r\u1ea5t nhi\u1ec1u n\u01b0\u1edbc tr\u00ean [[th\u1ebf gi\u1edbi]]. C\u00f9ng v\u1edbi xu th\u1ebf [[to\u00e0n c\u1ea7u h\u00f3a]], nh\u1eefng ch\u00ednh s\u00e1ch c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed1i l\u1edbn t\u1edbi an ninh ch\u00ednh tr\u1ecb, [[kinh t\u1ebf]] c\u1ee7a t\u1eebng khu v\u1ef1c. G\u1ea7n \u0111\u00e2y, m\u1ed9t s\u1ed1 nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u l\u00fd gi\u1ea3i v\u1ec1 [[ch\u00ednh s\u00e1ch \u0111\u1ed1i ngo\u1ea1i]] c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u1edbi [[l\u00fd thuy\u1ebft]] v\u1ec1 [[to\u00e0n c\u1ea7u h\u00f3a]]. Khi m\u00e0 Hoa K\u1ef3 c\u00e0ng c\u00f3 quan h\u1ec7 t\u1ed1t v\u1edbi nhi\u1ec1u n\u01b0\u1edbc, l\u01b0\u1ee3ng [[h\u00e0ng h\u00f3a]] l\u01b0u th\u00f4ng s\u1ebd c\u00e0ng nhi\u1ec1u. N\u00f3i c\u00e1ch kh\u00e1c, ch\u00ednh s\u00e1ch c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 trong th\u1eddi \u0111\u1ea1i m\u1edbi l\u00e0 \u0111\u1ea7u t\u01b0 v\u00e0 xu\u1ea5t kh\u1ea9u v\u0103n h\u00f3a sang c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi, v\u1edbi m\u1ee5c \u0111\u00edch t\u00ecm ki\u1ebfm l\u1ee3i nhu\u1eadn v\u00e0 ph\u1ed5 bi\u1ebfn c\u00e1c gi\u00e1 tr\u1ecb m\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] cho l\u00e0 \u0111\u00fang trong m\u1ed9t th\u1ebf gi\u1edbi kh\u00f4ng c\u00f2n t\u1ed3n t\u1ea1i \"c\u1ef1c\". Hi\u1ec7n nay trong quan h\u1ec7 qu\u1ed1c t\u1ebf, t\u01b0\u01a1ng quan l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng v\u1eabn l\u00e0 y\u1ebfu t\u1ed1 quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh. [[S\u1ef1 s\u1ee5p \u0111\u1ed5 c\u1ee7a Li\u00ean X\u00f4 v\u00e0 \u0110\u00f4ng \u00c2u|S\u1ef1 s\u1ee5p \u0111\u1ed5 c\u1ee7a Li\u00ean X\u00f4]] khi\u1ebfn Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng c\u00f2n \u0111\u1ed1i tr\u1ecdng. Hoa K\u1ef3 lu\u00f4n mu\u1ed1n gi\u00e0nh \u01b0u th\u1ebf trong quan h\u1ec7 v\u1edbi c\u00e1c qu\u1ed1c gia kh\u00e1c. H\u1ecd lu\u00f4n [[\u00fd th\u1ee9c]] v\u1ec1 s\u1ee9c m\u1ea1nh v\u00e0 kh\u1ea3 n\u0103ng chi\u1ebfn th\u1eafng c\u1ee7a m\u00ecnh n\u00ean s\u1eb5n s\u00e0ng can thi\u1ec7p qu\u00e2n s\u1ef1 v\u00e0o n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c. M\u1ef9 \u0111\u00f3ng vai tr\u00f2 sen \u0111\u1ea7m qu\u1ed1c t\u1ebf trong tr\u1eadt t\u1ef1 th\u1ebf gi\u1edbi hi\u1ec7n h\u00e0nh. Tuy nhi\u00ean, [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|Ch\u00ednh ph\u1ee7 Hoa K\u1ef3]] b\u1ecb ki\u1ec1m ch\u1ebf b\u1edfi d\u01b0 lu\u1eadn trong v\u00e0 ngo\u00e0i n\u01b0\u1edbc khi\u1ebfn h\u1ecd kh\u00f4ng th\u1ec3 d\u1ec5 d\u00e0ng theo \u0111u\u1ed5i c\u00e1c cu\u1ed9c phi\u00eau l\u01b0u qu\u00e2n s\u1ef1. Hoa K\u1ef3 b\u00e0nh tr\u01b0\u1edbng ra th\u1ebf gi\u1edbi ch\u1ee7 y\u1ebfu b\u1eb1ng c\u00e1c c\u00f4ng ty \u0111a qu\u1ed1c gia. C\u00e1c c\u00f4ng ty M\u1ef9 x\u00e2m nh\u1eadp c\u00e1c th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i, \u0111\u00e8 b\u1eb9p \u0111\u1ed1i th\u1ee7 sau \u0111\u00f3 th\u00e2u t\u00f3m ch\u00fang. Sau khi \u0111\u00e8 b\u1eb9p \u0111\u1ed1i th\u1ee7 c\u1ea1nh tranh ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 l\u1ea1i ra tay c\u1ee9u gi\u00fap h\u1ecd b\u1eb1ng c\u00e1ch ch\u1ec9 cho h\u1ecd c\u00e1ch l\u00e0m \u0103n, h\u01b0\u1edbng d\u1eabn h\u1ecd b\u1eaft ch\u01b0\u1edbc m\u00f4 h\u00ecnh M\u1ef9. Doanh nh\u00e2n M\u1ef9 ra oai v\u1edbi m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi v\u00ec l\u1ee3i \u00edch c\u1ee7a m\u00ecnh v\u00e0 v\u00ec l\u1ee3i \u00edch c\u1ee7a c\u1ea3 thi\u00ean h\u1ea1. C\u00f4ng ch\u00fang M\u1ef9 hoan ngh\u00eanh t\u00ecnh tr\u1ea1ng \u0111\u00f3 nh\u01b0ng kh\u00f4ng ch\u1ea5p nh\u1eadn g\u1ecdi \u0111\u00f3 l\u00e0 [[ch\u1ee7 ngh\u0129a th\u1ef1c d\u00e2n]] v\u1ec1 m\u1eb7t kinh t\u1ebf.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 127-130, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== Qu\u00e2n s\u1ef1 ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{main|Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3|}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Raising the Flag on Iwo Jima, larger - edit1.jpg|thumb|230x230px|Binh s\u0129 Hoa K\u1ef3 c\u1eafm c\u1edd chi\u1ebfn th\u1eafng tr\u00ean \u0111\u1ea3o [[Iwo Jima]] - l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a [[\u0110\u1ebf qu\u1ed1c Nh\u1eadt B\u1ea3n]] trong Th\u1ebf chi\u1ebfn II]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|T\u1ed5ng th\u1ed1ng]] gi\u1eef ch\u1ee9c v\u1ee5 t\u1ed5ng t\u01b0 l\u1ec7nh c\u00e1c l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng v\u0169 trang qu\u1ed1c gia v\u00e0 b\u1ed5 nhi\u1ec7m c\u00e1c l\u00e3nh \u0111\u1ea1o c\u1ee7a qu\u00e2n \u0111\u1ed9i, [[b\u1ed9 tr\u01b0\u1edfng B\u1ed9 Qu\u1ed1c ph\u00f2ng Hoa K\u1ef3|B\u1ed9 tr\u01b0\u1edfng Qu\u1ed1c ph\u00f2ng]] v\u00e0 [[H\u1ed9i \u0111\u1ed3ng Tham m\u01b0u tr\u01b0\u1edfng Li\u00ean qu\u00e2n Hoa K\u1ef3|B\u1ed9 T\u1ed5ng Tham m\u01b0u Li\u00ean qu\u00e2n Hoa K\u1ef3]] (Joint Chiefs of Staff). [[B\u1ed9 Qu\u1ed1c ph\u00f2ng Hoa K\u1ef3]] gi\u00e1m s\u00e1t c\u00e1c [[l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng v\u0169 trang]], bao g\u1ed3m [[L\u1ee5c qu\u00e2n Hoa K\u1ef3|L\u1ee5c qu\u00e2n]], [[H\u1ea3i qu\u00e2n Hoa K\u1ef3|H\u1ea3i qu\u00e2n]], [[Th\u1ee7y qu\u00e2n l\u1ee5c chi\u1ebfn Hoa K\u1ef3|Th\u1ee7y qu\u00e2n l\u1ee5c chi\u1ebfn]], [[Kh\u00f4ng qu\u00e2n Hoa K\u1ef3|Kh\u00f4ng qu\u00e2n]] v\u00e0 [[L\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng Kh\u00f4ng gian Hoa K\u1ef3|L\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng Kh\u00f4ng gian]]. [[Tu\u1ea7n duy\u00ean Hoa K\u1ef3]] n\u1eb1m d\u01b0\u1edbi quy\u1ec1n qu\u1ea3n tr\u1ecb c\u1ee7a [[B\u1ed9 An ninh N\u1ed9i \u0111\u1ecba Hoa K\u1ef3|B\u1ed9 N\u1ed9i An]] trong th\u1eddi b\u00ecnh v\u00e0 thu\u1ed9c [[B\u1ed9 H\u1ea3i qu\u00e2n Hoa K\u1ef3|B\u1ed9 H\u1ea3i qu\u00e2n]] trong th\u1eddi chi\u1ebfn.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u0103m 2016, qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3 c\u00f3 1.681.900 qu\u00e2n nh\u00e2n chuy\u00ean nghi\u1ec7p, c\u00f9ng v\u1edbi h\u00e0ng tr\u0103m ng\u00e0n trong m\u1ed7i ng\u00e0nh nh\u01b0 L\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng Tr\u1eeb b\u1ecb v\u00e0 [[V\u1ec7 binh Qu\u1ed1c gia Hoa K\u1ef3|V\u1ec7 binh Qu\u1ed1c gia]].&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://dwp.dmdc.osd.mil/dwp/|title=DMDC Web|website=dwp.dmdc.osd.mil|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-03-30|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2021-03-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20210330154125/https://dwp.dmdc.osd.mil/dwp/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; T\u1ed5ng c\u1ed9ng t\u1ea5t c\u1ea3 h\u01a1n 2 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi. B\u1ed9 Qu\u1ed1c ph\u00f2ng c\u0169ng m\u01b0\u1edbn kho\u1ea3ng 700.000 nh\u00e2n vi\u00ean d\u00e2n s\u1ef1, kh\u00f4ng k\u1ec3 nh\u1eefng nh\u00e2n c\u00f4ng h\u1ee3p \u0111\u1ed3ng. [[Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3]] l\u00e0 m\u1ed9t trong c\u00e1c qu\u00e2n \u0111\u1ed9i l\u1edbn nh\u1ea5t t\u00ednh theo qu\u00e2n s\u1ed1. [[Kh\u00f4ng qu\u00e2n Hoa K\u1ef3]] c\u0169ng l\u00e0 l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng [[kh\u00f4ng qu\u00e2n]] l\u1edbn nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi. T\u00ednh chung, c\u00e1c l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng v\u0169 trang Hoa K\u1ef3 s\u1edf h\u1eefu s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng l\u1edbn c\u00e1c trang b\u1ecb m\u1ea1nh v\u00e0 ti\u00ean ti\u1ebfn m\u00e0 gi\u00fap cho h\u1ecd kh\u1ea3 n\u0103ng l\u1edbn c\u1ea3 v\u1ec1 ph\u00f2ng th\u1ee7 v\u00e0 t\u1ea5n c\u00f4ng.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ph\u1ee5c v\u1ee5 qu\u00e2n s\u1ef1 l\u00e0 t\u00ecnh nguy\u1ec7n m\u1eb7c d\u00f9 t\u1ed5ng \u0111\u1ed9ng vi\u00ean c\u00f3 th\u1ec3 x\u1ea3y ra trong th\u1eddi chi\u1ebfn qua h\u1ec7 th\u1ed1ng tuy\u1ec3n ch\u1ecdn nh\u1eadp ng\u0169. Vi\u1ec7c khai tri\u1ec3n nhanh c\u00e1c l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng M\u1ef9 \u0111\u01b0\u1ee3c cung \u1ee9ng b\u1edfi m\u1ed9t \u0111\u1ed9i ng\u0169 l\u1edbn phi c\u01a1 v\u1eadn t\u1ea3i c\u1ee7a Kh\u00f4ng qu\u00e2n v\u00e0 c\u00e1c phi c\u01a1 ti\u1ebfp li\u1ec7u tr\u00ean kh\u00f4ng, h\u1ea1m \u0111\u1ed9i c\u1ee7a H\u1ea3i qu\u00e2n v\u1edbi 11 [[t\u00e0u s\u00e2n bay|h\u00e0ng kh\u00f4ng m\u1eabu h\u1ea1m]] hi\u1ec7n d\u1ecbch, v\u00e0 c\u00e1c \u0111\u01a1n v\u1ecb Th\u1ee7y qu\u00e2n l\u1ee5c chi\u1ebfn vi\u1ec5n chinh tr\u00ean bi\u1ec3n thu\u1ed9c c\u00e1c H\u1ea1m \u0111\u1ed9i \u0110\u1ea1i T\u00e2y D\u01b0\u01a1ng v\u00e0 [[H\u1ea1m \u0111\u1ed9i Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng Hoa K\u1ef3|H\u1ea1m \u0111\u1ed9i Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng]] c\u1ee7a H\u1ea3i qu\u00e2n. Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3 c\u0169ng \u0111ang duy tr\u00ec 800 c\u0103n c\u1ee9 qu\u00e2n s\u1ef1 \u1edf n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i, tr\u1ea3i d\u00e0i tr\u00ean t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c l\u1ee5c \u0111\u1ecba tr\u1eeb Nam C\u1ef1c.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.globalpolicy.org/empire/intervention/2005/basestructurereport.pdf|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Department of Defense Base Structure Report, Fiscal Year 2005 Baseline|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Global Policy Forum|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2007-06-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20070621150632/http://www.globalpolicy.org/empire/intervention/2005/basestructurereport.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt; V\u00ec m\u1edf r\u1ed9ng s\u1ef1 hi\u1ec7n di\u1ec7n qu\u00e2n s\u1ef1 tr\u00ean to\u00e0n c\u1ea7u, c\u00e1c h\u1ecdc gi\u1ea3 cho r\u1eb1ng Hoa K\u1ef3 \u0111ang duy tr\u00ec m\u1ed9t \"\u0110\u1ebf qu\u1ed1c c\u1ee7a c\u00e1c c\u0103n c\u1ee9\".&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |t\u00e1c gi\u1ea3 1=Ikenberry, G. John |url=http://people.cas.sc.edu/rosati/ttp.ikenberry.empirereviews.fa.march04.htm |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Illusions of Empire: Defining the New American Order |work=Foreign Affairs |ng\u00e0y th\u00e1ng=March/April 2004 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2007-11-11 |archive-date=ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2012 |archive-url=https://archive.today/20120525210055/http://people.cas.sc.edu/rosati/ttp.ikenberry.empirereviews.fa.march04.htm |url-status=dead }} {{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Kreisler, Harry, and Chalmers Johnson|url=http://globetrotter.berkeley.edu/people4/CJohnson/cjohnson-con3.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Conversations with History|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=University of California at Berkeley|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2004|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|archive-date=2007-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610041016/http://globetrotter.berkeley.edu/people4/CJohnson/cjohnson-con3.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 c\u0169ng l\u00e0 n\u01b0\u1edbc c\u00f3 kho [[v\u0169 kh\u00ed h\u1ea1t nh\u00e2n]] l\u1edbn th\u1ee9 hai th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |title=Here's how many nuclear warheads exist, and which countries own them |url=https://www.defensenews.com/global/2019/06/16/heres-how-many-nuclear-warheads-exist-and-which-countries-own-them/ |work=[[Defense News]] |date=ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2019 |archive-date=2020-07-28 |access-date=2020-07-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200728104810/https://www.defensenews.com/global/2019/06/16/heres-how-many-nuclear-warheads-exist-and-which-countries-own-them/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u00ednh \u0111\u1ebfn n\u0103m 2010, Hoa K\u1ef3 chi ti\u00eau kho\u1ea3ng 692 t\u1ef7 [[\u0111\u00f4 la M\u1ef9]] m\u1ed7i n\u0103m \u0111\u1ec3 t\u00e0i tr\u1ee3 cho c\u00e1c l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng qu\u00e2n s\u1ef1 c\u1ee7a m\u00ecnh, chi\u1ebfm kho\u1ea3ng 42% chi ti\u00eau qu\u00e2n s\u1ef1 th\u1ebf gi\u1edbi, l\u1edbn h\u01a1n chi ti\u00eau qu\u00e2n s\u1ef1 c\u1ee7a 14 n\u01b0\u1edbc x\u1ebfp k\u1ebf ti\u1ebfp c\u1ed9ng l\u1ea1i. Chi ti\u00eau qu\u00e2n s\u1ef1 t\u00ednh theo \u0111\u1ea7u ng\u01b0\u1eddi l\u00e0 1.756 \u0111\u00f4 la, kho\u1ea3ng 10 l\u1ea7n trung b\u00ecnh c\u1ee7a th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.sipri.org/contents/milap/milex/mex_major_spenders.pdf/download |ti\u00eau \u0111\u1ec1=The Fifteen Major Spender Countries in 2006 |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Stockholm International Peace Research Institute |ng\u00e0y th\u00e1ng=2007 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |archive-date = ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070814224502/http://www.sipri.org/contents/milap/milex/mex_major_spenders.pdf/download |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Chi ti\u00eau d\u00e0nh cho qu\u00e2n s\u1ef1 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 chi\u1ebfm kho\u1ea3ng 3,1 % GDP qu\u1ed1c gia theo s\u1ed1 li\u1ec7u n\u0103m 2017&lt;ref name=\"SIPRI\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.sipri.org/sites/default/files/2018-04/sipri_fs_1805_milex_2017.pdf|title=Trends in World Military Expenditure, 2017|publisher=[[Stockholm International Peace Research Institute]]|format=PDF|access-date =ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2018|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20180529032846/https://www.sipri.org/sites/default/files/2018-04/sipri_fs_1805_milex_2017.pdf|archive-date=ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2018|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;. Ng\u00e2n s\u00e1ch ch\u00ednh th\u1ee9c c\u1ee7a B\u1ed9 Qu\u1ed1c ph\u00f2ng n\u0103m 2017 l\u00e0 610 t\u1ef7 USD&lt;ref name=\"SIPRI\"/&gt;. T\u1ed5n ph\u00ed t\u1ed5ng c\u1ed9ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u01b0\u1edbc t\u00ednh cho cu\u1ed9c chi\u1ebfn c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 t\u1ea1i [[Iraq]] \u0111\u1ebfn n\u0103m 2016 l\u00e0 2.267 t\u1ef7 \u0111\u00f4 la.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.reuters.com/article/topNews/idUSL1119646120070611 |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Global Military Spending Hits $1.2 Trillion: Study |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Reuters |ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2008-02-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080219085829/http://www.reuters.com/article/topNews/idUSL1119646120070611 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; \u0110\u1ebfn ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2008, Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 m\u1ea5t 4.152 binh s\u0129 trong su\u1ed1t cu\u1ed9c chi\u1ebfn v\u00e0 30.324 b\u1ecb th\u01b0\u01a1ng.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://icasualties.org/oif/default.aspx |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Iraq Coalition Casualties |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Iraq Coalition Casualty Count |ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2007 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2007 |archive-date = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071113210126/http://icasualties.org/oif/default.aspx |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Tr\u1ea3 l\u1eddi ph\u1ecfng v\u1ea5n n\u0103m 2008, [[L\u00fd Quang Di\u1ec7u]] tin r\u1eb1ng trong 2-3 th\u1eadp ni\u00ean \u0111\u1ea7u c\u1ee7a th\u1ebf k\u1ef7 21, \"kh\u00f4ng c\u00f3 v\u1ea5n \u0111\u1ec1 l\u1edbn g\u00ec li\u00ean quan \u0111\u1ebfn h\u00f2a b\u00ecnh v\u00e0 \u1ed5n \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a qu\u1ed1c t\u1ebf l\u1ea1i c\u00f3 th\u1ec3 gi\u1ea3i quy\u1ebft \u0111\u01b0\u1ee3c m\u00e0 kh\u00f4ng c\u00f3 vai tr\u00f2 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o c\u1ee7a Hoa K\u1ef3, v\u00e0 kh\u00f4ng m\u1ed9t qu\u1ed1c gia hay nh\u00f3m n\u00e0o c\u00f3 th\u1ec3 thay th\u1ebf M\u1ef9 l\u00e0m c\u01b0\u1eddng qu\u1ed1c to\u00e0n c\u1ea7u\". Tuy nhi\u00ean, \u00f4ng c\u0169ng cho r\u1eb1ng M\u1ef9 s\u1ebd d\u1ea7n \u0111\u00e1nh m\u1ea5t \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3 trong 40, 50 n\u0103m n\u1eefa tr\u1eeb phi M\u1ef9 c\u00f3 th\u1ec3 ti\u1ebfp t\u1ee5c thu h\u00fat nh\u00e2n t\u00e0i, b\u1edfi s\u1ef1 c\u1ea1nh tranh \u0111ang t\u1edbi t\u1eeb Trung Qu\u1ed1c v\u00e0 m\u1ed9t s\u1ed1 n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c, h\u1ecd \u0111ang n\u1ed7 l\u1ef1c trong cu\u1ed9c \u0111ua v\u1ec1 kinh t\u1ebf v\u00e0 c\u00f4ng ngh\u1ec7 gi\u1eefa c\u00e1c c\u01b0\u1eddng qu\u1ed1c.&lt;ref&gt;L\u00fd Quang Di\u1ec7u b\u00e0n v\u1ec1 Trung Qu\u1ed1c, Hoa K\u1ef3 v\u00e0 th\u1ebf gi\u1edbi, trang 20-21, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 2016&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== L\u1ee5c qu\u00e2n ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">V\u0169 kh\u00ed ph\u1ed5 bi\u1ebfn nh\u1ea5t m\u00e0 [[L\u1ee5c qu\u00e2n Hoa K\u1ef3]] s\u1eed d\u1ee5ng l\u00e0 s\u00fang tr\u01b0\u1eddng [[M4A1|M4A1 carbine]]&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/individual/m4.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-11-28|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131128082021/http://www.army.mil/factfiles/equipment/individual/m4.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; phi\u00ean b\u1ea3n n\u00e2ng c\u1ea5p c\u1ee7a M16A4&lt;ref&gt;[http://www.army.mil/factfiles/equipment/individual/m16.html M-16 Rifle] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100825003123/http://www.army.mil/factfiles/equipment/individual/m16.html |date=2010-08-25 }}, ''U.S. Army Fact Files''.&lt;/ref&gt; S\u00fang tr\u01b0\u1eddng M4 hi\u1ec7n \u0111\u00e3 thay th\u1ebf ho\u00e0n to\u00e0n lo\u1ea1i s\u00fang M16 trong L\u1ee5c qu\u00e2n Hoa K\u1ef3.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/-newsreleases/2007/03/29/2471-army-position--m4-carbine-is-soldiers-battlefield-weapon-of-choice/|title=Army position: M4 Carbine is Soldier's battlefield weapon of choice|publisher=|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2021-10-13|archive-date = ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080926005258/http://www.army.mil/-newsreleases/2007/03/29/2471-army-position--m4-carbine-is-soldiers-battlefield-weapon-of-choice/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Bi\u1ec7t k\u00edch Hoa K\u1ef3 \u0111\u01b0\u1ee3c trang b\u1ecb lo\u1ea1i s\u00fang tr\u01b0\u1eddng [[FN SCAR|SCAR-H]], trong khi c\u00e1c l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t s\u1ebd \u0111\u01b0\u1ee3c trang b\u1ecb s\u00fang tr\u01b0\u1eddng [[HK416]]. Lo\u1ea1i s\u00fang l\u1ee5c \u0111eo b\u00ean m\u00ecnh v\u00e0 ph\u1ed5 bi\u1ebfn nh\u1ea5t trong L\u1ee5c qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 l\u00e0 s\u00fang l\u1ee5c [[M9]] 9&amp;nbsp;mm&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/individual/m9.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-11-16|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131116045350/http://www.army.mil/factfiles/equipment/individual/m9.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; c\u00f9ng v\u1edbi s\u00fang l\u1ee5c [[M11]]. C\u1ea3 hai lo\u1ea1i s\u00fang n\u00e0y s\u1ebd \u0111\u01b0\u1ee3c thay th\u1ebf b\u1eb1ng s\u00fang l\u1ee5c [[M17]] trong ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i h\u00f3a s\u00fang l\u1ee5c c\u1ee7a Qu\u00e2n \u0111\u1ed9i Hoa K\u1ef3. L\u1ee5c qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 s\u1eed d\u1ee5ng nhi\u1ec1u </del>lo\u1ea1i <del class=\"diffchange diffchange-inline\">l\u1ef1u \u0111\u1ea1n kh\u00e1c nhau nh\u01b0 l\u1ef1u \u0111\u1ea1n n\u1ed5 M67, l\u1ef1u \u0111\u1ea1n kh\u00f3i M18 v\u00e0 l\u1ef1u \u0111\u1ea1n cho\u00e1ng M84.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Nhi\u1ec1u lo\u1ea1i v\u0169 kh\u00ed \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t kh\u00e1c nhau \u0111\u01b0\u1ee3c cung c\u1ea5p \u0111\u1ec3 t\u0103ng c\u01b0\u1eddng h\u1ecfa l\u1ef1c cho c\u1ea5p ti\u1ec3u \u0111\u1ed9i g\u1ed3m c\u00f3 s\u00fang m\u00e1y nh\u1eb9 [[M249]],&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/individual/m249.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2008-04-09|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20080409082650/http://www.army.mil/factfiles/equipment/individual/m249.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">s\u00fang m\u00e1y [[MK48]] l\u00e0 lo\u1ea1i s\u00fang m\u00e1y chu\u1ea9n h\u1ea1ng nh\u1eb9 c\u1ee7a L\u1ee5c qu\u00e2n trang b\u1ecb cho c\u00e1c l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t, s\u00fang ph\u00f3ng l\u1ef1u [[M320]] v\u00e0 [[M203]] c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c cung c\u1ea5p. S\u00fang [[shotgun]] [[Benelli M4 Super 90]], [[M26 Mass]] hay [[Mossberg 590]] d\u00f9ng \u0111\u1ec3 b\u1eadt tung c\u1eeda kh\u00f3a v\u00e0 c\u1eadn chi\u1ebfn. \u0110\u1ed1i v\u1edbi v\u0169 kh\u00ed [[b\u1eafn t\u1ec9a]] L\u1ee5c qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 s\u1eed d\u1ee5ng s\u00fang tr\u01b0\u1eddng [[M14]], s\u00fang tr\u01b0\u1eddng b\u1eafn t\u1ec9a t\u1ea7m xa [[M2010]], s\u00fang tr\u01b0\u1eddng b\u1eafn t\u1ec9a b\u00e1n t\u1ef1 \u0111\u1ed9ng [[M110]] hay s\u00fang tr\u01b0\u1eddng b\u1eafn t\u1ec9a h\u1ea1ng n\u1eb7ng c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng ph\u00e1 v\u1eadt c\u1ea3n [[Barrett M82]], c\u00e1c l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t \u0111\u01b0\u1ee3c trang b\u1ecb s\u00fang b\u1eafn t\u1ec9a [[FN SCAR]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">S\u00fang m\u00e1y [[M240]] l\u00e0 lo\u1ea1i chu\u1ea9n t\u1ea7m trung c\u1ee7a L\u1ee5c qu\u00e2n.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/individual/m240b.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-11-22|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131122082137/http://www.army.mil/factfiles/equipment/individual/m240b.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; S\u00fang m\u00e1y h\u1ea1ng n\u1eb7ng M2 \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00f9ng nh\u01b0 s\u00fang m\u00e1y ch\u1ed1ng c\u00e1 nh\u00e2n v\u00e0 ch\u1ed1ng ph\u00e1 v\u1eadt c\u1ea3n. Lo\u1ea1i [[s\u00fang c\u1ed1i]] l\u1edbn nh\u1ea5t c\u1ee7a L\u1ee5c qu\u00e2n l\u00e0 [[s\u00fang c\u1ed1i M120]] 120&amp;nbsp;mm hay M121. C\u00e1c lo\u1ea1i ph\u00e1o binh k\u00e9o theo xe \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng \u0111\u1ec3 y\u1ec3m tr\u1ee3 h\u1ecfa l\u1ef1c cho c\u00e1c \u0111\u01a1n v\u1ecb b\u1ed9 binh nh\u1eb9 trong \u0111\u00f3 c\u00f3 [[ph\u00e1o binh M119|ph\u00e1o binh M119A1]] 105&amp;nbsp;mm&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/indirect/m119.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-11-14|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131114200903/http://www.army.mil/factfiles/equipment/indirect/m119.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; v\u00e0 [[ph\u00e1o binh M777]] 155&amp;nbsp;mm.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.globalsecurity.org/military/systems/ground/lw155.htm|title=M777 Lightweight 155mm howitzer (LW155)|website=www.globalsecurity.org|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-04-04|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2021-03-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20210404034539/https://www.globalsecurity.org/military/systems/ground/lw155.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">L\u1ee5c qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 c\u0169ng d\u1eed d\u1ee5ng nhi\u1ec1u lo\u1ea1i t\u00ean l\u1eeda v\u00e1c vai kh\u00e1c nhau \u0111\u1ec3 h\u1ed7 tr\u1ee3 b\u1ed9 binh trong kh\u1ea3 n\u0103ng t\u1ea5n c\u00f4ng v\u00e0 ph\u00f2ng th\u1ee7 ch\u1ed1ng c\u01a1 gi\u1edbi. V\u0169 kh\u00ed t\u1ea5n c\u00f4ng \u0111a m\u1ee5c \u0111\u00edch \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1eafn t\u1eeb tr\u00ean vai [[AT4]], [[M141]] v\u00e0 [[M72 LAW]] l\u00e0 nh\u1eefng lo\u1ea1i t\u00ean l\u1eeda kh\u00f4ng \u0111i\u1ec1u khi\u1ec3n c\u00f3 th\u1ec3 ti\u00eau di\u1ec7t c\u00e1c c\u00f4ng tr\u00ecnh ph\u00f2ng v\u1ec7 c\u1ed1 \u0111\u1ecbnh hay c\u01a1 gi\u1edbi \u1edf t\u1ea7m xa. [[M3 MAAWS]] l\u00e0 s\u00fang ch\u1ed1ng t\u0103ng kh\u00f4ng gi\u1eadt. [[BGM-71 TOW]] l\u00e0 lo\u1ea1i t\u00ean l\u1eeda ch\u1ed1ng t\u0103ng h\u1ea1ng n\u1eb7ng c\u00f3 \u0111i\u1ec1u khi\u1ec3n. T\u00ean l\u1eeda [[FGM-148 Javelin]] l\u00e0 lo\u1ea1i t\u00ean l\u1eeda \"b\u1eafn r\u1ed3i kh\u00f4ng ph\u1ea3i \u0111i\u1ec1u khi\u1ec3n n\u1eefa\" (fire-and-forget) c\u00f3 th\u1ec3 ch\u1ecdn \u0111\u00e1nh t\u1eeb tr\u00ean xu\u1ed1ng \u0111\u1ec3 tr\u00e1nh ph\u1ea7n b\u1ecdc th\u00e9p d\u00e0y ph\u00eda tr\u01b0\u1edbc; Javelin v\u00e0 TOW l\u00e0 c\u00e1c lo\u1ea1i t\u00ean l\u1eeda h\u1ea1ng n\u1eb7ng, c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng xuy\u00ean ph\u00e1 c\u01a1 gi\u1edbi \u1edf t\u1ea7m xa 2.000 m\u00e9t.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Lo\u1ea1i xe ph\u1ed5 bi\u1ebfn nh\u1ea5t c\u1ee7a L\u1ee5c qu\u00e2n l\u00e0 [[Humvee]], c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng ph\u1ee5c v\u1ee5 \u0111a nhi\u1ec7m v\u1ee5 v\u1edbi c\u00e1c vai tr\u00f2 nh\u01b0 ch\u1edf binh s\u0129, ti\u1ebfp li\u1ec7u, n\u01a1i \u0111\u1eb7t v\u0169 kh\u00ed, t\u1ea3i th\u01b0\u01a1ng v\u00e0 c\u00f2n nhi\u1ec1u vai tr\u00f2 kh\u00e1c n\u1eefa.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/wheeled/hmmwv.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2008-03-12|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20080312084342/http://www.army.mil/factfiles/equipment/wheeled/hmmwv.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, xe [[Humvee]] \u0111\u01b0\u1ee3c thay th\u1ebf d\u1ea7n b\u1eb1ng lo\u1ea1i xe [[Oshkosh L-ATV]] t\u1eeb n\u0103m 2015. M\u1eb7c d\u00f9 l\u1ee5c qu\u00e2n s\u1eed d\u1ee5ng nhi\u1ec1u lo\u1ea1i xe h\u1ed7 tr\u1ee3 t\u00e1c chi\u1ebfn kh\u00e1c nhau nh\u01b0ng lo\u1ea1i ph\u1ed5 bi\u1ebfn nh\u1ea5t l\u00e0 nh\u00f3m xe chi\u1ebfn thu\u1eadt c\u01a1 \u0111\u1ed9ng m\u1edf r\u1ed9ng h\u1ea1ng n\u1eb7ng [[HEMTT]]. [[M1 Abrams]] l\u00e0 lo\u1ea1i [[xe t\u0103ng]] t\u00e1c chi\u1ebfn ch\u00ednh c\u1ee7a l\u1ee5c qu\u00e2n,&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/tracked/abrams.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-11-15|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131115181622/http://www.army.mil/factfiles/equipment/tracked/abrams.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; trong khi \u0111\u00f3 [[M2 Bradley|M2A3 Bradley]] l\u00e0 xe chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u b\u1ed9 binh chu\u1ea9n c\u1ee7a l\u1ee5c qu\u00e2n.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/tracked/bradley.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-12-02|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202054553/http://www.army.mil/factfiles/equipment/tracked/bradley.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; C\u00e1c lo\u1ea1i xe qu\u00e2n s\u1ef1 kh\u00e1c g\u1ed3m c\u00f3 xe t\u00e1c chi\u1ebfn k\u1ef5 binh M3A3 thu\u1ed9c d\u00f2ng xe chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u Bradley, d\u00f2ng xe [[Stryker]],&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/wheeled/stryker.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-11-30|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131130224339/http://www.army.mil/factfiles/equipment/wheeled/stryker.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; v\u00e0 thi\u1ebft v\u1eadn xa b\u1ed9 binh [[M-113|M113]],&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/tracked/m113.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2007-09-13|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20070913052717/http://www.army.mil/factfiles/equipment/tracked/m113.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; v\u00e0 nhi\u1ec1u lo\u1ea1i xe b\u1ed9 binh b\u1ecdc th\u00e9p c\u00f3 th\u1ec3 ch\u1ed1ng \u0111\u01b0\u1ee3c m\u00ecn b\u1eaby nh\u01b0 [[MRAP]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">V\u0169 kh\u00ed [[ph\u00e1o binh]] c\u1ee7a L\u1ee5c qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 kh\u00e1 \u0111a d\u1ea1ng. [[AN/TWQ-1 Avenger]], [[MIM-104 Patriot|Patriot]] v\u00e0 [[THAAD]] l\u00e0 3 h\u1ec7 th\u1ed1ng t\u00ean l\u1eeda ph\u00f2ng kh\u00f4ng. Ph\u00e1o m\u1eb7t \u0111\u1ea5t g\u1ed3m l\u1ef1u ph\u00e1o [[M777]], [[M119]], ph\u00e1o t\u1ef1 h\u00e0nh [[M109 howitzer]], [[M109 Paladin|M109A6 Paladin]]&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/indirect/paladin.html |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-09-21 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24 |ti\u00eau \u0111\u1ec1=B\u1ea3n sao \u0111\u00e3 l\u01b0u tr\u1eef |archive-url=https://web.archive.org/web/20130921012046/http://www.army.mil/factfiles/equipment/indirect/paladin.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;, h\u1ec7 th\u1ed1ng ph\u00e1o ph\u00f3ng lo\u1ea1t c\u01a1 \u0111\u1ed9ng cao [[M142 HIMARS]] v\u00e0 h\u1ec7 th\u1ed1ng ph\u00f3ng nhi\u1ec1u t\u00ean l\u1eeda [[M270]].&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/indirect/mlrs.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-11-20|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131120013151/http://www.army.mil/factfiles/equipment/indirect/mlrs.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">L\u1ee5c qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 s\u1eed d\u1ee5ng nhi\u1ec1u lo\u1ea1i m\u00e1y bay tr\u1ef1c th\u0103ng. Trong s\u1ed1 \u0111\u00f3 l\u00e0 tr\u1ef1c th\u0103ng t\u1ea5n c\u00f4ng [[AH-64 Apache]], tr\u1ef1c th\u0103ng t\u1ea5n c\u00f4ng h\u1ea1ng nh\u1eb9/trinh s\u00e1t v\u0169 trang [[OH-58 Kiowa]],&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/aircraft/kiowa.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-11-09|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131109141936/http://www.army.mil/factfiles/equipment/aircraft/kiowa.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; tr\u1ef1c th\u0103ng v\u1eadn t\u1ea3i ti\u1ec7n \u00edch chi\u1ebfn thu\u1eadt [[UH-60 Black Hawk]] v\u00e0 tr\u1ef1c th\u0103ng v\u1eadn t\u1ea3i h\u1ea1ng n\u1eb7ng [[CH-47 Chinook]].&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.army.mil/factfiles/equipment/aircraft/chinook.html|title=U.S. Army Fact Files|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2013-11-23|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131123182102/http://www.army.mil/factfiles/equipment/aircraft/chinook.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. Theo k\u1ebf ho\u1ea1ch gi\u1ea3m t\u1eeb 7 xu\u1ed1ng c\u00f2n b\u1ed1n lo\u1ea1i m\u00e1y bay tr\u1ef1c th\u0103ng.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0110\u1ed1i v\u1edbi [[UAV]]. L\u1ee5c qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 tri\u1ec3n khai c\u00e1c m\u00e1y bay kh\u00f4ng ng\u01b0\u1eddi l\u00e1i [[MQ-1C Gray Eagle]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Kh\u00f4ng qu\u00e2n ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">V\u00e0o n\u0103m 2018, [[Kh\u00f4ng qu\u00e2n Hoa K\u1ef3]] c\u00f3 t\u1ed5ng c\u1ed9ng 5047 m\u00e1y bay c\u00e1c lo\u1ea1i&lt;ref name=\"WAF2018\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch t\u1ea1p ch\u00ed|title=World Air Forces 2018|journal=Flightglobal|page=17|url=https://www.flightglobal.com/asset/21905|access-date =ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180614045619/https://www.flightglobal.com/asset/21905|archive-date=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2018|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; v\u00e0 406 [[t\u00ean l\u1eeda \u0111\u1ea1n \u0111\u1ea1o xuy\u00ean l\u1ee5c \u0111\u1ecba]].&lt;ref name=\"Deployed ICBMs\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://hosted.ap.org/dynamic/stories/U/US_NUCLEAR_CUTS?SITE=AP&amp;SECTION=HOME&amp;TEMPLATE=DEFAULT |title=Air Force Arsenal of Land-Based Nukes Shrinking as Planned |work=Associated Press |date=ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2017 |access-date =ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2017 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170319130420/http://hosted.ap.org/dynamic/stories/U/US_NUCLEAR_CUTS?SITE=AP&amp;SECTION=HOME&amp;TEMPLATE=DEFAULT |archive-date=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2017 }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">*[[M\u00e1y bay c\u01b0\u1eddng k\u00edch|C\u01b0\u1eddng k\u00edch]]: C\u00e1c phi c\u01a1 c\u01b0\u1eddng k\u00edch c\u1ee7a Kh\u00f4ng qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ebf t\u1ea1o cho m\u1ee5c \u0111\u00edch t\u1ea5n c\u00f4ng c\u00e1c c\u1ee9 \u0111i\u1ec3m tr\u00ean m\u1eb7t \u0111\u1ea5t. Ch\u00fang th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng \u0111\u1ec3 h\u1ed7 tr\u1ee3 b\u1ed9 binh Hoa K\u1ef3. C\u00e1c lo\u1ea1i phi c\u01a1 c\u01b0\u1eddng k\u00edch \u0111ang \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng bao g\u1ed3m A-10, AC-130, MQ-9.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">*[[M\u00e1y bay n\u00e9m bom|Oanh t\u1ea1c c\u01a1]]: [[B-1B]], [[B-2]], [[B 52|B-52H]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">*[[M\u00e1y bay v\u1eadn t\u1ea3i|V\u1eadn t\u1ea3i c\u01a1:]]: [[C-5M]], [[C-12]], C-17, C-21, C-32, C-37, C-130, C-40, CV-22, VC-25</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">*[[T\u00e1c chi\u1ebfn \u0111i\u1ec7n t\u1eed]]: E-3, E-4, E-8, EC-130</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">*[[M\u00e1y bay ti\u00eam k\u00edch|Ti\u00eam k\u00edch]]: [[F-15]], [[F-15E]], [[F-16]], [[F-22]], [[F-35|F-35A]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">*[[T\u00ean l\u1eeda]]: [[AGM-86 ALCM]] (t\u00ean l\u1eeda h\u00e0nh tr\u00ecnh kh\u00f4ng \u0111\u1ed1i \u0111\u1ea5t), [[AGM-129A]] (t\u00ean l\u1eeda h\u00e0nh tr\u00ecnh t\u00e0ng h\u00ecnh h\u1ea1t nh\u00e2n), [[AGM-130 MISSILE]] (t\u00ean l\u1ee7a kh\u00f4ng \u0111\u1ed1i \u0111\u1ea5t c\u00f3 \u0111i\u1ec1u khi\u1ec3n), [[AGM-65 Maverick]] (t\u00ean l\u1ee7a kh\u00f4ng \u0111\u1ed1i \u0111\u1ea5t c\u00f3 \u0111i\u1ec1u khi\u1ec3n), [[AGM-88 HARM]] (t\u00ean l\u1ee7a di\u1ec7t rada), [[AGM-158 JASSM]] (t\u00ean l\u1eeda h\u00e0nh tr\u00ecnh t\u00e0ng h\u00ecnh), [[AIM-120 AMRAAM]] (t\u00ean l\u1eeda kh\u00f4ng \u0111\u1ed1i kh\u00f4ng t\u1ea7m trung t\u00e2n ti\u1ebfn), [[AIM-7 SPARROW]] (t\u00ean l\u1eeda kh\u00f4ng \u0111\u1ed1i kh\u00f4ng c\u00f3 \u0111i\u1ec1u khi\u1ec3n), [[AIM-9 Sidewinder]] (t\u00ean l\u1eeda kh\u00f4ng \u0111\u1ed1i kh\u00f4ng t\u1ea7m nhi\u1ec7t), [[GBU-15]] (Bom l\u01b0\u1ee3n c\u00f3 \u0111i\u1ec1u khi\u1ec3n), [[GBU-39B]] (Bom \u0111i\u1ec1u khi\u1ec3n), [[JDAM GBU- 31/32/38]] (Bom ch\u00f9m c\u00f3 \u0111i\u1ec1u khi\u1ec3n), [[LGM-30G MINUTEMAN III]] (t\u00ean l\u1eeda h\u1ea1t nh\u00e2n \u0111\u1ea1n \u0111\u1ea1o li\u00ean l\u1ee5c \u0111\u1ecba).</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== H\u1ea3i qu\u00e2n ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[H\u1ea3i qu\u00e2n Hoa K\u1ef3]] hi\u1ec7n s\u1edf h\u1eefu 11 [[t\u00e0u s\u00e2n bay]], 9 t\u00e0u ti\u1ebfn c\u00f4ng \u0111\u1ed5 b\u1ed9, 11 t\u00e0u v\u1eadn t\u1ea3i \u0111\u1ed5 b\u1ed9, 12 t\u00e0u b\u1ebfn \u0111\u1ed5 b\u1ed9, 22 [[t\u00e0u tu\u1ea7n d\u01b0\u01a1ng]], 69 [[t\u00e0u khu tr\u1ee5c]], 19 t\u00e0u duy\u00ean h\u1ea3i, 13 t\u00e0u tu\u1ea7n tra ven bi\u1ec3n, 14 t\u00e0u ng\u1ea7m mang t\u00ean l\u1eeda \u0111\u1ea1n \u0111\u1ea1o, 4 t\u00e0u ng\u1ea7m v\u0169 trang t\u00ean l\u1eeda c\u00f3 \u0111i\u1ec1u khi\u1ec3n, 52 t\u00e0u ng\u1ea7m t\u1ea5n c\u00f4ng c\u00f9ng v\u00e0i tr\u0103m chi\u1ebfc phi c\u01a1 h\u1ea3i qu\u00e2n c\u00e1c lo\u1ea1i.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">H\u1ec7 th\u1ed1ng v\u0169 kh\u00ed tr\u00ean t\u00e0u H\u1ea3i qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 g\u1ea7n nh\u01b0 ho\u00e0n to\u00e0n l\u00e0 t\u1eadp trung v\u00e0o c\u00e1c t\u00ean l\u1eeda. Kh\u00f4ng k\u00edch v\u00e0o \u0111\u1ea5t li\u1ec1n l\u00e0 nhi\u1ec7m v\u1ee5 c\u1ee7a t\u00ean l\u1eeda [[BGM-109 Tomahawk]], \u0111\u1ed1i v\u1edbi nhi\u1ec7m v\u1ee5 t\u1ea5n c\u00f4ng ch\u1ed1ng t\u00e0u th\u00ec t\u00ean l\u1eeda Harpoon missile l\u00e0 v\u0169 kh\u00ed \u0111\u01b0\u1ee3c \u01b0a chu\u1ed9ng c\u1ee7a H\u1ea3i qu\u00e2n Hoa K\u1ef3. \u0110\u1ec3 ph\u00f2ng v\u1ec7 ch\u1ed1ng t\u00ean l\u1eeda \u0111\u1ecbch t\u1ea5n c\u00f4ng th\u00ec H\u1ea3i qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 s\u1eed d\u1ee5ng m\u1ed9t s\u1ed1 h\u1ec7 th\u1ed1ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111i\u1ec1u h\u1ee3p b\u1edfi H\u1ec7 th\u1ed1ng Chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u Aegis. Ph\u00f2ng v\u1ec7 t\u1ea7m xa v\u00e0 t\u1ea7m trung th\u00ec do t\u00ean l\u1eeda Standard 2 \u0111\u1ea3m tr\u00e1ch. Ph\u00f2ng v\u1ec7 ch\u1ed1ng t\u00ean l\u1eeda t\u1ea7m ng\u1eafn th\u00ec do Phalanx CIWS v\u00e0 RIM-162 Evolved Sea Sparrow. Ngo\u00e0i t\u00ean l\u1eeda, H\u1ea3i qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 c\u0169ng s\u1eed d\u1ee5ng c\u00e1c lo\u1ea1i [[ng\u01b0 l\u00f4i]] nh\u01b0 Mk 46, Mk 48, Mk 50 v\u00e0 Mk 54 c\u00f9ng nhi\u1ec1u lo\u1ea1i [[th\u1ee7y l\u00f4i]]. C\u00e1c phi c\u01a1 c\u00e1nh c\u1ed1 \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a H\u1ea3i qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1eafn nhi\u1ec1u lo\u1ea1i v\u0169 kh\u00ed nh\u01b0 c\u00e1c phi c\u01a1 c\u1ee7a Kh\u00f4ng qu\u00e2n Hoa K\u1ef3 cho c\u1ea3 kh\u00f4ng chi\u1ebfn ho\u1eb7c kh\u00f4ng \u0111\u1ed1i \u0111\u1ea5t.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== Kinh t\u1ebf ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|Kinh t\u1ebf Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Photos NewYork1 032.jpg|nh\u1ecf|[[Ph\u1ed1 Wall]] l\u00e0 n\u01a1i c\u00f3 [[S\u1edf Giao d\u1ecbch Ch\u1ee9ng kho\u00e1n New York]] (NYSE)|201x201px|th\u1ebf=|tr\u00e1i]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:View of the Empire State Building from the Rockefeller Center observation deck NYC - 18 August 2009.jpg|186x186px|nh\u1ecf|[[Th\u00e0nh ph\u1ed1 New York|New York]], trung t\u00e2m t\u00e0i ch\u00ednh c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u00e0 th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.longfinance.net/images/GFCI16_22September2014.pdf|title=The Global Financial Centres Index 16|date=September 2014|publisher=Long Finance|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-09-23|archive-date = ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150903230616/http://www.longfinance.net/images/GFCI16_22September2014.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;|tr\u00e1i]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u1ec1n kinh t\u1ebf Hoa K\u1ef3 l\u00e0 n\u1ec1n kinh t\u1ebf h\u1ed7n h\u1ee3p c\u00f3 m\u1ee9c \u0111\u1ed9 ph\u00e1t tri\u1ec3n cao.&lt;ref&gt;[http://usa.usembassy.de/economy-conditions.htm U.S. Economy \u2013 Basic Conditions &amp; Resources] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171020162230/https://usa.usembassy.de/economy-conditions.htm |date=2017-10-20 }}. U.S. Diplomatic Mission to Germany. \"The United States is said to have a mixed economy because privately owned businesses and government both play important roles.\" Accessed: ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2011.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20120114051146/http://infopedia.usembassy.or.kr/ENG/_f_030401.html (4)Outline of the U.S. Economy \u2013 (2)How the U.S. Economy Works]. U.S. Embassy Information Resource Center. \"As a result, the American economy is perhaps better described as a \"mixed\" economy, with government playing an important role along with private enterprise. Although Americans often disagree about exactly where to draw the line between their beliefs in both free enterprise and government management, the mixed economy they have developed has been remarkably successful.\" Accessed: ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2011.&lt;/ref&gt; \u0110\u00e2y l\u00e0 n\u1ec1n kinh t\u1ebf l\u1edbn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi t\u00ednh theo gi\u00e1 tr\u1ecb [[GDP]] danh ngh\u0129a (nominal) v\u00e0 l\u1edbn th\u1ee9 hai th\u1ebf gi\u1edbi t\u00ednh theo ngang gi\u00e1 s\u1ee9c mua (PPP).&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=43&amp;pr.y=19&amp;sy=2017&amp;ey=2017&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;c=512,672,914,946,612,137,614,546,311,962,213,674,911,676,193,548,122,556,912,678,313,181,419,867,513,682,316,684,913,273,124,868,339,921,638,948,514,943,218,686,963,688,616,518,223,728,516,558,918,138,748,196,618,278,624,692,522,694,622,142,156,449,626,564,628,565,228,283,924,853,233,288,632,293,636,566,634,964,238,182,662,359,960,453,423,968,935,922,128,714,611,862,321,135,243,716,248,456,469,722,253,942,642,718,643,724,939,576,644,936,819,961,172,813,132,199,646,733,648,184,915,524,134,361,652,362,174,364,328,732,258,366,656,734,654,144,336,146,263,463,268,528,532,923,944,738,176,578,534,537,536,742,429,866,433,369,178,744,436,186,136,925,343,869,158,746,439,926,916,466,664,112,826,111,542,298,967,927,443,846,917,299,544,582,941,474,446,754,666,698,668&amp;s=PPPGDP&amp;grp=0&amp;a=|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Report for Selected Country Groups and Subjects (PPP valuation of country GDP)|ng\u00e0y th\u00e1ng=|ng\u00e0y truy c\u1eadp=29 December 2017|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=IMF|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2018-01-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20180131023509/https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=43&amp;pr.y=19&amp;sy=2017&amp;ey=2017&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;c=512,672,914,946,612,137,614,546,311,962,213,674,911,676,193,548,122,556,912,678,313,181,419,867,513,682,316,684,913,273,124,868,339,921,638,948,514,943,218,686,963,688,616,518,223,728,516,558,918,138,748,196,618,278,624,692,522,694,622,142,156,449,626,564,628,565,228,283,924,853,233,288,632,293,636,566,634,964,238,182,662,359,960,453,423,968,935,922,128,714,611,862,321,135,243,716,248,456,469,722,253,942,642,718,643,724,939,576,644,936,819,961,172,813,132,199,646,733,648,184,915,524,134,361,652,362,174,364,328,732,258,366,656,734,654,144,336,146,263,463,268,528,532,923,944,738,176,578,534,537,536,742,429,866,433,369,178,744,436,186,136,925,343,869,158,746,439,926,916,466,664,112,826,111,542,298,967,927,443,846,917,299,544,582,941,474,446,754,666,698,668&amp;s=PPPGDP&amp;grp=0&amp;a=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; N\u00f3 c\u00f3 GDP b\u00ecnh qu\u00e2n \u0111\u1ea7u ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ee9ng th\u1ee9 7 th\u1ebf gi\u1edbi t\u00ednh theo gi\u00e1 tr\u1ecb danh ngh\u0129a v\u00e0 th\u1ee9 11 th\u1ebf gi\u1edbi t\u00ednh theo PPP n\u0103m 2016.&lt;ref&gt;Some data refers to IMF staff estimates but some are actual figures for the year 2017, made in 12 April 2017. [http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx? &lt;nowiki&gt;[1]&lt;/nowiki&gt;], [[International Monetary Fund]]. Truy c\u1eadp on 18 April 2017.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx? &lt;nowiki&gt;[1]&lt;/nowiki&gt;], [http://www.imf.org/external/ns/cs.aspx?id=28 International Monetary Fund]. Database updated on 12 April 2017. Truy c\u1eadp on 21 April 2017.&lt;/ref&gt; [[\u0110\u1ed3ng \u0111\u00f4 la M\u1ef9]] (USD) l\u00e0 \u0111\u1ed3ng ti\u1ec1n \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1eed d\u1ee5ng nhi\u1ec1u nh\u1ea5t trong c\u00e1c giao d\u1ecbch qu\u1ed1c t\u1ebf v\u00e0 l\u00e0 \u0111\u1ed3ng ti\u1ec1n d\u1ef1 tr\u1eef ph\u1ed5 bi\u1ebfn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi, \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea3o \u0111\u1ea3m b\u1eb1ng n\u1ec1n khoa h\u1ecdc c\u00f4ng ngh\u1ec7 ti\u00ean ti\u1ebfn, qu\u00e2n s\u1ef1 v\u01b0\u1ee3t tr\u1ed9i, ni\u1ec1m tin v\u00e0o kh\u1ea3 n\u0103ng tr\u1ea3 n\u1ee3 c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7 M\u1ef9, vai tr\u00f2 trung t\u00e2m c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 trong h\u1ec7 th\u1ed1ng c\u00e1c t\u1ed5 ch\u1ee9c to\u00e0n c\u1ea7u k\u1ec3 t\u1eeb sau chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 2 (WWII) v\u00e0 h\u1ec7 th\u1ed1ng \u0111\u00f4 la d\u1ea7u m\u1ecf (petrodollar system).&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.federalreserve.gov/pf/pdf/pf_4.pdf|ti\u00eau \u0111\u1ec1=The Implementation of Monetary Policy \u2013 The Federal Reserve in the International Sphere|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2010|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2014-04-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20140410074506/http://federalreserve.gov/pf/pdf/pf_4.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.investopedia.com/articles/forex/072915/how-petrodollars-affect-us-dollar.asp|ti\u00eau \u0111\u1ec1=How Petrodollars Affect The U.S. Dollar|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2016|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2022-07-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20220720152809/https://www.investopedia.com/articles/forex/072915/how-petrodollars-affect-us-dollar.asp|url-status=live}}&lt;/ref&gt; M\u1ed9t v\u00e0i qu\u1ed1c gia s\u1eed d\u1ee5ng \u0111\u1ed3ng \u0111\u00f4 la M\u1ef9 l\u00e0 \u0111\u1ed3ng ti\u1ec1n h\u1ee3p ph\u00e1p ch\u00ednh th\u1ee9c, v\u00e0 nhi\u1ec1u qu\u1ed1c gia kh\u00e1c coi n\u00f3 nh\u01b0 \u0111\u1ed3ng ti\u1ec1n th\u1ee9 hai ph\u1ed5 bi\u1ebfn nh\u1ea5t (de facto currency).&lt;ref&gt;Benjamin J. Cohen, ''The Future of Money'', Princeton University Press, 2006, {{ISBN|0-691-11666-0}}; ''cf.'' \"the dollar is the de facto currency in Cambodia\", Charles Agar, ''[[Frommer's]] Vietnam'', 2006, {{ISBN|0-471-79816-9}}, p. 17&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.multpl.com/us-gdp-growth-rate/table/by-year|ti\u00eau \u0111\u1ec1=US GDP Growth Rate by Year|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=US Bureau of Economic Analysis|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2016-12-22|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2018-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20161222084848/http://www.multpl.com/us-gdp-growth-rate/table/by-year|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nh\u1eefng \u0111\u1ed1i t\u00e1c th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i l\u1edbn nh\u1ea5t c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 bao g\u1ed3m [[Trung Qu\u1ed1c]], [[Canada]], [[Mexico]], [[Nh\u1eadt B\u1ea3n]], [[\u0110\u1ee9c]], [[H\u00e0n Qu\u1ed1c]], [[Anh Qu\u1ed1c]], [[Ph\u00e1p]], [[\u1ea4n \u0110\u1ed9]] v\u00e0 [[\u0110\u00e0i Loan]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.census.gov/foreign-trade/statistics/highlights/top/top1612yr.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Top Trading Partners - December 2016|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 8 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2017|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Census Bureau|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2019-10-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20191009043912/https://www.census.gov/foreign-trade/statistics/highlights/top/top1612yr.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u1ec1n kinh t\u1ebf Hoa K\u1ef3 ph\u00e1t tri\u1ec3n nh\u1edd ngu\u1ed3n [[t\u00e0i nguy\u00ean thi\u00ean nhi\u00ean]] d\u1ed3i d\u00e0o, h\u1ec7 th\u1ed1ng c\u01a1 s\u1edf h\u1ea1 t\u1ea7ng ph\u00e1t tri\u1ec3n \u0111\u1ed3ng b\u1ed9 v\u00e0 [[n\u0103ng su\u1ea5t lao \u0111\u1ed9ng]] cao.&lt;ref name=\"Wright, Gavin 2007 p. 185\"&gt;Wright, Gavin, and Jesse Czelusta, \"Resource-Based Growth Past and Present\", in ''Natural Resources: Neither Curse Nor Destiny'', ed. Daniel Lederman and William Maloney (World Bank, 2007), p. 185. {{ISBN|0-8213-6545-2}}.&lt;/ref&gt; Gi\u00e1 tr\u1ecb ngu\u1ed3n t\u00e0i nguy\u00ean thi\u00ean nhi\u00ean \u0111\u1ee9ng cao th\u1ee9 hai th\u1ebf gi\u1edbi, \u01b0\u1edbc \u0111\u1ea1t 45.000 t\u1ef7 \u0111\u00f4 la n\u0103m 2016.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.investopedia.com/articles/markets-economy/090516/10-countries-most-natural-resources.asp|ti\u00eau \u0111\u1ec1=10 Countries With The Most Natural Resources|ng\u00e0y th\u00e1ng=12 September 2016|h\u1ecd 1=Anthony|t\u00ean 1=Craig|website=[[Investopedia]]|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2017-09-16|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2018-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20170916072056/http://www.investopedia.com/articles/markets-economy/090516/10-countries-most-natural-resources.asp|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u00f3 m\u1ee9c thu nh\u1eadp h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh v\u00e0 m\u1ee9c ti\u1ec1n c\u00f4ng trung b\u00ecnh cao nh\u1ea5t trong kh\u1ed1i c\u00e1c qu\u1ed1c gia thu\u1ed9c [[T\u1ed5 ch\u1ee9c H\u1ee3p t\u00e1c v\u00e0 Ph\u00e1t tri\u1ec3n kinh t\u1ebf]] (OECD), v\u00e0 \u0111\u1ee9ng th\u1ee9 4 v\u1ec1 m\u1ee9c thu nh\u1eadp b\u00ecnh qu\u00e2n n\u0103m 2010, gi\u1ea3m 2 b\u1eadc so v\u1edbi m\u1ee9c cao nh\u1ea5t n\u0103m 2007.&lt;ref name=\"Household Income3\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Household Income|url=http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/society-at-a-glance-2014_soc_glance-2014-en|work=Society at a Glance 2014: OECD Social Indicators|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=OECD Publishing|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2014|doi=10.1787/soc_glance-2014-en|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2014|issn=1995-3984|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2016-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20161107022345/http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/society-at-a-glance-2014_soc_glance-2014-en|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=\"autogenerated4\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|ti\u00eau \u0111\u1ec1=OECD Better Life Index|url=http://www.oecdbetterlifeindex.org/#/11111111111|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=OECD|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2012|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2011-05-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20110525194354/http://www.oecdbetterlifeindex.org/#/11111111111|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 c\u0169ng c\u00f3 n\u1ec1n kinh t\u1ebf qu\u1ed1c d\u00e2n l\u1edbn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi (kh\u00f4ng bao g\u1ed3m v\u00f9ng thu\u1ed9c \u0111\u1ecba) k\u1ec3 t\u1eeb nh\u1eefng n\u0103m 1890.&lt;ref name=\"Digital History\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Digital History|author2=Steven Mintz|url=http://www.digitalhistory.uh.edu/database/article_display.cfm?HHID=188|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20040302193732/http://www.digitalhistory.uh.edu/database/article_display.cfm?HHID=188|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2004-03-02|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Digital History|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Digitalhistory.uh.edu|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2012}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong n\u0103m 2016, M\u1ef9 l\u00e0 qu\u1ed1c gia c\u00f3 kim ng\u1ea1ch th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i l\u1edbn nh\u1ea5t, c\u0169ng nh\u01b0 l\u00e0 nh\u00e0 s\u1ea3n xu\u1ea5t h\u00e0ng ho\u00e1 l\u1edbn th\u1ee9 2 to\u00e0n c\u1ea7u, \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o 20% t\u1ed5ng s\u1ea3n l\u01b0\u1ee3ng th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref name=\"Vargo, Frank\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://shopfloor.org/2011/03/u-s-manufacturing-remains-worlds-largest/18756|ti\u00eau \u0111\u1ec1=U.S. Manufacturing Remains World's Largest|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Shopfloor|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2011|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2012|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Vargo, Frank|archive-date = ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120404234310/http://shopfloor.org/2011/03/u-s-manufacturing-remains-worlds-largest/18756}}&lt;/ref&gt; N\u01b0\u1edbc M\u1ef9 kh\u00f4ng ch\u1ec9 c\u00f3 n\u1ec1n kinh t\u1ebf l\u1edbn nh\u1ea5t, m\u00e0 c\u00f2n c\u00f3 s\u1ea3n l\u01b0\u1ee3ng c\u00f4ng nghi\u1ec7p l\u1edbn nh\u1ea5t theo b\u00e1o c\u00e1o Di\u1ec5n \u0111\u00e0n Th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i v\u00e0 Ph\u00e1t tri\u1ec3n (UNCTAD).&lt;ref&gt;[http://unctadstat.unctad.org/wds/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=95 Gross domestic product: GDP by type of expenditure, VA by kind of economic activity, total and shares, annual, 1970-2016] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171020072414/http://unctadstat.unctad.org/wds/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=95 |date=2017-10-20 }}, UNCTAD&lt;/ref&gt; N\u01b0\u1edbc M\u1ef9 kh\u00f4ng ch\u1ec9 c\u00f3 th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng n\u1ed9i \u0111\u1ecba l\u1edbn nh\u1ea5t cho c\u00e1c lo\u1ea1i h\u00e0ng ho\u00e1, m\u00e0 c\u00f2n chi\u1ebfm v\u1ecb tr\u00ed tuy\u1ec7t \u0111\u1ed1i trong th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng d\u1ecbch v\u1ee5. T\u1ed5ng giao d\u1ecbch th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i \u0111\u1ea1t 4,92 ngh\u00ecn t\u1ef7 \u0111\u00f4 la n\u0103m 2016.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.wto.org/english/news_e/pres17_e/pr791_e.htm|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Trade recovery expected in 2017 and 2018, amid policy uncertainty|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=World Trade Organization|ng\u00e0y th\u00e1ng=12 April 2017|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2017-06-22|v\u1ecb tr\u00ed=Geneva, Switzerland|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2017-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20170703010617/https://www.wto.org/english/news_e/pres17_e/pr791_e.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Trong t\u1ed5ng s\u1ed1 500 c\u00f4ng ty l\u1edbn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi, c\u00f3 134 c\u00f4ng ty \u0111\u1eb7t tr\u1ee5 s\u1edf t\u1ea1i Hoa K\u1ef3.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://fortune.com/global500/list/filtered?hqcountry=U.S.|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Global 500 2016|work=Fortune|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2018-03-22|archive-date=2018-09-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20180921142659/http://fortune.com/global500/list/filtered?hqcountry=U.S.|url-status=dead}} Number of companies data taken from the \"Country\" filter.&lt;/ref&gt; N\u0103m 2013, t\u00e1m trong s\u1ed1 m\u01b0\u1eddi c\u00f4ng ty l\u1edbn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi t\u00ednh theo [[v\u1ed1n h\u00f3a th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng]] \u0111\u1ec1u l\u00e0 c\u00e1c c\u00f4ng ty c\u1ee7a M\u1ef9: [[Apple Inc.]], [[ExxonMobil]], [[Berkshire Hathaway]], [[Walmart]], [[General Electric]], [[Microsoft]], [[IBM]] v\u00e0 [[Chevron Corporation]].&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.ft.com/indepth/ft500|title=FT 500 2013|work=ft.com|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2016-09-16|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20160916180056/http://www.ft.com/indepth/ft500|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 c\u00f3 m\u1ed9t trong nh\u1eefng th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng t\u00e0i ch\u00ednh l\u1edbn nh\u1ea5t v\u00e0 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng nh\u1ea5t to\u00e0n c\u1ea7u. [[Th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng ch\u1ee9ng kho\u00e1n New York]] (NYSE) hi\u1ec7n l\u00e0 th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng ch\u1ee9ng kho\u00e1n c\u00f3 m\u1ee9c v\u1ed1n ho\u00e1 l\u1edbn nh\u1ea5t.&lt;ref name=\"sfc.hk2\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.sfc.hk/web/doc/EN/research/stat/a01.pdf|title=Table A \u2013 Market Capitalization of the World's Top Stock Exchanges (As at end of June 2012)|publisher=Securities and Exchange Commission (China)|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2014-06-01|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2019-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20190412041223/http://www.sfc.hk/web/doc/EN/research/stat/a01.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt; C\u00e1c kho\u1ea3n \u0111\u1ea7u t\u01b0 n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i t\u1ea1i M\u1ef9 \u0111\u1ea1t 2,4 ngh\u00ecn t\u1ef7 \u0111\u00f4 la,&lt;ref name=\"CIA \u2013 The World Factbook\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2198rank.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=CIA \u2013 The World Factbook|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Cia.gov|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2012|archive-date = ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071211224222/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2198rank.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; trong khi nh\u1eefng kho\u1ea3n \u0111\u1ea7u t\u01b0 c\u1ee7a M\u1ef9 ra n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i v\u01b0\u1ee3t 3,3 ngh\u00ecn t\u1ef7 \u0111\u00f4 la.&lt;ref name=\"cia.gov\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2199rank.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=CIA \u2013 The World Factbook|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Cia.gov|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2012|archive-date = ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111117173831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2199rank.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; N\u1ec1n kinh t\u1ebf M\u1ef9 lu\u00f4n d\u1eabn \u0111\u1ea7u trong c\u00e1c kho\u1ea3n \u0111\u1ea7u t\u01b0 tr\u1ef1c ti\u1ebfp&lt;ref name=\"ey.com\"&gt;[http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/Global_venture_capital_insights_and_trends_2014/$FILE/EY_Global_VC_insights_and_trends_report_2014.pdf Adapting and evolving - Global venture capital insights and trends 2014] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200804135427/https://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/Global_venture_capital_insights_and_trends_2014/$FILE/EY_Global_VC_insights_and_trends_report_2014.pdf |date=2020-08-04 }}. EY, 2014. Truy c\u1eadp ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2015&lt;/ref&gt; v\u00e0 t\u00e0i tr\u1ee3 cho nghi\u00ean c\u1ee9u v\u00e0 ph\u00e1t tri\u1ec3n. Chi ti\u00eau ti\u00eau d\u00f9ng chi\u1ebfm 71% GDP n\u0103m 2013.&lt;ref name=\"consumerecon\"&gt;[http://research.stlouisfed.org/fred2/graph/?g=hh3 \"Personal consumption expenditures (PCE)/gross domestic product (GDP)\"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160412000150/https://research.stlouisfed.org/fred2/graph/?g=hh3 |date=2016-04-12 }} ''FRED Graph'', Federal Reserve Bank of St. Louis&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 c\u00f3 th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng ti\u00eau d\u00f9ng l\u1edbn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi, v\u1edbi chi ti\u00eau trung b\u00ecnh h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh l\u1edbn g\u1ea5p 5 l\u1ea7n t\u1ea1i Nh\u1eadt B\u1ea3n.&lt;ref name=\"unstats.un.org\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|ti\u00eau \u0111\u1ec1=United Nations Statistics Division \u2013 National Accounts Main Aggregates Database|url=http://unstats.un.org/unsd/snaama/selbasicFast.asp|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2016-02-05|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2018-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20160205025204/http://unstats.un.org/unsd/snaama/selbasicFast.asp|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng lao \u0111\u1ed9ng M\u1ef9 \u0111\u00e3 thu h\u00fat ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 t\u1eeb kh\u1eafp n\u01a1i tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi v\u00e0 t\u1ef7 l\u1ec7 nh\u1eadp c\u01b0 r\u00f2ng t\u1ea1i \u0111\u00e2y lu\u00f4n n\u1eb1m trong m\u1ee9c cao nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref name=\"The World Factbook\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2112rank.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Country comparison:: net migration rate|ng\u00e0y th\u00e1ng=2014|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2014|website=Central Intelligence Agency|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=The World Factbook|archive-date = ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181226005157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2112rank.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 n\u1eb1m trong b\u1ea3ng x\u1ebfp h\u1ea1ng m\u1ed9t trong c\u00e1c qu\u1ed1c gia c\u00f3 n\u1ec1n kinh t\u1ebf c\u1ea1nh tranh v\u00e0 ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng hi\u1ec7u qu\u1ea3 nh\u1ea5t theo c\u00e1c b\u00e1o c\u00e1o c\u1ee7a Ease of Doing Business, B\u00e1o c\u00e1o c\u1ea1nh tranh to\u00e0n c\u1ea7u v\u00e0 c\u00e1c b\u00e1o c\u00e1o kh\u00e1c.&lt;ref name=\"World Economic Forum\"&gt;{{Citation|url=http://www3.weforum.org/docs/GCR2013-14/GCR_Rankings_2013-14.pdf|title=Rankings: Global Competitiveness Report 2013-2014|publisher=World Economic Forum|access-date=ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2014|archive-date=2015-02-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20150217063633/http://www3.weforum.org/docs/GCR2013-14/GCR_Rankings_2013-14.pdf}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u1ec1n kinh t\u1ebf Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 tr\u1ea3i qua \u0111\u1ee3t suy tho\u00e1i theo sau [[Kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng t\u00e0i ch\u00ednh to\u00e0n c\u1ea7u 2007-2008|kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng t\u00e0i ch\u00ednh n\u0103m 2007\u201308]], v\u1edbi s\u1ea3n l\u01b0\u1ee3ng n\u0103m 2013 v\u1eabn d\u01b0\u1edbi m\u1ee9c ti\u1ec1m n\u0103ng theo b\u00e1o c\u00e1o c\u01a1 quan ng\u00e2n s\u00e1ch qu\u1ed1c h\u1ed9i.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.cbpp.org/cms/index.cfm?fa=view&amp;id=3252|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Chart Book: The Legacy of the Great Recession|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Center on Budget and Policy Priorities|ng\u00e0y th\u00e1ng=2013-09-10|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2013-10-20|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2015-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20150408114201/http://www.cbpp.org/cms/index.cfm?fa=view&amp;id=3252|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Tuy nhi\u00ean n\u1ec1n kinh t\u1ebf \u0111\u00e3 b\u1eaft \u0111\u1ea7u h\u1ed3i ph\u1ee5c t\u1eeb n\u1eeda sau n\u0103m 2009, v\u00e0 t\u1edbi th\u00e1ng 10 n\u0103m 2017, t\u1ef7 l\u1ec7 th\u1ea5t nghi\u1ec7p \u0111\u00e3 gi\u1ea3m t\u1eeb m\u1ee9c cao 10% xu\u1ed1ng c\u00f2n 4,1%. V\u00e0o th\u00e1ng 12 n\u0103m 2014, t\u1ef7 l\u1ec7 n\u1ee3 c\u00f4ng \u0111\u00e3 chi\u1ebfm h\u01a1n 100% GDP.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://research.stlouisfed.org/fred2/series/GFDEGDQ188S|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Federal Debt: Total Public Debt as Percent of Gross Domestic Product \u2013 FRED \u2013 St. Louis Fed|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Research.stlouisfed.org|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2015-05-06|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2015-04-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150429152733/http://research.stlouisfed.org/fred2/series/GFDEGDQ188S|url-status=live}}&lt;/ref&gt; T\u1ed5ng t\u00e0i s\u1ea3n c\u00f3 t\u00e0i ch\u00ednh n\u1ed9i \u0111\u1ecba \u0111\u1ea1t t\u1ed5ng 131 ngh\u00ecn t\u1ef7 \u0111\u00f4 la v\u00e0 t\u1ed5ng n\u1ee3 t\u00e0i ch\u00ednh n\u1ed9i \u0111\u1ecba l\u00e0 106 ngh\u00ecn t\u1ef7 \u0111\u00f4 la.&lt;ref name=\"2010-flow-of-funds-total-domestic-balance\"&gt;{{Citation|publisher=Federal Reserve|title=Flow of Funds report|page=L.5, L.125|url=http://www.federalreserve.gov/releases/z1/current/z1.pdf|access-date =ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2010|access-date = ng\u00e0y 22 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2018 |archive-date = ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171101095229/https://www.federalreserve.gov/releases/z1/Current/z1.pdf}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 l\u00e0 m\u1ed9t n\u01b0\u1edbc c\u00f3 n\u1ec1n [[Ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n|kinh t\u1ebf t\u01b0 b\u1ea3n ch\u1ee7 ngh\u0129a]] \u0111i\u1ec3n h\u00ecnh. Hoa K\u1ef3 c\u00f3 ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n th\u01b0\u01a1ng nghi\u1ec7p, ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n hoang d\u00e3, ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n c\u00f4ng nghi\u1ec7p, ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n t\u00e0i ch\u00ednh v\u00e0 c\u1ea3 ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n nh\u00e2n d\u00e2n. [[Ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n]] ph\u00e1t tri\u1ec3n m\u1ea1nh t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 v\u00ec n\u01a1i \u0111\u00e2y h\u1ed9i t\u1ee5 m\u1ecdi \u0111i\u1ec1u ki\u1ec7n thu\u1eadn l\u1ee3i. Ngo\u00e0i ra, ch\u1ebf \u0111\u1ed9 kinh t\u1ebf v\u00e0 v\u0103n h\u00f3a t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 l\u1ea1i g\u1eafn li\u1ec1n v\u1edbi \u0111\u1ea1o \u0111\u1ee9c lu\u1eadn Tin l\u00e0nh. [[Max Weber]] t\u1eebng kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh [[Kh\u00e1ng C\u00e1ch|\u0111\u1ea1o Tin L\u00e0nh]] \u0111\u00e3 s\u1ea3n sinh ra ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n v\u00ec n\u00f3 \u0111o\u1ea1n tuy\u1ec7t v\u1edbi [[x\u00e3 h\u1ed9i]] v\u00e0 [[Gi\u00e1o h\u1ed9i]] th\u1eddi [[Trung C\u1ed5]] v\u1ed1n ch\u1ec9 tr\u1ea7m t\u01b0 nhi\u1ec1u h\u01a1n h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng. \u0110\u00f3 l\u00e0 tr\u00e0o l\u01b0u t\u01b0 t\u01b0\u1edfng c\u1ee7a t\u1ea7ng l\u1edbp trung l\u01b0u coi [[Lao \u0111\u1ed9ng (kinh t\u1ebf h\u1ecdc)|lao \u0111\u1ed9ng]] v\u00e0 [[ti\u1ebft ki\u1ec7m]] l\u00e0 ph\u01b0\u01a1ng ti\u1ec7n ch\u1eafc ch\u1eafn d\u1eabn \u0111\u1ebfn ti\u1ebfn b\u1ed9.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 98-99, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u00ednh theo ph\u1ea7n tr\u0103m [[t\u1ed5ng s\u1ea3n ph\u1ea9m n\u1ed9i \u0111\u1ecba]], n\u1ee3 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 x\u1ebfp th\u1ee9 30 trong s\u1ed1 120 qu\u1ed1c gia m\u00e0 s\u1ed1 li\u1ec7u s\u1eb5n c\u00f3 v\u00e0o n\u0103m 2007.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2186rank.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Rank Order\u2014Public Debt|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=CIA|work=The World Factbook|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070613005546/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2186rank.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;. [[N\u1ee3 ch\u00ednh ph\u1ee7|N\u1ee3 qu\u1ed1c gia]] \u0111\u00e3 t\u0103ng l\u00ean nhanh ch\u00f3ng trong nh\u1eefng th\u1eadp ni\u00ean g\u1ea7n \u0111\u00e2y, v\u00e0o [[28 th\u00e1ng 1]] n\u0103m 2010, t\u1ed5ng n\u1ee3 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 t\u0103ng l\u00ean 14,3 ngh\u00ecn t\u1ef7 \u0111\u00f4 la.&lt;ref&gt;\"[https://www.reuters.com/article/idUSTRE60R5DK20100128?type=politicsNews Senate backs increase in debt limit to $14.3&amp;nbsp;trillion]\". Reuters. ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2010.&lt;/ref&gt; Theo ng\u00e2n s\u00e1ch li\u00ean bang Hoa K\u1ef3 n\u0103m 2010, t\u1ed5ng n\u1ee3 qu\u1ed1c gia s\u1ebd t\u0103ng l\u00ean b\u1eb1ng g\u1ea7n 100% GDP, so v\u1edbi m\u1ee9c x\u1ea5p x\u1ec9 80% n\u0103m 2009.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.gpoaccess.gov/usbudget/fy10/pdf/summary.pdf|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20111010084418/http://www.gpoaccess.gov/usbudget/fy10/pdf/summary.pdf|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2011|ti\u00eau \u0111\u1ec1=2010 Budget-Summary Tables S-13 and S-14|\u0111\u1ecbnh d\u1ea1ng=PDF|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2014}}&lt;/ref&gt;. \u0110\u1ebfn th\u00e1ng 10 n\u0103m 2013, t\u1ed5ng n\u1ee3 b\u1eb1ng 107% GDP.&lt;ref name=\"debtclock\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.usdebtclock.org/|ti\u00eau \u0111\u1ec1=World Debt|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=usdebtclock.org|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2013|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2017-09-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20170911233009/http://www.usdebtclock.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Kho\u1ea3n n\u1ee3 n\u00e0y t\u00ednh theo GDP v\u1eabn th\u1ea5p h\u01a1n s\u1ed1 n\u1ee3 c\u1ee7a Nh\u1eadt B\u1ea3n cung n\u0103m (192%) v\u00e0 t\u01b0\u01a1ng \u0111\u01b0\u01a1ng v\u1edbi m\u1ed9t s\u1ed1 qu\u1ed1c gia T\u00e2y \u00c2u.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.dailyfinance.com/story/is-rising-u-s-debt-inviting-trouble-ask-japan/19469343/|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2010|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Is Rising U.S. Debt Inviting Trouble? Ask Japan|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Daily Finance|t\u00ean 1=Vishesh|h\u1ecd 1=Kumar|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2010-07-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20100710213504/http://www.dailyfinance.com/story/is-rising-u-s-debt-inviting-trouble-ask-japan/19469343/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. \u0110\u1ebfn n\u0103m 2017, t\u1ed5ng n\u1ee3 ch\u1ec9 c\u00f2n chi\u1ebfm 77,4% GDP &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2186.html#us|title=Public debt of United States|publisher=[[CIA World Factbook]]|year=2017|access-date =10 July 2017|archive-date = ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181224004219/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2186.html#us|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;. T\u00ednh \u0111\u1ebfn n\u0103m 2014, Trung Qu\u1ed1c l\u00e0 ch\u1ee7 n\u1ee3 l\u1edbn nh\u1ea5t c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u1edbi vi\u1ec7c n\u1eafm gi\u1eef 1,26 ngh\u00ecn t\u1ef7 \u0111\u00f4 la tr\u00e1i phi\u1ebfu kho b\u1ea1c.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.treasury.gov/ticdata/Publish/mfh.txt|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Major Foreign Holders of Treasury Securities|ng\u00e0y th\u00e1ng=July 2014|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=United States Department of the Treasury|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2014|url-status=dead|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20151017031710/http://www.treasury.gov/ticdata/Publish/mfh.txt|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2015|df=mdy-all}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Th\u00e0nh ph\u1ea7n t\u01b0 nh\u00e2n chi\u1ebfm ph\u1ea7n l\u1edbn n\u1ec1n [[kinh t\u1ebf]]. Trong n\u0103m 2009, ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng kinh t\u1ebf c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang chi\u1ebfm 4,3% GDP, c\u1ee7a ch\u00ednh quy\u1ec1n ti\u1ec3u bang v\u00e0 \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng chi\u1ebfm 9,3%, trong khi khu v\u1ef1c t\u01b0 nh\u00e2n \u0111\u01b0\u1ee3c \u01b0\u1edbc t\u00ednh l\u00e0 86,4% &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://greyhill.com/gdp-by-industry/ |title=GDP by Industry |publisher=Greyhill Advisors |access-date=ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2011 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2018-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180305152650/http://greyhill.com/gdp-by-industry |url-status=live }}&lt;/ref&gt;. N\u1ec1n kinh t\u1ebf Hoa K\u1ef3 l\u00e0 n\u1ec1n kinh t\u1ebf h\u1eadu c\u00f4ng nghi\u1ec7p, v\u1edbi ng\u00e0nh d\u1ecbch v\u1ee5 \u0111\u00f3ng g\u00f3p 67.8% [[t\u1ed5ng s\u1ea3n ph\u1ea9m n\u1ed9i \u0111\u1ecba]] &lt;ref name=Econ&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://usinfo.state.gov/products/pubs/economy-in-brief/page3.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20080312123609/http://usinfo.state.gov/products/pubs/economy-in-brief/page3.html |archive-date=ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2008 |title=USA Economy in Brief |publisher=U.S. Dept. of State, International Information Programs}}&lt;/ref&gt;. Ng\u00e0nh th\u01b0\u01a1ng nghi\u1ec7p d\u1eabn \u0111\u1ea7u trong s\u1ed1 c\u00e1c ng\u00e0nh d\u1ecbch v\u1ee5, t\u00ednh theo t\u1ed5ng doanh thu l\u00e0 bu\u00f4n b\u00e1n s\u1ec9 v\u00e0 l\u1ebb; theo l\u1ee3i t\u1ee9c kh\u1ea5u tr\u1eeb l\u00e0 t\u00e0i ch\u00ednh v\u00e0 b\u1ea3o hi\u1ec3m.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.census.gov/prod/2006pubs/07statab/business.pdf|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Table 726. Number of Returns, Receipts, and Net Income by Type of Business and Industry: 2003|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Census Bureau|work=Statistical Abstract of the United States 2007|ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 10 n\u0103m 2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2007-09-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20070925184351/http://www.census.gov/prod/2006pubs/07statab/business.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt; T\u00ednh \u0111\u1ebfn ng\u00e0y 31 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2019, c\u00f3 t\u1ed5ng c\u1ed9ng 5.177 ng\u00e2n h\u00e0ng th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i v\u00e0 t\u1ed5 ch\u1ee9c t\u00edn d\u1ee5ng t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.fdic.gov/news/press-releases/2020/pr20018.html|title=FDIC-Insured Institutions Reported Net Income of $55.2 Billion in Fourth Quarter 2019|website=www.fdic.gov|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-04-16|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2021-03-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416000251/https://www.fdic.gov/news/press-releases/2020/pr20018.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. Trong s\u1ed1 \u0111\u00f3, 5 ng\u00e2n h\u00e0ng l\u1edbn nh\u1ea5t l\u00e0 [[JPMorgan Chase]], [[Bank of America]], [[Wells Fargo]], [[Citigroup]], v\u00e0 [[Goldman Sachs]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 v\u1eabn l\u00e0 m\u1ed9t [[si\u00eau c\u01b0\u1eddng]] [[c\u00f4ng nghi\u1ec7p]] v\u1edbi c\u00e1c s\u1ea3n ph\u1ea9m [[h\u00f3a h\u1ecdc]] d\u1eabn \u0111\u1ea7u ng\u00e0nh s\u1ea3n xu\u1ea5t.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.census.gov/prod/2006pubs/07statab/manufact.pdf|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Table 971. Gross Domestic Product in Manufacturing in Current and Real (2000) Dollars by Industry: 2000 to 2005 (2004)|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Census Bureau|work=Statistical Abstract of the United States 2007|ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 10 n\u0103m 2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2007-10-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20071030232431/http://www.census.gov/prod/2006pubs/07statab/manufact.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. Hoa K\u1ef3 hi\u1ec7n l\u00e0 nh\u00e0 s\u1ea3n xu\u1ea5t h\u00e0ng ho\u00e1 l\u1edbn th\u1ee9 hai th\u1ebf gi\u1edbi, v\u1edbi t\u1ed5ng s\u1ea3n l\u01b0\u1ee3ng c\u00f4ng nghi\u1ec7p n\u0103m 2013 \u0111\u1ea1t 2,4 ngh\u00ecn t\u1ef7 \u0111\u00f4 la. S\u1ea3n l\u01b0\u1ee3ng n\u00e0y l\u1edbn h\u01a1n \u0110\u1ee9c, Ph\u00e1p, \u1ea4n \u0110\u1ed9 v\u00e0 Brazil c\u1ed9ng l\u1ea1i.&lt;ref name=\"imt\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Manufacturing Output by Country|url=http://news.thomasnet.com/IMT/2013/03/14/china-widens-lead-as-worlds-largest-manufacturer/|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=imt|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2014|archive-date=2013-07-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20130727123309/http://news.thomasnet.com/IMT/2013/03/14/china-widens-lead-as-worlds-largest-manufacturer/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Nh\u1eefng ng\u00e0nh c\u00f4ng nghi\u1ec7p ch\u00ednh bao g\u1ed3m d\u1ea7u m\u1ecf, th\u00e9p, \u00f4 t\u00f4, m\u00e1y m\u00f3c x\u00e2y d\u1ef1ng, h\u00e0ng kh\u00f4ng, m\u00e1y n\u00f4ng nghi\u1ec7p, vi\u1ec5n th\u00f4ng, ho\u00e1 ch\u1ea5t, \u0111i\u1ec7n t\u1eed, ch\u1ebf bi\u1ebfn th\u1ef1c ph\u1ea9m, h\u00e0ng ti\u00eau d\u00f9ng, g\u1ed7, v\u00e0 khai kho\u00e1ng.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 hi\u1ec7n l\u00e0 n\u01b0\u1edbc s\u1ea3n xu\u1ea5t d\u1ea7u m\u1ecf v\u00e0 kh\u00ed \u0111\u1ed1t \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u th\u1ebf gi\u1edbi &lt;ref name=\"lop\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.eia.gov/todayinenergy/detail.php?id=36292|title=United States remains the world's top producer of petroleum and natural gas hydrocarbons|last=|first=|date=|website=EIA|access-date=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2022-08-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220831234437/https://www.eia.gov/todayinenergy/detail.php?id=36292|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. Ng\u00e0nh c\u00f4ng nghi\u1ec7p d\u1ea7u m\u1ecf c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 \u0111\u1ea1t s\u1ea3n l\u01b0\u1ee3ng khai th\u00e1c \u1edf m\u1ee9c cao k\u1ef7 l\u1ee5c 4,46 t\u1ef7 th\u00f9ng d\u1ea7u th\u00f4 v\u00e0o n\u0103m 2019 &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |title=U.S. Crude Oil Production - Historical Chart |url=https://www.macrotrends.net/2562/us-crude-oil-production-historical-chart |website=www.macrotrends.net |archive-url=https://web.archive.org/web/20200422041137/https://www.macrotrends.net/2562/us-crude-oil-production-historical-chart |archive-date = ng\u00e0y 22 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2020 |date=2020 |url-status=live}}&lt;/ref&gt;. M\u1ef9 ch\u00ednh th\u1ee9c v\u01b0\u1ee3t [[\u1ea2 R\u1eadp X\u00ea \u00dat]] \u0111\u1ec3 tr\u1edf th\u00e0nh n\u01b0\u1edbc xu\u1ea5t kh\u1ea9u d\u1ea7u m\u1ecf nhi\u1ec1u nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi v\u00e0o cu\u1ed1i n\u0103m 2019 &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.cnn.com/2019/09/12/investing/us-oil-exports-saudi-arabia/index.html|title=US briefly overtakes Saudi Arabia as the world's top oil exporter|first=Charles Riley, CNN|last=Business|website=CNN|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-03-21|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2021-03-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20210321053815/https://www.cnn.com/2019/09/12/investing/us-oil-exports-saudi-arabia/index.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. Hoa K\u1ef3 c\u00f2n l\u00e0 n\u01b0\u1edbc s\u1ea3n xu\u1ea5t n\u0103ng l\u01b0\u1ee3ng \u0111i\u1ec7n v\u00e0 h\u1ea1t nh\u00e2n s\u1ed1 m\u1ed9t c\u1ee7a th\u1ebf gi\u1edbi c\u0169ng nh\u01b0 kh\u00ed \u0111\u1ed1t thi\u00ean nhi\u00ean h\u00f3a l\u1ecfng, [[nh\u00f4m]], [[l\u01b0u hu\u1ef3nh|sulfur]], [[phosphat]], v\u00e0 [[Mu\u1ed1i (h\u00f3a h\u1ecdc)|mu\u1ed1i]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[N\u00f4ng nghi\u1ec7p]] c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 ch\u1ec9 chi\u1ebfm 1% GDP nh\u01b0ng chi\u1ebfm 60% s\u1ea3n xu\u1ea5t n\u00f4ng nghi\u1ec7p c\u1ee7a th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.fita.org/countries/us.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=United States Information|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Federation of International Trade Associations|ng\u00e0y th\u00e1ng=January 2007|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/67UWeDlf6?url=http://www.fita.org/countries/us.html}}&lt;/ref&gt; V\u1ee5 m\u00f9a h\u00e1i ra ti\u1ec1n d\u1eabn \u0111\u1ea7u c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 l\u00e0 [[c\u1ea7n sa]] m\u1eb7c d\u00f9 lu\u1eadt li\u00ean bang nghi\u00eam c\u1ea5m tr\u1ed3ng v\u00e0 b\u00e1n c\u1ea7n sa.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Gettman, Jon|url=http://www.drugscience.org/Archive/bcr2/MJCropReport_2006.pdf|ng\u00e0y th\u00e1ng=December 2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Marijuana Production in the United States (2006)|work=The Bulletin of Cannabis Reform|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2008-04-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20080428042715/http://www.drugscience.org/Archive/bcr2/MJCropReport_2006.pdf|url-status=dead}} {{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Nitya Venkataraman|url=http://abcnews.go.com/Business/story?id=2735017&amp;page=1|ng\u00e0y th\u00e1ng=[[ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2006]]|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Marijuana Called Top U.S. Cash Crop|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=ABC News|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-04-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20200404082508/https://abcnews.go.com/Business/story?id=2735017&amp;page=1|url-status=live}}&lt;/ref&gt; M\u1eb7c d\u00f9 n\u00f4ng nghi\u1ec7p ch\u1ec9 \u0111\u00f3ng g\u00f3p 1% v\u00e0o s\u1ea3n l\u01b0\u1ee3ng kinh t\u1ebf, Hoa K\u1ef3 v\u1eabn l\u00e0 n\u01b0\u1edbc xu\u1ea5t kh\u1ea9u l\u01b0\u01a1ng th\u1ef1c h\u00e0ng \u0111\u1ea7u th\u1ebf gi\u1edbi. V\u1edbi nh\u1eefng v\u00f9ng \u0111\u1ea5t tr\u1ed3ng tr\u1ecdt \u00f4n \u0111\u1edbi r\u1ed9ng l\u1edbn, nh\u1eefng ti\u1ebfn b\u1ed9 v\u1ec1 k\u1ef9 thu\u1eadt [[Canh t\u00e1c|canh t\u00e1c n\u00f4ng nghi\u1ec7p]], v\u00e0 ch\u00ednh s\u00e1ch tr\u1ee3 gi\u00e1 n\u00f4ng nghi\u1ec7p, Hoa K\u1ef3 ki\u1ec3m so\u00e1t g\u1ea7n m\u1ed9t n\u1eeda l\u01b0\u1ee3ng xu\u1ea5t kh\u1ea9u l\u00faa g\u1ea1o c\u1ee7a th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;\"[http://www.i-sis.org.uk/TFBE.php The Food Bubble Economy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160122234915/http://www.i-sis.org.uk/TFBE.php |date=2016-01-22 }}\". ''The Institute of Science in Society.''&lt;/ref&gt; C\u00e1c s\u1ea3n ph\u1ea9m bao g\u1ed3m [[l\u00faa m\u00ec]], [[ng\u00f4]], c\u00e1c lo\u1ea1i h\u1ea1t kh\u00e1c, [[Qu\u1ea3|hoa qu\u1ea3]], [[rau]], b\u00f4ng, [[th\u1ecbt b\u00f2]], [[th\u1ecbt l\u1ee3n]], [[gia c\u1ea7m]], s\u1ea3n ph\u1ea9m t\u1eeb s\u1eefa, [[l\u00e2m s\u1ea3n]] v\u00e0 [[c\u00e1]]. Hoa K\u1ef3 l\u00e0 nh\u00e0 s\u1ea3n xu\u1ea5t ng\u00f4 v\u00e0 \u0111\u1eadu t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u th\u1ebf gi\u1edbi &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.worldwatch.org/node/5442 |title=Soybean Demand Continues to Drive Production |publisher=Worldwatch Institute |date=ng\u00e0y 6 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2007 |access-date =ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2008 |archive-date=Th\u00e1ng 3 16, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080316060234/http://www.worldwatch.org/node/5442 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; \u0111\u1ed3ng th\u1eddi l\u00e0 qu\u1ed1c gia \u0111i \u0111\u1ea7u trong vi\u1ec7c ph\u00e1t tri\u1ec3n v\u00e0 s\u1ea3n xu\u1ea5t c\u00e1c lo\u1ea1i [[th\u1ef1c ph\u1ea9m bi\u1ebfn \u0111\u1ed5i gen]] &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/39/download/isaaa-brief-39-2008.pdf |title=ISAAA Brief 39-2008: Executive Summary\u2014Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2008 |publisher=International Service for the Acquisition of Agri-Biotech Applications |page=15 |access-date=ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2010 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2018-08-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180818013220/http://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/39/download/isaaa-brief-39-2008.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Wheat harvest.jpg|nh\u1ecf|M\u1ed9t v\u1ee5 thu ho\u1ea1ch l\u00faa m\u00ec \u1edf Idaho|211x211px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">75% c\u00e1c c\u01a1 s\u1edf l\u00e0m \u0103n t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng c\u00f3 l\u1eadp s\u1ed5 l\u01b0\u01a1ng b\u1ed5ng, nh\u01b0ng ch\u00fang ch\u1ec9 chi\u1ebfm m\u1ed9t ph\u1ea7n nh\u1ecf giao d\u1ecbch. C\u00e1c h\u00e3ng c\u00f3 s\u1ed5 l\u01b0\u01a1ng t\u1eeb 500 ho\u1eb7c nhi\u1ec1u h\u01a1n chi\u1ebfm 49,1% t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c c\u00f4ng nh\u00e2n \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u1ea3 l\u01b0\u01a1ng; n\u0103m 2002, chi\u1ebfm 59,1% giao d\u1ecbch.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.census.gov/epcd/www/smallbus.html|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2006|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Statistics about Business Size|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Census Bureau|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2010-05-28</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">archive-url=https://web.archive.org/web/20100528072751/http://www.census.gov/epcd/www/smallbus.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 x\u1ebfp h\u1ea1ng ba trong danh s\u00e1ch ch\u1ec9 s\u1ed1 thu\u1eadn l\u1ee3i l\u00e0m \u0103n c\u1ee7a [[Nh\u00f3m Ng\u00e2n h\u00e0ng Th\u1ebf gi\u1edbi|Ng\u00e2n h\u00e0ng Th\u1ebf gi\u1edbi]].&lt;ref name=\"EDBI\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.doingbusiness.org/ExploreEconomies/?economyid=197|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Doing Business in the United States (2006)|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=World Bank|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2010-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20101007050233/http://www.doingbusiness.org/ExploreEconomies/?economyid=197|url-status=live}}&lt;/ref&gt; So v\u1edbi [[ch\u00e2u \u00c2u]], t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u00e0 thu\u1ebf l\u1ee3i t\u1ee9c thu \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1eeb c\u00e1c [[t\u1eadp \u0111o\u00e0n]] th\u00f4ng th\u01b0\u1eddng cao h\u01a1n trong khi thu\u1ebf ti\u00eau th\u1ee5 v\u00e0 nh\u00e2n l\u1ef1c th\u1ea5p h\u01a1n.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Gumbel, Peter|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,662737-2,00.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Escape from Tax Hell|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2004|work=Time|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100107005616/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,662737-2,00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; [[S\u1edf Giao d\u1ecbch Ch\u1ee9ng kho\u00e1n New York]] v\u00e0 [[NASDAQ]] l\u00e0 hai s\u00e0n giao d\u1ecbch ch\u1ee9ng kho\u00e1n l\u1edbn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi theo gi\u00e1 tr\u1ecb [[\u0111\u00f4 la M\u1ef9|\u0111\u00f4 la]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">X\u00e3 h\u1ed9i M\u1ef9 lu\u00f4n \u0111\u1ec1 cao doanh nh\u00e2n kh\u1edfi nghi\u1ec7p v\u00e0 kinh doanh. [[Doanh nh\u00e2n]] \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ecbnh ngh\u0129a l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi th\u1ef1c hi\u1ec7n nh\u1eefng c\u1ea3i ti\u1ebfn k\u1ef9 thu\u1eadt, t\u1eadp h\u1ee3p t\u00e0i ch\u00ednh c\u00f9ng nh\u1eefng nh\u1ea1y b\u00e9n v\u1ec1 [[kinh doanh]], t\u1ed5ng h\u1ee3p n\u1ed7 l\u1ef1c \u0111\u1ec3 chuy\u1ec3n ho\u00e1 nh\u1eefng \u00fd t\u01b0\u1edfng c\u1ea3i ti\u1ebfn th\u00e0nh h\u00e0ng h\u00f3a d\u1ecbch v\u1ee5 c\u00f3 [[Gi\u00e1 tr\u1ecb (kinh t\u1ebf h\u1ecdc)|gi\u00e1 tr\u1ecb kinh t\u1ebf]]. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y g\u00f3p ph\u1ea7n t\u1ea1o n\u00ean nh\u1eefng [[t\u1ed5 ch\u1ee9c]], [[c\u00f4ng ty]] m\u1edbi ho\u1eb7c m\u1ed9t ph\u1ea7n ho\u1eb7c c\u1ea3i c\u00e1ch, chuy\u1ec3n ho\u00e1 nh\u1eefng t\u1ed5 ch\u1ee9c gi\u00e0 c\u1ed7i \u0111\u1ec3 \u0111\u00f3n nh\u1eadn nh\u1eefng c\u01a1 h\u1ed9i m\u1edbi.&lt;ref name=\"ReferenceB\"&gt;Shane, Scott \"</del>A <del class=\"diffchange diffchange-inline\">General Theory of Entrepreneurship: the Individual-Opportunity Nexus\", Edward Elgar&lt;/ref&gt; [[T\u00e0i s\u1ea3n]] \u0111\u01b0\u1ee3c xem l\u00e0 m\u1ed9t ti\u00eau ch\u00ed \u0111\u1ec3 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 con ng\u01b0\u1eddi. Ng\u01b0\u1eddi ta c\u00f4ng b\u1ed1 thu nh\u1eadp c\u1ee7a m\u00ecnh \u0111\u1ec3 nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 k\u00ednh tr\u1ecdng c\u1ee7a [[x\u00e3 h\u1ed9i]]. Gi\u00e1o h\u1ed9i rao gi\u1ea3ng v\u1ec1 \u0111\u1ed3ng ti\u1ec1n, \u0111\u00e1nh gi\u00e1 ch\u00ednh x\u00e1c quy\u1ec1n l\u1ef1c thuy\u1ebft gi\u00e1o c\u1ee7a \u0111\u1ed3ng ti\u1ec1n. D\u01b0 lu\u1eadn t\u00f4n vinh t\u01b0 b\u1ea3n c\u00f4ng nghi\u1ec7p bao nhi\u00eau th\u00ec c\u0169ng ch\u1ed1i b\u1ecf t\u01b0 b\u1ea3n \u0111\u1ea7u c\u01a1 b\u1ea5y nhi\u00eau. Nh\u00e0 t\u01b0 b\u1ea3n n\u00e0o t\u1ea1o ra c\u1ee7a c\u1ea3i v\u1eadt ch\u1ea5t, c\u00f4ng \u0103n vi\u1ec7c l\u00e0m th\u00ec \u0111\u01b0\u1ee3c k\u00ednh tr\u1ecdng. Nh\u1eefng k\u1ebb l\u00e0m gi\u00e0u b\u1eb1ng nh\u1eefng th\u1ee7 \u0111o\u1ea1n \u00e1m mu\u1ed9i th\u00ec b\u1ecb ph\u1ec9 b\u00e1ng. Khi nh\u00e0 t\u01b0 b\u1ea3n t\u1ef1 ph\u00e1t tri\u1ec3n doanh nghi\u1ec7p c\u1ee7a m\u00ecnh th\u00ec \u0111\u01b0\u1ee3c [[x\u00e3 h\u1ed9i]] ca ng\u1ee3i, khi h\u1ecd xin x\u1ecf c\u1ee7a c\u00f4ng \u0111\u1ec3 l\u00e0m l\u1ee3i cho b\u1ea3n th\u00e2n th\u00ec b\u1ecb ch\u1ec9 tr\u00edch. L\u1ee3i nhu\u1eadn v\u1eabn l\u00e0 \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c ch\u1ee7 y\u1ebfu c\u1ee7a n\u1ec1n v\u0103n minh Hoa K\u1ef3. Lao \u0111\u1ed9ng l\u00e0 y\u1ebfu t\u1ed1 c\u01a1 b\u1ea3n trong cu\u1ed9c s\u1ed1ng \u1edf Hoa K\u1ef3. [[Tr\u1ebb em]], [[sinh vi\u00ean]] \u0111\u1ec1u l\u00e0m vi\u1ec7c r\u1ea5t s\u1edbm v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c khuy\u1ebfn kh\u00edch kinh doanh. Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 kh\u00f4ng th\u00edch [[ch\u1ee7 ngh\u0129a c\u1ed9ng s\u1ea3n]] v\u00e0 d\u1ecb \u1ee9ng v\u1edbi t\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng g\u00ec \u0111\u1ecbnh thay \u0111\u1ed5i [[t\u1ed5 ch\u1ee9c x\u00e3 h\u1ed9i]]. N\u1ec1n t\u1ea3ng v\u0103n minh Hoa K\u1ef3 d\u1ef1a v\u00e0o s\u1ef1 ti\u00eau th\u1ee5, s\u1ea3n xu\u1ea5t, n\u00e2ng cao kh\u00f4ng ng\u1eebng m\u1ee9c s\u1ed1ng cho n\u00ean n\u00f3 kh\u00f4ng ch\u1ea5p nh\u1eadn \u0111i\u1ec1u h\u00f2a, qu\u1ea3n l\u00fd lao \u0111\u1ed9ng, l\u1ee3i nhu\u1eadn, t\u00e0i nguy\u00ean. N\u1ebfu [[ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n]] t\u1ea1i M\u1ef9 c\u00f3 b\u1ecb nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc \u0111i\u1ec1u ch\u1ec9nh th\u00ec c\u0169ng ch\u1ec9 l\u00e0m cho n\u00f3 b\u1edbt hung h\u0103ng nh\u1eb1m b\u1ea3o v\u1ec7 nguy\u00ean t\u1eafc t\u1ef1 do kinh doanh v\u00e0 c\u1ea1nh tranh b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 100-105, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt; Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 xem tr\u1ecdng hi\u1ec7u qu\u1ea3. T\u00ednh hi\u1ec7u qu\u1ea3 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1eafn li\u1ec1n v\u1edbi ch\u1ee7 ngh\u0129a th\u1ef1c d\u1ee5ng c\u1ee7a h\u1ecd. \u00dd th\u1ee9c h\u1ec7 kh\u00f4ng quan tr\u1ecdng v\u00e0 c\u00e1i h\u1eefu hi\u1ec7u \u0111\u01b0\u1ee3c \u01b0a chu\u1ed9ng h\u01a1n c\u00e1i \u0111\u1eb9p v\u00ec hi\u1ec7u qu\u1ea3 s\u1ebd d\u1eabn \u0111\u1ebfn th\u00e0nh c\u00f4ng&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 105-106, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">H\u1ec7 th\u1ed1ng [[thu\u1ebf]] c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 l\u00e0 h\u1ec7 th\u1ed1ng l\u0169y ti\u1ebfn v\u00e0 r\u1ea5t ph\u1ee9c t\u1ea1p, \u0111\u01b0\u1ee3c thu b\u1edfi \u00edt nh\u1ea5t l\u00e0 4 c\u1ea5p ch\u00ednh quy\u1ec1n v\u1edbi nhi\u1ec1u lo\u1ea1i thu\u1ebf kh\u00e1c nhau nh\u01b0 [[Thu\u1ebf thu nh\u1eadp \u1edf Hoa K\u1ef3|thu\u1ebf thu nh\u1eadp]], [[thu\u1ebf t\u00e0i s\u1ea3n]], thu\u1ebf doanh nghi\u1ec7p, [[thu\u1ebf nh\u1eadp kh\u1ea9u]], thu\u1ebf ti\u1ec1n l\u01b0\u01a1ng, thu\u1ebf b\u1ea5t \u0111\u1ed9ng s\u1ea3n,... Ngu\u1ed3n thu t\u1eeb thu\u1ebf chi\u1ebfm 25% t\u1ed5ng GDP c\u1ee7a c\u1ea3 n\u01b0\u1edbc v\u00e0o n\u0103m 2011.&lt;ref&gt;{{Citation | url=http://www.heritage.org/index/country/unitedstates | title=Index of Economic Freedom: United States | publisher=Index of Economic Freedom | access-date=2020-08-27 | archive-date=2012-03-20 | archive-url=https://web.archive.org/web/20120320134206/http://www.heritage.org/index/country/unitedstates }}&lt;/ref&gt; [[Kinh t\u1ebf ng\u1ea7m|Th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng ch\u1ee3 \u0111en]] trong n\u1ec1n kinh t\u1ebf M\u1ef9 r\u1ea5t hi\u1ebfm so v\u1edbi c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c &lt;ref name=\"Trans-Atlantic Comparisons 3-2\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o | url=http://www.spiegel.de/international/europe/0,1518,628389-2,00.html | work=Der Spiegel | title=Is the US Really a Nation of God-Fearing Darwin-Haters? | date=ng\u00e0y 6 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2009 | archive-date=2012-03-02 | access-date=2020-08-27 | archive-url=https://web.archive.org/web/20120302213928/http://www.spiegel.de/international/europe/0,1518,628389-2,00.html | url-status=live }}&lt;/ref&gt;. C\u1ea3 c\u00f4ng d\u00e2n M\u1ef9 kh\u00f4ng c\u01b0 tr\u00fa trong n\u01b0\u1edbc v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 th\u1ebb xanh s\u1ed1ng \u1edf n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i \u0111\u1ec1u b\u1ecb \u0111\u00e1nh thu\u1ebf thu nh\u1eadp c\u1ee7a h\u1ecd b\u1ea5t k\u1ec3 h\u1ecd s\u1ed1ng \u1edf \u0111\u00e2u ho\u1eb7c h\u1ecd ki\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c thu nh\u1eadp \u1edf \u0111\u00e2u, ngo\u00e0i Hoa K\u1ef3 th\u00ec tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi ch\u1ec9 [[Eritrea]] l\u00e0 c\u00f3 ch\u00ednh s\u00e1ch nh\u01b0 v\u1eady.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Total US Federal Debt by President (1940 to 2015).png|nh\u1ecf|N\u1ee3 c\u00f4ng c\u1ee7a M\u1ef9|213x213px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">C\u00f3 kho\u1ea3ng 160,4 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi trong l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng lao \u0111\u1ed9ng Hoa K\u1ef3 v\u00e0o n\u0103m 2017, \u0111\u00e2y l\u00e0 l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng lao \u0111\u1ed9ng l\u1edbn th\u1ee9 t\u01b0 sau [[Trung Qu\u1ed1c]], [[\u1ea4n \u0110\u1ed9]] v\u00e0 [[Li\u00ean minh ch\u00e2u \u00c2u]].&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html|title=''CIA World Factbook''. \"United States.|publisher=|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2007-11-10|archive-date = ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181226055200/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html|url-status=dead</del>}}<del class=\"diffchange diffchange-inline\">&lt;/ref&gt; Ch\u00ednh ph\u1ee7 (li\u00ean bang, ti\u1ec3u bang v\u00e0 \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng) s\u1eed d\u1ee5ng 22 tri\u1ec7u nh\u00e2n c\u00f4ng v\u00e0o n\u0103m 2010.&lt;ref name=\"Mcfeatters\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o | url=http://napavalleyregister.com/news/opinion/editorial/article_43f9e712-b96a-11df-9e2d-001cc4c002e0.html | newspaper=Napa Valley Register | title=Saluting 154 million in workforce on Labor Day | first=Dale | last=McFeatters | date=ng\u00e0y 6 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2010 | archive-date=2019-11-06 | access-date=2020-08-27 | archive-url=https://web.archive.org/web/20191106171648/https://napavalleyregister.com/news/opinion/editorial/article_43f9e712-b96a-11df-9e2d-001cc4c002e0.html | url-status=live }}&lt;/ref&gt; 85% ng\u01b0\u1eddi lao \u0111\u1ed9ng M\u1ef9 l\u00e0m vi\u1ec7c trong khu v\u1ef1c t\u01b0 nh\u00e2n. M\u1ed9t s\u1ed1 [[doanh nghi\u1ec7p]] v\u00e0 nh\u00e0 tuy\u1ec3n d\u1ee5ng l\u1edbn nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi hi\u1ec7n nay l\u00e0 c\u00e1c c\u00f4ng ty c\u1ee7a M\u1ef9. Trong s\u1ed1 \u0111\u00f3 c\u00f3 [[Walmart]], v\u1eeba l\u00e0 doanh nghi\u1ec7p l\u1edbn nh\u1ea5t v\u1eeba l\u00e0 nh\u00e0 tuy\u1ec3n d\u1ee5ng khu v\u1ef1c t\u01b0 nh\u00e2n l\u1edbn nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o | url=https://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2010/full_list/ | publisher=CNN | title=Global 500 2010: Global 500 1\u2013100 | archive-date=2019-10-05 | access-date=2020-08-27 | archive-url=https://web.archive.org/web/20191005012317/https://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2010/full_list/ | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20090318030352/http://walmartstores.com/download/2230.pdf Walmart Corporate and Financial Facts].&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Kho\u1ea3ng 12% c\u00f4ng nh\u00e2n M\u1ef9 l\u00e0 th\u00e0nh vi\u00ean c\u1ee7a [[c\u00f4ng \u0111o\u00e0n]], th\u1ea5p h\u01a1n so v\u1edbi m\u1ee9c 30% t\u1ea1i [[T\u00e2y \u00c2u]].&lt;ref&gt;</del>{{<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Fuller, Thomas|url=http://www.iht.com/articles/2005/06/14/news/europe.php|ti\u00eau \u0111\u1ec1=In the East, Many EU Work Rules Don't Apply|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2005</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">work=International Herald Tribune|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20050616015106/http://www.iht.com/articles/2005/06/14/news/europe.php|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2005-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; C\u00e1c nghi\u1ec7p \u0111o\u00e0n kh\u00f4ng theo m\u1ed9t [[\u00fd th\u1ee9c h\u1ec7]] c\u1ed1 \u0111\u1ecbnh n\u00e0o. H\u1ecd ch\u1ec9 c\u1ea7n \u0111\u1ea1t y\u00eau s\u00e1ch c\u1ee7a m\u00ecnh \u1edf c\u1ea5p \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng. Th\u01b0\u1eddng th\u00ec nghi\u1ec7p \u0111o\u00e0n th\u00e2n [[\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7 (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng D\u00e2n ch\u1ee7]] h\u01a1n nh\u01b0ng n\u1ebfu c\u1ea7n h\u1ecd quay sang \u1ee7ng h\u1ed9 [[\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a (Hoa K\u1ef3)|\u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a]]. Nghi\u1ec7p \u0111o\u00e0n th\u01b0\u1eddng c\u00f3 m\u1ed1i li\u00ean h\u1ec7 v\u1edbi [[mafia]] v\u00e0 kh\u00f4ng ng\u1ea1i d\u00f9ng c\u00e1c th\u1ee7 \u0111o\u1ea1n \u0111\u00e1ng ng\u1edd. L\u00e3nh t\u1ee5 nghi\u1ec7p \u0111o\u00e0n l\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi chuy\u00ean nghi\u1ec7p, \u0111\u00f4i khi l\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi k\u00e9m \u0111\u1ea1o \u0111\u1ee9c ho\u1eb7c th\u1eadm ch\u00ed l\u00e0 nh\u1eefng t\u00ean t\u1ed9i ph\u1ea1m.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 107, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;. Kh\u00f4ng nh\u01b0 c\u00e1c nh\u00f3m lao \u0111\u1ed9ng \u1edf m\u1ed9t s\u1ed1 n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c, c\u00e1c nghi\u1ec7p \u0111o\u00e0n Hoa K\u1ef3 t\u00ecm c\u00e1ch ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng ngay trong h\u1ec7 th\u1ed1ng doanh nghi\u1ec7p t\u1ef1 do \u0111ang t\u1ed3n t\u1ea1i \u2013 m\u1ed9t chi\u1ebfn l\u01b0\u1ee3c l\u00e0m th\u1ea5t v\u1ecdng c\u00e1c nh\u00e0 x\u00e3 h\u1ed9i ch\u1ee7 ngh\u0129a. Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng tr\u1ea3i qua [[Phong ki\u1ebfn|ch\u1ebf \u0111\u1ed9 phong ki\u1ebfn]], v\u00e0 ch\u1ec9 c\u00f3 r\u1ea5t \u00edt ng\u01b0\u1eddi lao \u0111\u1ed9ng cho r\u1eb1ng h\u1ecd b\u1ecb l\u00f4i cu\u1ed1n v\u00e0o m\u1ed9t cu\u1ed9c [[\u0111\u1ea5u tranh giai c\u1ea5p]]. Thay v\u00e0o \u0111\u00f3, ph\u1ea7n l\u1edbn ng\u01b0\u1eddi lao \u0111\u1ed9ng ch\u1ec9 \u0111\u01a1n gi\u1ea3n nh\u1eadn th\u1ee9c r\u1eb1ng h\u1ecd \u0111ang \u0111\u00f2i c\u00e1c quy\u1ec1n b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng \u0111\u1ec3 ti\u1ebfn b\u1ed9 nh\u01b0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c. M\u1ed9t y\u1ebfu t\u1ed1 kh\u00e1c l\u00e0m gi\u1ea3m \u0111\u1ed1i kh\u00e1ng giai c\u1ea5p l\u00e0 vi\u1ec7c c\u00f4ng nh\u00e2n M\u1ef9, \u00edt nh\u1ea5t l\u00e0 c\u00f4ng nh\u00e2n nam da tr\u1eafng, \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f3 quy\u1ec1n b\u1ea7u c\u1eed s\u1edbm h\u01a1n c\u00f4ng nh\u00e2n \u1edf c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 \u0111\u1ee9ng h\u1ea1ng nh\u1ea5t v\u1ec1 d\u1ec5 m\u01b0\u1edbn v\u00e0 sa th\u1ea3i c\u00f4ng nh\u00e2n theo [[Nh\u00f3m Ng\u00e2n h\u00e0ng Th\u1ebf gi\u1edbi|Ng\u00e2n h\u00e0ng Th\u1ebf gi\u1edbi]].&lt;ref name=\"EDBI\"/&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u00f3 chi\u1ec1u h\u01b0\u1edbng l\u00e0m vi\u1ec7c nhi\u1ec1u gi\u1edd h\u01a1n m\u1ed7i n\u0103m so v\u1edbi c\u00f4ng nh\u00e2n t\u1ea1i c\u00e1c [[N\u01b0\u1edbc c\u00f4ng nghi\u1ec7p|qu\u1ed1c gia ph\u00e1t tri\u1ec3n]] kh\u00e1c, d\u00f9ng ng\u00e0y ngh\u1ec9 ph\u00e9p \u00edt h\u01a1n v\u00e0 ng\u1eafn h\u01a1n. Gi\u1eefa n\u0103m 1973 v\u00e0 2003, c\u00f4ng vi\u1ec7c m\u1ed9t n\u0103m cho m\u1ed7i ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 trung b\u00ecnh t\u0103ng 199 gi\u1edd.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.usnews.com/usnews/opinion/articles/031110/10dobbs.htm|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Dobbs, Lou|ti\u00eau \u0111\u1ec1=The Perils of Productivity|work=U.S. News &amp; World Report|ng\u00e0y th\u00e1ng=[[ng\u00e0y </del>2 <del class=\"diffchange diffchange-inline\">th\u00e1ng 11 n\u0103m 2003]]|ng\u00e0y truy c\u1eadp</del>=<del class=\"diffchange diffchange-inline\">ng\u00e0y 30 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2011-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20110411111232/http://www.usnews.com/usnews/opinion/articles/031110/10dobbs.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt; K\u1ebft qu\u1ea3 m\u1ed9t ph\u1ea7n, Hoa K\u1ef3 v\u1eabn l\u00e0 n\u01b0\u1edbc c\u00f3 hi\u1ec7u su\u1ea5t lao \u0111\u1ed9ng cao nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi. Tuy nhi\u00ean, Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng c\u00f2n d\u1eabn \u0111\u1ea7u hi\u1ec7u su\u1ea5t s\u1ea3n xu\u1ea5t t\u00ednh tr\u00ean m\u1ed7i gi\u1edd nh\u01b0 \u0111\u00e3 t\u1eebng nh\u01b0 v\u1eady gi\u1eefa [[th\u1eadp ni\u00ean 1950]] v\u00e0 [[th\u1eadp ni\u00ean 1990]]; c\u00f4ng nh\u00e2n t\u1ea1i [[Na Uy]], [[Ph\u00e1p]], [[B\u1ec9]], v\u00e0 [[Luxembourg]] hi\u1ec7n nay l\u00e0 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc c\u00f3 hi\u1ec7u su\u1ea5t s\u1ea3n xu\u1ea5t tr\u00ean gi\u1edd lao \u0111\u1ed9ng cao h\u01a1n.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.ilo.org/public/english/employment/strat/kilm/trends.htm|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Highlights of Current Labour Market trends|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=International Labour Organization|work=Key Indicators of the Labour Market Programme|ng\u00e0y th\u00e1ng=[[ng\u00e0y 9 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2005]]|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2007-08-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20070815231804/http://www.ilo.org/public/english/employment/strat/kilm/trends.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== L\u1ee3i t\u1ee9c, ph\u00e1t tri\u1ec3n con ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 giai c\u1ea5p x\u00e3 h\u1ed9i ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Chi\u1ebfm 4,24% d\u00e2n s\u1ed1 to\u00e0n c\u1ea7u th\u1ebf nh\u01b0ng M\u1ef9 chi\u1ebfm t\u1edbi 29,4% t\u1ed5ng t\u00e0i s\u1ea3n th\u1ebf gi\u1edbi, \u0111\u00e2y l\u00e0 t\u1ef7 l\u1ec7 l\u1edbn nh\u1ea5t trong s\u1ed1 c\u00e1c qu\u1ed1c gia &lt;ref name=\"urlPopulation Clock\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|date=ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2020|title=Population Clock|url=https://www.census.gov/popclock/|access-date=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2020|website=U.S. and World Population Clock|publisher=U.S. Department of Commerce|quote=The United States population on ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2020 was: 329,686,270|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2015-11-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117025617/http://www.census.gov/popclock/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|date=October 2018|title=Global Wealth Report|url=https://www.credit-suisse.com/corporate/en/research/research-institute/global-wealth-report.html|access-date=ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2019|website=Credit Suisse|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2018-10-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20181028211652/https://www.credit-suisse.com/corporate/en/research/research-institute/global-wealth-report.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. M\u1ef9 c\u0169ng l\u00e0 qu\u00ea h\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a nhi\u1ec1u [[t\u1ec9 ph\u00fa]] v\u00e0 [[tri\u1ec7u ph\u00fa]] nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi. V\u00e0o n\u0103m 2019, c\u1ea3 ba c\u00e1 nh\u00e2n gi\u00e0u nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi ([[Jeff Bezos]], [[Bill Gates]] v\u00e0 [[Warren Buffett]]) \u0111\u1ec1u l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9.&lt;ref name=\"Forbes2019\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.forbes.com/billionaires/#698401a8251c|title=Billionaires 2019|date=5 March 2019|publisher=Forbes|access-date=13 March 2019|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2019-01-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20190104180124/https://www.forbes.com/billionaires/list/3/#698401a8251c|url-status=live}}&lt;/ref&gt; V\u00e0o th\u00e1ng 3 n\u0103m 2013, M\u1ef9 x\u1ebfp s\u1ed1 1 th\u1ebf gi\u1edbi v\u1ec1 Ch\u1ec9 s\u1ed1 An ninh L\u01b0\u01a1ng th\u1ef1c To\u00e0n c\u1ea7u &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |title=Global Food Security Index |url=http://foodsecurityindex.eiu.com/Country/Details#United%20States |publisher=The Economist Intelligence Unit |location=London |access-date =ng\u00e0y 8 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2013 |date=ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2013 |archive-date = ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120712235613/http://foodsecurityindex.eiu.com/Country/Details#United%20States |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;. N\u0103m 2017, Hoa K\u1ef3 x\u1ebfp th\u1ee9 13 trong s\u1ed1 189 qu\u1ed1c gia v\u1ec1 [[Ch\u1ec9 s\u1ed1 Ph\u00e1t tri\u1ec3n Con ng\u01b0\u1eddi]] (HDI) &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |title=Human Development Index (HDI) {{!}} Human Development Reports |url=http://hdr.undp.org/en/content/human-development-index-hdi |website=UNHDP |access-date=ng\u00e0y 27 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2018 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2017-01-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170128091411/http://hdr.undp.org/en/content/human-development-index-hdi |url-status=live }}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong n\u0103m 2014, 14,8% d\u00e2n s\u1ed1 M\u1ef9 s\u1ed1ng trong ngh\u00e8o kh\u00f3.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o|work=US Census|date=2015|title=About Poverty|url=https://www.census.gov/hhes/www/poverty/about/overview/|access-date =Feb 15, 2016|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160227033106/http://www.census.gov/hhes/www/poverty/about/overview/|archive-date=ng\u00e0y 27 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2016|df=mdy-all|archive-date = ng\u00e0y 27 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160227033106/http://www.census.gov/hhes/www/poverty/about/overview/}}&lt;/ref&gt; B\u00e1o c\u00e1o c\u1ee7a [[Feeding America]] ch\u1ec9 ra trong n\u0103m 2014 c\u00f3 49 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 l\u00e2m v\u00e0o t\u00ecnh tr\u1ea1ng kh\u00f4ng b\u1ea3o \u0111\u1ea3m v\u1ec1 \u0111\u1ee7 th\u1ef1c ph\u1ea9m.&lt;ref&gt;Marisol Bello (ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2014). [https://www.usatoday.com/story/news/nation/2014/04/16/hunger-crisis-recession/7559713/ Hunger is a 'silent crisis' in the USA] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180622092315/https://www.usatoday.com/story/news/nation/2014/04/16/hunger-crisis-recession/7559713/ |date=2018-06-22 }}. ''[[USA Today]].'' Retrieved ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2014.&lt;/ref&gt; Trong th\u00e1ng 6 n\u0103m 2016, t\u1ed5 ch\u1ee9c IMF \u0111\u00e3 c\u1ea3nh b\u00e1o Hoa K\u1ef3 r\u1eb1ng t\u1ef7 l\u1ec7 ngh\u00e8o kh\u00f3 t\u0103ng cao c\u1ea7n \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1ea3i quy\u1ebft kh\u1ea9n c\u1ea5p.&lt;ref&gt;[http://www.bbc.com/news/business-36599316 IMF warns the US over high poverty]. BBC, 22 June 2016.&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 c\u00f3 m\u1ed9t m\u1ea1ng l\u01b0\u1edbi an sinh x\u00e3 h\u1ed9i th\u1ea5p nh\u1ea5t trong c\u00e1c qu\u1ed1c gia ph\u00e1t tri\u1ec3n.&lt;ref name=\"Sme\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch t\u1ea1p ch\u00ed|last1=Smeeding|first1=T.M.|year=2005|title=Public Policy: Economic Inequality and Poverty: The United States in Comparative Perspective|journal=Social Science Quarterly|volume=86|pages=955\u2013983|doi=10.1111/j.0038-4941.2005.00331.x}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch t\u1ea1p ch\u00ed|last1=Kenworthy|first1=L.|year=1999|title=Do Social-Welfare Policies Reduce Poverty? </del>A <del class=\"diffchange diffchange-inline\">Cross-National Assessment|url=https://archive.org/details/sim_social-forces_1999-03_77_3/page/1119|journal=Social Forces|volume=77|issue=3|pages=1119\u20131139|doi=10.1093/sf/77.3.1119}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch t\u1ea1p ch\u00ed|authors=Bradley, D.; E. Huber; S. Moller|author4=F. Nielsen|author5=J. D. Stephens|name-list-style=amp|year=2003|title=Determinants of Relative Poverty in Advanced Capitalist Democracies|url=https://archive.org/details/sim_american-sociological-review_2003-02_68_1/page/22|journal=American Sociological Review|volume=68|issue=1|pages=22\u201351|doi=10.2307/3088901|jstor=3088901}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Kevin Drum (ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2013). [http://www.motherjones.com/kevin-drum/2013/09/we-can-reduce-poverty-if-we-want-we-just-have-want We Can Reduce Poverty If We Want To. We Just Have To Want To.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180623005024/https://www.motherjones.com/kevin-drum/2013/09/we-can-reduce-poverty-if-we-want-we-just-have-want/|date=2018-06-23}} ''[[Mother Jones (magazine)|Mother Jones]].'' Retrieved ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2013.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Gould, Elise and Wething, Hilary (ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2012). [http://www.epi.org/publication/ib339-us-poverty-higher-safety-net-weaker/ \"U.S. poverty rates higher, safety net weaker than in peer countries.\"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191116174640/https://www.epi.org/publication/ib339-us-poverty-higher-safety-net-weaker/|date=2019-11-16}} ''[[Economic Policy Institute]].'' Retrieved ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2013.&lt;/ref&gt;. Tuy v\u1eady m\u1ee9c s\u1ed1ng c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi ngh\u00e8o t\u1ea1i M\u1ef9 l\u1ea1i thu\u1ed9c h\u00e0ng cao nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi. Theo kh\u1ea3o s\u00e1t th\u00ec 80% h\u1ed9 ngh\u00e8o t\u1ea1i M\u1ef9 s\u1edf h\u1eefu m\u00e1y l\u1ea1nh, 92% h\u1ed9 ngh\u00e8o c\u00f3 l\u00f2 vi s\u00f3ng, g\u1ea7n 3/4 c\u00f3 \u00f4 t\u00f4 ho\u1eb7c xe t\u1ea3i v\u00e0 31% c\u00f3 hai \u00f4 t\u00f4 ho\u1eb7c xe t\u1ea3i tr\u1edf l\u00ean. Trung b\u00ecnh m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi ngh\u00e8o t\u1ea1i M\u1ef9 c\u00f3 nhi\u1ec1u kh\u00f4ng gian s\u1ed1ng h\u01a1n nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng ngh\u00e8o \u0111i\u1ec3n h\u00ecnh \u1edf Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n, Ph\u00e1p ho\u1eb7c Anh &lt;ref name=\"heritage.org\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.heritage.org/poverty-and-inequality/report/understanding-poverty-the-united-states-surprising-facts-about|title=Understanding Poverty in the United States: Surprising Facts About America's Poor|first=Rachel</del>|<del class=\"diffchange diffchange-inline\">last=Sheffield|website=The Heritage Foundation|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-12-04|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204233545/https://www.heritage.org/poverty-and-inequality/report/understanding-poverty-the-united-states-surprising-facts-about|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. Robert Rector, nghi\u00ean c\u1ee9u vi\u00ean Cao c\u1ea5p t\u1ea1i Ph\u00f2ng Nghi\u00ean c\u1ee9u Ch\u00ednh s\u00e1ch N\u1ed9i \u0111\u1ecba cho r\u1eb1ng t\u00ecnh tr\u1ea1ng ngh\u00e8o \u0111\u00f3i t\u1ea1i M\u1ef9 \u0111\u00e3 b\u1ecb th\u1ed5i ph\u1ed3ng qu\u00e1 m\u1ee9c b\u1edfi truy\u1ec1n th\u00f4ng v\u00e0 gi\u1edbi ch\u00ednh tr\u1ecb gia &lt;ref name=\"heritage.org\"/&gt;. Theo \u00f4ng th\u00ec \"Chi\u1ebfn l\u01b0\u1ee3c c\u1ee7a gi\u1edbi truy\u1ec1n th\u00f4ng l\u00e0 l\u1ea5y </del>3 <del class=\"diffchange diffchange-inline\">ph\u1ea7n tr\u0103m ho\u1eb7c 4 ph\u1ea7n tr\u0103m s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi ngh\u00e8o k\u00e9m may m\u1eafn nh\u1ea5t v\u00e0 mi\u00eau t\u1ea3 t\u00ecnh tr\u1ea1ng c\u1ee7a h\u1ecd nh\u01b0 l\u00e0 \u0111\u1ea1i di\u1ec7n cho h\u1ea7u h\u1ebft nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi ngh\u00e8o t\u1ea1i M\u1ef9\" &lt;ref name=\"Our Nation's Poor Live Like Kings\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.theatlantic.com/national/archive/2011/09/our-nations-poor-live-kings/338003/|title=Our Nation's Poor Live Like Kings|first=John|last=Hudson|date=13 Th\u00e1ng ch\u00edn 2011|website=The Atlantic|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-01-01|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20210101233428/https://www.theatlantic.com/national/archive/2011/09/our-nations-poor-live-kings/338003/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. Mike Brownfield tr\u00edch d\u1eabn d\u1eef li\u1ec7u c\u1ee7a B\u1ed9 N\u00f4ng nghi\u1ec7p Hoa K\u1ef3 n\u0103m 2009 cho th\u1ea5y 96% c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 ngh\u00e8o t\u1ea1i M\u1ef9 n\u00f3i r\u1eb1ng con c\u00e1i c\u1ee7a h\u1ecd kh\u00f4ng bao gi\u1edd \u0111\u00f3i v\u00e0o b\u1ea5t c\u1ee9 th\u1eddi \u0111i\u1ec3m n\u00e0o trong n\u0103m, 83% c\u00e1c h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh ngh\u00e8o cho bi\u1ebft h\u1ecd c\u00f3 \u0111\u1ee7 th\u1ee9c \u0103n \u0111\u1ec3 \u0103n &lt;ref name=\"Our Nation's Poor Live Like Kings\"/&gt;. Theo Tim Worstall, nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u c\u1ee7a h\u1ecdc vi\u1ec7n Adam Smith th\u00ec nh\u1eefng c\u00e1 nh\u00e2n c\u00f3 thu nh\u1eadp th\u1ea5p t\u1ea1i M\u1ef9 v\u1eabn c\u00f3 thu nh\u1eadp cao h\u01a1n kho\u1ea3ng 70% d\u00e2n s\u1ed1 th\u1ebf gi\u1edbi&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.forbes.com/sites/timworstall/2013/06/01/astonishing-numbers-americas-poor-still-live-better-than-most-of-the-rest-of-humanity/|title=Astonishing Numbers: America's Poor Still Live Better Than Most Of The Rest Of Humanity|first=Tim|last=Worstall|website=Forbes|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-09-11|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-09-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20200911083725/https://www.forbes.com/sites/timworstall/2013/06/01/astonishing-numbers-americas-poor-still-live-better-than-most-of-the-rest-of-humanity/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">D\u00e2n s\u1ed1 n\u1eb1m trong m\u1ee9c c\u1ef1c ngh\u00e8o kh\u00f3 \u0111\u00e3 gia t\u0103ng trong kho\u1ea3ng th\u1eddi gian t\u1eeb n\u0103m 2000 \u0111\u1ebfn 2009.&lt;ref name=\"Concentrated Poverty\"&gt;Kneebone, Elizabeth; Nadeau, Carey; Berube, Alan (ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2011). [http://www.brookings.edu/research/papers/2011/11/03-poverty-kneebone-nadeau-berube \"The Re-Emergence of Concentrated Poverty: Metropolitan Trends in the 2000s\"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160414184157/http://www.brookings.edu/research/papers/2011/11/03-poverty-kneebone-nadeau-berube |date=2016-04-14 }}. ''[[Brookings Institution]].'' Retrieved ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2013.&lt;/ref&gt; Ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n thu\u1ed9c di\u1ec7n n\u00e0y th\u01b0\u1eddng kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ebfp c\u1eadn v\u1edbi gi\u00e1o d\u1ee5c ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng cao; t\u1ef7 l\u1ec7 ph\u1ea1m t\u1ed9i cao h\u01a1n, t\u1ef7 l\u1ec7 cao h\u01a1n v\u1ec1 nh\u1eefng t\u1ed5n th\u01b0\u01a1ng th\u1ec3 ch\u1ea5t v\u00e0 t\u00e2m l\u00fd, thi\u1ebfu ti\u1ebfp c\u1eadn t\u1edbi t\u00edn d\u1ee5ng v\u00e0 t\u00edch lu\u1ef9 c\u1ee7a c\u1ea3i; ch\u1ecbu gi\u00e1 h\u00e0ng ho\u00e1 d\u1ecbch v\u1ee5 cao, v\u00e0 kh\u00f3 ti\u1ebfp c\u1eadn nh\u1eefng c\u01a1 h\u1ed9i ngh\u1ec1 nghi\u1ec7p h\u01a1n.&lt;ref name=\"Concentrated Poverty\" /&gt;. Trong n\u0103m 2017, ti\u1ec3u bang c\u00f3 t\u1ef7 l\u1ec7 h\u1ed9 ngh\u00e8o th\u1ea5p nh\u1ea5t l\u00e0 bang [[New Hampshire]] (7,3%), v\u00e0 khu v\u1ef1c c\u00f3 t\u1ef7 l\u1ec7 ngh\u00e8o cao nh\u1ea5t l\u00e0 [[Samoa thu\u1ed9c M\u1ef9]] (65%) &lt;ref&gt;[https://www.forbes.com/places/nh/ Forbes.com. ''Places: New Hampshire.''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121216202820/https://www.forbes.com/places/nh/ |date=2012-12-16 }} Retrieved ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2018.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.census.gov/quickfacts/NH Census.gov. ''Quick Facts: New Hampshire.''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191116061817/https://www.census.gov/quickfacts/NH |date=2019-11-16 }} Retrieved ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2018.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.pireport.org/articles/2017/03/02/american-samoa-governor-says-small-economies-cannot-afford-any-reduction |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2022-04-11 |t\u1ef1a \u0111\u1ec1=Pireport.org. ''American Samoa Governor Says Small Economies 'Cannot Afford Any Reduction In Medicaid'.'' Fili Sagapolutele. ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2017. Truy c\u1eadp ng\u00e0y 8 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2018. |archive-date = ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210224155300/http://www.pireport.org/articles/2017/03/02/american-samoa-governor-says-small-economies-cannot-afford-any-reduction |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;. Trong s\u1ed1 c\u00e1c bang, t\u1ef7 l\u1ec7 h\u1ed9 ngh\u00e8o cao nh\u1ea5t l\u00e0 \u1edf bang [[Mississippi]] (21,9%) &lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://247wallst.com/special-report/2017/02/01/happiest-and-most-miserable-states/10/ |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2022-04-07 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2018-08-12 |ti\u00eau \u0111\u1ec1=247wallst.com. ''America's Happiest (And Most Miserable) States.'' Samuel Stebbins, Michael B. Sauter, Evan Comen and Thomas C. Frohlich. ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2017. Truy c\u1eadp ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2018. |archive-url=https://web.archive.org/web/20220407094211/https://247wallst.com/special-report/2017/02/01/happiest-and-most-miserable-states/10/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 l\u00e0 qu\u1ed1c gia c\u00f3 m\u1ee9c thu nh\u1eadp b\u00ecnh qu\u00e2n h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh cao nh\u1ea5t trong s\u1ed1 c\u00e1c qu\u1ed1c gia [[T\u1ed5 ch\u1ee9c H\u1ee3p t\u00e1c v\u00e0 Ph\u00e1t tri\u1ec3n Kinh t\u1ebf|OECD]], v\u00e0 n\u0103m 2010 l\u00e0 n\u01b0\u1edbc c\u00f3 m\u1ee9c thu nh\u1eadp b\u00ecnh qu\u00e2n h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh ([[median household incom]])) cao th\u1ee9 4, xu\u1ed1ng 2 b\u1eadc so v\u1edbi [[2007]].&lt;ref name=\"Household Income3\"/&gt;&lt;ref name=\"autogenerated4\"/&gt; Theo m\u1ed9t nghi\u00ean c\u1ee9u \u0111\u1ed9c l\u1eadp, m\u1ee9c thu nh\u1eadp c\u1ee7a t\u1ea7ng l\u1edbp trung l\u01b0u t\u1ea1i M\u1ef9 \u0111\u00e3 gi\u1ea3m xu\u1ed1ng m\u1ee9c ngang b\u1eb1ng v\u1edbi m\u1ee9c t\u1ea1i Canada n\u0103m 2010, v\u00e0 xu\u1ed1ng m\u1ee9c th\u1ea5p h\u01a1n v\u00e0o 2014, trong khi m\u1ed9t v\u00e0i qu\u1ed1c gia ph\u00e1t tri\u1ec3n kh\u00e1c \u0111\u00e3 thu h\u1eb9p kho\u1ea3ng c\u00e1ch n\u00e0y trong nh\u1eefng n\u0103m g\u1ea7n \u0111\u00e2y.&lt;ref&gt;David Leonhardt and Kevin Quealy (ng\u00e0y 22 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2014). [https://www.nytimes.com/2014/04/23/upshot/the-american-middle-class-is-no-longer-the-worlds-richest.html?_r=0 The American Middle Class Is No Longer the World's Richest] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200118062624/https://www.nytimes.com/2014/04/23/upshot/the-american-middle-class-is-no-longer-the-worlds-richest.html?_r=0 |date=2020-01-18 }}. ''[[The New York Times]].'' Retrieved ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2014.&lt;/ref&gt; Theo c\u1ee5c \u0111i\u1ec1u tra d\u00e2n s\u1ed1, m\u1ee9c thu nh\u1eadp h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh \u0111i\u1ec1u ch\u1ec9nh theo l\u1ea1m ph\u00e1t \u0111\u00e3 \u0111\u1ea1t m\u1ee9c cao nh\u1ea5t t\u1eeb tr\u01b0\u1edbc \u0111\u1ebfn nay l\u00e0 59.039 \u0111\u00f4 la n\u0103m 2016. M\u1ee9c \u0111\u1ed9 b\u1ea5t b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng v\u1ec1 thu nh\u1eadp c\u0169ng \u1edf m\u1ee9c cao k\u1ef7 l\u1ee5c, v\u1edbi top m\u1ed9t ph\u1ea7n n\u0103m (20%) ng\u01b0\u1eddi gi\u00e0u nh\u1ea5t ki\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01a1n 50% t\u1ed5ng to\u00e0n b\u1ed9 thu nh\u1eadp.&lt;ref name=\"bloomberg.com3\"&gt;[https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-09-12/u-s-household-incomes-rose-to-record-in-2016-as-poverty-fell U.S. Household Incomes Rose to Record in 2016 as Poverty Fell] {{Webarchive|url</del>=<del class=\"diffchange diffchange-inline\">https://web.archive.org/web/20180616205536/https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-09-12/u-s-household-incomes-rose-to-record-in-2016-as-poverty-fell |date=2018-06-16 }}, Sho Chandra</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">and Jordan Yadoo, Bloomberg&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o|last=Long|first=Heather|date=ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2017|title=U.S. middle-class incomes reached highest-ever level in 2016, Census Bureau says|url=https://www.washingtonpost.com/business/economy/us-middle-class-incomes-reached-highest-ever-level-in-2016-census-bureau-says/2017/09/12/7226905e-97de-11e7-b569-3360011663b4_story.html|work=The Washington Post|location=|access-date=|archive-date=2020-03-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20200310020048/https://www.washingtonpost.com/business/economy/us-middle-class-incomes-reached-highest-ever-level-in-2016-census-bureau-says/2017/09/12/7226905e-97de-11e7-b569-3360011663b4_story.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Theo b\u00e1o c\u00e1o c\u1ee7a [[C\u1ee5c D\u1ef1 tr\u1eef Li\u00ean bang (Hoa K\u1ef3)|C\u1ee5c D\u1ef1 tr\u1eef Li\u00ean bang M\u1ef9]] (Federal Reserve) th\u00e1ng 9 n\u0103m 2017, b\u1ea5t b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng v\u1ec1 t\u00e0i s\u1ea3n c\u0169ng \u1edf m\u1ee9c cao k\u1ef7 l\u1ee5c; top 1% s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi gi\u00e0u nh\u1ea5t ki\u1ec3m so\u00e1t 38,6% c\u1ee7a c\u1ea3i c\u1ee7a to\u00e0n qu\u1ed1c gia n\u0103m 2016.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o|last=Egan|first=Matt|date=ng\u00e0y 27 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2017|title=Record inequality: The top 1% controls 38.6% of America's wealth|url=http://money.cnn.com/2017/09/27/news/economy/inequality-record-top-1-percent-wealth/index.html|work=[[CNNMoney]]|location=|access-date=ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2017|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531145415/https://money.cnn.com/2017/09/27/news/economy/inequality-record-top-1-percent-wealth/index.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; H\u00e3ng t\u01b0 v\u1ea5n [[Boston Consulting Group]] \u0111\u00e3 ch\u1ec9 ra trong b\u00e1o c\u00e1o th\u00e1ng 6 n\u0103m 2017 r\u1eb1ng 1% s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi gi\u00e0u nh\u1ea5t n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 s\u1ebd ki\u1ec3m so\u00e1t 70% t\u1ed5ng t\u00e0i s\u1ea3n to\u00e0n qu\u1ed1c gia v\u00e0o n\u0103m 2021.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o|last=Steverman|first=Ben|date=ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2017|title=The U.S. Is Where the Rich Are the Richest|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-06-16/the-u-s-is-where-the-rich-are-the-richest|work=Bloomberg|location=|access-date=ng\u00e0y 22 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2017|archive-date=2017-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20171023011230/https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-06-16/the-u-s-is-where-the-rich-are-the-richest|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Bar chart|float=right|title=T\u00e0i s\u1ea3n r\u00f2ng t\u1ea1i M\u1ef9, 2006\u20132015|table_width=20|bar_width=20 &lt;!-- must be an unformatted number --&gt;|data_max=87,250&lt;!-- Upper bound on the values in the data fields --&gt;|label_type=N\u0103m|data_type={{center|Gi\u00e1 tr\u1ecb t\u00e0i s\u1ea3n (t\u1ef7 [[USD]])}}|label1=2006|data1=66,095|label2=2007|data2=66,577|label3=2008|data3=56,214|label4=2009|data4=58,094|label5=2010|data5=62,316|label6=2011|data6=63,545|label7=2012|data7=69,598|label8=2013|data8=79,383|label9=2014|data9=84,201|label10=2015|data10=87,250|caption=}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Nh\u00f3m 1% ng\u01b0\u1eddi thu nh\u1eadp cao nh\u1ea5t \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o vi\u1ec7c t\u1ea1o ra 52% t\u1ed5ng thu nh\u1eadp t\u1eeb n\u0103m 2009 \u0111\u1ebfn 2015, trong \u0111\u00f3 thu nh\u1eadp \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ecbnh ngh\u0129a l\u00e0 thu nh\u1eadp t\u1eeb th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng kh\u00f4ng bao g\u1ed3m nh\u1eefng kho\u1ea3n t\u00e1i ph\u00e2n ph\u1ed1i t\u1eeb ch\u00ednh ph\u1ee7,&lt;ref&gt;[[Emmanuel Saez|Saez, Emmanuel]] (ng\u00e0y 30 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2016). [http://elsa.berkeley.edu/~saez/saez-UStopincomes-2015.pdf \"Striking it Richer: The Evolution of Top Incomes in the United States\"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170915204551/http://elsa.berkeley.edu/~saez/saez-UStopincomes-2015.pdf|date=2017-09-15}}. ''[[University of California, Berkeley]].'' Retrieved ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2017.&lt;/ref&gt; v\u00e0 t\u1ef7 tr\u1ecdng thu nh\u1eadp c\u1ee7a h\u1ecd tr\u00ean t\u1ed5ng thu nh\u1eadp \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u0103ng l\u00ean g\u1ea5p \u0111\u00f4i t\u1eeb 9% n\u0103m 1976 l\u00ean 20% n\u0103m 2011.&lt;ref name=\"PikettySaez\"&gt;Alvaredo, Facundo; [[Anthony B. Atkinson|Atkinson, Anthony B.]]; [[Thomas Piketty|Piketty, Thomas]]; [[Emmanuel Saez|Saez, Emmanuel]] (2013). [http://pubs.aeaweb.org/doi/pdfplus/10.1257/jep.27.3.3 \"The Top 1 Percent in International and Historical Perspective\"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170402233021/http://pubs.aeaweb.org/doi/pdfplus/10.1257/jep.27.3.3|date=2017-04-02}}. ''Journal of Economic Perspectives.'' Retrieved ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2013.&lt;/ref&gt; Theo b\u00e1o c\u00e1o n\u0103m 2014 c\u1ee7a OECD, 80% t\u0103ng tr\u01b0\u1eddng c\u1ee7a t\u1ed5ng thu nh\u1eadp (t\u1eeb th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng) tr\u01b0\u1edbc thu\u1ebf thu\u1ed9c v\u1ec1 nh\u00f3m 10% cao nh\u1ea5t t\u1eeb n\u0103m 1957 \u0111\u1ebfn 2007.&lt;ref&gt;[http://www.oecd.org/els/soc/OECD2014-FocusOnTopIncomes.pdf Focus on Top Incomes and Taxation in OECD Countries: Was the crisis </del>a <del class=\"diffchange diffchange-inline\">game changer?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140609141415/http://topincomes.parisschoolofeconomics.eu/ |date=2014-06-09 }} ''[[OECD]],'' May 2014. Truy c\u1eadp ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2014.&lt;/ref&gt; Nh\u00f3m 10% gi\u00e0u c\u00f3 nh\u1ea5t s\u1edf h\u1eefu 80% t\u1ed5ng t\u00e0i s\u1ea3n t\u00e0i ch\u00ednh.&lt;ref name=\"hurst34\"&gt;{{Citation|last=Hurst|first=Charles E.|title=Social Inequality: Forms, Causes, and Consequences|year=2007|publisher=Pearson Education, Inc.|isbn=978-0-205-69829-5|page=34}}&lt;/ref&gt; B\u1ea5t b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng v\u1ec1 t\u00e0i s\u1ea3n t\u1ea1i M\u1ef9 hi\u1ec7n l\u1edbn h\u01a1n h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c qu\u1ed1c gia ph\u00e1t tri\u1ec3n kh\u00e1c.&lt;ref name=\"Weissmann\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o|last=Weissmann|first=Jordan|title=Yes, U.S. Wealth Inequality Is Terrible by Global Standards|url=https://www.theatlantic.com/business/archive/2013/03/yes-us-wealth-inequality-is-terrible-by-global-standards/273908/|access-date=ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2013|newspaper=The Atlantic|date=ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2013|archive-date=2013-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20130317062749/http://www.theatlantic.com/business/archive/2013/03/yes-us-wealth-inequality-is-terrible-by-global-standards/273908/|url-status=live</del>}}<del class=\"diffchange diffchange-inline\">&lt;/ref&gt; Th\u1eeba k\u1ebf t\u00e0i s\u1ea3n c\u00f3 th\u1ec3 l\u00fd gi\u1ea3i t\u1ea1i sao nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 tr\u1edf n\u00ean gi\u00e0u c\u00f3 v\u00ec c\u00f3 m\u1ed9t b\u01b0\u1edbc kh\u1edfi \u0111\u1ea7u thu\u1eadn l\u1ee3i \u0111\u00e1ng k\u1ec3 (substantial head start).&lt;ref name=\"Salon-20140324\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|h\u1ecd 1=Bruenig|t\u00ean 1=Matt|ti\u00eau \u0111\u1ec1=You call this a meritocracy? How rich inheritance is poisoning the American economy|url=http://www.salon.com/2014/03/24/death_of_meritocracy_how_inheritance_is_poisoning_the_american_economy/|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2014|work=[[Salon (website)|Salon]]|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2014|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2014-03-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20140324235537/http://www.salon.com/2014/03/24/death_of_meritocracy_how_inheritance_is_poisoning_the_american_economy/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=\"ECO-20140318\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o|author=Staff|title=Inequality \u2013 Inherited wealth|url=https://www.economist.com/blogs/buttonwood/2014/03/inequality|date=ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2014|work=[[The Economist]]|access-date=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2014|archive-date=2014-08-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826120159/http://www.economist.com/blogs/buttonwood/2014/03/inequality|url-status=live}}&lt;/ref&gt; V\u00e0o th\u00e1ng 9 n\u0103m 2012, theo nghi\u00ean c\u1ee9u c\u1ee7a Vi\u1ec7n ch\u00ednh s\u00e1ch, h\u01a1n 60% trong t\u1ed5ng s\u1ed1 400 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 trong danh s\u00e1ch gi\u00e0u nh\u1ea5t c\u1ee7a Forbes \u0111\u00e3 l\u1edbn l\u00ean trong nh\u1eefng \u0111\u1eb7c quy\u1ec1n v\u00e0 kh\u1edfi \u0111\u1ea7u thu\u1eadn l\u1ee3i nh\u01b0 v\u1eady.&lt;ref name=\"OW-20120924\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|h\u1ecd 1=Pizzigati|t\u00ean 1=Sam|ti\u00eau \u0111\u1ec1=The 'Self-Made' Hallucination of America's Rich|url=http://inequality.org/selfmade-myth-hallucinating-rich/|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2012|work=[[Institute for Policy Studies]]|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2014|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2017-05-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20170517222307/http://inequality.org/selfmade-myth-hallucinating-rich/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1ed9t s\u1ed1 nh\u1eefng [[nh\u00e0 kinh t\u1ebf h\u1ecdc]] v\u00e0 ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng \u0111\u00e3 th\u1ec3 hi\u1ec7n nh\u1eefng nghi ng\u1ea1i v\u1ec1 v\u1ea5n \u0111\u1ec1 b\u1ea5t b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng trong thu nh\u1eadp, g\u1ecdi n\u00f3 l\u00e0 'lo ng\u1ea1i s\u00e2u s\u1eafc',&lt;ref name=\"Noah1\"&gt;[http://www.tnr.com/blog/timothy-noah/99651/white-house-heres-why-you-have-care-about-inequality White House: Here's Why You Have To Care About Inequality] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120116214739/http://www.tnr.com/blog/timothy-noah/99651/white-house-heres-why-you-have-care-about-inequality |date=2012-01-16 }} Timothy Noah | tnr.com| ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2012&lt;/ref&gt; s\u1ef1 b\u1ea5t c\u00f4ng,&lt;ref name=\"Richer\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o|last=Krugman|first=Paul|title=For Richer|url=https://www.nytimes.com/2002/10/20/magazine/20INEQUALITY.html?pagewanted=all|newspaper=The New York Times|date=ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2002|archive-date=2016-07-23|access-date=2018-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20160723023942/http://www.nytimes.com/2002/10/20/magazine/20INEQUALITY.html?pagewanted=all|url-status=live}}&lt;/ref&gt; m\u1ed9t m\u1ed1i hi\u1ec3m ho\u1ea1 cho \u1ed5n \u0111\u1ecbnh n\u1ec1n d\u00e2n ch\u1ee7 v\u00e0 x\u00e3 h\u1ed9i,&lt;ref name=\"Oligarchy\"&gt;[https://www.nytimes.com/2011/11/04/opinion/oligarchy-american-style.html?_r=1&amp;partner=rssnyt&amp;emc=rss Oligarchy, American Style] </del>{{<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200809010811/https://www.nytimes.com/2011/11/04/opinion/oligarchy-american-style.html?_r=1&amp;partner=rssnyt&amp;emc=rss |date=2020-08-09 }} By PAUL KRUGMAN. ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2011&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Gilens &amp; Page (2014) [http://www.princeton.edu/~mgilens/Gilens%20homepage%20materials/Gilens%20and%20Page/Gilens%20and%20Page%202014-Testing%20Theories%203-7-14.pdf Testing Theories of American Politics: Elites, Interest Groups, and Average Citizens] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140910202256/http://www.princeton.edu/~mgilens/Gilens%20homepage%20materials/Gilens%20and%20Page/Gilens%20and%20Page%202014-Testing%20Theories%203-7-14.pdf |date=2014-09-10 }}, ''Perspectives on Politics,'' [[Princeton University]]. Truy c\u1eadp ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2014.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Thomas Piketty|Piketty, Thomas]] (2014). ''[[Capital in the Twenty-First Century]].'' [[Belknap Press]]. {{ISBN|067443000X}} p. 514:*\"the risk of a drift towards oligarchy is real and gives little reason for optimism about where the United States is headed.\"&lt;/ref&gt; ho\u1eb7c m\u1ed9t d\u1ea5u hi\u1ec7u c\u1ee7a s\u1ef1 y\u1ebfu \u0111i c\u1ee7a qu\u1ed1c gia.&lt;ref name=\"Packer\"&gt;\"The Broken Contract\", By George Packer, ''[[Foreign Affairs]]'', November/December 2011&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong khi c\u00e1c giai c\u1ea5p x\u00e3 h\u1ed9i M\u1ef9 thi\u1ebfu ranh gi\u1edbi \u0111\u1ecbnh ngh\u0129a r\u00f5 r\u00e0ng, c\u00e1c nh\u00e0 [[x\u00e3 h\u1ed9i h\u1ecdc]] \u0111\u00e3 cho r\u1eb1ng giai c\u1ea5p x\u00e3 h\u1ed9i l\u00e0 m\u1ed9t bi\u1ebfn s\u1ed1 x\u00e3 h\u1ed9i quan tr\u1ecdng. Ngh\u1ec1 nghi\u1ec7p, h\u1ea5p th\u1ee5 gi\u00e1o d\u1ee5c, v\u00e0 l\u1ee3i t\u1ee9c \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00f9ng nh\u01b0 nh\u1eefng ch\u1ec9 s\u1ed1 ch\u00ednh n\u00f3i \u0111\u1ebfn t\u00ecnh tr\u1ea1ng [[kinh t\u1ebf x\u00e3 h\u1ed9i]].&lt;ref name=\"Society in Focus\"&gt;Thompson, William, and Joseph Hickey (2005). ''Society in Focus''. Boston: Pearson. ISBN 020541365X.&lt;/ref&gt; [[Dennis Gilbert]] c\u1ee7a [[Cao \u0111\u1eb3ng Hamilton]] \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a ra m\u1ed9t h\u1ec7 th\u1ed1ng, \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng nh\u00e0 x\u00e3 h\u1ed9i h\u1ecdc kh\u00e1c \u00e1p d\u1ee5ng,&lt;ref name=\"BW\"&gt;Williams, Brian, Stacey C. Sawyer, and Carl M. Wahlstrom (2005). ''Marriages, Families and Intimate Relationships''. Boston: Pearson. ISBN 0205366740.&lt;/ref&gt; theo \u0111\u00f3 x\u00e3 h\u1ed9i M\u1ef9 c\u00f3 th\u1ec3 chia l\u00e0m s\u00e1u giai c\u1ea5p x\u00e3 h\u1ed9i: m\u1ed9t giai c\u1ea5p th\u01b0\u1ee3ng l\u01b0u hay \u0111\u1ea1i t\u01b0 b\u1ea3n g\u1ed3m nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi gi\u00e0u c\u00f3 v\u00e0 quy\u1ec1n l\u1ef1c (1%), m\u1ed9t giai c\u1ea5p th\u01b0\u1ee3ng trung l\u01b0u g\u1ed3m c\u00e1c nh\u00e0 nghi\u1ec7p v\u1ee5 c\u00f3 gi\u00e1o d\u1ee5c cao (15%), m\u1ed9t giai c\u1ea5p trung l\u01b0u g\u1ed3m nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi b\u00e1n nghi\u1ec7p v\u1ee5 v\u00e0 c\u00e1c th\u1ee3 l\u00e0nh ngh\u1ec1 (33%), m\u1ed9t giai c\u1ea5p lao \u0111\u1ed9ng g\u1ed3m nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi lao \u0111\u1ed9ng ch\u00e2n tay v\u00e0 th\u01b0 k\u00fd (33%), v\u00e0 hai giai c\u1ea5p th\u1ea5p h\u01a1n - lao \u0111\u1ed9ng ngh\u00e8o (13%) v\u00e0 h\u1ea1 c\u1ea5p ph\u1ea7n l\u1edbn l\u00e0 th\u1ea5t nghi\u1ec7p (12%). 1% tr\u00ean \u0111\u1ea7u danh s\u00e1ch gi\u1eef 33,4% t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc, bao g\u1ed3m ph\u00e2n n\u1eeda t\u1ed5ng gi\u00e1 tr\u1ecb c\u1ed5 phi\u1ebfu giao d\u1ecbch c\u00f4ng khai.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Kennickell, Arthur B.|url=http://www.federalreserve.gov/pubs/oss/oss2/papers/concentration.2004.5.pdf|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Table11a: Amounts (Billions of 2004 Dollars) and Shares of Net Worth and Components Distributed by Net Worth Groups, 2004|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Federal Reserve Board|work=Currents and Undercurrents: Changes in the Distribution of Wealth, 1989\u20132004|ng\u00e0y th\u00e1ng=[[ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2006]]|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2023-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20230522235807/https://www.federalreserve.gov/pubs/oss/oss2/papers/concentration.2004.5.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u00f3 thu nh\u1eadp cao nh\u01b0ng m\u1ee9c thu\u1ebf cao, chi ph\u00ed cho cu\u1ed9c s\u1ed1ng cao v\u00e0 c\u00f3 nhi\u1ec1u nhu c\u1ea7u c\u1ea7n \u0111\u00e1p \u1ee9ng n\u00ean kh\u1ea3 n\u0103ng ti\u1ebfp ki\u1ec7m c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 kh\u00f4ng cao. Theo m\u1ed9t kh\u1ea3o s\u00e1t v\u00e0o n\u0103m 2017, ch\u1ec9 c\u00f3 25% ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecfi c\u00f3 s\u1ed1 ti\u1ec1n ti\u1ebft ki\u1ec7m t\u1eeb 10.000 USD tr\u1edf l\u00ean trong khi c\u00f3 \u0111\u1ebfn 39% kh\u00f4ng c\u00f3 ti\u1ebft ki\u1ec7m, 36% ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u00f2n l\u1ea1i c\u00f3 ti\u1ebft ki\u1ec7m d\u01b0\u1edbi 10.000 USD&lt;ref&gt;[https://www.cnbc.com/2017/09/13/how-much-americans-at-have-in-their-savings-accounts.html Here's how much money Americans have in their savings accounts] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180514141442/https://www.cnbc.com/2017/09/13/how-much-americans-at-have-in-their-savings-accounts.html |date=2018-05-14 }}, Kathleen Elkins, CNBC, 13 Sept 2017&lt;/ref&gt;. Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 t\u1eeb 55-64 tu\u1ed5i ch\u1ec9 c\u00f3 trung b\u00ecnh 120.000 USD ti\u1ec1n ti\u1ebft ki\u1ec7m h\u01b0u tr\u00ed m\u1ed7i ng\u01b0\u1eddi trong khi \u0111\u00f3 nhi\u1ec1u chuy\u00ean gia khuy\u1ebfn ngh\u1ecb c\u1ea7n 1 tri\u1ec7u USD cho tu\u1ed5i gi\u00e0. M\u1ed9t nghi\u00ean c\u1ee9u cho th\u1ea5y 66% ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 tin r\u1eb1ng h\u1ecd s\u1ebd kh\u00f4ng c\u00f3 \u0111\u1ee7 ti\u1ec1n ti\u1ebft ki\u1ec7m \u0111\u1ec3 s\u1ed1ng cho t\u1edbi l\u00fac qua \u0111\u1eddi.&lt;ref&gt;[http://cafef.vn/67-nguoi-my-ve-huu-lo-khong-du-tien-sinh-song-den-luc-chet-201805151419027.chn 67% ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 v\u1ec1 h\u01b0u lo kh\u00f4ng \u0111\u1ee7 ti\u1ec1n sinh s\u1ed1ng \u0111\u1ebfn l\u00fac ch\u1ebft] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180519142441/http://cafef.vn/67-nguoi-my-ve-huu-lo-khong-du-tien-sinh-song-den-luc-chet-201805151419027.chn |date=2018-05-19 }}, cafef, 15-05-2018&lt;/ref&gt;. Ng\u01b0\u1ee3c l\u1ea1i, theo m\u1ed9t b\u00e1o c\u00e1o v\u00e0o n\u0103m 2018 cho th\u1ea5y, c\u1ee9 6 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 v\u1ec1 h\u01b0u t\u1ea1i M\u1ef9 th\u00ec l\u1ea1i c\u00f3 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi l\u00e0 tri\u1ec7u ph\u00fa.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=https://unitedincome.com/documents/papers/UnitedIncomeStateOfRetirees.pdf |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2018-10-22 |t\u1ef1a \u0111\u1ec1=The State of Retirees How Longer Lives Have Changed Retirement |archive-date=2019-02-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190202094604/https://unitedincome.com/documents/papers/UnitedIncomeStateOfRetirees.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Khoa h\u1ecdc v\u00e0 k\u1ef9 thu\u1eadt ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Buzz salutes the U.S. Flag.jpg|nh\u1ecf|Phi h\u00e0nh gia [[Buzz Aldrin]] trong [[Apollo 11|cu\u1ed9c \u0111\u1ed5 b\u1ed9 \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi tr\u00ean M\u1eb7t Tr\u0103ng]] n\u0103m 1969|200x200px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 tr\u1edf th\u00e0nh nh\u00e0 ti\u00ean phong trong nh\u1eefng c\u1ea3i ti\u1ebfn k\u1ef9 thu\u1eadt k\u1ec3 t\u1eeb cu\u1ed1i [[th\u1ebf k\u1ef7 19]] v\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u khoa h\u1ecdc t\u1eeb gi\u1eefa [[th\u1ebf k\u1ef7 20]]. Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 v\u00e0 \u0111ang d\u1eabn \u0111\u1ea7u trong nhi\u1ec1u ng\u00e0nh k\u1ef9 thu\u1eadt v\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u khoa h\u1ecdc t\u1eeb cu\u1ed1i th\u1ebf k\u1ef7 XIX, l\u00e0 mi\u1ec1n \u0111\u1ea5t h\u1ea5p d\u1eabn c\u00e1c [[nh\u00e0 khoa h\u1ecdc]] n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i nh\u01b0 [[Albert Einstein]], [[Niels Bohr]], [[Victor Weisskopf]], [[Otto Stern]]. Ph\u1ea7n l\u1edbn qu\u1ef9 nghi\u00ean c\u1ee9u v\u00e0 ph\u00e1t tri\u1ec3n v\u1edbi kho\u1ea3ng 64% \u0111\u1ebfn t\u1eeb ph\u00eda t\u01b0 nh\u00e2n.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/compendia/statab/tables/07s0778.xls | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Research and Development (R&amp;D) Expenditures by Source and Objective: 1970 to 2004 | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 }}{{dead link|date=November 2010}}&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 d\u1eabn \u0111\u1ea7u th\u1ebf gi\u1edbi trong c\u00e1c t\u00e0i li\u1ec7u nghi\u00ean c\u1ee9u khoa h\u1ecdc v\u00e0 y\u1ebfu t\u1ed1 t\u00e1c \u0111\u1ed9ng.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://education.guardian.co.uk/higher/research/story/0,,1736095,00.html | t\u00e1c gi\u1ea3 1 = MacLeod, Donald | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Britain Second in World Research Rankings | ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2006 | work = Guardian | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2006 | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef = 2007-10-18 | archive-url = https://web.archive.org/web/20071018002603/http://education.guardian.co.uk/higher/research/story/0,,1736095,00.html | url-status = live }}&lt;/ref&gt; N\u0103m 1876, [[Alexander Graham Bell]] \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f4ng nh\u1eadn b\u1eb1ng s\u00e1ng ch\u1ebf \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a M\u1ef9 v\u1ec1 [[\u0111i\u1ec7n tho\u1ea1i]]. [[Thomas Edison]] \u0111\u00e3 ph\u00e1t tri\u1ec3n m\u00e1y h\u00e1t, b\u00f3ng \u0111\u00e8n \u0111i\u1ec7n s\u00e1ng duy tr\u00ec l\u00e2u \u0111\u1ea7u ti\u00ean, v\u00e0 chi\u1ebfc m\u00e1y chi\u1ebfu phim th\u00f4ng d\u1ee5ng \u0111\u1ea7u ti\u00ean. [[Nikola Tesla]] ti\u00ean phong trong \u0111\u1ed9ng c\u01a1 c\u1ea3m \u1ee9ng v\u00e0 b\u1ed9 truy\u1ec1n t\u1ea7n s\u1ed1 cao s\u1eed d\u1ee5ng \u1edf \u0111\u00e0i thu thanh. Trong \u0111\u1ea7u [[th\u1ebf k\u1ef7 20]], c\u00f4ng ty ch\u1ebf t\u1ea1o \u00f4 t\u00f4 c\u1ee7a [[Ransom E. Olds]] v\u00e0 [[Henry Ford]] \u0111\u00e3 nh\u00e2n r\u1ed9ng v\u00e0 ph\u1ed5 bi\u1ebfn d\u00e2y chuy\u1ec1n l\u1eafp r\u00e1p xe. Anh em nh\u00e0 [[Wright brothers|Wright]] n\u0103m 1903 \u0111\u00e3 ch\u1ebf t\u1ea1o th\u00e0nh c\u00f4ng chi\u1ebfc m\u00e1y bay \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Benedetti, Fran\u00e7ois|url=http://www.fai.org/news_archives/fai/000295.asp|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20070912065254/http://www.fai.org/news_archives/fai/000295.asp|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2007|ti\u00eau \u0111\u1ec1=100 Years Ago, the Dream of Icarus Became Reality|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=F\u00e9d\u00e9ration A\u00e9ronautique Internationale (FAI)|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2003|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong [[Chi\u1ebfn tranh th\u1ebf gi\u1edbi th\u1ee9 hai]], Hoa K\u1ef3 ph\u00e1t tri\u1ec3n [[V\u0169 kh\u00ed h\u1ea1t nh\u00e2n|v\u0169 kh\u00ed nguy\u00ean t\u1eed]], m\u1edf \u0111\u1ea7u th\u1eddi \u0111\u1ea1i nguy\u00ean t\u1eed. [[Ch\u1ea1y \u0111ua v\u00e0o kh\u00f4ng gian|Cu\u1ed9c \u0111ua v\u0169 tr\u1ee5]] \u0111\u00e3 t\u1ea1o ra nh\u1eefng b\u01b0\u1edbc ti\u1ebfn nhanh trong l\u00e3nh v\u1ef1c ph\u00e1t tri\u1ec3n [[t\u00ean l\u1eeda|h\u1ecfa ti\u1ec5n]], khoa h\u1ecdc v\u1eadt ch\u1ea5t, m\u00e1y [[m\u00e1y t\u00ednh|vi t\u00ednh]], v\u00e0 nhi\u1ec1u l\u0129nh v\u1ef1c kh\u00e1c. Hoa K\u1ef3 l\u00e0 n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ea7u ti\u00ean ph\u00e1t tri\u1ec3n [[ARPANET]], ti\u1ec1n th\u00e2n c\u1ee7a [[Internet]] ng\u00e0y nay. [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] h\u01b0\u1edfng \u0111\u01b0\u1ee3c c\u1ea5p b\u1ef1c cao c\u1eadn k\u1ec1 v\u1edbi c\u00e1c h\u00e0ng h\u00f3a ti\u00eau d\u00f9ng k\u1ef9 thu\u1eadt.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.nationmaster.com/graph/med_tel_percap-media-televisions-per-capita | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Media Statistics &gt; Televisions (per capita) by Country | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = NationMaster | ng\u00e0y th\u00e1ng = th\u00e1ng 12 n\u0103m 2003 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = 2007-11-11 | archive-date = ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2007 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070317112936/https://www.nationmaster.com/graph/med_tel_percap-media-televisions-per-capita | url-status = dead }} {{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.nationmaster.com/graph/med_per_com_percap-media-personal-computers-per-capita | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Media Statistics &gt; Personal Computers (per capita) by Country | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = NationMaster | ng\u00e0y th\u00e1ng = th\u00e1ng 12 n\u0103m 2003 | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef = 2014-02-09 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = 2007-11-11 | archive-url = https://web.archive.org/web/20140209205312/http://www.nationmaster.com/graph/med_per_com_percap-media-personal-computers-per-capita | url-status = live }} {{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.nationmaster.com/graph/med_rad_percap-media-radios-per-capita | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Media Statistics &gt; Radios (per capita) by Country | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = NationMaster | ng\u00e0y th\u00e1ng = th\u00e1ng 12 n\u0103m 2003 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 22 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2006 | archive-url = https://web.archive.org/web/20061222160715/https://www.nationmaster.com/graph/med_rad_percap-media-radios-per-capita | url-status = dead }}&lt;/ref&gt;. T\u00ednh \u0111\u1ebfn n\u0103m 2013, 83,8% h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 s\u1edf h\u1eefu \u00edt nh\u1ea5t m\u1ed9t chi\u1ebfc [[m\u00e1y t\u00ednh]] v\u00e0 73,3% c\u00f3 d\u1ecbch v\u1ee5 Internet t\u1ed1c \u0111\u1ed9 cao &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.census.gov/content/dam/Census/library/publications/2014/acs/acs-28.pdf |title=Computer and Internet Use Main |publisher=U.S. Dept. of Commerce, Census Bureau |access-date=ng\u00e0y 22 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2015 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2018-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180606181250/http://www.census.gov/content/dam/Census/library/publications/2014/acs/acs-28.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt;. 91% ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u0169ng s\u1edf h\u1eefu \u00edt nh\u1ea5t m\u1ed9t chi\u1ebfc [[\u0111i\u1ec7n tho\u1ea1i di \u0111\u1ed9ng]] v\u00e0o th\u00e1ng 5 n\u0103m 2013 &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |url=http://www.pewresearch.org/fact-tank/2013/06/06/cell-phone-ownership-hits-91-of-adults/ |title=Cell phone ownership hits 91% of adults |publisher=Pew Research Center |date=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2013 |access-date=ng\u00e0y 22 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2015 |archive-date=2015-07-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150722021415/http://www.pewresearch.org/fact-tank/2013/06/06/cell-phone-ownership-hits-91-of-adults/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;. Hoa K\u1ef3 l\u00e0 n\u01b0\u1edbc c\u00f3 th\u1ee9 h\u1ea1ng cao li\u00ean quan \u0111\u1ebfn quy\u1ec1n t\u1ef1 do s\u1eed d\u1ee5ng Internet &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |title=Freedom on the Net 2014 |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-net-2014/freedom-net-2014-graphics#.VQ9Itu7F9aw |website=Freedom House |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2021-10-13 |archive-date = ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170402225748/https://freedomhouse.org/report/freedom-net-2014/freedom-net-2014-graphics#.VQ9Itu7F9aw |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;. Hoa K\u1ef3 l\u00e0 [[N\u01b0\u1edbc c\u00f4ng nghi\u1ec7p|qu\u1ed1c gia ph\u00e1t tri\u1ec3n]] v\u00e0 tr\u1ed3ng tr\u1ecdt ch\u00ednh y\u1ebfu c\u00e1c [[th\u1ef1c ph\u1ea9m bi\u1ebfn \u0111\u1ed5i gen]]; tr\u00ean ph\u00e2n n\u1eeda nh\u1eefng v\u00f9ng \u0111\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00f9ng tr\u1ed3ng c\u00e1c v\u1ee5 m\u00f9a k\u1ef9 thu\u1eadt sinh h\u1ecdc l\u00e0 \u1edf t\u1ea1i Hoa K\u1ef3.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.isaaa.org/Resources/Publications/briefs/35/executivesummary/default.html | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = ISAAA Brief 35-2006: Executive Summary\u2014Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2006 | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = International Service for the Acquisition of Agri-Biotech Applications | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef = 2007-11-16 | archive-url = https://web.archive.org/web/20071116141915/http://www.isaaa.org/Resources/Publications/briefs/35/executivesummary/default.html | url-status = live }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Vi\u1ec7c ph\u00e1t minh ra [[\u0110\u00e8n \u0111i\u1ec7n t\u1eed ch\u00e2n kh\u00f4ng|b\u00f3ng b\u00e1n d\u1eabn]] v\u00e0o [[Th\u1eadp ni\u00ean 1950|nh\u1eefng n\u0103m 1950]], m\u1ed9t th\u00e0nh ph\u1ea7n quan tr\u1ecdng trong h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c [[thi\u1ebft b\u1ecb \u0111i\u1ec7n t\u1eed]] hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i, \u0111\u00e3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn nhi\u1ec1u ti\u1ebfn b\u1ed9 c\u00f4ng ngh\u1ec7 v\u00e0 s\u1ef1 m\u1edf r\u1ed9ng \u0111\u00e1ng k\u1ec3 c\u1ee7a ng\u00e0nh c\u00f4ng nghi\u1ec7p c\u00f4ng ngh\u1ec7 cao \u1edf Hoa K\u1ef3 &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |title=Celebrating July 2: 10 Days That Changed History |work=[[The New York Times]] |first=Adam |last=Goodheart |date=ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2006 |url=https://www.nytimes.com/2006/07/02/weekinreview/02goodheart.html |archive-date=2017-04-02 |access-date=2018-03-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170402231623/http://www.nytimes.com/2006/07/02/weekinreview/02goodheart.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Silicon Valley: 110 Year Renaissance, McLaughlin, Weimers, Winslow 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch |title=Roadmap to Entrepreneurial Success |author=Robert W. Price |publisher=AMACOM Div American Mgmt Assn |year=2004 |isbn=978-0-8144-7190-6 |page=42 |url=https://books.google.com/?id=q7UzNoWdGAkC&amp;pg=PA42&amp;dq=transistor+inventions-of-the-twentieth-century}}&lt;/ref&gt;. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y d\u1eabn t\u1edbi s\u1ef1 ra \u0111\u1eddi c\u1ee7a nhi\u1ec1u t\u1eadp \u0111o\u00e0n c\u00f4ng ngh\u1ec7 m\u1edbi v\u00e0 c\u00e1c khu v\u1ef1c t\u1eadp trung c\u00f4ng ngh\u1ec7 cao tr\u00ean kh\u1eafp \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc nh\u01b0 [[thung l\u0169ng Silicon]] \u1edf [[California]]. Nh\u1eefng th\u00e0nh c\u00f4ng c\u1ee7a c\u00e1c c\u00f4ng ty vi x\u1eed l\u00fd M\u1ef9 nh\u01b0 Advanced Micro Devices ([[AMD]]) v\u00e0 [[Intel]] c\u00f9ng v\u1edbi c\u00e1c c\u00f4ng ty s\u1ea3n xu\u1ea5t ph\u1ea7n m\u1ec1m v\u00e0 ph\u1ea7n c\u1ee9ng m\u00e1y t\u00ednh bao g\u1ed3m [[Adobe Systems]], [[Apple Inc.]], [[IBM]], [[Microsoft]] v\u00e0 [[Sun Microsystems]] \u0111\u00e3 g\u00f3p ph\u1ea7n l\u00e0m n\u00ean s\u1ef1 ra \u0111\u1eddi v\u00e0 ph\u1ed5 bi\u1ebfn c\u1ee7a [[m\u00e1y t\u00ednh c\u00e1 nh\u00e2n]]. [[ARPANET]] \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e1t tri\u1ec3n v\u00e0o [[Th\u1eadp ni\u00ean 1960|nh\u1eefng n\u0103m 1960]] \u0111\u1ec3 \u0111\u00e1p \u1ee9ng c\u00e1c y\u00eau c\u1ea7u c\u1ee7a [[B\u1ed9 Qu\u1ed1c ph\u00f2ng Hoa K\u1ef3|B\u1ed9 Qu\u1ed1c ph\u00f2ng]] v\u00e0 \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh n\u1ec1n t\u1ea3ng cho s\u1ef1 ra \u0111\u1eddi c\u1ee7a [[Internet]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 hi\u1ec7n l\u00e0 qu\u1ed1c gia c\u00f3 nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi \u0111o\u1ea1t [[gi\u1ea3i Nobel]] nh\u1ea5t, v\u1edbi 383 c\u00e1 nh\u00e2n [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] \u0111\u00e3 gi\u00e0nh t\u1ed5ng c\u1ed9ng 385 gi\u1ea3i Nobel trong m\u1ecdi l\u0129nh v\u1ef1c, trong \u0111\u00f3 Hoa K\u1ef3 \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u th\u1ebf gi\u1edbi v\u1ec1 s\u1ed1 gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng [[Nobel V\u1eadt l\u00fd]] (94), [[Nobel H\u00f3a h\u1ecdc]] (63), [[Nobel Y h\u1ecdc]] (100) v\u00e0 [[Nobel Kinh t\u1ebf]] (55).</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Giao th\u00f4ng ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:I-80 Eastshore Fwy.jpg|nh\u1ecf|200x200px|Xa l\u1ed9 Li\u00ean ti\u1ec3u bang 80|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 c\u00f3 t\u1ec9 l\u1ec7 s\u1edf h\u1eefu ph\u01b0\u01a1ng ti\u1ec7n c\u01a1 gi\u1edbi cao nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi, v\u1edbi 765 xe tr\u00ean 1.000 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.nationmaster.com/graph/tra_mot_veh-transportation-motor-vehicles |title=Motor vehicles statistics&amp;nbsp;\u2013 countries compared worldwide |publisher=NationMaster |access-date=ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2011 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2018-12-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181226011515/https://www.nationmaster.com/country-info/stats/Transport/Motor-vehicles |url-status=live }}&lt;/ref&gt;. Kho\u1ea3ng 39% xe c\u00e1 nh\u00e2n l\u00e0 xe Van, xe SUV, hay xe c\u00f3 s\u00e0n ch\u1edf h\u00e0ng lo\u1ea1i nh\u1ecf.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url =http://www.bts.gov/publications/highlights_of_the_2001_national_household_travel_survey/html/section_01.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1 =Household, Individual, and Vehicle Characteristics|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n =U.S. Dept. of Transportation, Bureau of Transportation Statistics|work =2001 National Household Travel Survey|ng\u00e0y truy c\u1eadp =ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2007 |archive-url =https://web.archive.org/web/20070929125403/http://www.bts.gov/publications/highlights_of_the_2001_national_household_travel_survey/html/section_01.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh trung b\u00ecnh d\u00e0nh kho\u1ea3ng 55 ph\u00fat m\u1ed7i ng\u00e0y l\u00e1i tr\u00ean \u0111o\u1ea1n \u0111\u01b0\u1eddng d\u00e0i trung b\u00ecnh 29 [[d\u1eb7m Anh]] (47&amp;nbsp;km).&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url =http://www.bts.gov/publications/highlights_of_the_2001_national_household_travel_survey/html/section_02.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1 =Daily Passenger Travel|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n =U.S. Dept. of Transportation, Bureau of Transportation Statistics|work =2001 National Household Travel Survey|ng\u00e0y truy c\u1eadp =ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2007 |archive-url =https://web.archive.org/web/20070929125646/http://www.bts.gov/publications/highlights_of_the_2001_national_household_travel_survey/html/section_02.html}}&lt;/ref&gt; N\u0103m 2001, 90% ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 \u0111i l\u00e0m b\u1eb1ng [[xe h\u01a1i]].&lt;ref name=2001summary&gt;[http://www.bts.gov/publications/highlights_of_the_2001_national_household_travel_survey/html/executive_summary.html Highlights of the 2001 National Household Travel Survey] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061002070118/http://www.bts.gov/publications/highlights_of_the_2001_national_household_travel_survey/html/executive_summary.html |date = ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2006}}, Bureau of Transportation Statistics, U.S. Department of Transportation, accessed ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2006&lt;/ref&gt;. N\u0103m 2017, 91% h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh t\u1ea1i M\u1ef9 s\u1edf h\u1eefu \u00f4 t\u00f4.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://qz.com/873704/no-car-households-are-becoming-more-common-in-the-us-after-decades-of-decline/|title=After decades of decline, no-car households are becoming more common in the US|first=Dave|last=Gershgorn|website=Qz.com|access-date=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2017|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2017-10-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20171012201932/https://qz.com/873704/no-car-households-are-becoming-more-common-in-the-us-after-decades-of-decline/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. T\u1ec9 l\u1ec7 s\u1edf h\u1eefu \u00f4 t\u00f4 th\u1ea5p nh\u1ea5t l\u00e0 \u1edf c\u00e1c th\u00e0nh ph\u1ed1 c\u00f3 h\u1ec7 th\u1ed1ng giao th\u00f4ng c\u00f4ng c\u1ed9ng ph\u00e1t tri\u1ec3n nh\u01b0 [[New York]] (44%) hay [[Washington DC]] (62%) &lt;ref name=\"umich.edu\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://ns.umich.edu/new/releases/21923-hitchin-a-ride-fewer-americans-have-their-own-vehicle|title=Hitchin' a ride: Fewer Americans have their own vehicle - University of Michigan News|website=ns.umich.edu|access-date=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2017|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2017-09-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20170930001412/http://ns.umich.edu/new/releases/21923-hitchin-a-ride-fewer-americans-have-their-own-vehicle|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>H\u1ec7 th\u1ed1ng <del class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0111\u01b0\u1eddng s\u1eaft nh\u1eb9 ch\u1edf kh\u00e1ch li\u00ean th\u00e0nh ph\u1ed1 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed1i y\u1ebfu k\u00e9m.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.gao.gov/docsearch/abstract.php?rptno=GAO-07-15 | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Intercity Passenger Rail: National Policy and Strategies Needed to Maximize Public Benefits from Federal Expenditures | ng\u00e0y th\u00e1ng = [[ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2006]] | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Government Accountability Office | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2007 | archive-url = https://web.archive.org/web/20071101225352/http://www.gao.gov/docsearch/abstract.php?rptno=GAO-07-15 }}&lt;/ref&gt; Ch\u1ec9 c\u00f3 9% t\u1ed5ng s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3t \u0111i l\u00e0m vi\u1ec7c \u1edf Hoa K\u1ef3 l\u00e0 d\u00f9ng [[giao th\u00f4ng c\u00f4ng c\u1ed9ng]] so v\u1edbi 38,8% t\u1ea1i [[ch\u00e2u \u00c2u]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.policy.rutgers.edu/vtc/documents/TOD.Euro-Style_Planning-Renne-Wells.pdf | t\u00e1c gi\u1ea3 1 = Renne, John L., and Jan S. Wells | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Emerging European-Style Planning in the United States: Transit-Oriented Development (p. 2) | ng\u00e0y th\u00e1ng = 2003 | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = Rutgers, The State University of New Jersey | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2014 | archive-url = https://web.archive.org/web/20140912143021/http://www.policy.rutgers.edu/vtc/documents/TOD.Euro-Style_Planning-Renne-Wells.pdf | url-status=dead }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Vi\u1ec7c s\u1eed d\u1ee5ng [[xe \u0111\u1ea1p]] r\u1ea5t \u00edt, thua xa m\u1ee9c \u0111\u1ed9 s\u1eed d\u1ee5ng c\u1ee7a [[ch\u00e2u \u00c2u]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.transalt.org/info/other/010901TQpdf021.pdf | t\u00e1c gi\u1ea3 1 = Pucher, John, and Lewis Dijkstra | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Making Walking and Cycling Safer: Lessons from Europe | ng\u00e0y th\u00e1ng = February 2000 | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = Transportation Alternatives | work = Transportation Quarterly | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2007 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070925184323/http://www.transalt.org/info/other/010901TQpdf021.pdf | url-status = dead }}&lt;/ref&gt; C\u00f4ng ngh\u1ec7 h\u00e0ng kh\u00f4ng d\u00e2n s\u1ef1 ho\u00e0n to\u00e0n t\u01b0 h\u1eefu h\u00f3a trong l\u00fac \u0111a s\u1ed1 c\u00e1c [[S\u00e2n bay|phi tr\u01b0\u1eddng]] ch\u00ednh l\u00e0 c\u1ee7a c\u00f4ng. 5 h\u00e3ng h\u00e0ng kh\u00f4ng l\u1edbn nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi t\u00ednh theo s\u1ed1 kh\u00e1ch h\u00e0ng \u0111\u01b0\u1ee3c v\u1eadn chuy\u1ec3n \u0111\u1ec1u l\u00e0 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3; [[American Airlines]] l\u00e0 c\u00f4ng ty h\u00e0ng kh\u00f4ng l\u1edbn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.iata.org/ps/publications/wats-passenger-carried.htm|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Scheduled Passengers Carried|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=International Air Transport Association (IATA)|ng\u00e0y th\u00e1ng=2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100323213100/http://www.iata.org/ps/publications/wats-passenger-carried.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Trong s\u1ed1 30 phi tr\u01b0\u1eddng h\u00e0nh kh\u00e1ch b\u1eadn r\u1ed9n nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi th\u00ec c\u00f3 16 l\u00e0 \u1edf Hoa K\u1ef3, bao g\u1ed3m [[S\u00e2n bay qu\u1ed1c t\u1ebf Hartsfield-Jackson Atlanta|Phi tr\u01b0\u1eddng Qu\u1ed1c t\u1ebf Hartsfield-Jackson Atlanta]] (ATL) b\u1eadn r\u1ed9n nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.airports.org/cda/aci_common/display/main/aci_content07_c.jsp?zn=aci&amp;cp=1-5-54-55_666_2__|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Passenger Traffic 2006 Chung k\u1ebft|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Airports Council International|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2007|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120429194226/http://www.airports.org/cda/aci_common/display/main/aci_content07_c.jsp?zn=aci&amp;cp=1-5-54-55_666_2__|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">===N\u0103ng l\u01b0\u1ee3ng===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Shepherds Flat Wind Farm 2011.jpg|nh\u1ecf|M\u1ed9t trang tr\u1ea1i gi\u00f3 \u1edf bang Oregon|224x224px]]T\u00ednh \u0111\u1ebfn n\u0103m 2019, c\u00f3 t\u1edbi 80% ngu\u1ed3n n\u0103ng l\u01b0\u1ee3ng \u1edf Hoa K\u1ef3 \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1ea5y t\u1eeb [[nhi\u00ean li\u1ec7u h\u00f3a th\u1ea1ch]]. N\u0103m 2019, ph\u1ea7n l\u1edbn ngu\u1ed3n n\u0103ng l\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1ea5y t\u1eeb [[d\u1ea7u m\u1ecf]] (36,6%), ti\u1ebfp theo l\u00e0 [[kh\u00ed t\u1ef1 nhi\u00ean]] (32%), [[than \u0111\u00e1]] (11,4%), [[n\u0103ng l\u01b0\u1ee3ng t\u00e1i t\u1ea1o]] (11,4%) v\u00e0 [[h\u1ea1t nh\u00e2n]] (8,4%) &lt;ref name=visu&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web | url=https://www.visualcapitalist.com/visualizing-americas-energy-use-in-one-giant-chart/ | title=Visualizing America's Energy Use, in One Giant Chart | publisher=Visual Capitalist | access-date=7 May 2020 | date=6 May 2020 | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-10-07 | archive-url=https://web.archive.org/web/20211007121455/https://www.visualcapitalist.com/visualizing-americas-energy-use-in-one-giant-chart/ | url-status=live }}&lt;/ref&gt;. K\u1ec3 t\u1eeb n\u0103m 2007, t\u1ed5ng l\u01b0\u1ee3ng ph\u00e1t th\u1ea3i kh\u00ed nh\u00e0 k\u00ednh c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 cao th\u1ee9 hai trong s\u1ed1 c\u00e1c qu\u1ed1c gia, ch\u1ec9 x\u1ebfp sau [[Trung Qu\u1ed1c]] &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.mnp.nl/en/dossiers/Climatechange/moreinfo/Chinanowno1inCO2emissionsUSAinsecondposition.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20070701125851/http://www.mnp.nl/en/dossiers/Climatechange/moreinfo/Chinanowno1inCO2emissionsUSAinsecondposition.html |archive-date=ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2007|title= China now no. 1 in {{CO2}} emissions; USA in second position |work=[[Netherlands Environmental Assessment Agency]] }}&lt;/ref&gt;. Hoa K\u1ef3 trong l\u1ecbch s\u1eed l\u00e0 nh\u00e0 s\u1ea3n xu\u1ea5t kh\u00ed nh\u00e0 k\u00ednh l\u1edbn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi, v\u00e0 l\u01b0\u1ee3ng ph\u00e1t th\u1ea3i kh\u00ed nh\u00e0 k\u00ednh tr\u00ean \u0111\u1ea7u ng\u01b0\u1eddi v\u1eabn duy tr\u00ec \u1edf m\u1ee9c cao.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">===Du l\u1ecbch===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 \u0111\u1ee9ng th\u1ee9 3 th\u1ebf gi\u1edbi v\u1ec1 t\u1ed5ng s\u1ed1 kh\u00e1ch du l\u1ecbch \u0111\u1ebfn tham quan (ch\u1ec9 x\u1ebfp sau [[Ph\u00e1p]] v\u00e0 [[T\u00e2y Ban Nha]]) &lt;ref name=\"WTO Tourism Highlights 2019 Edition\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|title=UNWTO Tourism Highlights: 2019 Edition {{!}} World Tourism Organization|year=2019|doi=10.18111/9789284421152|isbn=9789284421152|url=https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284421152|archive-date=2019-08-30|access-date=2020-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190830074615/https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284421152}}&lt;/ref&gt;. N\u0103m 2011, c\u00e1c \u0111i\u1ec3m du l\u1ecbch \u0111\u01b0\u1ee3c gh\u00e9 th\u0103m nhi\u1ec1u nh\u1ea5t \u1edf M\u1ef9 g\u1ed3m: [[Qu\u1ea3ng tr\u01b0\u1eddng Th\u1eddi \u0111\u1ea1i]] ([[New York]]), [[C\u00f4ng vi\u00ean Trung t\u00e2m]] ([[New York]]), [[Ga Washington Union]] ([[Washington DC]]), [[D\u1ea3i Las Vegas]] ([[Las Vegas]]), [[Nh\u00e0 ga Grand Central]] ([[New York]]), [[Walt Disney World]] (Orlando), [[Disneyland Resort]] ([[Anaheim]]), [[C\u1ea7u C\u1ed5ng V\u00e0ng]] ([[San Francisco]])&lt;ref name=\":0\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o|last=Orcutt|first=April|date=5 December 2012|title=America's Most Visited Tourist Attractions|work=[[Travel + Leisure]]|url=http://www.travelandleisure.com/slideshows/americas-most-visited-tourist-attractions|access-date=11 September 2015|archive-date=2019-07-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20190717194754/https://www.travelandleisure.com/slideshows/americas-most-visited-tourist-attractions|url-status=live}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== Nh\u00e2n kh\u1ea9u ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County.jpg|nh\u1ecf|C\u00e1c nh\u00f3m s\u1eafc t\u1ed9c l\u1edbn nh\u1ea5t theo t\u1eebng qu\u1eadn, 2000|256x256px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{main|Nh\u00e2n kh\u1ea9u Hoa K\u1ef3}}V\u00e0o ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2017, [[C\u1ee5c Th\u1ed1ng k\u00ea D\u00e2n s\u1ed1 Hoa K\u1ef3]] \u01b0\u1edbc t\u00ednh d\u00e2n s\u1ed1 c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc l\u00e0 325.719.178 ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 s\u1ebd t\u0103ng th\u00eam 1 ng\u01b0\u1eddi sau m\u1ed7i 13 gi\u00e2y, ngh\u0129a l\u00e0 t\u0103ng kho\u1ea3ng 6.646 ng\u01b0\u1eddi m\u1ed7i ng\u00e0y&lt;ref&gt;[https://www.census.gov/popclock/ \"Population Clock\". ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151117025617/http://www.census.gov/popclock/ |date=2015-11-17 }} ''U.S. and World Population Clock.'' U.S. Department of Commerce. ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2017. Truy c\u1eadp ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2017. The United States population on ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2017 was: 325,365,189&lt;/ref&gt;. D\u00e2n s\u1ed1 Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 t\u0103ng g\u1ea7n g\u1ea5p 4 l\u1ea7n trong [[th\u1ebf k\u1ef7 20]], t\u1eeb 76,2 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi n\u0103m 1900 l\u00ean 281,4 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi v\u00e0o n\u0103m 2000.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.census.gov/prod/2005pubs/06statab/pop.pdf |title=Statistical Abstract of the United States |year=2005 |publisher=[[United States Census Bureau]] |access-date=ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2015 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2010-07-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100705055352/http://www.census.gov/prod/2005pubs/06statab/pop.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt;. Hi\u1ec7n Hoa K\u1ef3 l\u00e0 n\u01b0\u1edbc \u0111\u00f4ng d\u00e2n th\u1ee9 ba tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi, ch\u1ec9 x\u1ebfp sau [[Trung Qu\u1ed1c]] v\u00e0 [[\u1ea4n \u0110\u1ed9]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1ec9 l\u1ec7 t\u0103ng d\u00e2n s\u1ed1 trung b\u00ecnh l\u00e0 0,7% v\u00e0o n\u0103m 2014.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.GROW/countries |title=Population growth (annual %) |publisher=The World Bank |work=United Nations Population Division |year=2014 |access-date=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2015 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2016-06-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160616151335/http://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.GROW/countries |url-status=live }}&lt;/ref&gt; T\u1ec9 l\u1ec7 sinh 13/1.000 ng\u01b0\u1eddi, th\u1ea5p h\u01a1n m\u1ee9c trung b\u00ecnh c\u1ee7a th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2054.html |title=Field Listing: Birth Rate |publisher=The World Factbook |work=Central Intelligence Agency |year=2014 |access-date =ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071211213638/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2054.html |archive-date=ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2007 |df=mdy}}&lt;/ref&gt; N\u0103m 2006, 1,27 tri\u1ec7u di d\u00e2n \u0111\u01b0\u1ee3c c\u1ea5p ph\u00e9p c\u01b0 ng\u1ee5 h\u1ee3p ph\u00e1p. [[M\u00e9xico]] \u0111\u00e3 v\u00e0 \u0111ang l\u00e0 ngu\u1ed3n d\u1eabn \u0111\u1ea7u c\u00e1c di d\u00e2n m\u1edbi c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 tr\u00ean hai th\u1eadp ni\u00ean qua; k\u1ec3 t\u1eeb n\u0103m 1998, [[Trung Qu\u1ed1c]], [[\u1ea4n \u0110\u1ed9]], v\u00e0 [[Philippines]] l\u00e0 c\u00e1c qu\u1ed1c gia c\u00f3 s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 \u0111\u1ebfn M\u1ef9 m\u1ed7i n\u0103m \u0111\u00f4ng nh\u1ea5t.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.migrationinformation.org/datahub/countrydata/data.cfm | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = United States: Top Ten Sending Countries, By Country of Birth, 1986 to 2006 (table available by menu selection) | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = Migration Policy Institute | ng\u00e0y th\u00e1ng = 2007 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2007 | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef = 2013-08-23 | archive-url = https://web.archive.org/web/20130823222738/http://www.migrationinformation.org/datahub/countrydata/data.cfm | url-status = live }}&lt;/ref&gt;. T\u00ednh \u0111\u1ebfn n\u0103m 2015, 47% ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi g\u1ed1c Latinh, 26% l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi g\u1ed1c [[ch\u00e2u \u00c1]], 18% l\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi da tr\u1eafng]] v\u00e0 8% l\u00e0 [[\u0110\u1ea1i ch\u1ee7ng Phi|ng\u01b0\u1eddi da \u0111en]]. T\u1ef7 l\u1ec7 ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi ch\u00e2u \u00c1 \u0111ang t\u0103ng l\u00ean trong khi t\u1ef7 l\u1ec7 ng\u01b0\u1eddi g\u1ed1c Latinh \u0111ang gi\u1ea3m &lt;ref&gt;[http://www.pewhispanic.org/2015/09/28/modern-immigration-wave-brings-59-million-to-u-s-driving-population-growth-and-change-through-2065/ ''Pew Research Center's Hispanic Trends Project''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160511115421/http://www.pewhispanic.org/2015/09/28/modern-immigration-wave-brings-59-million-to-u-s-driving-population-growth-and-change-through-2065/ |date=2016-05-11 }} ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2015.&lt;/ref&gt;. Hoa K\u1ef3 l\u00e0 [[N\u01b0\u1edbc c\u00f4ng nghi\u1ec7p|qu\u1ed1c gia c\u00f4ng nghi\u1ec7p h\u00f3a]] duy nh\u1ea5t m\u00e0 s\u1ef1 gia t\u0103ng d\u00e2n s\u1ed1 l\u1edbn lao \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u00ean \u0111o\u00e1n.&lt;ref name=\"PRC\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.prcdc.org/summaries/uspopperspec/uspopperspec.html | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Executive Summary: A Population Perspective of the United States | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = Population Resource Center | ng\u00e0y th\u00e1ng = th\u00e1ng 5 n\u0103m 2000 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070604165856/http://www.prcdc.org/summaries/uspopperspec/uspopperspec.html | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 v\u00e0 \u0111ang l\u00e0 n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u v\u1ec1 s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 trong nhi\u1ec1u th\u1eadp k\u1ef7 qua, ti\u1ebfp nh\u1eadn s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 nhi\u1ec1u h\u01a1n to\u00e0n b\u1ed9 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi c\u1ed9ng l\u1ea1i &lt;ref name=\"PewRefugees\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|title=Key facts about refugees to the U.S.|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/10/07/key-facts-about-refugees-to-the-u-s/|author=Jens Manuel Krogstad|date=ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2019|publisher=Pew Research Center|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2021-10-06|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2020-09-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20211006022557/https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/10/07/key-facts-about-refugees-to-the-u-s/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;. Trong n\u0103m 2018, [[Mexico]], [[Cuba]], [[Trung Qu\u1ed1c]] v\u00e0 [[C\u1ed9ng h\u00f2a Dominica]] l\u00e0 4 n\u01b0\u1edbc d\u1eabn \u0111\u1ea7u v\u1ec1 s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 v\u00e0o Hoa K\u1ef3 &lt;ref name=\"auto1\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |title=Table 2. Persons Obtaining Lawful Permanent Resident Status by Region and Selected Country of Last Residence: Fiscal Years 2016 to 2018 |url=https://www.dhs.gov/immigration-statistics/yearbook/2018/table2 |website=Yearbook of Immigration Statistics |publisher=Department of Homeland Security |access-date=12 January 2020 |date=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2019 |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2020-09-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200909223355/https://www.dhs.gov/immigration-statistics/yearbook/2018/table2 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">L\u00e0n s\u00f3ng nh\u1eadp c\u01b0 \u0111\u00e3 khi\u1ebfn d\u00e2n s\u1ed1 Hoa K\u1ef3 ti\u1ebfp t\u1ee5c t\u0103ng nhanh ch\u00f3ng v\u1edbi d\u00e2n s\u1ed1 sinh ra \u1edf ngo\u1ea1i qu\u1ed1c t\u0103ng g\u1ea5p \u0111\u00f4i t\u1eeb g\u1ea7n 20 tri\u1ec7u v\u00e0o n\u0103m 1990 \u0111\u1ebfn h\u01a1n 40 tri\u1ec7u trong n\u0103m 2010. D\u00e2n s\u1ed1 sinh ra \u1edf n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i \u0111\u1ea1t 45 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi trong n\u0103m 2015&lt;ref name=\"pewhispanic.org\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.pewhispanic.org/2015/09/28/modern-immigration-wave-brings-59-million-to-u-s-driving-population-growth-and-change-through-2065/ |title=Modern Immigration Wave Brings 59 Million to U.S. \u2013 Pew Research Center |date=ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2015 |work=Pew Research Center's Hispanic Trends Project |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2016-05-11 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2018-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160511115421/http://www.pewhispanic.org/2015/09/28/modern-immigration-wave-brings-59-million-to-u-s-driving-population-growth-and-change-through-2065/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;. Hoa K\u1ef3 c\u00f3 m\u1ed9t d\u00e2n s\u1ed1 \u0111a ch\u1ee7ng t\u1ed9c-31 nh\u00f3m s\u1eafc t\u1ed9c c\u00f3 d\u00e2n s\u1ed1 tr\u00ean 1 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi.&lt;ref name=\"Ancestry 2000\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/prod/2004pubs/c2kbr-35.pdf | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Ancestry 2000 | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y th\u00e1ng = June 2004 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef = 2004-12-04 | archive-url = http://webarchive.loc.gov/all/20041204015245/http://www.census.gov/prod/2004pubs/c2kbr-35.pdf | url-status = live }}&lt;/ref&gt; [[\u0110\u1ea1i ch\u1ee7ng \u00c2u|Ng\u01b0\u1eddi da tr\u1eafng]] l\u00e0 nh\u00f3m ch\u1ee7ng t\u1ed9c l\u1edbn nh\u1ea5t trong \u0111\u00f3 [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c \u0110\u1ee9c|ng\u01b0\u1eddi g\u1ed1c \u0110\u1ee9c]], [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Ireland|g\u1ed1c Ireland]], v\u00e0 [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Anh|g\u1ed1c Anh]] chi\u1ebfm ba trong s\u1ed1 b\u1ed1n nh\u00f3m s\u1eafc t\u1ed9c l\u1edbn nh\u1ea5t. [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi|Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c ch\u00e2u Phi]], \u0111a s\u1ed1 l\u00e0 con ch\u00e1u c\u1ee7a c\u00e1c c\u1ef1u n\u00f4 l\u1ec7, l\u00e0 nh\u00f3m ch\u1ee7ng t\u1ed9c thi\u1ec3u s\u1ed1 \u0111\u00f4ng nh\u1ea5t Hoa K\u1ef3 v\u00e0 l\u00e0 nh\u00f3m s\u1eafc t\u1ed9c l\u1edbn h\u1ea1ng ba. [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c ch\u00e2u \u00c1]] l\u00e0 nh\u00f3m ch\u1ee7ng t\u1ed9c thi\u1ec3u s\u1ed1 l\u1edbn h\u1ea1ng nh\u00ec c\u1ee7a Hoa K\u1ef3; hai nh\u00f3m s\u1eafc t\u1ed9c ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c ch\u00e2u \u00c1 l\u1edbn nh\u1ea5t l\u00e0 [[Hoa ki\u1ec1u|ng\u01b0\u1eddi Hoa]] v\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi Filipino]]. N\u0103m 2010, d\u00e2n s\u1ed1 Hoa K\u1ef3 bao g\u1ed3m m\u1ed9t con s\u1ed1 \u01b0\u1edbc t\u00ednh l\u00e0 5,2 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi thu\u1ed9c s\u1eafc t\u1ed9c b\u1ea3n th\u1ed5 ch\u00e2u M\u1ef9 ho\u1eb7c b\u1ea3n th\u1ed5 Alaska v\u00e0 g\u1ea7n 1 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi g\u1ed1c b\u1ea3n th\u1ed5 Hawaii hay ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ea3o Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng &lt;ref name=\"Cen2010Race\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |authors=Humes, Karen R.; Jones, Nicholas A.; Ramirez, Roberto R.|url=https://www.census.gov/prod/cen2010/briefs/c2010br-02.pdf |title=Overview of Race and Hispanic Origin: 2010 |publisher=U.S. Census Bureau |date=March 2011 |access-date =ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110429214029/http://www.census.gov/prod/cen2010/briefs/c2010br-02.pdf |archive-date=ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2011 |df=}}&lt;/ref&gt;. C\u00f3 th\u1ec3 coi Hoa K\u1ef3 l\u00e0 n\u01b0\u1edbc c\u00f3 \u0111\u1ed9 \u0111a d\u1ea1ng [[s\u1eafc t\u1ed9c]] nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Cho \u0111\u1ebfn phong tr\u00e0o \u0111\u00f2i quy\u1ec1n c\u00f4ng d\u00e2n trong nh\u1eefng n\u0103m 1960, c\u00e1c nh\u00f3m ch\u1ee7ng t\u1ed9c thi\u1ec3u s\u1ed1 \u1edf Hoa K\u1ef3, nh\u1ea5t l\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi da \u0111en]] v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi [[da \u0111\u1ecf]] b\u1ea3n \u0111\u1ecba \u0111\u00e3 ph\u1ea3i \u0111\u1ed1i m\u1eb7t v\u1edbi s\u1ef1 ph\u00e2n bi\u1ec7t \u0111\u1ed1i x\u1eed c\u1ea3 v\u1ec1 quy\u1ec1n l\u1ee3i ch\u00ednh tr\u1ecb l\u1eabn kinh t\u1ebf.&lt;ref name=\"The African American Odyssey\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|title=The African American Odyssey|last=Hine|first=Darlene|author2=William C. Hine|author3=Stanley Harrold|publisher=Pearson|year=2006|isbn=|location=Boston, MA}}&lt;/ref&gt; H\u00e0nh vi [[ph\u00e2n bi\u1ec7t ch\u1ee7ng t\u1ed9c]] ch\u00ednh th\u1ee9c b\u1ecb c\u1ea5m d\u01b0\u1edbi th\u1eddi T\u1ed5ng th\u1ed1ng Johnson qua \u0110\u1ea1o lu\u1eadt v\u1ec1 Quy\u1ec1n C\u00f4ng d\u00e2n n\u0103m 1964 v\u00e0 tr\u1edf th\u00e0nh h\u00e0nh vi kh\u00f4ng th\u1ec3 ch\u1ea5p nh\u1eadn c\u1ea3 v\u1ec1 m\u1eb7t x\u00e3 h\u1ed9i l\u1eabn \u0111\u1ea1o \u0111\u1ee9c. Nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi cho r\u1eb1ng cu\u1ed9c b\u1ea7u c\u1eed t\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3 n\u0103m 2008 l\u00e0 m\u1ed9t b\u01b0\u1edbc ti\u1ebfn trong m\u1ed1i quan h\u1ec7 gi\u1eefa c\u00e1c ch\u1ee7ng t\u1ed9c \u1edf M\u1ef9, ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 da tr\u1eafng \u0111\u00e3 \u0111\u00f3ng vai tr\u00f2 quan tr\u1ecdng trong vi\u1ec7c b\u1ea7u [[Barack Obama]] tr\u1edf th\u00e0nh t\u1ed5ng th\u1ed1ng da m\u00e0u \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc n\u00e0y.&lt;ref&gt;[http://www.latimes.com/news/printedition/asection/la-na-assess5-2008nov05,0,6354926.story White Americans play major role in electing the first black president] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081218232632/http://www.latimes.com/news/printedition/asection/la-na-assess5-2008nov05,0,6354926.story |date=2008-12-18 }}, ''Los Angeles Times''&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">S\u1ef1 gia t\u0103ng d\u00e2n s\u1ed1 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u00f3i [[ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha]] l\u00e0 m\u1ed9t chi\u1ec1u h\u01b0\u1edbng nh\u00e2n kh\u1ea9u ch\u00ednh. Kho\u1ea3ng 44 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c n\u00f3i ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha t\u1ea1o th\u00e0nh ch\u1ee7ng t\u1ed9c thi\u1ec3u s\u1ed1 l\u1edbn nh\u1ea5t t\u1ea1i Hoa K\u1ef3. Kho\u1ea3ng 64% ng\u01b0\u1eddi n\u00f3i ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha c\u00f3 g\u1ed1c t\u1eeb [[M\u00e9xico]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://factfinder.census.gov/servlet/DTTable?_bm=y&amp;-geo_id=01000US&amp;-ds_name=ACS_2006_EST_G00_&amp;-redoLog=false&amp;-mt_name=ACS_2006_EST_G2000_B03001 | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Hispanic or Latino Origin by Specific Origin | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 9 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2020 | archive-url = https://archive.today/20200212035131/http://factfinder.census.gov/servlet/DTTable?_bm=y&amp;-geo_id=01000US&amp;-ds_name=ACS_2006_EST_G00_&amp;-redoLog=false&amp;-mt_name=ACS_2006_EST_G2000_B03001 | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Gi\u1eefa n\u0103m 2000 v\u00e0 2004, d\u00e2n s\u1ed1 n\u00f3i ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 t\u0103ng 14% trong khi d\u00e2n s\u1ed1 kh\u00f4ng ph\u1ea3i ng\u01b0\u1eddi n\u00f3i ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha t\u0103ng ch\u1ec9 2%.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.ushcc.com/res-statistics.html | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Statistics\u2014Population &amp; Economic Strength | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Hispanic Chamber of Commerce | ng\u00e0y th\u00e1ng = 2005 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080401075646/http://www.ushcc.com/res-statistics.html | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Ph\u1ea7n nhi\u1ec1u s\u1ef1 gia t\u0103ng d\u00e2n s\u1ed1 l\u00e0 v\u00ec di d\u00e2n: \u0110\u1ebfn n\u0103m 2004, 12% d\u00e2n s\u1ed1 Hoa K\u1ef3 sinh ra \u1edf ngo\u1ea1i qu\u1ed1c, tr\u00ean ph\u00e2n n\u1eeda con s\u1ed1 \u0111\u00f3 l\u00e0 t\u1eeb [[m\u1ef9 Latinh|ch\u00e2u M\u1ef9 Latinh]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/foreignborn_population/003969.html | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Foreign-Born Population Tops 34 Million, Census Bureau Estimates | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 22 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2005 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2010 | archive-url = https://web.archive.org/web/20100419192310/http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/foreignborn_population/003969.html | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Sinh s\u1ea3n c\u0169ng l\u00e0 m\u1ed9t y\u1ebfu t\u1ed1: Ph\u1ee5 n\u1eef n\u00f3i ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha trung b\u00ecnh sinh ba ng\u01b0\u1eddi con trong \u0111\u1eddi c\u1ee7a m\u00ecnh. T\u1ec9 l\u1ec7 t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1 l\u00e0 2,2 \u0111\u1ed1i v\u1edbi ph\u1ee5 n\u1eef da \u0111en kh\u00f4ng n\u00f3i ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha v\u00e0 1,8 cho ph\u1ee5 n\u1eef da tr\u1eafng kh\u00f4ng n\u00f3i ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha (d\u01b0\u1edbi con s\u1ed1 qu\u00e2n b\u00ecnh thay th\u1ebf l\u00e0 2,1).&lt;ref name=\"PRC\"/&gt; Ng\u01b0\u1eddi n\u00f3i ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha chi\u1ebfm g\u1ea7n nh\u01b0 ph\u00e2n n\u1eeda con s\u1ed1 gia t\u0103ng d\u00e2n s\u1ed1 qu\u1ed1c gia 2,9 tri\u1ec7u t\u1eeb th\u00e1ng 7 n\u0103m 2005 \u0111\u1ebfn th\u00e1ng 7 n\u0103m 2006.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/population/010048.html | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Minority Population Tops 100 Million | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2007 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2007 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070520055648/http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/population/010048.html | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; \u01af\u1edbc t\u00ednh theo chi\u1ec1u h\u01b0\u1edbng hi\u1ec7n t\u1ea1i th\u00ec v\u00e0o n\u0103m 2050, ng\u01b0\u1eddi da tr\u1eafng g\u1ed1c kh\u00f4ng n\u00f3i ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha s\u1ebd l\u00e0 50,1% d\u00e2n s\u1ed1, so v\u1edbi 69,4% n\u0103m 2000.&lt;ref name=\"CB2050\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/population/001720.html | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Census Bureau Projects Tripling of Hispanic and Asian Populations in 50 Years; Non-Hispanic Whites May Drop To Half of Total Population | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2004 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080313083717/http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/population/001720.html | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Ng\u01b0\u1eddi da tr\u1eafng kh\u00f4ng n\u00f3i ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha \u0111\u00e3 \u00edt h\u01a1n ph\u00e2n n\u1eeda d\u00e2n s\u1ed1 t\u1ea1i b\u1ed1n ti\u1ec3u bang: [[California]],&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/popest/states/asrh/tables/SC-ESTng\u00e0y 6 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2005.xls | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = California 2005 Population| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt; [[New Mexico]],&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/popest/states/asrh/tables/SC-EST2005-03-35.xls | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = New Mexico 2005 Population| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt; [[Hawaii]],&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/popest/states/asrh/tables/SC-EST2005-03-15.xls | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Hawaii 2005 Population| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt; v\u00e0 [[Texas]]&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/popest/states/asrh/tables/SC-EST2005-03-48.xls | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Texas 2005 Population| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt;, c\u0169ng nh\u01b0 t\u1ea1i [[Washington, D.C.|\u0110\u1eb7c khu Columbia]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/popest/states/asrh/tables/SC-EST2005-03-11.xls | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = District of Columbia 2005 Population| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Theo m\u1ed9t cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ef1c hi\u1ec7n b\u1edfi Vi\u1ec7n Williams, 9 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9, ho\u1eb7c kho\u1ea3ng 3,4% s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh t\u1ea1i M\u1ef9 t\u1ef1 nh\u1eadn m\u00ecnh l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi [[\u0111\u1ed3ng t\u00ednh]], [[song t\u00ednh]] ho\u1eb7c [[chuy\u1ec3n gi\u1edbi]] &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |title=What percentage of the U.S. population is gay, lesbian or bisexual? |url=https://www.washingtonpost.com/news/volokh-conspiracy/wp/2014/07/15/what-percentage-of-the-u-s-population-is-gay-lesbian-or-bisexual/ |publisher=Washington Post |access-date =ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |url=http://abcnews.go.com/Health/williams-institute-report-reveals-million-gay-bisexual-transgender/story?id=13320565 |title=Gay Americans Make Up 4 Percent of Population |access-date =ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2012 |publisher=ABC News |date=ng\u00e0y 8 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2011 |author=Donaldson James, Susan}}&lt;/ref&gt;. M\u1ed9t cu\u1ed9c th\u0103m d\u00f2 c\u1ee7a [[Gallup]] n\u0103m 2016 c\u0169ng k\u1ebft lu\u1eadn r\u1eb1ng 4,1% ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e1c \u0111\u1ecbnh l\u00e0 thu\u1ed9c c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng [[LGBT]]. T\u1ef7 l\u1ec7 cao nh\u1ea5t \u0111\u1ebfn t\u1eeb [[Washington, D.C.|\u0110\u1eb7c khu Columbia]] (10%), trong khi ti\u1ec3u bang th\u1ea5p nh\u1ea5t l\u00e0 [[B\u1eafc Dakota]] v\u1edbi 1,7% &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.gallup.com/poll/160517/lgbt-percentage-highest-lowest-north-dakota.aspx |title=LGBT Percentage Highest in D.C., Lowest in North Dakota |publisher=Gallup |access-date =ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2014}}&lt;/ref&gt;. Trong m\u1ed9t cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t n\u0103m 2013, Trung t\u00e2m ki\u1ec3m so\u00e1t v\u00e0 ph\u00f2ng ng\u1eeba d\u1ecbch b\u1ec7nh cho th\u1ea5y 96,6% ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e1c \u0111\u1ecbnh l\u00e0 th\u1eb3ng ([[d\u1ecb t\u00ednh]]), trong khi 1,6% \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e1c \u0111\u1ecbnh l\u00e0 [[\u0111\u1ed3ng t\u00ednh nam]] ho\u1eb7c [[\u0111\u1ed3ng t\u00ednh n\u1eef]] v\u00e0 0,7% \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e1c \u0111\u1ecbnh l\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi l\u01b0\u1ee1ng t\u00ednh]] &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |last=Somashekher |first=Sandhya |date=ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2014 |title=Health survey gives government its first large-scale data on gay, bisexual population |url=https://www.washingtonpost.com/national/health-science/health-survey-gives-government-its-first-large-scale-data-on-gay-bisexual-population/2014/07/14/2db9f4b0-092f-11e4-bbf1-cc51275e7f8f_story.html |newspaper=Washington Post |access-date =ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2014}}&lt;br /&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |last=Sieczkowski |first=Cavan |date=ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2014 |title=Health Survey: About 2 Percent Of Americans Are Gay Or Lesbian |url=http://www.huffingtonpost.com/2014/07/15/health-survey-americans-gay_n_5587696.html |newspaper=Huffington Post |access-date =ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2014}}&lt;br /&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |last=Painter |first=Kim |date=ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2014 |title=Just over 2% tell CDC they are gay, lesbian, bisexual |url=https://www.usatoday.com/story/news/nation/2014/07/15/gay-lesbian-bisexual-cdc-survey/12671717/ |newspaper=USA Today |access-date =ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2014}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 c\u00f3 m\u1ee9c \u0111\u1ed9 [[\u0111\u00f4 th\u1ecb h\u00f3a]] cao, kho\u1ea3ng 83% d\u00e2n s\u1ed1 s\u1ed1ng trong 361 [[v\u00f9ng \u0111\u00f4 th\u1ecb Hoa K\u1ef3|v\u00f9ng \u0111\u00f4 th\u1ecb]].&lt;ref name=\"Metro\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/population/009865.html | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = 50 Fastest-Growing Metro Areas Concentrated in West and South | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2007 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080516120419/http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/population/009865.html | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; N\u0103m 2005, 254 khu h\u1ee3p nh\u1ea5t t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 c\u00f3 d\u00e2n s\u1ed1 tr\u00ean 100.000 ng\u01b0\u1eddi, 9 th\u00e0nh ph\u1ed1 c\u00f3 h\u01a1n 1 tri\u1ec7u d\u00e2n, v\u00e0 4 [[th\u00e0nh ph\u1ed1 c\u1ea5p th\u1ebf gi\u1edbi]] c\u00f3 tr\u00ean 2 tri\u1ec7u d\u00e2n ([[Th\u00e0nh ph\u1ed1 New York]], [[Los Angeles]], [[Chicago]], v\u00e0 [[Houston, Texas|Houston]]).&lt;ref name=PopEstBigCities&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/Press-Release/www/2007/cb07-91table1.pdf | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Table 1: Population Estimates for the 25 Largest U.S. Cities Based on 1 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2006, Population Estimates: ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2000 to 1 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2006 | work = 2005 Population Estimates | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau, Population Division | ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 8 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080405222543/http://www.census.gov/Press-Release/www/2007/cb07-91table1.pdf | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 c\u00f3 50 v\u00f9ng \u0111\u00f4 th\u1ecb c\u00f3 d\u00e2n s\u1ed1 tr\u00ean 1 tri\u1ec7u d\u00e2n.&lt;ref name=\"PopEstMSA\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/cb07-51tbl2.pdf | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Table 2. Population Estimates for the 100 Most Populous Metropolitan Statistical Areas Based on 1 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2006, Population Estimates | work = 2005 Population Estimates | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau | ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2007 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2009 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090315053359/http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/cb07-51tbl2.pdf | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Trong s\u1ed1 50 v\u00f9ng \u0111\u00f4 th\u1ecb ph\u00e1t tri\u1ec3n nhanh nh\u1ea5t, 23 v\u00f9ng \u0111\u00f4 th\u1ecb n\u1eb1m \u1edf mi\u1ec1n T\u00e2y v\u00e0 25 v\u00f9ng \u0111\u00f4 th\u1ecb \u1edf [[Nam Hoa K\u1ef3|mi\u1ec1n Nam]]. Trong s\u1ed1 20 v\u00f9ng \u0111\u00f4 th\u1ecb \u0111\u00f4ng d\u00e2n nh\u1ea5t c\u1ee7a Hoa K\u1ef3, c\u00e1c v\u00f9ng \u0111\u00f4 th\u1ecb nh\u01b0 [[Dallas, Texas|Dallas]] (h\u1ea1ng t\u01b0 l\u1edbn nh\u1ea5t), Houston (h\u1ea1ng s\u00e1u), v\u00e0 [[Atlanta]] (h\u1ea1ng ch\u00edn) cho th\u1ea5y c\u00f3 con s\u1ed1 gia t\u0103ng l\u1edbn nh\u1ea5t gi\u1eefa n\u0103m 2000 v\u00e0 2006 trong khi v\u00f9ng \u0111\u00f4 th\u1ecb [[Phoenix, Arizona|Phoenix]] (h\u1ea1ng 13) ph\u00e1t tri\u1ec3n con s\u1ed1 l\u1edbn nh\u1ea5t v\u1ec1 ph\u1ea7n tr\u0103m d\u00e2n s\u1ed1.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{| class=\"wikitable\" style=\"text-align:right; margin-right:60px\"</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">!colspan=8|5 th\u00e0nh ph\u1ed1 c\u00f3 d\u00e2n s\u1ed1 \u0111\u00f4ng nh\u1ea5t t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 (2006)&lt;ref name=PopEstBigCities/&gt;&lt;ref name=\"PopEstMSA1\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://hawaii.gov/dbedt/info/census/popestimate/2008_MSA_Hawaii/CBSA_EST2008_05.pdf |url l\u01b0u tr\u1eef=https://www.webcitation.org/5lpvuJzkG?url=http://hawaii.gov/dbedt/info/census/popestimate/2008_MSA_Hawaii/CBSA_EST2008_05.pdf |ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2009 |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Table 5. Estimates of Population Change for Metropolitan Statistical Areas and Rankings: ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2007 to ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2008 |work=2008 Population Estimates |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Census Bureau |ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2009 |url-status=dead |df=mdy}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">!rowspan=2| H\u1ea1ng</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">! rowspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"|Th\u00e0nh ph\u1ed1</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">!rowspan=2| D\u00e2n s\u1ed1&lt;br /&gt;&lt;small&gt; trong ph\u1ea1m vi th\u00e0nh ph\u1ed1&lt;/small&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">! colspan=\"2\"|V\u00f9ng \u0111\u00f4 th\u1ecb</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">!rowspan=2| Mi\u1ec1n&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.census.gov/geo/www/tiger/glossry2.pdf | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Figure A\u20133. Census Regions, Census Divisions, and Their Constituent States | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = U.S. Census Bureau| ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">!|&lt;small&gt;D\u00e2n s\u1ed1&lt;/small&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">!|&lt;small&gt;h\u1ea1ng&lt;/small&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| 1 ||align=left | [[Th\u00e0nh ph\u1ed1 New York]] || 8.214.426 ||18.818.536 ||1||align=center | [[\u0111\u00f4ng b\u1eafc Hoa K\u1ef3]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| 2 ||align=left | [[Los Angeles]] || 3.849.378 ||12.950.129 ||2||align=center |[[T\u00e2y Hoa K\u1ef3|Mi\u1ec1n T\u00e2y Hoa K\u1ef3]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| 3 ||align=left | [[Chicago]] || 2.833.321 ||9.505.748 ||3|| align=center |[[Trung T\u00e2y Hoa K\u1ef3]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| 4 ||align=left | [[Houston, Texas|Houston]] || 2.144.491 ||5.539.949 ||6|| align=center |[[Nam Hoa K\u1ef3|Mi\u1ec1n Nam Hoa K\u1ef3]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| 5 ||align=left | [[Phoenix, Arizona|Phoenix]] || 1.512.986 ||4.039.182 ||13|| align=center |[[T\u00e2y Hoa K\u1ef3|Mi\u1ec1n T\u00e2y Hoa K\u1ef3]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Ng\u00f4n ng\u1eef ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|Ng\u00f4n ng\u1eef t\u1ea1i Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1eb7c d\u00f9 Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng c\u00f3 [[ng\u00f4n ng\u1eef ch\u00ednh th\u1ee9c]] \u1edf c\u1ea5p li\u00ean bang, nh\u01b0ng [[ti\u1ebfng Anh M\u1ef9]] (American English) l\u00e0 [[ng\u00f4n ng\u1eef qu\u1ed1c gia]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u0103m [[2010]], kho\u1ea3ng 230 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi hay 80% d\u00e2n s\u1ed1 tu\u1ed5i t\u1eeb 5 tr\u1edf l\u00ean n\u00f3i [[ti\u1ebfng Anh]] t\u1ea1i nh\u00e0. [[Ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha]], c\u00f3 tr\u00ean 10% d\u00e2n s\u1ed1 n\u00f3i t\u1ea1i nh\u00e0, l\u00e0 ng\u00f4n ng\u1eef th\u00f4ng d\u1ee5ng th\u1ee9 hai v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c d\u1ea1y r\u1ed9ng r\u00e3i nh\u01b0 [[ng\u00f4n ng\u1eef ngo\u1ea1i qu\u1ed1c]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web| url = http://www.adfl.org/resources/enrollments.pdf| ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Foreign Language Enrollments in United States Institutions of Higher Learning| ng\u00e0y th\u00e1ng = fall 2002| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = MLA| ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2006| archive-date = ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080803020358/http://www.adfl.org/resources/enrollments.pdf| url-status=dead}}&lt;/ref&gt; C\u00e1c di d\u00e2n mu\u1ed1n nh\u1eadp t\u1ecbch ph\u1ea3i bi\u1ebft ti\u1ebfng Anh. M\u1ed9t s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u1ed5 v\u0169 vi\u1ec7c bi\u1ebfn ti\u1ebfng Anh th\u00e0nh [[ng\u00f4n ng\u1eef ch\u00ednh th\u1ee9c]] c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u00ec n\u00f3 l\u00e0 ng\u00f4n ng\u1eef ch\u00ednh th\u1ee9c t\u1ea1i \u00edt nh\u1ea5t 32 ti\u1ec3u bang.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web| t\u00e1c gi\u1ea3 1 = Feder, Jody| url = http://www.ilw.com/immigdaily/news/2007,0515-crs.pdf| ti\u00eau \u0111\u1ec1 = English as the Official Language of the United States\u2014Legal Background and Analysis of Legislation in the 110th Congress| ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2007| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = ILW.COM (Congressional Research Service)| ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007| archive-date = ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2009 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090618133418/http://www.ilw.com/immigdaily/news/2007,0515-crs.pdf| url-status = dead}}&lt;/ref&gt; C\u1ea3 [[ti\u1ebfng Hawaii]] v\u00e0 [[ti\u1ebfng Anh]] l\u00e0 [[ng\u00f4n ng\u1eef ch\u00ednh th\u1ee9c]] t\u1ea1i [[Hawaii]] theo lu\u1eadt ti\u1ec3u bang.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.hawaii.gov/lrb/con/conart15.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=The Constitution of the State of Hawaii, Article XV, Section 4|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Hawaii Legislative Reference Bureau|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 11 n\u0103m 1978|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130724231656/http://www.hawaii.gov/lrb/con/conart15.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; M\u1ed9t s\u1ed1 l\u00e3nh th\u1ed5 [[v\u00f9ng qu\u1ed1c h\u1ea3i Hoa K\u1ef3|v\u00f9ng qu\u1ed1c h\u1ea3i]] c\u0169ng c\u00f4ng nh\u1eadn ng\u00f4n ng\u1eef b\u1ea3n th\u1ed5 c\u1ee7a h\u1ecd l\u00e0 [[ng\u00f4n ng\u1eef ch\u00ednh th\u1ee9c]] c\u00f9ng v\u1edbi ti\u1ebfng Anh: [[Ti\u1ebfng Samoa]] v\u00e0 [[ti\u1ebfng Chamorro]] \u0111\u01b0\u1ee3c [[Samoa thu\u1ed9c M\u1ef9]] v\u00e0 [[Guam]] l\u1ea7n l\u01b0\u1ee3t c\u00f4ng nh\u1eadn l\u00e0 [[ng\u00f4n ng\u1eef ch\u00ednh th\u1ee9c]] c\u1ee7a h\u1ecd; [[ti\u1ebfng Caroline]] v\u00e0 [[ti\u1ebfng Chamorro]] \u0111\u01b0\u1ee3c [[Qu\u1ea7n \u0111\u1ea3o B\u1eafc Mariana]] c\u00f4ng nh\u1eadn; [[ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha]] l\u00e0 ti\u1ebfng ch\u00ednh th\u1ee9c c\u1ee7a [[Puerto Rico]]. Trong l\u00fac c\u1ea3 hai ti\u1ec3u bang n\u00e0y kh\u00f4ng c\u00f3 m\u1ed9t ti\u1ebfng ch\u00ednh th\u1ee9c n\u00e0o, [[New Mexico]] c\u00f3 lu\u1eadt cho ph\u00e9p s\u1eed d\u1ee5ng c\u1ea3 ti\u1ebfng Anh v\u00e0 ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha gi\u1ed1ng nh\u01b0 [[Louisiana]] l\u00e0m v\u1eady \u0111\u1ed1i v\u1edbi ti\u1ebfng Anh v\u00e0 [[ti\u1ebfng Ph\u00e1p]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch| author =Dicker, Susan J. | title = Languages in America: A Pluralist View | url =https://archive.org/details/languagesinameri00dick |date=2003|pages=c\u00e1c trang 216, 220\u201325 | location =Clevedon, UK| publisher = Multilingual Matters|id=ISBN 1853596515}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">C\u00e1c [[ngo\u1ea1i ng\u1eef]] \u0111\u01b0\u1ee3c d\u1ea1y r\u1ed9ng r\u00e3i nh\u1ea5t \u1edf Hoa K\u1ef3, v\u1ec1 s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng h\u1ecdc sinh t\u1eeb [[Nh\u00e0 tr\u1ebb|m\u1eabu gi\u00e1o]] \u0111\u1ebfn [[Gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1ea1i h\u1ecdc|\u0111\u1ea1i h\u1ecdc]], l\u00e0: [[ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha]] (kho\u1ea3ng 7,2 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi h\u1ecdc), [[ti\u1ebfng Ph\u00e1p]] (1,5 tri\u1ec7u), v\u00e0 [[ti\u1ebfng \u0110\u1ee9c]] (500.000). C\u00e1c ng\u00f4n ng\u1eef th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c d\u1ea1y kh\u00e1c (t\u1eeb 100.000 \u0111\u1ebfn 250.000 ng\u01b0\u1eddi h\u1ecdc) bao g\u1ed3m [[ti\u1ebfng Latinh]], [[ti\u1ebfng Nh\u1eadt]], [[ASL]], [[ti\u1ebfng \u00dd]] v\u00e0 [[ti\u1ebfng Trung]] &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.actfl.org/sites/default/files/pdfs/ReportSummary2011.pdf |title=Foreign Language Enrollments in K\u201312 Public Schools |date=February 2011 |publisher=American Council on the Teaching of Foreign Languages (ACTFL) |access-date =ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2015 |archive-date=Th\u00e1ng 4 8, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160408184754/http://www.actfl.org/sites/default/files/pdfs/ReportSummary2011.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.mla.org/pdf/2013_enrollment_survey.pdf |title=Enrollments in Languages Other Than English in United States Institutions of Higher Education, Fall 2013 |last1=Goldberg |first1=David |last2=Looney |first2=Dennis |last3=Lusin |first3=Natalia |date=February 2015 |publisher=Modern Language Association |access-date =ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2015}}&lt;/ref&gt;. 18% s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 n\u00f3i \u0111\u01b0\u1ee3c \u00edt nh\u1ea5t m\u1ed9t th\u1ee9 ng\u00f4n ng\u1eef kh\u00e1c ngo\u00e0i ti\u1ebfng Anh &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.forbes.com/sites/collegeprose/2012/08/27/americas-foreign-language-deficit/ |title=America's Foreign Language Deficit |authors=David Skorton; Glenn Altschuler|work=Forbes}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{| class=\"wikitable sortable\" style=\"float:center; margin-left:1em; font-size: 90%\"</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|+ Ng\u00f4n ng\u1eef \u0111\u01b0\u1ee3c n\u00f3i t\u1ea1i nh\u00e0 b\u1edfi h\u01a1n 1 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 (2016)&lt;ref name=\"MLA Data\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.mla.org/map_data |title=United States |publisher=[[Modern Language Association]]|access-date =ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=ACS_10_1YR_B16001&amp;prodType=table |title=American FactFinder \u2013 Results |first=U.S. Census |last=Bureau |publisher= |ng\u00e0y truy c\u1eadp=2019-08-08 |archive-date = ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2020 |archive-url=https://archive.today/20200212213140/http://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=ACS_10_1YR_B16001&amp;prodType=table |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;{{efn|Ngu\u1ed3n: 2015 [[Kh\u1ea3o s\u00e1t c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng M\u1ef9]], [[C\u1ee5c Th\u1ed1ng k\u00ea D\u00e2n s\u1ed1 Hoa K\u1ef3]]. H\u1ea7u h\u1ebft nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecfi n\u00f3i m\u1ed9t ng\u00f4n ng\u1eef kh\u00e1c ngo\u00e0i ti\u1ebfng Anh t\u1ea1i nh\u00e0 c\u0169ng b\u00e1o c\u00e1o n\u00f3i ti\u1ebfng Anh \"t\u1ed1t\" ho\u1eb7c \"r\u1ea5t t\u1ed1t\". \u0110\u1ed1i v\u1edbi c\u00e1c nh\u00f3m ng\u00f4n ng\u1eef \u0111\u01b0\u1ee3c li\u1ec7t k\u00ea \u1edf tr\u00ean, tr\u00ecnh \u0111\u1ed9 ti\u1ebfng Anh m\u1ea1nh nh\u1ea5t l\u00e0 trong s\u1ed1 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi n\u00f3i ti\u1ebfng \u0110\u1ee9c (96% b\u00e1o c\u00e1o r\u1eb1ng h\u1ecd n\u00f3i ti\u1ebfng Anh \"t\u1ed1t\" ho\u1eb7c \"r\u1ea5t t\u1ed1t\"), ti\u1ebfp theo l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi n\u00f3i [[ti\u1ebfng Ph\u00e1p]] (93,5%), [[ti\u1ebfng Tagalog]] (92,8%), [[ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha]] (74,1%), [[ti\u1ebfng Tri\u1ec1u Ti\u00ean]] (71,5%), [[ti\u1ebfng Trung Qu\u1ed1c]] (70,4%) v\u00e0 [[ti\u1ebfng Vi\u1ec7t]] (66,9%).}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">! Ng\u00f4n ng\u1eef !! T\u1ef7 l\u1ec7 !! S\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi n\u00f3i !! S\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi n\u00f3i ti\u1ebfng Anh th\u00f4ng th\u1ea1o !! S\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi n\u00f3i Ti\u1ebfng Anh ch\u01b0a th\u00f4ng th\u1ea1o</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Ti\u1ebfng Anh]] &lt;small&gt;(ch\u1ec9 c\u00f3)&lt;/small&gt; || ~80% || 237.810.023 || N/A || N/A</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(kh\u00f4ng t\u00ednh [[Puerto Rico]])&lt;/small&gt; || 13% || 40.489.813 || 23.899.421 || 16.590.392</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Ti\u1ebfng Trung Qu\u1ed1c]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(m\u1ecdi ph\u01b0\u01a1ng ng\u00f4n, bao g\u1ed3m c\u1ea3 [[ti\u1ebfng Quan Tho\u1ea1i]] v\u00e0 [[ti\u1ebfng Qu\u1ea3ng \u0110\u00f4ng]])&lt;/small&gt; || 1,0% || 3.372.930 || 1.518.619 || 1.854.311</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Ti\u1ebfng Tagalog]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;&lt;/small&gt; || 0,5% || 1.701.960 || 1.159.211 || 542.749</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Ti\u1ebfng Vi\u1ec7t]] || 0,4% || 1.509.993 || 634.273 || 875.720</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Ti\u1ebfng \u1ea2 R\u1eadp]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;&lt;/small&gt; || 0,3% || 1.231.098 || 770.882 || 460.216</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Ti\u1ebfng Ph\u00e1p]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;&lt;/small&gt; || 0,3% || 1.216.668 || 965.584 || 251.087</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Ti\u1ebfng Tri\u1ec1u Ti\u00ean]] || 0,2% || 1.088.788 || 505.734|| 583.054</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== T\u00f4n gi\u00e1o ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|T\u00f4n gi\u00e1o t\u1ea1i Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Pisgah.jpg|nh\u1ecf|ph\u1ea3i|M\u1ed9t [[nh\u00e0 th\u1edd Kit\u00f4 gi\u00e1o|nh\u00e0 th\u1edd]] trong [[Bible Belt|V\u00e0nh \u0111ai Kinh Th\u00e1nh]], n\u01a1i c\u00f3 ph\u1ea7n l\u1edbn d\u00e2n c\u01b0 theo \u0111\u1ea1o Tin L\u00e0nh tr\u01b0\u1eddng ph\u00e1i ph\u00fac \u00e2m.|203x203px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng qu\u1ed1c gia \u0111a d\u1ea1ng t\u00f4n gi\u00e1o nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi. [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|Ch\u00ednh ph\u1ee7 Hoa K\u1ef3]] kh\u00f4ng ki\u1ec3m so\u00e1t t\u00edn ng\u01b0\u1ee1ng c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.census.gov/prod/www/religion.htm|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Religion| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Census Bureau|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt; Trong m\u1ed9t cu\u1ed9c th\u0103m d\u00f2 t\u01b0 nh\u00e2n th\u1ef1c hi\u1ec7n n\u0103m 2014, c\u00f3 kho\u1ea3ng 70,6% ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh t\u1ef1 xem m\u00ecnh l\u00e0 [[Kit\u00f4 h\u1eefu|t\u00edn h\u1eefu]] [[Kit\u00f4 gi\u00e1o]], gi\u1ea3m t\u1eeb 86,4% trong n\u0103m 1990. C\u00e1c gi\u00e1o ph\u00e1i [[Kh\u00e1ng C\u00e1ch|Tin L\u00e0nh]] chi\u1ebfm 46,5% trong khi [[Gi\u00e1o h\u1ed9i C\u00f4ng gi\u00e1o|Gi\u00e1o h\u1ed9i C\u00f4ng gi\u00e1o R\u00f4ma]] hi\u1ec7n l\u00e0 nh\u00e1nh Kit\u00f4 gi\u00e1o \u0111\u1ed9c l\u1eadp l\u1edbn nh\u1ea5t, chi\u1ebfm 20,8%.&lt;ref name=\"pew2015\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.pewforum.org/2015/05/12/americas-changing-religious-landscape/ |title=America's Changing Religious Landscape |publisher=[[Pew Research Center]]'s Forum on Religion &amp; Public Life|date=ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2015}}&lt;/ref&gt; M\u1ed9t cu\u1ed9c nghi\u00ean c\u1ee9u kh\u00e1c v\u00e0o n\u0103m 2007 cho th\u1ea5y ng\u01b0\u1eddi da tr\u1eafng Tin L\u00e0nh [[ch\u1ee7 ngh\u0129a ph\u00fac \u00e2m|tr\u01b0\u1eddng ph\u00e1i ph\u00fac \u00e2m]] (evangelical) chi\u1ebfm 26,3% d\u00e2n s\u1ed1; \u0111\u00e2y l\u00e0 nh\u00f3m Tin L\u00e0nh \u0111\u00f4ng nh\u1ea5t;&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.uakron.edu/bliss/docs/Religious_Landscape_2004.pdf|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Green, John C.|ti\u00eau \u0111\u1ec1=The American Religious Landscape and Political Attitudes: A Baseline for 2004|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Ray C. Bliss Institute of Applied Politics, University of Akron|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2009 |archive-url=https://www.webcitation.org/5lpvuMoCD?url=http://www.uakron.edu/bliss/docs/Religious_Landscape_2004.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; t\u1ed5ng s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi theo Tin L\u00e0nh ph\u00e1i ph\u00fac \u00e2m c\u1ee7a t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c ch\u1ee7ng t\u1ed9c chi\u1ebfm t\u1eeb 30 t\u1edbi 35%.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.wheaton.edu/isae/defining_evangelicalism.html#How%20Many|t\u00e1c gi\u1ea3 1= Eskridge, Larry |ti\u00eau \u0111\u1ec1=How Many Evangelicals Are There?| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Wheaton College, Institute for the Study of American Evangelicals|work=Defining Evangelicalism|ng\u00e0y th\u00e1ng=2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt; Nhi\u1ec1u nh\u00f3m c\u01b0 d\u00e2n ch\u00e2u \u00c2u \u0111\u1ebfn \u0111\u1ecbnh c\u01b0 t\u1ea1i B\u1eafc M\u1ef9 l\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi mong mu\u1ed1n x\u00e2y d\u1ef1ng cu\u1ed9c s\u1ed1ng m\u1edbi \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ea3m b\u1ea3o [[t\u1ef1 do t\u00f4n gi\u00e1o]] \u0111\u1ec3 th\u1ef1c h\u00e0nh t\u00edn ng\u01b0\u1ee1ng c\u1ee7a m\u00ecnh. C\u00e1c quan ni\u1ec7m \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ec1 cao \u1edf Hoa K\u1ef3 nh\u01b0 t\u1ef1 do, d\u00e2n ch\u1ee7, n\u1ec1n c\u1ed9ng h\u00f2a, tr\u00e1ch nhi\u1ec7m c\u00e1 nh\u00e2n, s\u1ef1 ch\u0103m ch\u1ec9, \u0111\u1ea1o \u0111\u1ee9c lao \u0111\u1ed9ng, s\u1ef1 th\u1ecbnh v\u01b0\u1ee3ng v\u00e0 ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n \u0111\u01b0\u1ee3c cho l\u00e0 t\u01b0\u01a1ng th\u00edch v\u1edbi t\u01b0 t\u01b0\u1edfng c\u1ee7a nhi\u1ec1u ph\u00e1i Tin L\u00e0nh. S\u1ef1 s\u00f9ng \u0111\u1ea1o l\u00e0 m\u1ed9t \u0111\u1eb7c \u0111i\u1ec3m c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u00e0 t\u00f4n gi\u00e1o l\u00e0 m\u1ed9t nh\u00e2n t\u1ed1 quan tr\u1ecdng trong x\u00e3 h\u1ed9i t\u1ea1i \u0111\u00e2y. H\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c T\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9 \u0111\u1ec1u \u0111\u1eb7t tay tuy\u00ean th\u1ec7 tr\u00ean cu\u1ed1n Kinh Th\u00e1nh v\u00e0 t\u1ef1 \u0111\u1eb7t m\u00ecnh d\u01b0\u1edbi s\u1ef1 che ch\u1edf c\u1ee7a Ch\u00faa.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, trang 84-98, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998.&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1ed5ng s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi ngo\u00e0i [[Kit\u00f4 gi\u00e1o]] theo s\u1ed1 li\u1ec7u n\u0103m 2014 l\u00e0 5,9%, t\u0103ng t\u1eeb 3,3% h\u1ed3i n\u0103m 1990. C\u00e1c t\u00f4n gi\u00e1o kh\u00f4ng ph\u1ea3i [[Kit\u00f4 gi\u00e1o]] c\u00f3 s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi theo \u0111\u00f4ng nh\u1ea5t l\u00e0 [[Do Th\u00e1i gi\u00e1o]] (1,9%), [[H\u1ed3i gi\u00e1o]] (0,9%), [[Ph\u1eadt gi\u00e1o]] (0,7%), [[\u1ea4n \u0110\u1ed9 gi\u00e1o]] (0,7%).&lt;ref name=\"pew2015\" /&gt; Gi\u1eefa n\u0103m 1990 v\u00e0 2001, s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi theo [[H\u1ed3i gi\u00e1o]] v\u00e0 [[Ph\u1eadt gi\u00e1o]] gia t\u0103ng g\u1ea5p \u0111\u00f4i. N\u0103m 1990 c\u00f3 8,2% v\u00e0 n\u0103m 2014 c\u00f3 22,8% d\u00e2n s\u1ed1 t\u1ef1 nh\u1eadn m\u00ecnh l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi theo [[thuy\u1ebft b\u1ea5t kh\u1ea3 tri]], [[ch\u1ee7 ngh\u0129a v\u00f4 th\u1ea7n|thuy\u1ebft v\u00f4 th\u1ea7n]], ho\u1eb7c [[kh\u00f4ng t\u00f4n gi\u00e1o]],&lt;ref name=\"ARIS\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.gc.cuny.edu/CUNY_GC/media/CUNY-Graduate-Center/PDF/ARIS/ARIS-PDF-version.pdf?ext=.pdf |title=American Religious Identification Survey 2001 |authors=Barry A. Kosmin; Egon Mayer; Ariela Keysar |publisher=CUNY Graduate Center |date=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2001 |access-date =ng\u00e0y 16 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2011 |archive-date = ng\u00e0y 22 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2013 |archive-url=https://www.webcitation.org/6HZLgZxqv?url=http://www.gc.cuny.edu/CUNY_GC/media/CUNY-Graduate-Center/PDF/ARIS/ARIS-PDF-version.pdf?ext=.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=\"The Future of the Global Muslim Population\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://features.pewforum.org/muslim-population-graphic/#/United%20States |title=United States |access-date =ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2013}}&lt;/ref&gt; v\u1eabn t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed1i \u00edt h\u01a1n so v\u1edbi m\u1ed9t s\u1ed1 qu\u1ed1c gia ph\u00e1t tri\u1ec3n kh\u00e1c nh\u01b0 [[Anh Qu\u1ed1c]] v\u00e0 [[Th\u1ee5y \u0110i\u1ec3n]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">===C\u1ea5u tr\u00fac gia \u0111\u00ecnh===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u00ednh \u0111\u1ebfn n\u0103m 2007, 58% ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 t\u1eeb 18 tu\u1ed5i tr\u1edf l\u00ean \u0111\u00e3 [[k\u1ebft h\u00f4n]], 6% l\u00e0 [[G\u00f3a|g\u00f3a ph\u1ee5]], 10% \u0111\u00e3 [[ly h\u00f4n]] v\u00e0 25% ch\u01b0a bao gi\u1edd k\u1ebft h\u00f4n &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.census.gov/prod/2008pubs/09statab/pop.pdf |publisher=U.S. Census Bureau|website=Statistical Abstract of the United States 2009 |title=Table 55\u2014Marital Status of the Population by Sex, Race, and Hispanic Origin: 1990 to 2007 |access-date =ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2009}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1ef7 l\u1ec7 mang thai \u1edf tu\u1ed5i v\u1ecb th\u00e0nh ni\u00ean c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 l\u00e0 26,5 tr\u00ean 1.000 ph\u1ee5 n\u1eef. T\u1ef7 l\u1ec7 n\u00e0y \u0111\u00e3 gi\u1ea3m 57% k\u1ec3 t\u1eeb n\u0103m 1991 &lt;ref name=\"tbirthrate\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.cdc.gov/nchs/data/nvsr/nvsr64/nvsr64_01.pdf |title=Births: Final Data for 2013, tables 2, 3 |publisher=U.S. Department of Health &amp; Human Services |access-date =ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2015}}&lt;/ref&gt;. N\u0103m 2013, t\u1ef7 l\u1ec7 sinh \u1edf tu\u1ed5i v\u1ecb th\u00e0nh ni\u00ean cao nh\u1ea5t l\u00e0 \u1edf bang [[Alabama]] v\u00e0 th\u1ea5p nh\u1ea5t \u1edf bang [[Wyoming]] &lt;ref name=\"tbirthrate\" /&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |title=Trends in Teen Pregnancy and Childbearing |url=https://www.hhs.gov/ash/oah/adolescent-health-topics/reproductive-health/teen-pregnancy/trends.html |publisher=U.S. Department of Health &amp; Human Services |access-date=ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2015 |archive-date=2021-12-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211203090430/https://opa.hhs.gov/adolescent-health?adolescent-health-topics%2Freproductive-health%2Fteen-pregnancy%2Ftrends.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;. [[Ph\u00e1 thai]] l\u00e0 h\u1ee3p ph\u00e1p tr\u00ean to\u00e0n b\u1ed9 l\u00e3nh th\u1ed5 Hoa K\u1ef3, sau v\u1ee5 Roe v. Wade, m\u1ed9t quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh mang t\u00ednh b\u01b0\u1edbc ngo\u1eb7t v\u00e0o n\u0103m 1973 c\u1ee7a [[T\u00f2a \u00e1n T\u1ed1i cao Hoa K\u1ef3]] &lt;ref name=autogenerated1&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/ss5511a1.htm |author=Strauss, Lilo T. |title=Abortion Surveillance\u2014United States, 2003 |access-date =ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |publisher=Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Division of Reproductive Health |website=MMWR |date=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2006|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;. Trong khi t\u1ef7 l\u1ec7 ph\u00e1 thai \u0111ang gi\u1ea3m, t\u1ef7 l\u1ec7 ph\u00e1 thai l\u00e0 15 tr\u00ean 1.000 ph\u1ee5 n\u1eef trong \u0111\u1ed9 tu\u1ed5i t\u1eeb 15-44 v\u1eabn cao h\u01a1n so v\u1edbi h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c qu\u1ed1c gia ph\u01b0\u01a1ng T\u00e2y &lt;ref name=autogenerated1 /&gt;. N\u0103m 2013, \u0111\u1ed9 tu\u1ed5i trung b\u00ecnh khi sinh con \u0111\u1ea7u l\u00f2ng l\u00e0 26 v\u00e0 40,6% ca sinh con \u0111\u1ea7u l\u00f2ng l\u00e0 c\u1ee7a ph\u1ee5 n\u1eef ch\u01b0a k\u1ebft h\u00f4n &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.cdc.gov/nchs/fastats/births.htm |title=FASTSTATS&amp;nbsp;\u2013 Births and Natality |publisher=Centers for Disease Control and Prevention |date=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2013 |access-date =ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2014}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1ef7 su\u1ea5t sinh th\u00f4|T\u1ed5ng t\u1ef7 su\u1ea5t sinh]] (TFR) n\u0103m 2016 l\u00e0 1,82 ca sinh tr\u00ean 1000 ph\u1ee5 n\u1eef &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|title=National Vital Statistics Volume 67, Number 1, ng\u00e0y 31 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2018|url=https://www.cdc.gov/nchs/data/nvsr/nvsr67/nvsr67_01.pdf|website=Center for Desease Control \u2013 CDC|access-date =ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2018}}&lt;/ref&gt;. Vi\u1ec7c nh\u1eadn [[con nu\u00f4i]] \u1edf Hoa K\u1ef3 l\u00e0 ph\u1ed5 bi\u1ebfn v\u00e0 t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed1i d\u1ec5 d\u00e0ng t\u1eeb quan \u0111i\u1ec3m ph\u00e1p l\u00fd (so v\u1edbi c\u00e1c n\u01b0\u1edbc ph\u01b0\u01a1ng T\u00e2y kh\u00e1c) &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |last=Jardine |first=Cassandra |title=Why adoption is so easy in America |url=https://www.telegraph.co.uk/education/3354960/Why-adoption-is-so-easy-in-America.html |newspaper=The Daily Telegraph |location=London |date=ng\u00e0y 31 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt;. N\u0103m 2001, v\u1edbi h\u01a1n 127.000 con nu\u00f4i, Hoa K\u1ef3 chi\u1ebfm g\u1ea7n m\u1ed9t n\u1eeda t\u1ed5ng s\u1ed1 con nu\u00f4i tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u1edbi &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/policy/child-adoption.pdf |title=Child Adoption: Trends and policies |publisher=United Nations Department of Economic and Social Affairs |year=2009 |access-date =ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2015}}&lt;/ref&gt;. [[H\u00f4n nh\u00e2n \u0111\u1ed3ng gi\u1edbi]] l\u00e0 h\u1ee3p ph\u00e1p tr\u00ean to\u00e0n qu\u1ed1c, sau ph\u00e1n quy\u1ebft c\u1ee7a [[T\u00f2a \u00e1n T\u1ed1i cao Hoa K\u1ef3|T\u00f2a \u00e1n T\u1ed1i cao]] n\u0103m 2015. Tuy v\u1eady ch\u1ebf \u0111\u1ed9 [[\u0111a th\u00ea]] l\u00e0 b\u1ea5t h\u1ee3p ph\u00e1p tr\u00ean to\u00e0n l\u00e3nh th\u1ed5 Hoa K\u1ef3 &lt;ref name=quietly&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=90857818 |title=Some Muslims in U.S. Quietly Engage in Polygamy |publisher=National Public Radio: [[All Things Considered]] |access-date =ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2009 |date=ng\u00e0y 27 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2008 |first=Barbara Bradley |last=Hagerty}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Gi\u00e1o d\u1ee5c ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|Gi\u00e1o d\u1ee5c Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:RotundaII.jpg|nh\u1ecf|[[\u0110\u1ea1i h\u1ecdc Virginia|Vi\u1ec7n \u0110\u1ea1i h\u1ecdc Virginia]] do [[Thomas Jefferson]] thi\u1ebft k\u1ebf l\u00e0 m\u1ed9t trong 19 [[Di s\u1ea3n th\u1ebf gi\u1edbi]] [[T\u1ed5 ch\u1ee9c Gi\u00e1o d\u1ee5c, Khoa h\u1ecdc v\u00e0 V\u0103n h\u00f3a Li\u00ean H\u1ee3p Qu\u1ed1c|UNESCO]] t\u1ea1i Hoa K\u1ef3|205x205px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Gi\u00e1o d\u1ee5c c\u00f4ng l\u1eadp Hoa K\u1ef3 do ch\u00ednh quy\u1ec1n ti\u1ec3u bang v\u00e0 ch\u00ednh quy\u1ec1n \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ea3m tr\u00e1ch v\u00e0 do [[B\u1ed9 Gi\u00e1o d\u1ee5c Hoa K\u1ef3]] \u0111i\u1ec1u ph\u1ed1i b\u1eb1ng nh\u1eefng quy \u0111\u1ecbnh h\u1ea1n ch\u1ebf li\u00ean quan \u0111\u1ebfn nh\u1eefng kho\u1ea3n tr\u1ee3 gi\u00fap c\u1ee7a li\u00ean bang.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">\u1ede h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c ti\u1ec3u bang, tr\u1ebb em t\u1eeb 6 ho\u1eb7c 7 tu\u1ed5i b\u1eaft bu\u1ed9c ph\u1ea3i \u0111i h\u1ecdc cho \u0111\u1ebfn khi \u0111\u1ee7 18 tu\u1ed5i; m\u1ed9t v\u00e0i ti\u1ec3u bang cho ph\u00e9p h\u1ecdc sinh th\u00f4i h\u1ecdc \u1edf tu\u1ed5i 16 hay 17.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://nces.ed.gov/programs/digest/d02/dt150.asp |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Ages for Compulsory School Attendance... |ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Dept. of Education, National Center for Education Statistics}}&lt;/ref&gt;. Gi\u00e1o d\u1ee5c b\u1eaft bu\u1ed9c \u0111\u01b0\u1ee3c chia th\u00e0nh ba c\u1ea5p: ti\u1ec3u h\u1ecdc, trung h\u1ecdc c\u01a1 s\u1edf v\u00e0 trung h\u1ecdc ph\u1ed5 th\u00f4ng. Tr\u1ebb em th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c chia theo nh\u00f3m tu\u1ed5i th\u00e0nh c\u00e1c l\u1edbp, t\u1eeb c\u00e1c l\u1edbp m\u1eabu gi\u00e1o (5\u20136 tu\u1ed5i) v\u00e0 l\u1edbp 1 (6-7 tu\u1ed5i) \u0111\u1ed1i v\u1edbi nh\u1eefng tr\u1ebb nh\u1ecf tu\u1ed5i nh\u1ea5t, cho \u0111\u1ebfn l\u1edbp 12 (17\u201318 tu\u1ed5i) l\u00e0 n\u0103m cu\u1ed1i c\u1ea5p ba. H\u1ec7 th\u1ed1ng xe bu\u00fdt tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc cung c\u1ea5p kho\u1ea3ng 8,8 t\u1ef7 chuy\u1ebfn \u0111i, ch\u1edf h\u01a1n 24 tri\u1ec7u h\u1ecdc sinh M\u1ef9 \u0111i h\u1ecdc v\u00e0 v\u1ec1 nh\u00e0 m\u1ed7i n\u0103m.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">V\u00e0o n\u0103m 2013, kho\u1ea3ng 87% tr\u1ebb em trong \u0111\u1ed9 tu\u1ed5i \u0111i h\u1ecdc theo h\u1ecdc t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp do nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc t\u00e0i tr\u1ee3, kho\u1ea3ng 10% h\u1ecdc t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng t\u01b0 th\u1ee5c v\u00e0 kho\u1ea3ng 3% h\u1ecdc t\u1ea1i nh\u00e0 &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.capenet.org/facts.html|title=CAPE \u2013 Private School Facts|publisher=|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2018-09-13|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2025-03-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20180913051858/http://capenet.org/facts.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.hslda.org/docs/news/2013/201309030.asp|title=U.S. Department of Education: Homeschooling Continues to Grow!|publisher=|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2021-03-12|archive-date = ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131211121027/http://www.hslda.org/docs/news/2013/201309030.asp}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 c\u00f3 nhi\u1ec1u [[tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc]] v\u00e0 [[vi\u1ec7n \u0111\u1ea1i h\u1ecdc]] t\u01b0 th\u1ee5c c\u0169ng nh\u01b0 c\u00f4ng l\u1eadp n\u1ed5i ti\u1ebfng c\u00f3 ch\u00ednh s\u00e1ch tuy\u1ec3n ch\u1ecdn sinh vi\u00ean kh\u1eaft khe nh\u01b0 [[\u0110\u1ea1i h\u1ecdc Harvard]], nh\u01b0ng c\u0169ng c\u00f3 c\u00e1c [[tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng]] \u1edf \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng cho ph\u00e9p sinh vi\u00ean t\u1ef1 do ghi danh v\u00e0o h\u1ecdc. SAT v\u00e0 ACT l\u00e0 nh\u1eefng b\u00e0i ki\u1ec3m tra ti\u00eau chu\u1ea9n ph\u1ed5 bi\u1ebfn nh\u1ea5t m\u00e0 h\u1ecdc sinh th\u1ef1c hi\u1ec7n khi n\u1ed9p \u0111\u01a1n v\u00e0o \u0111\u1ea1i h\u1ecdc.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong s\u1ed1 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 tu\u1ed5i t\u1eeb 25 tr\u1edf l\u00ean, 84,6% t\u1ed1t nghi\u1ec7p trung h\u1ecdc, 52,6% c\u00f3 theo h\u1ecdc \u0111\u1ea1i h\u1ecdc, 27,2% c\u00f3 b\u1eb1ng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc, v\u00e0 9,6% c\u00f3 b\u1eb1ng sau \u0111\u1ea1i h\u1ecdc.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.census.gov/prod/2004pubs/p20-550.pdf|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Educational Attainment in the United States: 2003|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Census Bureau|ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2006}}&lt;/ref&gt; T\u1ec9 l\u1ec7 bi\u1ebft \u0111\u1ecdc bi\u1ebft vi\u1ebft \u1edf m\u1ee9c c\u01a1 b\u1ea3n l\u00e0 kho\u1ea3ng 99%.&lt;ref&gt;For more detail on U.S. literacy, see [http://nces.ed.gov/NAAL/PDF/2006470.PDF A First Look at the Literacy of America\u2019s Adults in the 21st century], U.S. Department of Education (2003).&lt;/ref&gt; N\u0103m 2015, [[Li\u00ean H\u1ee3p Qu\u1ed1c]] \u0111\u00e1nh gi\u00e1 Hoa K\u1ef3 c\u00f3 ch\u1ec9 s\u1ed1 gi\u00e1o d\u1ee5c l\u00e0 0.90, \u0111\u1ee9ng th\u1ee9 8 tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://hdr.undp.org/en/2016-report |title=Human Development Report |publisher= United Nations Development Programme}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Y t\u1ebf ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Tu\u1ed5i th\u1ecd trung b\u00ecnh c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 v\u00e0o n\u0103m 2013 l\u00e0 78,9 tu\u1ed5i &lt;ref name=who&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://apps.who.int/gho/data/node.main.688?lang=en |title=WHO Life expectancy data by country |publisher=WHO |date=2012 |access-date =ng\u00e0y 1 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2102rank.html |title=Country Comparison: Life Expectancy at Birth |publisher=CIA |work=The World Factbook |access-date =ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2011 |archive-date = ng\u00e0y 2 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180102233121/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2102rank.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=\"Murray2013\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch t\u1ea1p ch\u00ed |first=Christopher J.L. |last=Murray |title=The State of US Health, 1990\u20132010: Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors |journal=Journal of the American Medical Association |url=http://jama.jamanetwork.com/data/Journals/JAMA/0/joi130037.pdf |doi=10.1001/jama.2013.13805 |date=ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2013 |volume=310 |issue=6 |pages=591\u2013608 |pmid=23842577 |pmc=5436627 |archive-url=https://www.webcitation.org/6IN1kHmaR?url=http://jama.jamanetwork.com/data/Journals/JAMA/0/joi130037.pdf |archive-date=ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2013 |url-status=dead |df=mdy}}&lt;/ref&gt;. Tu\u1ed5i th\u1ecd trung b\u00ecnh c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 v\u00e0o n\u0103m 2006 l\u00e0 77,8 tu\u1ed5i&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.cdc.gov/nchs/data/hus/hus06.pdf#027|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Health, United States, 2006|ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 11 n\u0103m 2006|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Health Statistics|ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt;, th\u1ea5p h\u01a1n con s\u1ed1 t\u00ednh chung c\u1ee7a [[T\u00e2y \u00c2u]] 1 n\u0103m, th\u1ea5p h\u01a1n [[Na Uy]] 3 n\u0103m v\u00e0 ng\u1eafn h\u01a1n [[Th\u1ee5y S\u0129]] 4 n\u0103m.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Eberstadt, Nicholas, and Hans Groth|url=http://www.iht.com/articles/2007/04/19/opinion/edeber.php|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Healthy Old Europe|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2007|work=International Herald Tribune|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20070423013852/http://www.iht.com/articles/2007/04/19/opinion/edeber.php|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2007-04-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; H\u01a1n 20 n\u0103m qua, th\u1ee9 h\u1ea1ng v\u1ec1 tu\u1ed5i th\u1ecd trung b\u00ecnh c\u1ee7a qu\u1ed1c gia \u0111\u00e3 gi\u1ea3m t\u1eeb h\u1ea1ng 11 v\u00e0o n\u0103m 1987 xu\u1ed1ng h\u1ea1ng 42 c\u1ee7a th\u1ebf gi\u1edbi v\u00e0o n\u0103m 2007&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=MacAskill, Ewen|url=http://www.guardian.co.uk/international/story/0,,2147506,00.html |ti\u00eau \u0111\u1ec1=US Tumbles Down the World Ratings List for Life Expectancy|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007 |work= Guardian|ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt;. T\u1ef7 l\u1ec7 t\u1eed vong tr\u1ebb s\u01a1 sinh l\u00e0 6,17 tr\u00ean m\u1ed9t ng\u00e0n tr\u1ebb v\u00e0o n\u0103m 2014, \u0111\u1ee9ng th\u1ee9 56 trong t\u1ed5ng s\u1ed1 224 qu\u1ed1c gia, \u0111\u1ee9ng sau t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc T\u00e2y \u00c2u &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2091rank.html |title=Country Comparison: Infant Mortality Rate |publisher=Central Intelligence Agency |work=The World Factbook |archive-url=https://web.archive.org/web/20140411044300/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2091rank.html |archive-date=ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2014 |access-date =ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2014 |url-status=live}}&lt;/ref&gt;. Kho\u1ea3ng 1/3 d\u00e2n s\u1ed1 tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh b\u00e9o ph\u00ec v\u00e0 th\u00eam 1/3 c\u00f3 tr\u1ecdng l\u01b0\u1ee3ng c\u00e2n qu\u00e1 kh\u1ed5;&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.cdc.gov/nchs/products/pubs/pubd/hestats/overweight/overwght_adult_03.htm |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Prevalence of Overweight and Obesity Among Adults: United States, 2003\u20132004 |ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Health Statistics}}&lt;/ref&gt; t\u1ec9 l\u1ec7 b\u00e9o ph\u00ec l\u00e0 cao nh\u1ea5t trong s\u1ed1 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc ph\u00e1t tri\u1ec3n, \u0111\u00e3 t\u0103ng g\u1ea5p \u0111\u00f4i trong 1/4 th\u1ebf k\u1ef7 qua.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch | author= Schlosser, Eric | year = 2002 | title = Fast Food Nation | url= https://archive.org/details/fastfoodnationti00eric | publisher = Perennial | location = New York |pages= 240| id = ISBN 0060938455 }}&lt;/ref&gt; [[Ti\u1ec3u \u0111\u01b0\u1eddng|B\u1ec7nh ti\u1ec3u \u0111\u01b0\u1eddng]] lo\u1ea1i 2 c\u00f3 li\u00ean quan \u0111\u1ebfn [[b\u00e9o ph\u00ec]] l\u00e0 c\u0103n b\u1ec7nh th\u1ebf k\u1ef7 \u0111\u00e1ng lo ng\u1ea1i \u0111\u1ed1i v\u1edbi c\u00e1c nh\u00e0 ch\u0103m s\u00f3c s\u1ee9c kh\u1ecfe nghi\u1ec7p v\u1ee5.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://atvb.ahajournals.org/cgi/content/full/25/12/2451#R3-101329 |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Fast Food, Central Nervous System Insulin Resistance, and Obesity|ng\u00e0y th\u00e1ng=2005 |ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|work= Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=American Heart Association}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1ec9 l\u1ec7 c\u00f3 thai \u1edf tu\u1ed5i v\u1ecb th\u00e0nh ni\u00ean l\u00e0 79,8/1.000 ph\u1ee5 n\u1eef th\u00ec cao g\u1ea5p 4 l\u1ea7n so v\u1edbi [[Ph\u00e1p]] v\u00e0 5 l\u1ea7n so v\u1edbi [[\u0110\u1ee9c]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.advocatesforyouth.org/PUBLICATIONS/factsheet/fsest.htm |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Adolescent Sexual Health in Europe and the U.S.\u2014Why the Difference? |ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 10 n\u0103m 2001 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Advocates for Youth |archive-date = ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070520020329/http://www.advocatesforyouth.org/PUBLICATIONS/factsheet/fsest.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Vi\u1ec7c ph\u00e1 thai t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 l\u00e0 m\u1ed9t ngu\u1ed3n t\u1ea1o ra tranh c\u00e3i ch\u00ednh tr\u1ecb s\u00f4i \u0111\u1ed9ng. Nhi\u1ec1u ti\u1ec3u bang c\u1ea5m d\u00f9ng c\u00f4ng qu\u1ef9 v\u00e0o vi\u1ec7c ph\u00e1 thai v\u00e0 c\u00f3 lu\u1eadt h\u1ea1n ch\u1ebf vi\u1ec7c ph\u00e1 thai v\u00e0o th\u1eddi k\u1ef3 s\u1eafp sinh n\u1edf, b\u1eaft bu\u1ed9c th\u00f4ng b\u00e1o cho cha m\u1eb9 c\u1ee7a tr\u1ebb v\u1ecb th\u00e0nh ni\u00ean mu\u1ed1n ph\u00e1 thai, v\u00e0 c\u01b0\u1ee1ng b\u00e1ch m\u1ed9t th\u1eddi k\u1ef3 ch\u1edd \u0111\u1ee3i tr\u01b0\u1edbc khi ti\u1ebfn h\u00e0nh ph\u00e1 thai. Trong khi vi\u1ec7c ph\u00e1 thai c\u00f3 gi\u1ea3m s\u00fat, t\u1ec9 l\u1ec7 ph\u00e1 thai t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 241 v\u1ee5 tr\u00ean 1.000 tr\u1ebb sinh ra \u0111\u1eddi v\u00e0 t\u1ec9 l\u1ec7 15 v\u1ee5 tr\u00ean 1.000 ph\u1ee5 n\u1eef tu\u1ed5i t\u1eeb 15\u201344 th\u00ec v\u1eabn c\u00f2n cao h\u01a1n so v\u1edbi \u0111a s\u1ed1 c\u00e1c qu\u1ed1c gia T\u00e2y \u00c2u.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/ss5511a1.htm|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Strauss, Lilo T.|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Abortion Surveillance\u2014United States, 2003|ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Centers for Disease Control, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Division of Reproductive Health|work=MMWR|ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2006}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">H\u1ec7 th\u1ed1ng ch\u0103m s\u00f3c s\u1ee9c kh\u1ecfe c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u01b0\u1ee3t m\u1ee9c chi ti\u00eau b\u1ea5t c\u1ee9 qu\u1ed1c gia n\u00e0o kh\u00e1c, t\u00ednh theo c\u1ea3 s\u1ed1 chi ti\u00eau cho m\u1ed7i \u0111\u1ea7u ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 ph\u1ea7n tr\u0103m [[T\u1ed5ng s\u1ea3n ph\u1ea9m n\u1ed9i \u0111\u1ecba|GDP]].&lt;ref&gt;''OECD Health Data 2000: A Comparative Analysis of 29 Countries'' (Paris: OECD, 2000). See also {{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://dll.umaine.edu/ble/U.S.%20HCweb.pdf|ti\u00eau \u0111\u1ec1=The U.S. Healthcare System: The Best in the World or Just the Most Expensive?|ng\u00e0y th\u00e1ng=2001|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2006|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=University of Maine|archive-date = ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100604233313/http://dll.umaine.edu/ble/U.S.%20HCweb.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Kh\u00f4ng nh\u01b0 \u0111a s\u1ed1 c\u00e1c qu\u1ed1c gia ph\u00e1t tri\u1ec3n kh\u00e1c, h\u1ec7 th\u1ed1ng ch\u0103m s\u00f3c s\u1ee9c kh\u1ecfe c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 kh\u00f4ng ho\u00e0n to\u00e0n l\u00e0 c\u00f4ng \u00edch, thay v\u00e0o \u0111\u00f3 n\u00f3 d\u1ef1a v\u00e0o ti\u1ec1n chi tr\u1ea3 c\u1ee7a c\u1ea3 c\u00f4ng c\u1ed9ng v\u00e0 t\u01b0 nh\u00e2n. N\u0103m 2004, b\u1ea3o hi\u1ec3m t\u01b0 nh\u00e2n \u0111\u00e3 tr\u1ea3 kho\u1ea3ng 36% chi ti\u00eau v\u1ec1 s\u1ee9c kh\u1ecfe cho c\u00e1 nh\u00e2n, ti\u1ec1n t\u00fai c\u1ee7a b\u1ec7nh nh\u00e2n chi\u1ebfm 15% v\u00e0 ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang, ti\u1ec3u bang v\u00e0 \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng tr\u1ea3 kho\u1ea3ng 44%.&lt;ref name=\"CDC H\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.cdc.gov/nchs/data/hus/hus06.pdf|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Health, United States, 2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2006 |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Centers for Disease Control, National Center for Health Statistics}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Chi ph\u00ed y t\u1ebf \u1edf M\u1ef9 nh\u00ecn chung l\u00e0 r\u1ea5t cao, m\u1ed9t \u0111\u1ee3t kh\u00e1m b\u1ec7nh nh\u1eb9 c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 ph\u1ea3i tr\u1ea3 h\u00e0ng tr\u0103m USD, b\u1ec7nh n\u1eb7ng \u0111i\u1ec1u tr\u1ecb d\u00e0i ng\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 t\u1ed1n k\u00e9m h\u00e0ng tr\u0103m ng\u00e0n USD. Chi ph\u00ed y t\u1ebf qu\u00e1 cao l\u00e0 l\u00fd do th\u00f4ng th\u01b0\u1eddng nh\u1ea5t khi\u1ebfn c\u00e1 nh\u00e2n, [[h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh]] l\u00e2m v\u00e0o c\u1ea3nh [[ph\u00e1 s\u1ea3n]] t\u1ea1i Hoa K\u1ef3.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://content.healthaffairs.org/cgi/content/full/hlthaff.w5.63/DC1|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Himmelstein, David U.|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Illness and Injury as Contributors to Bankruptcy|ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2006 |work=Health Affairs|ng\u00e0y th\u00e1ng=2005}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1ef9 l\u00e0 m\u1ed9t qu\u1ed1c gia ph\u00e1t tri\u1ec3n nh\u01b0ng ch\u01b0a c\u00f3 m\u1ed9t n\u1ec1n [[b\u1ea3o hi\u1ec3m y t\u1ebf]] ph\u1ed5 c\u1eadp to\u00e0n d\u00e2n. Ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n M\u1ef9 ph\u1ea3i \u0111\u00f3ng [[b\u1ea3o hi\u1ec3m y t\u1ebf]] cao h\u01a1n d\u00e2n [[Canada]] t\u1edbi 14 l\u1ea7n (t\u1ee9c l\u00e0 t\u1edbi g\u1ea7n 11.000 USD/n\u0103m). C\u0169ng c\u00f3 lo\u1ea1i b\u1ea3o hi\u1ec3m r\u1ebb h\u01a1n, kho\u1ea3ng 3.000 USD/n\u0103m cho m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi c\u00f2n tr\u1ebb, kh\u1ecfe m\u1ea1nh v\u00e0 kh\u00f4ng ti\u1ec1n s\u1eed b\u1ec7nh nghi\u00eam tr\u1ecdng, nh\u01b0ng lo\u1ea1i b\u1ea3o hi\u1ec3m \u0111\u00f3 ch\u1ec9 chi tr\u1ea3 ph\u1ea7n n\u00e0o cho nh\u1eefng l\u00fac \u1ed1m n\u1eb7ng, c\u00f2n b\u1ec7nh nh\u1eb9 th\u00ec ng\u01b0\u1eddi b\u1ec7nh ph\u1ea3i t\u1ef1 tr\u1ea3 ti\u1ec1n. Nh\u1eefng gia \u0111\u00ecnh c\u00f3 thu nh\u1eadp trung b\u00ecnh th\u1ea5p \u1edf M\u1ef9 s\u1ebd kh\u00f4ng th\u1ec3 c\u00f3 \u0111\u1ee7 ti\u1ec1n mua b\u1ea3o hi\u1ec3m y t\u1ebf. N\u0103m 2005, 46,6 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 hay 15,9% d\u00e2n s\u1ed1 kh\u00f4ng c\u00f3 [[b\u1ea3o hi\u1ec3m y t\u1ebf]], 5,4 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi h\u01a1n so v\u1edbi n\u0103m 2001. Nguy\u00ean nh\u00e2n ch\u00ednh con s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng c\u00f3 b\u1ea3o hi\u1ec3m y t\u1ebf gia t\u0103ng l\u00e0 v\u00ec s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u00f3 b\u1ea3o hi\u1ec3m do c\u00f4ng ty n\u01a1i h\u1ecd l\u00e0m vi\u1ec7c b\u1ea3o tr\u1ee3 gi\u1ea3m t\u1eeb 62,6% n\u0103m 2001 xu\u1ed1ng c\u00f2n 59,5% n\u0103m 2005. Kho\u1ea3ng 1/3 s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng b\u1ea3o hi\u1ec3m y t\u1ebf s\u1ed1ng trong c\u00e1c h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh c\u00f3 l\u1ee3i t\u1ee9c h\u00e0ng n\u0103m tr\u00ean 50.000 \u0111\u00f4la, ph\u00e2n n\u1eeda s\u1ed1 h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh \u0111\u00f3 c\u00f3 l\u1ee3i t\u1ee9c tr\u00ean 75.000 \u0111\u00f4 la. M\u1ed9t ph\u1ea7n ba s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c c\u00f3 ti\u00eau chu\u1ea9n nh\u01b0ng kh\u00f4ng \u0111\u0103ng k\u00fd xin b\u1ea3o hi\u1ec3m y t\u1ebf c\u00f4ng c\u1ed9ng.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |t\u00e1c gi\u1ea3 1=Gardiner, Jill |url=http://www.nysun.com/article/46304?page_no=1 |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Momentum Grows on Health Care |work=New York Sun |ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 9 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2007 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |archive-date=2007-10-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071013211422/http://nysun.com/article/46304?page_no=1 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;. N\u0103m 2006, [[Massachusetts]] tr\u1edf th\u00e0nh [[Ti\u1ec3u bang Hoa K\u1ef3|ti\u1ec3u bang]] \u0111\u1ea7u ti\u00ean y\u00eau c\u1ea7u ph\u1ea3i c\u00f3 [[b\u1ea3o hi\u1ec3m y t\u1ebf]];&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/04/04/AR2006040401937.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Mass. Bill Requires Health Coverage|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Fahrenthold, David A.|work=Washington Post}}&lt;/ref&gt; [[California]] \u0111ang xem x\u00e9t m\u1ed9t lu\u1eadt t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?file=/c/a/2006/08/29/MNGBSKR3RA1.DTL|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Assembly Approves Universal Health Care|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Gledhill, Lynda|work=San Francisco Chronicle}}&lt;/ref&gt;. \u0110\u1ea1o lu\u1eadt [[Obamacare]], \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00f4ng qua v\u00e0o \u0111\u1ea7u n\u0103m 2010, \u0111\u00e3 gi\u00fap cho s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng c\u00f3 b\u1ea3o hi\u1ec3m y t\u1ebf tr\u00ean to\u00e0n qu\u1ed1c gi\u1ea3m m\u1ed9t n\u1eeda, m\u1eb7c d\u00f9 n\u1ed9i dung c\u1ee7a \u0111\u1ea1o lu\u1eadt v\u00e0 hi\u1ec7u l\u1ef1c cu\u1ed1i c\u00f9ng c\u1ee7a n\u00f3 v\u1eabn c\u00f2n l\u00e0 v\u1ea5n \u0111\u1ec1 g\u00e2y tranh c\u00e3i &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |title=Health Care Law 54% Favor Repeal of Health Care Law |url=http://www.rasmussenreports.com/public_content/politics/current_events/healthcare/health_care_law |publisher=Rasmussen Reports |access-date =ng\u00e0y 13 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |title=Debate on ObamaCare to intensify in the wake of landmark Supreme Court ruling |url=http://www.foxnews.com/politics/2012/06/29/debate-on-obamacare-to-intensify-in-wake-landmark-supreme-court-ruling/ |work=Fox News |date=ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2012 |access-date =ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2012}}&lt;/ref&gt;. N\u0103m 2017, 12,2% d\u00e2n s\u1ed1 M\u1ef9 kh\u00f4ng c\u00f3 b\u1ea3o hi\u1ec3m y t\u1ebf &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |title=U.S. Uninsured Rate Steady at 12.2% in Fourth Quarter of 2017 |url=https://news.gallup.com/poll/225383/uninsured-rate-steady-fourth-quarter-2017.aspx |website=Gallup}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Chi ph\u00ed cao cho h\u1ec7 th\u1ed1ng ch\u0103m s\u00f3c s\u1ee9c kho\u1ebb t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 c\u00f3 nhi\u1ec1u nguy\u00ean nh\u00e2n kh\u00e1c nhau t\u1eeb ti\u1ebfn b\u1ed9 [[c\u00f4ng ngh\u1ec7]], chi ph\u00ed qu\u1ea3n l\u00fd, gi\u00e1 thu\u1ed1c, c\u00e1c nh\u00e0 cung c\u1ea5p t\u00ednh ph\u00ed cao h\u01a1n cho trang thi\u1ebft b\u1ecb, ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n M\u1ef9 \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn nhi\u1ec1u ch\u0103m s\u00f3c y t\u1ebf h\u01a1n t\u1ea1i c\u00e1c qu\u1ed1c gia kh\u00e1c, m\u1ee9c l\u01b0\u01a1ng cao c\u1ee7a [[B\u00e1c s\u0129|b\u00e1c s\u1ef9]], ch\u00ednh s\u00e1ch ki\u1ec3m so\u00e1t c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7, t\u00e1c \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a t\u1ed1 t\u1ee5ng, v\u00e0 h\u1ec7 th\u1ed1ng thanh to\u00e1n c\u1ee7a b\u00ean th\u1ee9 ba gi\u00fap gi\u1ea3m chi ph\u00ed \u0111i\u1ec1u tr\u1ecb.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Theo m\u1ed9t cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t c\u1ee7a Gallup \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ef1c hi\u1ec7n t\u1ea1i c\u1ea3 50 bang c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u00e0o cu\u1ed1i n\u0103m 2018 th\u00ec h\u1ea7u h\u1ebft ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 v\u1eabn \u0111\u00e1nh gi\u00e1 r\u1ea5t t\u00edch c\u1ef1c v\u1ec1 h\u1ec7 th\u1ed1ng y t\u1ebf c\u1ee7a qu\u1ed1c gia. Theo \u0111\u00f3, 80% s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi tham gia kh\u1ea3o s\u00e1t \u0111\u00e1nh gi\u00e1 r\u1eb1ng ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a h\u1ec7 th\u1ed1ng ch\u0103m s\u00f3c s\u1ee9c kh\u1ecfe m\u00e0 h\u1ecd nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00e0 \"xu\u1ea5t s\u1eafc\", 69% \u0111\u00e1nh gi\u00e1 ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng b\u1ea3o hi\u1ec3m y t\u1ebf c\u1ee7a h\u1ecd l\u00e0 \"r\u1ea5t t\u1ed1t\", trong khi \u0111\u00f3 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 chung v\u1ec1 ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng ch\u0103m s\u00f3c s\u1ee9c kh\u1ecfe tr\u00ean to\u00e0n qu\u1ed1c l\u1ea1i c\u00f3 ph\u1ea7n k\u00e9m h\u01a1n (ch\u1ec9 55% \u0111\u00e1nh gi\u00e1 \"r\u1ea5t t\u1ed1t\" khi n\u00f3i \u0111\u1ebfn ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng t\u1ed5ng th\u1ec3 c\u1ee7a h\u1ec7 th\u1ed1ng y t\u1ebf Hoa K\u1ef3). \u0110\u1ed1i v\u1edbi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi tr\u00ean 65 tu\u1ed5i tham gia kh\u1ea3o s\u00e1t, c\u00f3 68% b\u00e0y t\u1ecf s\u1ef1 h\u00e0i l\u00f2ng v\u1ec1 chi ph\u00ed kh\u00e1m ch\u1eefa b\u1ec7nh n\u00f3i chung.&lt;ref&gt;[https://news.gallup.com/poll/245195/americans-rate-healthcare-quite-positively.aspx Most Americans Still Rate Their Healthcare Quite Positively] ''Gallup''&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== T\u1ed9i ph\u1ea1m v\u00e0 h\u00ecnh ph\u1ea1t ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">==== T\u00ecnh tr\u1ea1ng t\u1ed9i ph\u1ea1m ====</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Crime International.jpg|nh\u1ecf|223x223px|T\u1ec9 l\u1ec7 gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi t\u1ea1i m\u1ed9t s\u1ed1 qu\u1ed1c gia \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ecdn n\u0103m 2004]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Thi h\u00e0nh lu\u1eadt ph\u00e1p t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 l\u00e0 tr\u00e1ch nhi\u1ec7m ch\u00ednh y\u1ebfu c\u1ee7a c\u1ea3nh s\u00e1t \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng v\u00e0 s\u1edf c\u1ea3nh s\u00e1t qu\u1eadn, v\u1edbi s\u1ef1 tr\u1ee3 gi\u00fap r\u1ed9ng l\u1edbn h\u01a1n c\u1ee7a [[c\u1ea3nh s\u00e1t ti\u1ec3u bang]]. C\u00e1c c\u01a1 quan Li\u00ean bang nh\u01b0 [[C\u1ee5c \u0110i\u1ec1u tra Li\u00ean bang]] (FBI) v\u00e0 C\u1ee5c B\u1ea3o v\u1ec7 T\u00f2a \u00e1n Hoa K\u1ef3 (United States Marshals Service) c\u00f3 nh\u1eefng nhi\u1ec7m v\u1ee5 \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t. \u1ede c\u1ea5p li\u00ean bang, v\u00e0 g\u1ea7n nh\u01b0 \u1edf m\u1ecdi ti\u1ec3u bang, ph\u00e1p ch\u1ebf \u0111\u1ec1u d\u1ef1a v\u00e0o m\u1ed9t h\u1ec7 th\u1ed1ng [[lu\u1eadt ph\u1ed5 th\u00f4ng]]. C\u00e1c t\u00f2a \u00e1n ti\u1ec3u bang thi h\u00e0nh \u0111a s\u1ed1 c\u00e1c v\u1ee5 x\u1eed \u00e1n h\u00ecnh s\u1ef1; c\u00e1c t\u00f2a \u00e1n li\u00ean bang nh\u1eadn th\u1ee5 l\u00fd m\u1ed9t s\u1ed1 t\u1ed9i \u00e1c \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c quy \u0111\u1ecbnh n\u00e0o \u0111\u00f3 c\u0169ng nh\u01b0 c\u00e1c v\u1ee5 [[ch\u1ed1ng \u00e1n]] t\u1eeb c\u00e1c h\u1ec7 th\u1ed1ng t\u00f2a ti\u1ec3u bang.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">So v\u1edbi c\u00e1c qu\u1ed1c gia trong [[Li\u00ean minh ch\u00e2u \u00c2u]] v\u00e0 [[Kh\u1ed1i Th\u1ecbnh v\u01b0\u1ee3ng chung Anh|Kh\u1ed1i Th\u1ecbnh v\u01b0\u1ee3ng chung]], Hoa K\u1ef3 c\u00f3 m\u1ed9t t\u1ec9 l\u1ec7 t\u1ed9i ph\u1ea1m t\u00ednh chung l\u00e0 trung b\u00ecnh.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Barclay, Gordon, and Cynthia Tavares with Sally Kenny, Arsalaan Siddique, and Emma Wilby|url=http://www.homeoffice.gov.uk/rds/pdfs2/hosb1203.pdf|ti\u00eau \u0111\u1ec1=International Comparisons of Criminal Justice Statistics 2001|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2003|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=CrimeReduction.gov.uk|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2007|archive-date=2007-10-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20071030232351/http://www.homeoffice.gov.uk/rds/pdfs2/hosb1203.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Trong s\u1ed1 c\u00e1c [[n\u01b0\u1edbc c\u00f4ng nghi\u1ec7p|qu\u1ed1c gia ph\u00e1t tri\u1ec3n]], Hoa K\u1ef3 c\u00f3 m\u1ee9c \u0111\u1ed9 t\u1ed9i ph\u1ea1m b\u1ea1o l\u1ef1c tr\u00ean trung b\u00ecnh v\u00e0 \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t c\u00f3 m\u1ee9c \u0111\u1ed9 cao v\u1ec1 b\u1ea1o l\u1ef1c do s\u00fang g\u00e2y ra v\u00e0 h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi.&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch t\u1ea1p ch\u00ed |author=Krug, E.G, K.E. Powell, and L.L. Dahlberg |year=1998 |title=Firearm-Related Deaths in the United States and 35 Other High- and Upper-Middle Income Countries |journal=International Journal of Epidemiology |volume=7 |pages=c\u00e1c trang 214\u201321 |url=http://ije.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/27/2/214 }} {{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.unodc.org/unodc/crime_cicp_survey_seventh.html |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Seventh United Nations Survey on Crime Trends and the Operations of Criminal Justice Systems (1998\u20132000) |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) |ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 8 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2006 |archive-date = ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061104194222/http://www.unodc.org/unodc/crime_cicp_survey_seventh.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; N\u0103m 2005, c\u00f3 56 v\u1ee5 gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi tr\u00ean con s\u1ed1 1 tri\u1ec7u c\u01b0 d\u00e2n, so v\u1edbi 10 t\u1ea1i \u0110\u1ee9c&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.bka.de/profil/broschueren/facts2006.pdf|ti\u00eau \u0111\u1ec1=German Crime Data|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Bundeskriminalamt (BKA)|ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 7 n\u0103m 2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt; v\u00e0 19 t\u1ea1i [[Canada]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.statcan.ca/Daily/English/050721/d050721a.htm|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Crime Statistics|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Statistics Canada|work=The Daily|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2005|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081024034909/http://www.statcan.ca/Daily/English/050721/d050721a.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; T\u1ec9 l\u1ec7 c\u00e1c v\u1ee5 gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 gi\u1ea3m 36% t\u1eeb n\u0103m 1986 \u0111\u1ebfn 2000 v\u00e0 g\u1ea7n nh\u01b0 kh\u00f4ng \u0111\u1ed5i k\u1ec3 t\u1eeb \u0111\u00f3.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.fbi.gov/ucr/05cius/data/table_01.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Crime in the United States 2005|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=FBI|ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 9 n\u0103m 2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|url l\u01b0u tr\u1eef=https://web.archive.org/web/20060919230310/http://www.fbi.gov/ucr/05cius/data/table_01.html|ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef=2006-09-19|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Theo b\u00e1o c\u00e1o n\u0103m 2013 c\u1ee7a V\u0103n ph\u00f2ng Ma t\u00fay v\u00e0 T\u1ed9i ph\u1ea1m c\u1ee7a Li\u00ean H\u1ee3p Qu\u1ed1c ([[UNODC]]), t\u1eeb n\u0103m 2005 \u0111\u1ebfn 2012, t\u1ef7 l\u1ec7 gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi trung b\u00ecnh t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 l\u00e0 4,9/100.000 d\u00e2n, th\u1ea5p h\u01a1n so v\u1edbi m\u1ee9c trung b\u00ecnh tr\u00ean to\u00e0n c\u1ea7u l\u00e0 6,2. Tuy nhi\u00ean, t\u1ef7 l\u1ec7 n\u00e0y v\u1eabn cao h\u01a1n nhi\u1ec1u so v\u1edbi h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c n\u01b0\u1edbc ph\u00e1t tri\u1ec3n kh\u00e1c tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi. T\u1ef7 l\u1ec7 gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi trong n\u0103m 2015 l\u00e0 4,9/100.000 ng\u01b0\u1eddi &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://fivethirtyeight.com/features/murders-rose-at-their-fastest-pace-in-a-quarter-century-last-year |title=Murders Rose At Their Fastest Pace In A Quarter-Century Last Year |publisher=[[FiveThirtyEight]] |date=ng\u00e0y 26 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2016}}&lt;/ref&gt;. N\u0103m 2016 c\u00f3 17.250 v\u1ee5 gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi, t\u0103ng 8,6% so v\u1edbi n\u0103m 2015 &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |last1=Beckett |first1=Lois |last2=Chalabi |first2=Mona |date=ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2017 |title=US murder rate rose in 2016 \u2013 but experts question claims of long-term trend |url=https://www.theguardian.com/us-news/2017/sep/25/us-rate-rose-in-2016-but-this-years-numbers-suggest-decline-ahead |work=The Guardian |location=|access-date =ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2017}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 c\u0169ng l\u00e0 n\u01a1i t\u1ed3n t\u1ea1i nhi\u1ec1u [[b\u0103ng \u0111\u1ea3ng]] t\u1ed9i ph\u1ea1m khi \u01b0\u1edbc t\u00ednh c\u00f3 kho\u1ea3ng 33.000 b\u0103ng nh\u00f3m \u0111ang ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng t\u1ea1i qu\u1ed1c gia n\u00e0y &lt;ref name=\"ngta2011p9\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.fbi.gov/stats-services/publications/2011-national-gang-threat-assessment/2011-national-gang-threat-assessment-emerging-trends|ti\u00eau \u0111\u1ec1=National Gang Threat Assessment, Emerging Trends |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. National Gang Intelligence Center |trang=9 |n\u0103m=2011 }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">. C\u00e1c b\u0103ng \u0111\u1ea3ng \u0111\u01b0\u1eddng ph\u1ed1 quy m\u00f4 l\u1edbn c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng t\u1eadp trung \u1edf nh\u1eefng khu \u0111\u00f4 th\u1ecb \u0111\u00f4ng d\u00e2n nh\u01b0 [[New York City]], [[Los Angeles]], [[Chicago]], [[Philadelphia]], [[Miami]], [[Denver]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 c\u00f3 t\u1ec9 l\u1ec7 ng\u01b0\u1eddi b\u1ecb t\u1ed1ng giam c\u00f3 l\u1eadp h\u1ed3 s\u01a1&lt;ref name=\"Sentencing Project\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.sentencingproject.org/Admin/Documents/publications/inc_newfigures.pdf |ti\u00eau \u0111\u1ec1=New Incarceration Figures: Thirty-Three Consecutive Years of Growth |ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 12 n\u0103m 2006 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Sentencing Project |archive-date = ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070611193444/http://www.sentencingproject.org/Admin/Documents/publications/inc_newfigures.pdf }}&lt;/ref&gt; v\u00e0 t\u1ed5ng d\u00e2n s\u1ed1 t\u00f9 nh\u00e2n cao nh\u1ea5t&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Walmsley, Roy|url=http://www.kcl.ac.uk/depsta/rel/icps/world-prison-population-list-2005.pdf|ti\u00eau \u0111\u1ec1=World Prison Population List|ng\u00e0y th\u00e1ng=2005|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2007|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=King's College London, International Centre for Prison Studies|archive-date = ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070628215935/http://www.kcl.ac.uk/depsta/rel/icps/world-prison-population-list-2005.pdf|url-status=dead}} For the latest detailed country data, see {{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.kcl.ac.uk/depsta/rel/icps/worldbrief/north_america_records.php?code=190|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Prison Brief for United States of America|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2007|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=King's College London, International Centre for Prison Studies|archive-date = ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070804061423/http://www.kcl.ac.uk/depsta/rel/icps/worldbrief/north_america_records.php?code=190|url-status=dead}} There are reports that China's actual prison population and incarceration rate and North Korea's incarceration rate may exceed those of the United States. See {{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Adams, Cecil|url=http://www.straightdope.com/columns/040206.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Does the United States Lead the World in Prison Population?|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 6 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2004|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2007|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=The Straight Dope}}&lt;/ref&gt; tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi v\u00e0 h\u01a1n xa c\u00e1c con s\u1ed1 cao nh\u1ea5t trong c\u00e1c qu\u1ed1c gia ph\u00e1t tri\u1ec3n d\u00e2n ch\u1ee7: n\u0103m 2006, 750 trong m\u1ed7i 100.000 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 b\u1ecb c\u1ea7m t\u00f9 trong n\u0103m \u0111\u00f3, h\u01a1n 3 l\u1ea7n con s\u1ed1 t\u1ea1i [[Ba Lan]], qu\u1ed1c gia thu\u1ed9c [[T\u1ed5 ch\u1ee9c H\u1ee3p t\u00e1c v\u00e0 Ph\u00e1t tri\u1ec3n kinh t\u1ebf]] (OECD) c\u00f3 t\u1ec9 l\u1ec7 cao nh\u1ea5t k\u1ebf ti\u1ebfp.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.kcl.ac.uk/depsta/rel/icps/worldbrief/highest_to_lowest_rates.php|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Entire World\u2014Prison Population Rates per 100,000 of the National Population|ng\u00e0y th\u00e1ng=2007|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2007|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=King's College London, International Centre for Prison Studies|archive-date = ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070824173340/http://www.kcl.ac.uk/depsta/rel/icps/worldbrief/highest_to_lowest_rates.php|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; T\u1ec9 l\u1ec7 hi\u1ec7n t\u1ea1i c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 g\u1ea7n nh\u01b0 cao g\u1ea5p 5 l\u1ea7n r\u01b0\u1ee1i con s\u1ed1 n\u0103m 1980 l\u00e0 139 m\u1ed7i 100.000 ng\u01b0\u1eddi.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.ojp.usdoj.gov/bjs/glance/tables/incrttab.htm |ti\u00eau \u0111\u1ec1=Incarceration Rate, 1980\u20132005 |ng\u00e0y th\u00e1ng=2006 |ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Dept. of Justice, Bureau of Justice Statistics |archive-date = ng\u00e0y 11 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070611192107/http://www.ojp.usdoj.gov/bjs/glance/tables/incrttab.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; \u0110\u00e0n \u00f4ng [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi|ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c ch\u00e2u Phi]] b\u1ecb b\u1eaft giam c\u00f3 t\u1ec9 l\u1ec7 g\u1ea5p 6 l\u1ea7n t\u1ec9 l\u1ec7 c\u1ee7a \u0111\u00e0n \u00f4ng da tr\u1eafng v\u00e0 ba l\u1ea7n so v\u1edbi t\u1ec9 l\u1ec7 c\u1ee7a \u0111\u00e0n \u00f4ng n\u00f3i [[ti\u1ebfng T\u00e2y Ban Nha]]. T\u1ec9 l\u1ec7 b\u1ecb c\u1ea7m t\u00f9 ng\u00e0y c\u00e0ng cao c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 ph\u1ea7n l\u1edbn l\u00e0 do nh\u1eefng thay \u0111\u1ed5i trong vi\u1ec7c x\u1eed ph\u1ea1t v\u00e0 nh\u1eefng ch\u00ednh s\u00e1ch ch\u1ed1ng ch\u1ea5t ma t\u00fay.&lt;ref name=\"HRW\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.hrw.org/reports/2000/usa/Rcedrg00-05.htm |ti\u00eau \u0111\u1ec1=The Impact of the War on Drugs on U.S. Incarceration |ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 5 n\u0103m 2000 |ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Human Rights Watch}}&lt;/ref&gt; Trong n\u0103m 2013, [[Louisiana]] l\u00e0 bang c\u00f3 t\u1ef7 l\u1ec7 b\u1ecb giam gi\u1eef cao nh\u1ea5t (1.082 tr\u00ean 100.000 ng\u01b0\u1eddi) &lt;ref name=\"IncarcerationLA\"&gt;[http://www.bjs.gov/index.cfm?ty=pbdetail&amp;iid=5177 Correctional Populations in the United States]. Published December 2014 by Bureau of Justice Statistics. Truy c\u1eadp ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2018.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |last=Chang |first=Cindy |title=Louisiana is the world's prison capital |url=http://www.nola.com/crime/index.ssf/2012/05/louisiana_is_the_worlds_prison.html |publisher=[[The Times-Picayune]] |date=ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2012 |access-date =ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2013}}&lt;/ref&gt;, c\u00f2n bang [[Maine]] l\u00e0 th\u1ea5p nh\u1ea5t (285 tr\u00ean 100.000 ng\u01b0\u1eddi) &lt;ref name=\"IncarcerationLA\" /&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch |author=Mears, Daniel P. |title=American Criminal Justice Policy: An Evaluation Approach to Increasing Accountability and Effectiveness |url=https://books.google.com/books?id=CO0_SAED7q0C&amp;pg=PA72 |year=2010 |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-76246-5 |page=72 |access-date =ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2015}}&lt;/ref&gt;. Kho\u1ea3ng 9% t\u00f9 nh\u00e2n b\u1ecb giam gi\u1eef trong c\u00e1c nh\u00e0 t\u00f9 thu\u1ed9c s\u1edf h\u1eefu t\u01b0 nh\u00e2n &lt;ref name=\"WholePie2020\"&gt;{{cite report|url=https://www.prisonpolicy.org/reports/pie2020.html|title=Mass Incarceration: The Whole Pie 2020|authors=Wendy Sawyer and Peter Wagner|date=ng\u00e0y 24 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2020|publisher=Prison Policy Initiative}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi]] l\u00e0 nh\u00f3m ch\u1ee7ng t\u1ed9c c\u00f3 t\u1ec9 l\u1ec7 ph\u1ea1m t\u1ed9i cao nh\u1ea5t t\u1ea1i M\u1ef9. M\u1ed9t th\u1ed1ng k\u00ea v\u00e0o n\u0103m 2015 cho th\u1ea5y ph\u1ea7n l\u1edbn th\u1ee7 ph\u1ea1m trong c\u00e1c v\u1ee5 gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi t\u1ea1i M\u1ef9 l\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi]], trong \u0111\u00f3 s\u1ed1 [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 da tr\u1eafng]] b\u1ecb s\u00e1t h\u1ea1i b\u1edfi [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi]] cao h\u01a1n \u0111\u00e1ng k\u1ec3 so v\u1edbi s\u1ed1 [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi]] b\u1ecb [[ng\u01b0\u1eddi da tr\u1eafng]] s\u00e1t h\u1ea1i&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.theblaze.com/conservative-review/can-incarceration-rates-racist-reflect-actual-crime-rates|title=How can incarceration rates be racist if they reflect the ACTUAL crime rates?|date=3 Th\u00e1ng m\u01b0\u1eddi 2019|website=TheBlaze}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1eb7c d\u00f9 ch\u1ec9 chi\u1ebfm 13% d\u00e2n s\u1ed1 M\u1ef9, th\u1ebf nh\u01b0ng, [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi]] l\u00e0 th\u1ee7 ph\u1ea1m trong 52.5% s\u1ed1 v\u1ee5 gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi t\u1ea1i M\u1ef9 t\u1eeb n\u0103m 1990 \u0111\u1ebfn n\u0103m 2008 &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.bjs.gov/content/pub/pdf/htus8008.pdf|title=Homicide Trends in the United States, 1980-2008|page=3}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch |last=Cooper |first=Alexia |title=Homicide Trends in the United States, 1980-2008 |year=2012 |isbn=978-1249573241 |page=3}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.prnewswire.com/news-releases/homicides-fall-to-lowest-rate-in-four-decades-133967273.html|title=Homicides Fall to Lowest Rate in Four Decades|first=Bureau of Justice|last=Statistics|website=Prnewswire.com|access-date =ng\u00e0y 25 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2019}}&lt;/ref&gt;. Theo th\u1ed1ng k\u00ea c\u1ee7a [[FBI]] th\u00ec ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi \u0111\u00e3 g\u00e2y ra 52% s\u1ed1 v\u1ee5 gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 54% s\u1ed1 v\u1ee5 c\u01b0\u1edbp t\u1ea1i M\u1ef9 trong n\u0103m 2016 &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://ucr.fbi.gov/crime-in-the-u.s/2016/crime-in-the-u.s.-2016/tables/table-21|title=Table 21|website=FBI}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1eb7c d\u00f9 [[t\u1eed h\u00ecnh|h\u00ecnh ph\u1ea1t t\u1eed h\u00ecnh]] \u0111\u00e3 b\u1ecb x\u00f3a b\u1ecf t\u1ea1i ph\u1ea7n l\u1edbn c\u00e1c qu\u1ed1c gia T\u00e2y ph\u01b0\u01a1ng, n\u00f3 v\u1eabn c\u00f2n t\u1ed3n t\u1ea1i \u1edf Hoa K\u1ef3 \u0111\u1ed1i v\u1edbi m\u1ed9t s\u1ed1 t\u1ed9i li\u00ean bang v\u00e0 qu\u00e2n s\u1ef1 n\u00e0o \u0111\u00f3, v\u00e0 hi\u1ec7n nay h\u00ecnh ph\u1ea1t t\u1eed h\u00ecnh v\u1eabn c\u00f2n t\u1ed3n t\u1ea1i \u1edf 30 ti\u1ec3u bang. T\u1eeb khi h\u00ecnh ph\u1ea1t t\u1eed h\u00ecnh \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u1ee5c h\u1ed3i v\u00e0o n\u0103m 1976, \u0111\u00e3 c\u00f3 tr\u00ean 1.300 v\u1ee5 x\u1eed t\u1eed t\u1ea1i Hoa K\u1ef3, ph\u1ea7n l\u1edbn l\u00e0 \u1edf ba bang: [[Texas]], [[Virginia]] v\u00e0 [[Oklahoma]] &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.deathpenaltyinfo.org/views-executions |title=Searchable Execution Database |access-date =ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2012 |publisher=[[Death Penalty Information Center]]}}&lt;/ref&gt;. N\u0103m 2015, Hoa K\u1ef3 \u0111\u1ee9ng th\u1ee9 5 v\u1ec1 s\u1ed1 v\u1ee5 x\u1eed t\u1eed cao nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi sau [[Trung Qu\u1ed1c]], [[Iran]], [[Pakistan]], v\u00e0 [[\u1ea2 R\u1eadp Saudi]] &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=https://www.amnestyusa.org/reports/death-sentences-and-executions-2015/ |title=Death Sentences and Executions 2015 |access-date =ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2017 |year=2015 |publisher=Amnesty International USA}}&lt;/ref&gt;. N\u01b0\u1edbc M\u1ef9 hi\u1ec7n c\u0169ng c\u00f3 31/51 bang c\u00f3 \u00e1p d\u1ee5ng h\u00ecnh ph\u1ea1t [[t\u1eed h\u00ecnh]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url = http://www.hvcsnd.edu.vn/vn/Acedemy/Xa-hoi/86/780/An-tu-hinh-va-cac-phuong-thuc-tu-hinh-tren-the-gioi.aspx|ti\u00eau \u0111\u1ec1 = \u00c1n t\u1eed h\u00ecnh v\u00e0 c\u00e1c ph\u01b0\u01a1ng th\u1ee9c t\u1eed h\u00ecnh tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi|ng\u00e0y truy c\u1eadp = 2016-01-29|archive-date = 2016-03-08|archive-url = https://web.archive.org/web/20160308124202/http://www.hvcsnd.edu.vn/vn/Acedemy/Xa-hoi/86/780/An-tu-hinh-va-cac-phuong-thuc-tu-hinh-tren-the-gioi.aspx|url-status = dead}}&lt;/ref&gt; B\u00ean c\u1ea1nh \u0111\u00f3, n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 c\u00f2n c\u00f3 nh\u1eefng \u00e1n t\u00f9 ngang b\u1eb1ng v\u1edbi v\u00f4 s\u1ed1 \u00e1n chung th\u00e2n k\u1ef7 l\u1ee5c trong l\u1ecbch s\u1eed t\u01b0 ph\u00e1p hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url = http://antg.cand.com.vn/Vu-an-noi-tieng/Nhung-an-tu-ky-luc-trong-lich-su-tu-phap-hien-dai-380891/|ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Nh\u1eefng \u00e1n t\u00f9 k\u1ef7 l\u1ee5c trong l\u1ecbch s\u1eed t\u01b0 ph\u00e1p hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">====Tranh c\u00e3i v\u1ec1 quy\u1ec1n s\u1edf h\u1eefu s\u00fang \u0111\u1ea1n====</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Gun owners as a percentage of each state's population in 2007.svg|nh\u1ecf|323x323px|ph\u1ea3i|T\u1ef7 l\u1ec7 s\u1edf h\u1eefu s\u00fang t\u1ea1i c\u00e1c bang c\u1ee7a Hoa K\u1ef3, n\u0103m 2007]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1ed9t s\u1ed1 h\u1ecdc gi\u1ea3 quy k\u1ebft t\u1ec9 l\u1ec7 cao c\u00e1c v\u1ee5 gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 m\u1ed1i t\u01b0\u01a1ng quan v\u1edbi t\u1ec9 l\u1ec7 s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi s\u1edf h\u1eefu s\u00fang r\u1ea5t cao \u1edf Hoa K\u1ef3, v\u00e0 sau \u0111\u00f3 l\u00e0 c\u00f3 li\u00ean quan \u0111\u1ebfn lu\u1eadt s\u1edf h\u1eefu s\u00fang c\u1ee7a Hoa K\u1ef3, r\u1ea5t d\u1ec5 d\u00e0ng \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e9p s\u1edf h\u1eefu s\u00fang n\u1ebfu so v\u1edbi c\u00e1c n\u01b0\u1edbc ph\u00e1t tri\u1ec3n kh\u00e1c.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Miller, Matthew, Deborah Azrael, and David Hemenway|url=http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=1447364|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Rates of Household Firearm Ownership and Homicide Across US Regions and States, 1988\u20131997|work=American Journal of Public Health|ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 12 n\u0103m 2002|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|archive-date=2013-08-01|archive-url=https://archive.today/20130801120342/http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=1447364|url-status=dead}} {{Ch\u00fa th\u00edch web|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Hepburn, Lisa M., and David Hemenway|url=http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S1359178903000442|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Firearm Availability and Homicide: A Review of the Literature|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=ScienceDirect|work=Aggression and Violent Behavior|ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 7 n\u0103m 2004|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt; Theo c\u00e1c cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t c\u1ee7a Trung t\u00e2m nghi\u00ean c\u1ee9u Pew (M\u1ef9), d\u00e2n s\u1ed1 M\u1ef9 chi\u1ebfm ch\u01b0a t\u1edbi 5% d\u00e2n s\u1ed1 to\u00e0n c\u1ea7u, nh\u01b0ng \u0111\u00e3 s\u1edf h\u1eefu kho\u1ea3ng 45% s\u1ed1 s\u00fang c\u00e1 nh\u00e2n tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u1edbi&lt;ref name=\"nhandan.com.vn\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://nhandan.com.vn/baothoinay-hosotulieu/tranh-cai-ve-luat-so-huu-sung-dan-tai-my-361042/|title=Tranh c\u00e3i v\u1ec1 lu\u1eadt s\u1edf h\u1eefu s\u00fang \u0111\u1ea1n t\u1ea1i M\u1ef9|website=B\u00e1o Nh\u00e2n D\u00e2n}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ngay c\u1ea3 c\u1ea3nh s\u00e1t M\u1ef9 c\u0169ng th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean s\u1eed d\u1ee5ng s\u00fang \u0111\u1ec3 b\u1eafn ch\u1ebft t\u1ea1i ch\u1ed7 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 d\u1ea5u hi\u1ec7u ch\u1ed1ng c\u1ef1. Ri\u00eang trong n\u0103m 2015, c\u1ea3nh s\u00e1t M\u1ef9 \u0111\u00e3 b\u1eafn ch\u1ebft 986 ng\u01b0\u1eddi&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = https://www.washingtonpost.com/national/final-tally-police-shot-and-killed-984-people-in-2015/2016/01/05/3ec7a404-b3c5-11e5-a76a-0b5145e8679a_story.html | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Chung k\u1ebft tally: Police shot and killed 986 people in 2015 | t\u00e1c gi\u1ea3 1 = | ng\u00e0y = | ng\u00e0y truy c\u1eadp = 8 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2018 | n\u01a1i xu\u1ea5t b\u1ea3n = Washington Post | ng\u00f4n ng\u1eef = }}&lt;/ref&gt; N\u0103m 2018, 998 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 b\u1ecb c\u1ea3nh s\u00e1t M\u1ef9 b\u1eafn ch\u1ebft. N\u0103m 2017, con s\u1ed1 n\u00e0y l\u00e0 987 ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 n\u0103m 2016 l\u00e0 963 ng\u01b0\u1eddi. Mapping Police Violence, m\u1ed9t trang theo d\u00f5i c\u00e1c v\u1ee5 b\u1eafn s\u00fang, th\u00ec cho r\u1eb1ng c\u1ea3nh s\u00e1t M\u1ef9 \u0111\u00e3 gi\u1ebft 1.166 ng\u01b0\u1eddi v\u00e0o n\u0103m 2018&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://tintucvietnam.vn/canh-sat-my-ban-chet-1000-nguoi-moi-nam-d206268.html|title=C\u1ea3nh s\u00e1t M\u1ef9 b\u1eafn ch\u1ebft 1.000 ng\u01b0\u1eddi m\u1ed7i n\u0103m|date=14 Th\u00e1ng hai 2019|website=tintucvietnam.vn}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u1ea1n x\u1ea3 s\u00fang gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi h\u00e0ng lo\u1ea1t \u1edf M\u1ef9 di\u1ec5n ra nghi\u00eam tr\u1ecdng do lu\u1eadt ph\u00e1p cho ph\u00e9p s\u1edf h\u1eefu s\u00fang r\u1ea5t d\u1ec5 d\u00e0ng so v\u1edbi c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c. Ri\u00eang trong n\u0103m 2015, 13.286 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 \u0111\u00e3 b\u1ecb gi\u1ebft b\u1edfi s\u00fang, kh\u00f4ng k\u1ec3 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi t\u1ef1 s\u00e1t b\u1eb1ng s\u00fang&lt;ref name=\"BBC\"&gt;\"[http://www.bbc.com/news/world-us-canada-34996604 Guns in the US: The statistics behind the violence]\". BBC News. ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2016.&lt;/ref&gt; N\u0103m 2017, c\u00f3 t\u1edbi 39.773 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 ch\u1ebft v\u00ec s\u00fang (ch\u01b0a k\u1ec3 s\u1ed1 b\u1ecb th\u01b0\u01a1ng), t\u0103ng h\u01a1n 10.000 ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft so v\u1edbi n\u0103m 1999 (28.874 ng\u01b0\u1eddi). Trong s\u1ed1 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft do s\u00fang trong n\u0103m 2017, 23.854 ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft v\u00ec t\u1ef1 s\u00e1t (con s\u1ed1 cao nh\u1ea5t trong 18 n\u0103m) v\u00e0 15.919 ch\u1ebft do b\u1ecb ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c gi\u1ebft. T\u1ef7 l\u1ec7 t\u1eed vong do s\u00fang theo \u0111\u1ed9 tu\u1ed5i tr\u00ean 100.000 ng\u01b0\u1eddi t\u0103ng t\u1eeb 10,3/100.000 v\u00e0o n\u0103m 1999 l\u00ean 12/100.000 trong n\u0103m 2017&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.doisongphapluat.com/tin-the-gioi/gan-40000-nguoi-my-chet-do-sung-trong-nam-2017-a255077.html|title=G\u1ea7n 40.000 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 ch\u1ebft do s\u00fang trong n\u0103m 2017|date=14 Th\u00e1ng m\u01b0\u1eddi hai 2018|website=doisongphapluat.com|ng\u00e0y truy c\u1eadp=2019-08-05|archive-date=2019-08-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20190805085653/https://www.doisongphapluat.com/tin-the-gioi/gan-40000-nguoi-my-chet-do-sung-trong-nam-2017-a255077.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong s\u1ed1 nh\u1eefng tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p t\u1eed vong li\u00ean quan \u0111\u1ebfn s\u00fang \u0111\u1ea1n \u1edf Hoa K\u1ef3, g\u1ea7n 2/3 l\u00e0 do [[t\u1ef1 t\u1eed]], s\u1ed1 c\u00f2n l\u1ea1i l\u00e0 b\u1ecb ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c gi\u1ebft b\u1eb1ng s\u00fang. Trong n\u0103m 2013 c\u00f3 kho\u1ea3ng 51,5% s\u1ed1 v\u1ee5 t\u1ef1 t\u1eed \u1edf M\u1ef9 \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ef1c hi\u1ec7n b\u1eb1ng s\u00fang \u0111\u1ea1n, v\u00e0 c\u00e1c v\u1ee5 t\u1ef1 t\u1eed chi\u1ebfm t\u1edbi 63% t\u1ed5ng s\u1ed1 nh\u1eefng </del>c\u00e1i <del class=\"diffchange diffchange-inline\">ch\u1ebft li\u00ean quan \u0111\u1ebfn s\u00fang &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.cdc.gov/nchs/fastats/suicide.htm|title=FastStats|date=ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2017|website=Cdc.gov|access-date =ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2017}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Kho\u1ea3ng 1,4 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 \u0111\u00e3 b\u1ecb gi\u1ebft b\u1edfi s\u00fang k\u1ec3 t\u1eeb n\u0103m 1968 t\u1edbi 2011, nhi\u1ec1u h\u01a1n s\u1ed1 l\u00ednh M\u1ef9 ch\u1ebft trong c\u00e1c cu\u1ed9c chi\u1ebfn tranh c\u1ed9ng l\u1ea1i&lt;ref name=\"BBC\"/&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Quy\u1ec1n s\u1edf h\u1eefu s\u00fang \u0111\u1ea1n t\u1eeb l\u00e2u \u0111\u00e3 l\u00e0 m\u1ed9t kh\u00eda c\u1ea1nh \u0111\u1ea7y tranh c\u00e3i trong ch\u00ednh tr\u1ecb Hoa K\u1ef3, th\u01b0\u1eddng chia th\u00e0nh hai lu\u1ed3ng quan \u0111i\u1ec3m \u0111\u1ed1i l\u1eadp: Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u1ee7ng h\u1ed9 vi\u1ec7c ki\u1ec3m so\u00e1t s\u00fang \u0111\u1ea1n \u1ee7ng h\u1ed9 c\u00e1c \u0111\u1ed9ng th\u00e1i c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7 nh\u1eb1m t\u0103ng c\u00e1c quy \u0111\u1ecbnh li\u00ean quan \u0111\u1ebfn quy\u1ec1n s\u1edf h\u1eefu s\u00fang; trong khi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u1ee7ng h\u1ed9 quy\u1ec1n s\u1eed d\u1ee5ng s\u00fang \u0111\u1ea1n k\u00eau g\u1ecdi gi\u1ea3m b\u1edbt c\u00e1c quy \u0111\u1ecbnh li\u00ean quan \u0111\u1ebfn quy\u1ec1n s\u1edf h\u1eefu s\u00fang.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">C\u00e1c nh\u00e0 l\u1eadp ph\u00e1p M\u1ef9 th\u1eddi l\u1eadp qu\u1ed1c \u0111\u00e3 th\u00f4ng qua Tu ch\u00ednh \u00e1n th\u1ee9 hai c\u1ee7a Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3, \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00f4ng qua v\u00e0o ng\u00e0y 15 th\u00e1ng 12 n\u0103m 1791, trong \u0111\u00f3 n\u00eau r\u00f5 \"X\u00e9t th\u1ea5y l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng d\u00e2n qu\u00e2n c\u00f3 t\u1ed5 ch\u1ee9c nghi\u00eam ch\u1ec9nh l\u00e0 r\u1ea5t c\u1ea7n thi\u1ebft cho n\u1ec1n an ninh c\u1ee7a m\u1ed9t qu\u1ed1c gia t\u1ef1 do, quy\u1ec1n c\u1ee7a d\u00e2n ch\u00fang \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1eef v\u00e0 s\u1eed d\u1ee5ng v\u0169 kh\u00ed s\u1ebd kh\u00f4ng b\u1ecb vi ph\u1ea1m\"&lt;ref&gt;Nguy\u00ean v\u0103n: \"A well regulated Militia, being necessary to the security of a free State, the right of the people to keep and bear Arms, shall not be infringed\"&lt;/ref&gt;. Nh\u1eefng cu\u1ed9c tranh lu\u1eadn xoay quanh l\u1ed1i di\u1ec5n gi\u1ea3i tu ch\u00ednh \u00e1n \u0111\u00f3 ra sao. Nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi di\u1ec5n gi\u1ea3i Tu ch\u00ednh \u00e1n th\u1ee9 2 c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n c\u00f3 quy\u1ec1n t\u1ef1 do v\u0169 trang m\u00e0 kh\u00f4ng b\u1ecb Ch\u00ednh ph\u1ee7 h\u1ea1n ch\u1ebf. Nh\u01b0ng s\u1eed gia Saul Cornell c\u1ee7a [[\u0110\u1ea1i h\u1ecdc Fordham]] nh\u1eadn \u0111\u1ecbnh r\u1eb1ng tu ch\u00ednh \u00e1n th\u1ee9 hai ch\u00fa tr\u1ecdng h\u01a1n t\u1edbi ngh\u0129a v\u1ee5 b\u1ea3o v\u1ec7 qu\u1ed1c gia c\u1ee7a l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng d\u00e2n qu\u00e2n, h\u01a1n l\u00e0 b\u1ea3o v\u1ec7 quy\u1ec1n s\u1edf h\u1eefu s\u00fang c\u1ee7a m\u1ed7i c\u00e1 nh\u00e2n, n\u00f3 kh\u00f4ng c\u1ea5m vi\u1ec7c Ch\u00ednh ph\u1ee7 \u0111\u1eb7t ra quy \u0111\u1ecbnh ki\u1ec3m so\u00e1t s\u00fang. T\u1ef1 do mua b\u00e1n v\u0169 kh\u00ed \u0111\u00e3 gi\u00fap ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecbnh c\u01b0 Hoa K\u1ef3 chi\u1ebfm l\u0129nh v\u00f9ng mi\u1ec1n t\u00e2y hoang d\u00e3 c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc trong [[th\u1ebf k\u1ef7 19]]. Tuy nhi\u00ean, khi bi\u00ean gi\u1edbi bi\u1ebfn m\u1ea5t v\u00e0 m\u1ed9t h\u1ec7 th\u1ed1ng qu\u1ed1c ph\u00f2ng to\u00e0n qu\u1ed1c ph\u00e1t tri\u1ec3n, m\u1ed1i li\u00ean k\u1ebft gi\u1eefa c\u00f4ng d\u00e2n v\u00e0 binh s\u0129 \u0111\u00e3 phai d\u1ea7n. M\u1ed9t l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng d\u00e2n qu\u00e2n v\u0169 trang \u0111\u00e3 kh\u00f4ng c\u00f2n th\u00edch h\u1ee3p trong m\u1ed9t x\u00e3 h\u1ed9i M\u1ef9 hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i, nh\u01b0ng Tu ch\u00ednh \u00e1n s\u1ed1 2 th\u00ec \u0111\u00e3 kh\u00f4ng thay \u0111\u1ed5i su\u1ed1t 200 n\u0103m qua&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.voatiengviet.com/a/hoc-gia-tranh-luan-ve-tu-chinh-an-thu-nhi-trong-hien-phap-hoa-ky/1444017.html|title=C\u00e1c h\u1ecdc gi\u1ea3 tranh lu\u1eadn v\u1ec1 Tu Ch\u00ednh \u00c1n th\u1ee9 nh\u00ec trong Hi\u1ebfn ph\u00e1p Hoa K\u1ef3|website=VOA}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ngo\u00e0i ra, khi Tu ch\u00ednh \u00e1n th\u1ee9 2 ra \u0111\u1eddi th\u00ec lo\u1ea1i s\u00fang duy nh\u1ea5t t\u1ed3n t\u1ea1i l\u00e0 nh\u1eefng kh\u1ea9u [[s\u00fang h\u1ecfa mai]], sau 200 n\u0103m th\u00ec s\u00fang \u1ed1ng hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i \u0111\u00e3 tr\u1edf n\u00ean r\u1ea5t \u0111a d\u1ea1ng v\u00e0 c\u00f3 s\u1ee9c s\u00e1t th\u01b0\u01a1ng v\u01b0\u1ee3t xa s\u00fang h\u1ecfa mai, d\u1eabn t\u1edbi vi\u1ec7c di\u1ec5n gi\u1ea3i Tu ch\u00ednh \u00e1n n\u00e0y ph\u00e1t sinh th\u00eam m\u00e2u thu\u1eabn trong vi\u1ec7c: li\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e9p ho\u1eb7c kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e9p gi\u1eef nh\u1eefng lo\u1ea1i s\u00fang g\u00ec? V\u00ed d\u1ee5 nh\u01b0 Th\u1ea9m ph\u00e1n [[William Young]] c\u1ee7a t\u00f2a li\u00ean bang khu v\u1ef1c Massachusetts \u0111\u00e3 ph\u00e1n \u0111\u1ecbnh v\u00e0o n\u0103m 2018 r\u1eb1ng: Tu Ch\u00ednh \u00c1n S\u1ed1 2 cho ph\u00e9p c\u00f4ng d\u00e2n s\u1edf h\u1eefu s\u00fang, nh\u01b0ng kh\u00f4ng cho ph\u00e9p ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n s\u1edf h\u1eefu m\u1ed9t kh\u1ea9u s\u00fang [[AR-15]] hay nh\u1eefng lo\u1ea1i [[s\u00fang tr\u01b0\u1eddng]] qu\u00e2n s\u1ef1 kh\u00e1c v\u1edbi b\u0103ng \u0111\u1ea1n l\u1edbn&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.nguoi-viet.com/hoa-ky/tu-chinh-an-so-hai-khong-cho-co-sung-ar15/|title=Tu Ch\u00ednh \u00c1n S\u1ed1 Hai kh\u00f4ng b\u1ea3o v\u1ec7 quy\u1ec1n gi\u1eef s\u00fang AR-15|date=9 Th\u00e1ng t\u01b0 2018|publisher=}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Sau nhi\u1ec1u v\u1ee5 x\u1ea3 s\u00fang x\u1ea3y ra trong th\u1eddi gian g\u1ea7n \u0111\u00e2y, m\u1ed9t b\u1ed9 ph\u1eadn c\u00f4ng ch\u00fang M\u1ef9 li\u00ean t\u1ee5c k\u00eau g\u1ecdi th\u1eaft ch\u1eb7t quy\u1ec1n s\u1edf h\u1eefu s\u00fang \u0111\u1ea1n, nh\u01b0ng h\u1ecd v\u1ea5p ph\u1ea3i s\u1ef1 ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i m\u1ea1nh m\u1ebd c\u1ee7a [[Hi\u1ec7p h\u1ed9i S\u00fang tr\u01b0\u1eddng qu\u1ed1c gia Hoa K\u1ef3]] (NRA). NRA ra \u0111\u1eddi n\u0103m 1871, l\u00e0 t\u1ed5 ch\u1ee9c t\u1ef1 ph\u00e1t do nh\u1eefng th\u1ee3 s\u0103n v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi th\u00edch s\u00fang \u1edf M\u1ef9 th\u00e0nh l\u1eadp. Nh\u01b0ng t\u1eeb nh\u1eefng n\u0103m 1960, khi nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 l\u00ean ti\u1ebfng y\u00eau c\u1ea7u ki\u1ec3m so\u00e1t s\u00fang \u0111\u1ea1n ch\u1eb7t ch\u1ebd h\u01a1n, c\u00e1c t\u1eadp \u0111o\u00e0n bu\u00f4n b\u00e1n v\u0169 kh\u00ed M\u1ef9 \u0111\u00e3 h\u1ed7 tr\u1ee3 kinh ph\u00ed \u0111\u1ec3 bi\u1ebfn NRA \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t \u0111o\u00e0n th\u1ec3 ch\u00ednh tr\u1ecb ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i y\u00eau c\u1ea7u n\u00e0y, h\u1ecd ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng r\u1ea5t hi\u1ec7u qu\u1ea3 \u1edf c\u1ea3 c\u1ea5p \u0111\u1ed9 bang v\u00e0 li\u00ean bang. T\u00ednh \u0111\u1ebfn th\u1eddi \u0111i\u1ec3m [[2018]], NRA c\u00f3 h\u01a1n 5 tri\u1ec7u h\u1ed9i vi\u00ean v\u00e0 l\u00e0 m\u1ed9t trong s\u1ed1 c\u00e1c t\u1ed5 ch\u1ee9c c\u00f3 th\u1ebf l\u1ef1c nh\u1ea5t n\u01b0\u1edbc M\u1ef9, c\u00f3 t\u1edbi t\u00e1m [[t\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9]] t\u1eebng l\u00e0 h\u1ed9i vi\u00ean c\u1ee7a t\u1ed5 ch\u1ee9c n\u00e0y. NRA c\u00f3 ti\u1ec1m l\u1ef1c t\u00e0i ch\u00ednh h\u00f9ng h\u1eadu, t\u00ednh ri\u00eang trong n\u0103m 2013, qu\u1ef9 ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a NRA l\u00ean \u0111\u1ebfn 350 tri\u1ec7u USD, \u0111\u1ebfn t\u1eeb \u0111\u00f3ng g\u00f3p c\u1ee7a c\u00e1c th\u00e0nh vi\u00ean v\u00e0 c\u00e1c t\u1eadp \u0111o\u00e0n s\u1ea3n xu\u1ea5t v\u00e0 bu\u00f4n b\u00e1n v\u0169 kh\u00ed. NRA th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean chi r\u1ea5t nhi\u1ec1u ti\u1ec1n cho c\u00e1c chi\u1ebfn d\u1ecbch v\u1eadn \u0111\u1ed9ng b\u1ea7u c\u1eed Qu\u1ed1c h\u1ed9i c\u0169ng nh\u01b0 b\u1ea7u T\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9. \u0110\u1ea7u th\u00e1ng 2/2019, H\u1ea1 vi\u1ec7n M\u1ef9 \u0111\u00e3 th\u00f4ng qua \"D\u1ef1 lu\u1eadt An to\u00e0n s\u00fang \u0111\u1ea1n\" cho ph\u00e9p m\u1edf r\u1ed9ng vi\u1ec7c ki\u1ec3m tra lai l\u1ecbch \u0111\u1ed1i v\u1edbi g\u1ea7n nh\u01b0 m\u1ecdi tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p mua b\u00e1n s\u00fang. Tuy nhi\u00ean, d\u1ef1 lu\u1eadt \u0111\u00e3 v\u1ea5p ph\u1ea3i s\u1ef1 ch\u1ed1ng \u0111\u1ed1i m\u1ea1nh m\u1ebd t\u1ea1i Th\u01b0\u1ee3ng vi\u1ec7n, n\u01a1i \u0111\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a n\u1eafm \u0111a s\u1ed1 v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c NRA h\u1ed7 tr\u1ee3.&lt;ref name=\"nhandan.com.vn\"/&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Theo m\u1ed9t cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t c\u1ee7a Gallup \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ebfn h\u00e0nh v\u00e0o n\u0103m 2015, ph\u1ea7n \u0111\u00f4ng (52%) ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 v\u1eabn tin r\u1eb1ng vi\u1ec7c b\u1ea3o v\u1ec7 quy\u1ec1n s\u1edf h\u1eefu s\u00fang \u0111\u1ea1n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n l\u00e0 quan tr\u1ecdng h\u01a1n vi\u1ec7c th\u1eaft ch\u1eb7t c\u00e1c quy \u0111inh v\u1ec1 s\u1eed d\u1ee5ng v\u00e0 s\u1edf h\u1eefu s\u00fang \u0111\u1ea1n.&lt;ref name=\":1\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o|url=http://www.pewresearch.org/fact-tank/2015/01/09/a-public-opinion-trend-that-matters-priorities-for-gun-policy/|title=A Public Opinion Trend That Matters: Priorities for Gun Policy|work=Pew Research Center|access-date = ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2018 |language=en}}&lt;/ref&gt; Tuy nhi\u00ean sau m\u1ed9t lo\u1ea1t c\u00e1c v\u1ee5 x\u1ea3 s\u00fang th\u1eddi gian g\u1ea7n \u0111\u00e2y, nhi\u1ec1u c\u1eed tri \u0111\u00e3 \u1ee7ng h\u1ed9 th\u1ef1c hi\u1ec7n c\u00e1c bi\u1ec7n ph\u00e1p quy\u1ebft li\u1ec7t h\u01a1n nh\u1eb1m ng\u0103n ng\u1eeba b\u1ea1o l\u1ef1c s\u00fang \u0111\u1ea1n. M\u1ed9t cu\u1ed9c th\u0103m d\u00f2 \u00fd ki\u1ebfn c\u1eed tri c\u1ee7a [[Fox News]] th\u00e1ng 8 n\u0103m 2019 cho th\u1ea5y 90% s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi \u1ee7ng h\u1ed9 ki\u1ec3m tra l\u00fd l\u1ecbch ph\u1ed5 qu\u00e1t, 81% \u1ee7ng h\u1ed9 vi\u1ec7c t\u01b0\u1edbc s\u00fang t\u1eeb nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 nguy c\u01a1 g\u00e2y \u00e1n v\u00e0 67% \u1ee7ng h\u1ed9 vi\u1ec7c c\u1ea5m v\u0169 kh\u00ed t\u1ea5n c\u00f4ng, tuy v\u1eady c\u0169ng c\u00f3 t\u1edbi 57% s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi tham gia kh\u1ea3o s\u00e1t cho bi\u1ebft r\u1eb1ng h\u1ecd th\u00edch s\u1ed1ng \u1edf nh\u1eefng bang cho ph\u00e9p ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n s\u1edf h\u1eefu s\u00fang h\u01a1n l\u00e0 nh\u1eefng bang c\u1ea5m s\u00fang&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.foxnews.com/politics/fox-news-poll-most-back-gun-restrictions-after-shootings-trump-ratings-down|title=Fox News Poll: Most back gun restrictions after shootings, Trump ratings down|first=Dana|last=Blanton|date=14 Th\u00e1ng t\u00e1m 2019|website=Fox News}}&lt;/ref&gt;.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== V\u0103n h\u00f3a ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{main|V\u0103n h\u00f3a Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{T\u00f3m t\u1eaft \u0111o\u1ea1n}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Liberty-statue-from-below.jpg|nh\u1ecf|[[T\u01b0\u1ee3ng N\u1eef th\u1ea7n T\u1ef1 do]] \u1edf [[Th\u00e0nh ph\u1ed1 New York]], \u0111\u01b0\u1ee3c kh\u00e1nh th\u00e0nh v\u00e0o n\u0103m 1886, l\u00e0 m\u1ed9t bi\u1ec3u t\u01b0\u1ee3ng v\u0129 \u0111\u1ea1i c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc Hoa K\u1ef3 c\u0169ng nh\u01b0 c\u00e1c l\u00fd t\u01b0\u1edfng c\u1ee7a n\u00f3 v\u1ec1 [[t\u1ef1 do]], [[d\u00e2n ch\u1ee7]].|237x237px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 l\u00e0 m\u1ed9t qu\u1ed1c gia \u0111a v\u0103n h\u00f3a, l\u00e0 n\u01a1i sinh s\u1ed1ng c\u1ee7a nhi\u1ec1u nh\u00f3m \u0111a d\u1ea1ng ch\u1ee7ng t\u1ed9c, truy\u1ec1n th\u1ed1ng, v\u00e0 gi\u00e1 tr\u1ecb.&lt;ref name=\"Society in Focus\"/&gt; N\u00f3i \u0111\u1ebfn v\u0103n h\u00f3a chung c\u1ee7a \u0111a s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 l\u00e0 c\u00f3 \u00fd n\u00f3i \u0111\u1ebfn \"v\u0103n h\u00f3a \u0111\u1ea1i ch\u00fang M\u1ef9\", \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t n\u1ec1n [[v\u0103n h\u00f3a T\u00e2y ph\u01b0\u01a1ng]] ph\u1ea7n l\u1edbn l\u00e0 s\u1ef1 \u0111\u00fac k\u1ebft t\u1eeb nh\u1eefng truy\u1ec1n th\u1ed1ng c\u1ee7a c\u00e1c di d\u00e2n t\u1eeb [[T\u00e2y \u00c2u]], b\u1eaft \u0111\u1ea7u l\u00e0 c\u00e1c d\u00e2n \u0111\u1ecbnh c\u01b0 ng\u01b0\u1eddi [[H\u00e0 Lan]] v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi Anh tr\u01b0\u1edbc ti\u00ean. V\u0103n h\u00f3a [[\u0110\u1ee9c]], [[C\u1ed9ng h\u00f2a Ireland|Ireland]] v\u00e0 [[Scotland]] c\u0169ng c\u00f3 nhi\u1ec1u \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng. M\u1ed9t s\u1ed1 truy\u1ec1n th\u1ed1ng c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n th\u1ed5 M\u1ef9 v\u00e0 nhi\u1ec1u \u0111\u1eb7c \u0111i\u1ec3m v\u0103n h\u00f3a c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u00f4 l\u1ec7 T\u00e2y Phi ch\u00e2u \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ea5p th\u1ee5 v\u00e0o \u0111\u1ea1i ch\u00fang ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9.&lt;ref&gt;Queralt, Magaly (2000). ''The Social Environment and Human Behavior: A Diversity Perspective''. Boston: Allyn &amp; Bacon, p. 83. ISBN 0023971916.&lt;/ref&gt; X\u00e3 h\u1ed9i M\u1ef9 \u0111a s\u1eafc t\u1ed9c \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00e0nh l\u1eadp tr\u00ean hi\u1ebfn ph\u00e1p c\u00f3 ch\u1ee7 tr\u01b0\u01a1ng ch\u1ed1ng l\u1ea1i \u0111\u00e0n \u00e1p, b\u00f3c l\u1ed9t, b\u00f3p ngh\u1eb9t ti\u1ec1m n\u0103ng ph\u00e1t tri\u1ec3n c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi. S\u1ef1 n\u0103ng \u0111\u1ed9ng l\u00e0 m\u1ed9t \u0111\u1eb7c tr\u01b0ng c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9, h\u1ecd lu\u00f4n c\u00f3 nhu c\u1ea7u h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng \u0111\u1ec3 \u0111\u1ea1t m\u1ee5c \u0111\u00edch. Ch\u00ednh nhu c\u1ea7u n\u00e0y t\u1ea1o ra tinh th\u1ea7n h\u01b0\u1edbng t\u1edbi t\u01b0\u01a1ng lai, l\u1ea1c quan, uy\u1ec3n chuy\u1ec3n v\u00e0 kh\u00f4ng ng\u1eebng v\u1eadn \u0111\u1ed9ng.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, ch\u01b0\u01a1ng II, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;{{c\u1ea7n s\u1ed1 trang|date=th\u00e1ng 2 n\u0103m 2021}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">S\u1ef1 m\u1edf r\u1ed9ng bi\u00ean c\u01b0\u01a1ng v\u1ec1 ph\u00eda t\u00e2y \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 ti\u1ebfp x\u00fac g\u1ea7n \u0111\u1ebfn n\u1ec1n [[v\u0103n h\u00f3a Mexico]], v\u00e0 s\u1ef1 di d\u00e2n m\u1ee9c \u0111\u1ed9 l\u1edbn trong cu\u1ed1i th\u1ebf k\u1ef7 XIX v\u00e0 \u0111\u1ea7u th\u1ebf k\u1ef7 XX t\u1eeb [[Nam \u00c2u]] v\u00e0 [[\u0110\u00f4ng \u00c2u]] \u0111\u00e3 mang \u0111\u1ebfn th\u00eam nhi\u1ec1u y\u1ebfu t\u1ed1 v\u0103n h\u00f3a m\u1edbi. S\u1ef1 di d\u00e2n g\u1ea7n \u0111\u00e2y h\u01a1n t\u1eeb [[ch\u00e2u \u00c1]] v\u00e0 \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 t\u1eeb [[m\u1ef9 </del>Latinh<del class=\"diffchange diffchange-inline\">|ch\u00e2u M\u1ef9 Latinh]] c\u00f3 nhi\u1ec1u \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng r\u1ed9ng l\u1edbn. K\u1ebft qu\u1ea3 s\u1ef1 tr\u1ed9n l\u1eabn c\u00e1c n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a l\u1ea1i v\u1edbi nhau c\u00f3 th\u1ec3 c\u00f3 \u0111\u1eb7c t\u00ednh nh\u01b0 l\u00e0 m\u1ed9t c\u00e1i n\u1ed3i s\u00fap n\u1ea5u ch\u1ea3y m\u1ecdi th\u1ee9 v\u0103n h\u00f3a th\u00e0nh m\u1ed9t th\u1ee9 v\u0103n h\u00f3a chung m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 th\u01b0\u1eddng g\u1ecdi t\u1eeb x\u01b0a \u0111\u1ebfn nay l\u00e0 melting pot, hay l\u00e0 m\u1ed9t kh\u00e1i ni\u1ec7m m\u1edbi salad bowl l\u00e0 m\u1ed9t t\u00f4 x\u00e0-l\u00e1ch tr\u1ed9n c\u00f3 \u0111\u1ee7 th\u1ee9 rau, gia v\u1ecb m\u00e0 trong \u0111\u00f3 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi di d\u00e2n v\u00e0 con ch\u00e1u c\u1ee7a h\u1ecd v\u1eabn gi\u1eef c\u00e1c \u0111\u1eb7c t\u00ednh v\u0103n h\u00f3a ri\u00eang bi\u1ec7t c\u1ee7a m\u00ecnh. Ngo\u00e0i ra c\u00f3 nh\u1eefng c\u00e1ch l\u00fd gi\u1ea3i kh\u00e1c v\u1ec1 [[v\u0103n h\u00f3a Hoa K\u1ef3]] nh\u01b0 thuy\u1ebft n\u00f4ng b\u1ea3n, thuy\u1ebft d\u00e2n ch\u1ee7, thuy\u1ebft bi\u00ean c\u01b0\u01a1ng, thuy\u1ebft ph\u1ed3n vinh, [[ch\u1ee7 ngh\u0129a th\u1ef1c d\u1ee5ng]], thuy\u1ebft \u0111a d\u1ea1ng b\u1ea5t \u0111\u1ecbnh, thuy\u1ebft Darwin x\u00e3 h\u1ed9i. Thuy\u1ebft n\u00f4ng b\u1ea3n xem con ng\u01b0\u1eddi t\u00ednh b\u1ea3n thi\u1ec7n, ch\u00ednh [[x\u00e3 h\u1ed9i]] khi mu\u1ed1n ch\u1ec9 \u0111\u1ea1o, \u00e1p \u0111\u1eb7t qu\u00e1 m\u1ee9c \u0111\u00e3 sinh ra \u0111i\u1ec1u x\u1ea5u, ph\u00e1i n\u00f4ng b\u1ea3n cho r\u1eb1ng x\u00e3 h\u1ed9i M\u1ef9 cho ph\u00e9p m\u1ed7i ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ea1t t\u1edbi h\u1ea1nh ph\u00fac d\u1ec5 h\u01a1n c\u00e1c x\u00e3 h\u1ed9i ch\u00e2u \u00c2u v\u00ec n\u00f3 t\u00f4n tr\u1ecdng c\u00e1c nguy\u00ean t\u1eafc n\u00e0y v\u00e0 s\u1ebd m\u1ea5t h\u1ebft ph\u1ea9m ch\u1ea5t n\u1ebfu b\u1ecb x\u00f3i m\u00f2n b\u1edfi ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u01b0 b\u1ea3n v\u00e0 \u0111\u00f4 th\u1ecb h\u00f3a. Thuy\u1ebft d\u00e2n ch\u1ee7 d\u1ef1a tr\u00ean t\u00e1c ph\u1ea9m N\u1ec1n d\u00e2n ch\u1ee7 M\u1ef9 c\u1ee7a [[Alexis de Tocqueville]] mi\u00eau t\u1ea3 c\u00e1c \u0111\u1eb7c t\u00ednh d\u00e2n ch\u1ee7 c\u1ee7a x\u00e3 h\u1ed9i Hoa K\u1ef3 v\u00e0 xem \u0111\u00e2y l\u00e0 nh\u1eefng \u0111\u1eb7c tr\u01b0ng n\u1ed5i b\u1eadt c\u1ee7a n\u1ec1n [[v\u0103n h\u00f3a Hoa K\u1ef3]]. Thuy\u1ebft bi\u00ean c\u01b0\u01a1ng xem qu\u00e1 tr\u00ecnh m\u1edf r\u1ed9ng l\u00e3nh th\u1ed5 n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 \u0111\u00e3 t\u1ea1o n\u00ean t\u00ednh c\u00e1ch c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 nh\u01b0 t\u00e1o b\u1ea1o, l\u1ea1c quan, kh\u00f4ng ng\u1eebng \u0111\u1ed5i m\u1edbi, m\u1ec1m d\u1ebbo, d\u1ec5 th\u00edch nghi, s\u00e1ng t\u1ea1o, y\u00eau lao \u0111\u1ed9ng,... Thuy\u1ebft ph\u1ed3n vinh cho r\u1eb1ng ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 lu\u00f4n h\u01b0\u1edbng t\u1edbi s\u1ef1 th\u1ecbnh v\u01b0\u1ee3ng. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y c\u00f3 m\u1eb7t trong m\u1ecdi m\u1ed1i quan h\u1ec7 x\u00e3 h\u1ed9i, \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng \u0111\u1ebfn to\u00e0n b\u1ed9 c\u00e1c \u0111i\u1ec1u ki\u1ec7n x\u00e3 h\u1ed9i, g\u00f3p ph\u1ea7n quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh h\u00ecnh th\u00e0nh v\u0103n h\u00f3a v\u00e0 t\u00ednh c\u00e1ch M\u1ef9. [[Ch\u1ee7 ngh\u0129a th\u1ef1c d\u1ee5ng]] c\u0169ng l\u00e0 m\u1ed9t \u0111\u1eb7c tr\u01b0ng v\u0103n h\u00f3a c\u1ee7a Hoa K\u1ef3. Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u00f3 khuynh h\u01b0\u1edbng ch\u1ed1i b\u1ecf m\u1ecdi \u0111\u1ecbnh ki\u1ebfn, m\u1ecdi h\u1ec7 th\u1ed1ng s\u1eb5n c\u00f3, m\u1ecdi l\u00fd thuy\u1ebft, nh\u1eefng th\u1ee9 c\u1ea5m k\u1ef5 v\u00e0 khu\u00f4n m\u1eabu l\u00e0m t\u00ea li\u1ec7t h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng v\u00e0 ch\u1ec9 coi tr\u1ecdng kinh nghi\u1ec7m v\u00ec ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 mu\u1ed1n \u0111i l\u00ean t\u1eeb s\u1ed1 kh\u00f4ng v\u1ec1 v\u0103n h\u00f3a. Thuy\u1ebft \u0111a d\u1ea1ng b\u1ea5t \u0111\u1ecbnh cho r\u1eb1ng x\u00e3 h\u1ed9i Hoa K\u1ef3 t\u1ed3n t\u1ea1i nhi\u1ec1u [[ngh\u1ecbch l\u00fd]] tr\u00ean l\u0129nh v\u1ef1c v\u0103n h\u00f3a nh\u01b0ng nh\u1eefng ngh\u1ecbch l\u00fd n\u00e0y kh\u00f4ng ng\u1eebng thay \u0111\u1ed5i t\u1ea1o n\u00ean s\u1ef1 \u0111a d\u1ea1ng v\u00e0 s\u1ef1 b\u1ea5t \u0111\u1ecbnh. Thuy\u1ebft Darwin x\u00e3 h\u1ed9i cho r\u1eb1ng x\u00e3 h\u1ed9i M\u1ef9 lu\u00f4n ch\u1ea1y \u0111ua \u0111\u1ec3 th\u00edch nghi, \u0111\u1ec3 d\u00e0nh th\u1eafng l\u1ee3i tuy nhi\u00ean v\u1eabn c\u00f3 nh\u1eefng chu\u1ea9n m\u1ef1c \u0111\u1ea1o \u0111\u1ee9c m\u00e0 to\u00e0n x\u00e3 h\u1ed9i ph\u1ea3i tu\u00e2n theo.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, ch\u01b0\u01a1ng I, Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;{{c\u1ea7n s\u1ed1 trang|date=th\u00e1ng 2 n\u0103m 2021}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong khi [[V\u0103n h\u00f3a Hoa K\u1ef3|v\u0103n h\u00f3a M\u1ef9]] x\u00e1c \u0111\u1ecbnh r\u1eb1ng Hoa K\u1ef3 l\u00e0 m\u1ed9t x\u00e3 h\u1ed9i kh\u00f4ng giai c\u1ea5p do m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u t\u1ef1 do, b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng v\u00e0 c\u00f3 c\u01a1 h\u1ed9i ngang nhau,&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch | last = Gutfield | first = Amon | year = 2002 | title = American Exceptionalism: The Effects of Plenty on the American Experience</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\"> | publisher = Sussex Academic Press | location = Brighton and Portland |page = 65| id = ISBN 1903900085 }}&lt;/ref&gt; c\u00e1c nh\u00e0 kinh t\u1ebf v\u00e0 x\u00e3 h\u1ed9i h\u1ecdc \u0111\u00e3 nh\u1eadn ra s\u1ef1 kh\u00e1c bi\u1ec7t v\u0103n h\u00f3a gi\u1eefa c\u00e1c giai c\u1ea5p x\u00e3 h\u1ed9i c\u1ee7a Hoa K\u1ef3.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch | authorlink = |authors=Reeve Vanneman &amp; Lynn Weber Cannon| year = 1988 | title = The American Perception of Class</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\"> | url =https://archive.org/details/americanpercepti0000reev| publisher = Temple University Press | location = Philadelphia, PA | id = ISBN 0877225931}} {{Ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch | last = Zweig | first = Michael | year = 2004 | title = What's Class Got To Do With It, American Society in the Twenty-First Century | publisher = Cornell University Press | location = Ithaca, NY | id = ISBN 0801488990}} {{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://eric.ed.gov/?q=ED309843|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Effects of Social Class and Interactive Setting on Maternal Speech|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Education Resource Information Center|ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 27 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt; Giai c\u1ea5p nghi\u1ec7p v\u1ee5 v\u00e0 trung l\u01b0u M\u1ef9 \u0111\u00e3 v\u00e0 \u0111ang l\u00e0 ngu\u1ed3n c\u1ee7a nhi\u1ec1u chi\u1ec1u h\u01b0\u1edbng thay \u0111\u1ed5i x\u00e3 h\u1ed9i hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i nh\u01b0 [[ch\u1ee7 ngh\u0129a b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng nam n\u1eef]], [[ch\u1ee7 ngh\u0129a b\u1ea3o v\u1ec7 m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng]], v\u00e0 [[ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111a v\u0103n h\u00f3a]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch | last = Ehrenreich | first = Barbara| year = 1989 | title = Fear of Falling, The Inner Life of the Middle Class | publisher = HarperCollins | location = New York | id = ISBN 0060973331}}&lt;/ref&gt; [[Ph\u1ee5 n\u1eef]], tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y ch\u1ec9 h\u1ea1n ch\u1ebf v\u1edbi vai tr\u00f2 n\u1ed9i tr\u1ee3, b\u00e2y gi\u1edd h\u1ea7u h\u1ebft l\u00e0m vi\u1ec7c b\u00ean ngo\u00e0i v\u00e0 l\u00e0 nh\u00f3m \u0111a s\u1ed1 l\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1eb1ng [[B\u1eb1ng c\u1eed nh\u00e2n|c\u1eed nh\u00e2n]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.iserp.columbia.edu/news/articles/female_college.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Women's Advances in Education|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Columbia University, Institute for Social and Economic Research and Policy|ng\u00e0y th\u00e1ng=2006|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 6 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007|archive-date = ng\u00e0y 9 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070609151527/http://www.iserp.columbia.edu/news/articles/female_college.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Gi\u1eefa [[th\u1ebf k\u1ef7 20]] tr\u1edf l\u1ea1i \u0111\u00e2y ch\u1ee9ng ki\u1ebfn s\u1ef1 thay \u0111\u1ed5i trong v\u0103n h\u00f3a gia \u0111\u00ecnh M\u1ef9: t\u1ef7 l\u1ec7 ly h\u00f4n, con ngo\u00e0i gi\u00e1 th\u00fa v\u00e0 s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng k\u1ebft h\u00f4n t\u0103ng nhanh. N\u0103m 2005, s\u1ed1 h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi (s\u1ed1ng \u0111\u1ed9c th\u00e2n) chi\u1ebfm 30% t\u1ed5ng s\u1ed1 h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh; nhi\u1ec1u c\u1eb7p v\u1ee3 ch\u1ed3ng kh\u00f4ng c\u00f3 con l\u00e0 chuy\u1ec7n b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng v\u1edbi t\u1ec9 l\u1ec7 28%. Vi\u1ec7c n\u1edbi r\u1ed9ng quy\u1ec1n k\u1ebft h\u00f4n cho nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi [[\u0111\u1ed3ng t\u00ednh luy\u1ebfn \u00e1i]] l\u00e0 m\u1ed9t v\u1ea5n \u0111\u1ec1 g\u00e2y tranh lu\u1eadn, c\u00e1c ti\u1ec3u bang c\u1ea5p ti\u1ebfn cho ph\u00e9p s\u1ed1ng chung gi\u1eefa nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed3ng t\u00ednh (civil union) v\u00e0 nh\u1eefng ti\u1ec3u bang ph\u00eda b\u1eafc nh\u01b0 [[Massachusetts]], [[Vermont]], [[Iowa]], [[Connecticut]], [[Maine]] v\u00e0 [[New Hampshire]] v\u1eeba qua \u0111\u00e3 h\u1ee3p th\u1ee9c h\u00f3a [[h\u00f4n nh\u00e2n \u0111\u1ed3ng gi\u1edbi|h\u00f4n nh\u00e2n \u0111\u1ed3ng t\u00ednh]]. Ti\u1ec3u bang [[California]] c\u0169ng \u0111\u00e3 h\u1ee3p ph\u00e1p h\u00f3a h\u00f4n nh\u00e2n \u0111\u1ed3ng t\u00ednh v\u00e0o th\u00e1ng 4 n\u0103m 2008, nh\u01b0ng sau \u0111\u00f3 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi [[\u0111\u1ed3ng t\u00ednh luy\u1ebfn \u00e1i|\u0111\u1ed3ng t\u00ednh]] l\u1ea1i b\u1ecb t\u01b0\u1edbc quy\u1ec1n k\u1ebft h\u00f4n sau khi D\u1ef1 lu\u1eadt 8 \u0111\u01b0\u1ee3c ban h\u00e0nh v\u00e0o th\u00e1ng 11 n\u0103m 2008.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.boston.com/news/local/massachusetts/articles/2003/11/18/sjc_gay_marriage_legal_in_mass|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Burge, Kathleen |ti\u00eau \u0111\u1ec1=SJC: Gay Marriage Legal in Mass. |work=Boston Globe|ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 18 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2003 |ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt; \u0110\u1ebfn n\u0103m 2015 k\u1ebft h\u00f4n \u0111\u1ed3ng t\u00ednh ch\u00ednh th\u1ee9c \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ee3p ph\u00e1p h\u00f3a t\u1ea1i t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c bang c\u1ee7a Hoa K\u1ef3.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u01b0\u1edbc M\u1ef9 l\u00e0 n\u01a1i [[ch\u1ee7 ngh\u0129a c\u00e1 nh\u00e2n]] th\u1ecbnh h\u00e0nh. Ch\u1ee7 ngh\u0129a c\u00e1 nh\u00e2n \u1edf \u0111\u00e2y c\u00f3 th\u1ec3 hi\u1ec3u l\u00e0 \"s\u1ef1 kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh c\u00e1c quy\u1ec1n c\u1ee7a c\u00e1 nh\u00e2n v\u00e0 c\u1ee7a t\u1eebng nh\u00f3m \u0111\u1ed1i v\u1edbi t\u1eadp th\u1ec3\" v\u00e0 m\u1edf r\u1ed9ng ra l\u00e0 \"b\u1ea3o h\u1ed9 c\u00e1c th\u1ef1c th\u1ec3 v\u0103n h\u00f3a nh\u1ecf ch\u1ed1ng c\u00e1c th\u1ef1c th\u1ec3 l\u1edbn\". Ch\u1ee7 ngh\u0129a c\u00e1 nh\u00e2n b\u1eaft ngu\u1ed3n t\u1eeb nh\u1eefng cha x\u1ee9 ch\u1ea1y tr\u1ed1n kh\u1ecfi s\u1ef1 \u0111\u00e0n \u00e1p c\u1ee7a c\u00e1c ch\u00ednh ph\u1ee7 Ch\u00e2u \u00c2u sau n\u0103m 1620. Ch\u1ee7 ngh\u0129a c\u00e1 nh\u00e2n \u0111\u01b0\u1ee3c ho\u00e0n ch\u1ec9nh th\u00eam b\u1eb1ng thuy\u1ebft \u0111a nguy\u00ean cho r\u1eb1ng m\u1ecdi t\u01b0 t\u01b0\u1edfng, m\u1ecdi khuynh h\u01b0\u1edbng \u0111\u1ec1u \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ef1 do ph\u00e1t bi\u1ec3u v\u00e0 th\u1ef1c hi\u1ec7n, b\u1ea3o \u0111\u1ea3m ai c\u0169ng c\u00f3 c\u01a1 h\u1ed9i nh\u01b0 nhau. [[Ch\u1ee7 ngh\u0129a c\u00e1 nh\u00e2n]] c\u00f2n th\u1ec3 hi\u1ec7n qua vi\u1ec7c m\u1ed7i ng\u01b0\u1eddi, m\u1ed7i nh\u00f3m t\u00ecnh nguy\u1ec7n gia nh\u1eadp [[C\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng|c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng d\u00e2n t\u1ed9c]] nh\u01b0ng kh\u00f4ng t\u1eeb b\u1ecf c\u00e1 t\u00ednh, quy\u1ec1n l\u1ef1a ch\u1ecdn; m\u1ed7i bang h\u00f2a nh\u1eadp v\u00e0o li\u00ean bang m\u00e0 kh\u00f4ng b\u1ecf [[b\u1ea3n s\u1eafc v\u0103n h\u00f3a]] v\u00e0 nh\u1eefng quy\u1ec1n \u0111\u01b0\u1ee3c coi l\u00e0 b\u1ea5t kh\u1ea3 x\u00e2m ph\u1ea1m c\u1ee7a m\u00ecnh. Do x\u00e3 h\u1ed9i M\u1ef9 kh\u00f4ng thu\u1ea7n nh\u1ea5t, \u0111a v\u0103n h\u00f3a, \u0111a ch\u1ee7ng t\u1ed9c n\u00ean ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 theo ch\u1ee7 ngh\u0129a \u0111a nguy\u00ean. S\u1ef1 kh\u00e1c bi\u1ec7t gi\u1eefa c\u00e1c [[c\u00e1 nh\u00e2n]], \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng, [[t\u00f4n gi\u00e1o]], [[ch\u1ee7ng t\u1ed9c]], [[ngh\u1ec1 nghi\u1ec7p]], [[nh\u00f3m x\u00e3 h\u1ed9i]], [[Bi\u1ec7n ch\u1ee9ng|quan \u0111i\u1ec3m]], [[\u00fd th\u1ee9c h\u1ec7]],... \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00f4n tr\u1ecdng v\u00e0 c\u00f3 th\u1ec3 t\u1ed3n t\u1ea1i h\u00f2a b\u00ecnh b\u00ean c\u1ea1nh nhau. Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u0169ng theo [[ch\u1ee7 ngh\u0129a b\u00ecnh qu\u00e2n]] hi\u1ec3u theo ngh\u0129a m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng tr\u01b0\u1edbc ph\u00e1p lu\u1eadt v\u00e0 c\u00f3 c\u01a1 h\u1ed9i th\u0103ng ti\u1ebfn ngang nhau. Vai tr\u00f2 c\u1ee7a nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc l\u00e0 b\u1ea3o v\u1ec7 s\u1ef1 b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng n\u00e0y. Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 kh\u00f4ng hi\u1ec3u b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng l\u00e0 m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01b0\u1edfng th\u1ee5 ngang nhau n\u00ean h\u1ecd ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i d\u00f9ng \u00e1p l\u1ef1c \u0111\u1ec3 ph\u00e2n ph\u1ed1i l\u1ea1i c\u1ee7a c\u1ea3i m\u00e0 ch\u1ec9 khuy\u1ebfn kh\u00edch l\u00e0m t\u1eeb thi\u1ec7n \u0111\u1ec3 gi\u1ea3m b\u1edbt s\u1ef1 ch\u00eanh l\u1ec7ch c\u1ee7a c\u1ea3i gi\u1eefa ng\u01b0\u1eddi gi\u00e0u v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi ngh\u00e8o. Ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u1ef1 do l\u00e0 n\u1ec1n t\u1ea3ng c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc M\u1ef9. Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 kh\u00f4ng th\u00edch nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc can thi\u1ec7p v\u00e0o \u0111\u1eddi s\u1ed1ng x\u00e3 h\u1ed9i c\u0169ng kh\u00f4ng \u1ef7 l\u1ea1i v\u00e0o nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc. H\u1ecd kh\u00f4ng tr\u00f4ng ch\u1edd nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc gi\u1ea3i quy\u1ebft c\u00e1c v\u1ea5n \u0111\u1ec1 c\u1ee7a h\u1ecd c\u0169ng kh\u00f4ng \u0111\u1ed5 l\u1ed7i cho nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc v\u1ec1 nh\u1eefng th\u1ea5t b\u1ea1i c\u1ee7a h\u1ecd. N\u1ebfu nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc kh\u00f4ng th\u1ec3 l\u00e0m \u0111i\u1ec1u g\u00ec th\u00ec h\u1ecd s\u1ebd l\u00e0m thay nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc. [[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] c\u0169ng kh\u00f4ng th\u00edch \u00fd t\u01b0\u1edfng d\u00f9ng ng\u00e2n s\u00e1ch nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ec3 tr\u1ee3 c\u1ea5p cho c\u00e1c c\u00e1 nh\u00e2n v\u00e0 doanh nghi\u1ec7p. Quy\u1ec1n c\u00f3 vi\u1ec7c l\u00e0m, quy\u1ec1n \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01b0\u1edfng tr\u1ee3 gi\u00fap x\u00e3 h\u1ed9i kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 nh\u1eefng \u00fd t\u01b0\u1edfng d\u1ec5 \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ea5p nh\u1eadn. Khi nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc t\u1ecf ra l\u1ea5n l\u01b0\u1edbt, x\u00e3 h\u1ed9i s\u1ebd ph\u1ea3n \u1ee9ng l\u1ea1i; tuy nhi\u00ean, n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 v\u1eabn c\u1ea7n s\u1ef1 can thi\u1ec7p c\u00f3 ch\u1eebng m\u1ef1c, c\u00f3 c\u00e2n nh\u1eafc c\u1ee7a nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ec3 b\u1ea3o v\u1ec7 t\u1ef1 do c\u1ee7a \u0111a s\u1ed1 d\u00f9 th\u1ef1c t\u1ebf l\u00e0 n\u00f3 h\u1ea1n ch\u1ebf t\u1ef1 do c\u00e1 nh\u00e2n.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, ch\u01b0\u01a1ng III, trang 55, 65-71 Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt; D\u00f9 theo [[ch\u1ee7 ngh\u0129a c\u00e1 nh\u00e2n]] nh\u01b0ng ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 v\u1eabn c\u00f3 tinh th\u1ea7n c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng r\u1ea5t cao. H\u1ecd c\u00f3 th\u00f3i quen tham gia v\u00e0o c\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng ch\u00ednh tr\u1ecb, x\u00e3 h\u1ed9i, v\u0103n h\u00f3a m\u00e0 kh\u00f4ng h\u01b0\u1edfng l\u01b0\u01a1ng. Tinh th\u1ea7n t\u1ef1 nguy\u1ec7n n\u00e0y b\u1eaft ngu\u1ed3n t\u1eeb kh\u00e1i ni\u1ec7m d\u00e2n ch\u1ee7 tr\u1ef1c ti\u1ebfp \u0111\u1ec1 cao tr\u00e1ch nhi\u1ec7m c\u00e1 nh\u00e2n, kh\u00f4ng \u0111\u1ed5 th\u1eeba th\u1ea5t b\u1ea1i cho ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c ho\u1eb7c cho t\u1ed5 ch\u1ee9c. Ch\u00ednh v\u00ec th\u1ebf, x\u00e3 h\u1ed9i d\u00e2n s\u1ef1 \u1edf M\u1ef9 ph\u00e1t tri\u1ec3n r\u1ea5t m\u1ea1nh v\u1edbi r\u1ea5t nhi\u1ec1u t\u1ed5 ch\u1ee9c t\u1ed3n t\u1ea1i trong m\u1ecdi l\u0129nh v\u1ef1c. C\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng thi\u1ec7n nguy\u1ec7n c\u0169ng ph\u00e1t tri\u1ec3n m\u1ea1nh \u1edf M\u1ef9 v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e3 h\u1ed9i khuy\u1ebfn kh\u00edch.&lt;ref&gt;V\u0103n minh Hoa K\u1ef3, ch\u01b0\u01a1ng III, trang 71-75 Jean Piere Fichou, Nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n Th\u1ebf gi\u1edbi, 1998&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1ea5t nhi\u00ean, [[V\u0103n h\u00f3a Hoa K\u1ef3|v\u0103n h\u00f3a M\u1ef9]] c\u0169ng nh\u01b0 c\u00e1c n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a kh\u00e1c tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi, c\u00f3 m\u1eb7t t\u00edch c\u1ef1c l\u1eabn c\u00e1i ti\u00eau c\u1ef1c. Trong b\u1ee9c th\u01b0 th\u00e1ng 2/2002 c\u1ee7a 60 tr\u00ed th\u1ee9c l\u1edbn c\u1ee7a M\u1ef9, c\u00e1c t\u00e1c gi\u1ea3 c\u00f4ng nh\u1eadn nh\u1eefng ti\u00eau c\u1ef1c c\u1ee7a v\u0103n h\u00f3a M\u1ef9 hi\u1ec7n nay: \u0111\u00f4i khi t\u1ecf ra hung h\u0103ng v\u00e0 k\u00e9m hi\u1ec3u bi\u1ebft \u0111\u1ed1i v\u1edbi c\u00e1c x\u00e3 h\u1ed9i kh\u00e1c, \u0111\u00f4i khi theo \u0111u\u1ed5i nh\u1eefng ch\u00ednh s\u00e1ch kh\u00f4ng \u0111\u00fang h\u01b0\u1edbng v\u00e0 phi ngh\u0129a. C\u00f3 nh\u1eefng gi\u00e1 tr\u1ecb v\u0103n h\u00f3a M\u1ef9 \u00edt h\u1ea5p d\u1eabn ho\u1eb7c tai h\u1ea1i, nh\u01b0 l\u00e0 [[Ch\u1ee7 ngh\u0129a ti\u00eau th\u1ee5]] \u0111\u01b0\u1ee3c coi l\u00e0 ti\u00eau chu\u1ea9n, s\u1ef1 t\u1ef1 do qu\u00e1 tr\u1edbn kh\u00f4ng c\u00f2n quy lu\u1eadt, s\u1ef1 suy y\u1ebfu c\u1ee7a v\u0103n h\u00f3a gia \u0111\u00ecnh v\u00e0 \u0111\u1eddi s\u1ed1ng gia \u0111\u00ecnh. C\u00e1c s\u1ea3n ph\u1ea9m v\u0103n h\u00f3a M\u1ef9 c\u00f3 nh\u1eefng th\u1ee9 \u0111\u1ec1 cao b\u1ea1o l\u1ef1c, k\u00edch th\u00edch s\u1ef1 qu\u00e1i g\u1edf, ho\u1eb7c th\u1ec3 hi\u1ec7n s\u1ef1 tr\u1ed1ng r\u1ed7ng trong t\u00e2m h\u1ed3n.&lt;ref&gt;[http://baoquocte.vn/danh-gia-van-hoa-my-the-nao-49803.html \u0110\u00e1nh gi\u00e1 v\u0103n h\u00f3a M\u1ef9 th\u1ebf n\u00e0o?], 28/05/2017, Th\u1ebf gi\u1edbi &amp; Vi\u1ec7t Nam&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Truy\u1ec1n th\u00f4ng \u0111\u1ea1i ch\u00fang ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|\u0110i\u1ec7n \u1ea3nh Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Hollywood sign N Highland Avenue.jpg|nh\u1ecf|tr\u00e1i|[[B\u1ea3ng Hollywood]] nh\u00ecn t\u1eeb Highland Avenue l\u00e0 bi\u1ec3u t\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a kinh \u0111\u00f4 \u0111i\u1ec7n \u1ea3nh th\u1ebf gi\u1edbi|198x198px]] </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">N\u0103m [[1878]], Eadweard Muybridge \u0111\u00e3 ch\u1ee9ng minh kh\u1ea3 n\u0103ng c\u1ee7a thu\u1eadt nhi\u1ebfp \u1ea3nh c\u00f3 th\u1ec3 ch\u1ee5p \u0111\u01b0\u1ee3c \u1ea3nh di \u0111\u1ed9ng. N\u0103m 1894, tri\u1ec3n l\u00e3m h\u00ecnh \u1ea3nh di \u0111\u1ed9ng th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a th\u1ebf gi\u1edbi \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u00ecnh di\u1ec5n t\u1ea1i [[th\u00e0nh ph\u1ed1 New York]], s\u1eed d\u1ee5ng m\u00e1y \u1ea3nh c\u1ee7a [[Thomas Edison]] ch\u1ebf t\u1ea1o. N\u0103m sau \u0111\u00f3, ng\u01b0\u1eddi ta th\u1ea5y phim th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i \u0111\u1ea7u ti\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c chi\u1ebfu tr\u00ean m\u00e0n b\u1ea1c, c\u0169ng t\u1ea1i [[Th\u00e0nh ph\u1ed1 New York|New York]], v\u00e0 Hoa K\u1ef3 lu\u00f4n \u0111i \u0111\u1ea7u trong vi\u1ec7c ph\u00e1t tri\u1ec3n phim c\u00f3 ti\u1ebfng n\u00f3i trong nh\u1eefng th\u1eadp ni\u00ean sau \u0111\u00f3. K\u1ec3 t\u1eeb \u0111\u1ea7u [[th\u1ebf k\u1ef7 20]], ng\u00e0nh c\u00f4ng nghi\u1ec7p \u0111i\u1ec7n \u1ea3nh Hoa K\u1ef3 ch\u1ee7 y\u1ebfu t\u1eadp trung \u1edf khu v\u1ef1c [[Hollywood]] thu\u1ed9c th\u00e0nh ph\u1ed1 [[Los Angeles|Los Angeles, California]]. B\u1ed9 phim [[C\u00f4ng d\u00e2n Kane|Citizen Kane]] (1941) c\u1ee7a \u0110\u1ea1o di\u1ec5n [[Orson Welles]] lu\u00f4n \u0111\u01b0\u1ee3c b\u00ecnh ch\u1ecdn nh\u01b0 l\u00e0 m\u1ed9t b\u1ed9 phim v\u0129 \u0111\u1ea1i nh\u1ea5t c\u1ee7a m\u1ecdi th\u1eddi \u0111\u1ea1i.&lt;ref&gt;Pym, John, ed. (2000). ''Time Out phim Guide'', 8th ed. London and New York: Penguin, c\u00e1c trang x\u2013xi (top 100 poll conducted in 1995). ISBN 014028365X; [http://www.filmsite.org/villvoice.html ''Village Voice'': 100 Best Films of the 20th century (2001)]. Filmsite.org; [http://www.bfi.org.uk/sightandsound/topten/poll/critics-long.html ''Sight and Sound'' Top Ten Poll 2002]. BFI. Truy c\u1eadp 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007.&lt;/ref&gt; C\u00e1c di\u1ec5n vi\u00ean \u0111i\u1ec7n \u1ea3nh nh\u01b0 [[John Wayne]] v\u00e0 [[Marilyn Monroe]] \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh nh\u1eefng khu\u00f4n m\u1eb7t bi\u1ec3u t\u01b0\u1ee3ng trong khi \u0111\u00f3 nh\u00e0 s\u1ea3n xu\u1ea5t phim ki\u00eam kinh doanh [[Walt Disney]] l\u00e0 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi \u0111i \u0111\u1ea7u trong c\u1ea3 l\u0129nh v\u1ef1c [[phim ho\u1ea1t h\u00ecnh]] v\u00e0 d\u00f9ng phim \u1ea3nh \u0111\u1ec3 qu\u1ea3ng c\u00e1o c\u00e1c s\u1ea3n ph\u1ea9m.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong nh\u1eefng n\u0103m 1970, c\u00e1c \u0111\u1ea1o di\u1ec5n phim nh\u01b0 [[Martin Scorsese]], [[Francis Ford Coppola]] v\u00e0 [[Robert Altman]] l\u00e0 m\u1ed9t th\u00e0nh ph\u1ea7n quan tr\u1ecdng trong c\u00e1i \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi l\u00e0 \"T\u00e2n Hollywood\" hay \"Hollywood Ph\u1ee5c h\u01b0ng\", v\u1edbi nh\u1eefng b\u1ed9 phim kinh \u0111i\u1ec3n ch\u1eb3ng h\u1ea1n nh\u01b0 [[The Godfather]] (1974).</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">C\u00e1c phim tr\u01b0\u1eddng ch\u00ednh c\u1ee7a Hollywood c\u0169ng l\u00e0 n\u01a1i s\u1ea3n xu\u1ea5t ra c\u00e1c b\u1ed9 phim th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i th\u00e0nh c\u00f4ng nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi nh\u01b0 [[Chi\u1ebfn tranh gi\u1eefa c\u00e1c v\u00ec sao|Star Wars]] (1977), [[Titanic (phim 1997)|Titanic]] (1997), [[Avatar]] (2010) v\u00e0 [[Avengers: Endgame]] (2019). C\u00e1c s\u1ea3n ph\u1ea9m c\u1ee7a Hollywood ng\u00e0y nay chi\u1ebfm l\u0129nh c\u00f4ng ngh\u1ec7 \u0111i\u1ec7n \u1ea3nh th\u1ebf gi\u1edbi&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url =http://www.unesco.org/bpi/eng/unescopress/2000/00-120e.shtml| ti\u00eau \u0111\u1ec1 =World Culture Report 2000 Calls for Preservation of Intangible Cultural Heritage| ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2000 | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = UNESCO| ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2007 }} {{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www1.worldbank.org/economicpolicy/globalization/thwart.html | ti\u00eau \u0111\u1ec1 =Summary: Does Globalization Thwart Cultural Diversity?| nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = World Bank Group| ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt;. [[Gi\u1ea3i Oscar]] l\u00e0 gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng \u0111i\u1ec7n \u1ea3nh uy t\u00edn nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ed5 ch\u1ee9c h\u00e0ng n\u0103m b\u1edfi [[Vi\u1ec7n H\u00e0n l\u00e2m Khoa h\u1ecdc v\u00e0 Ngh\u1ec7 thu\u1eadt \u0110i\u1ec7n \u1ea3nh]] k\u1ec3 t\u1eeb n\u0103m 1929.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Michael Jackson with the Reagans.jpg|nh\u1ecf|192x192px|Michael Jackson (gi\u1eefa), [[T\u1ed5ng th\u1ed1ng Hoa K\u1ef3|T\u1ed5ng th\u1ed1ng]] [[Ronald Reagan]] v\u00e0 phu nh\u00e2n t\u1ea1i [[Nh\u00e0 Tr\u1eafng|T\u00f2a B\u1ea1ch \u1ed0c]] n\u0103m 1984.]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 l\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi nghi\u1ec7n xem truy\u1ec1n h\u00ecnh nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi,&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.nationmaster.com/graph/med_tel_vie-media-television-viewing | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Media Statistics &gt; Television Viewing by Country | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = NationMaster | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 }}&lt;/ref&gt; v\u00e0 th\u1eddi gian trung b\u00ecnh d\u00e0nh cho xem truy\u1ec1n h\u00ecnh ti\u1ebfp t\u1ee5c t\u0103ng cao, l\u00ean \u0111\u1ebfn 5 gi\u1edd m\u1ed7i ng\u00e0y v\u00e0o n\u0103m 2006.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.emarketer.com/Article.aspx?id=1005003&amp;src=article_head_sitesearch | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Broadband and Media Consumption | ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = eMarketer | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 }}{{Li\u00ean k\u1ebft h\u1ecfng|date=2024-11-14 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; T\u1ea5t c\u1ea3 b\u1ed1n h\u1ec7 th\u1ed1ng truy\u1ec1n h\u00ecnh l\u1edbn l\u00e0 thu\u1ed9c truy\u1ec1n h\u00ecnh th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i. T\u1ef7 l\u1ec7 s\u1edf h\u1eefu TV c\u1ee7a c\u00e1c h\u1ed9 gia \u0111\u00ecnh trong c\u1ea3 n\u01b0\u1edbc l\u00e0 96,7%&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=https://www.nytimes.com/2011/05/03/business/media/03television.html|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Television Ownership Drops in U.S., Nielsen Reports|t\u00ean 1=Brian|h\u1ecd 1=Stelter|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 3 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2011|website=Nytimes.com}}&lt;/ref&gt;. B\u1ed1n \u0111\u00e0i truy\u1ec1n h\u00ecnh l\u1edbn nh\u1ea5t t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 l\u00e0 [[NBC]], [[CBS]], [[American Broadcasting Company|ABC]] v\u00e0 [[C\u00f4ng ty Truy\u1ec1n th\u00f4ng Fox|Fox]]. Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u0169ng l\u1eafng nghe c\u00e1c ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh radio, ph\u1ea7n l\u1edbn l\u00e0 th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i ho\u00e1, trung b\u00ecnh l\u00e0 tr\u00ean 2 ti\u1ebfng r\u01b0\u1ee1i m\u1ed9t ng\u00e0y.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.emarketer.com/Article.aspx?id=1004830 | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = TV Fans Spill into Web Sites | ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = eMarketer | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = 2007-06-09 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070609155415/http://www.emarketer.com/Article.aspx?id=1004830 | url-status = dead }}&lt;/ref&gt;. C\u00e1c t\u1edd b\u00e1o n\u1ed5i ti\u1ebfng nh\u1ea5t t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 bao g\u1ed3m [[The Wall Street Journal]], [[The New York Times]], v\u00e0 [[USA Today]]. Ngo\u00e0i c\u00e1c c\u1ed5ng trang m\u1ea1ng (web portal) v\u00e0 trang t\u00ecm ki\u1ebfm tr\u00ean m\u1ea1ng (search engine), c\u00e1c trang m\u1ea1ng ph\u1ed5 bi\u1ebfn nh\u1ea5t l\u00e0 [[Google]], [[Facebook]], [[YouTube]], [[Twitter]], [[Instagram]], [[Wikipedia]], [[eBay]], [[Amazon.com]], [[Reddit]], [[Yahoo]], [[Netflix]] v\u00e0 [[Pornhub]] &lt;ref name=\"alexa-topsitesus\"&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web |url=http://www.alexa.com/topsites/countries/US |title=Top Sites in United States |year=2014 |publisher=Alexa |access-date =ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2014 |archive-date = ng\u00e0y 9 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160409001248/http://www.alexa.com/topsites/countries/US |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">. N\u0103m 2007, 12 tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 vi\u1ebft blog.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://adage.com/images/random/digitalfactpack2007.pdf | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Digital Fact Pack 2007 (c\u00e1c trang 21) | ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 4 n\u0103m 2007 | work = Advertising Age | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 10 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Lo\u1ea1i nh\u1ea1c c\u00f3 nh\u1ecbp \u0111i\u1ec7u v\u00e0 tr\u1eef t\u00ecnh c\u1ee7a [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi|ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c ch\u00e2u Phi]] n\u00f3i chung \u0111\u00e3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng s\u00e2u \u0111\u1eadm \u00e2m nh\u1ea1c M\u1ef9, l\u00e0m cho n\u00f3 kh\u00e1c bi\u1ec7t v\u1edbi \u00e2m nh\u1ea1c truy\u1ec1n th\u1ed1ng v\u00e0 c\u1ed5 \u0111i\u1ec3n ch\u00e2u \u00c2u. Nh\u1eefng l\u00e0n \u0111i\u1ec7u t\u1eeb nh\u1ea1c c\u1ed5 truy\u1ec1n nh\u01b0 nh\u1ea1c [[blues]] v\u00e0 lo\u1ea1i nh\u1ea1c m\u00e0 b\u00e2y gi\u1edd \u0111\u01b0\u1ee3c bi\u1ebft nh\u01b0 l\u00e0 [[old-time music]] \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c thu th\u1eadp v\u00e0 \u0111\u01b0a v\u00e0o trong \u00e2m nh\u1ea1c b\u00ecnh d\u00e2n m\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c th\u01b0\u1edfng th\u1ee9c kh\u1eafp n\u01a1i tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi. [[Jazz|Nh\u1ea1c Jazz]] \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e1t tri\u1ec3n b\u1edfi nh\u1eefng nh\u00e0 s\u00e1ng t\u1ea1o \u00e2m nh\u1ea1c nh\u01b0 [[Louis Armstrong]] v\u00e0 [[Duke Ellington]] \u0111\u1ea7u th\u1ebf k\u1ef7 XX. [[Nh\u1ea1c \u0111\u1ed3ng qu\u00ea]], [[rhythm and blues]], v\u00e0 [[rock and roll]] xu\u1ea5t hi\u1ec7n gi\u1eefa [[th\u1eadp ni\u00ean 1920]] v\u00e0 [[th\u1eadp ni\u00ean 1950]], v\u1edbi nh\u1eefng c\u00e1i t\u00ean n\u1ed5i ti\u1ebfng ch\u1eb3ng h\u1ea1n nh\u01b0 [[Elvis Presley]]. Nh\u1eefng s\u00e1ng t\u1ea1o m\u1edbi g\u1ea7n \u0111\u00e2y c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed3m c\u00f3 [[funk]] v\u00e0 [[hip hop]]. Nh\u1eefng ng\u00f4i sao [[\u00e2m nh\u1ea1c \u0111\u1ea1i ch\u00fang]] c\u1ee7a M\u1ef9 nh\u01b0 [[Whitney Houston]] \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ec7nh danh l\u00e0 \"\u0110\u1ecbnh ngh\u0129a c\u1ee7a ti\u1ebfng h\u00e1t\", [[Michael Jackson]] \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ec7nh danh l\u00e0 \"\u00d4ng ho\u00e0ng nh\u1ea1c pop\", [[Madonna (ca s\u0129)|Madonna]] \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ec7nh danh l\u00e0 \"N\u1eef ho\u00e0ng nh\u1ea1c pop\", v\u00e0 c\u00f2n nhi\u1ec1u [[ca s\u0129]] kh\u00e1c n\u1eefa nh\u01b0 [[Aretha Franklin]], [[Stevie Wonder]], [[Prince]], [[Luther Vandross]], [[Frank Sinatra]], [[Billie Holiday]] \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh nh\u1eefng huy\u1ec1n tho\u1ea1i [[\u00e2m nh\u1ea1c]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== V\u0103n ch\u01b0\u01a1ng, tri\u1ebft h\u1ecdc, ki\u1ebfn tr\u00fac v\u00e0 ngh\u1ec7 thu\u1eadt ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|V\u0103n ch\u01b0\u01a1ng Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Mountrushmore.jpg|nh\u1ecf|tr\u00e1i|[[N\u00fai Rushmore]], m\u1ed9t c\u00f4ng tr\u00ecnh \u0111i\u00eau kh\u1eafc kh\u1ed5ng l\u1ed3 g\u1ed3m b\u1ed1n v\u1ecb t\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9 l\u1eebng danh|199x199px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Empire State Building from the Top of the Rock.jpg|193x193px|nh\u1ecf|T\u00f2a nh\u00e0 [[Empire State]], t\u00f2a nh\u00e0 ch\u1ecdc tr\u1eddi \u0111\u1ea7u ti\u00ean tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi, kh\u00e1nh th\u00e0nh v\u00e0o nh\u1eefng n\u0103m 30]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:MarkTwain.LOC.jpg|nh\u1ecf|220x220px|Nh\u00e0 v\u0103n Mark Twain|th\u1ebf=]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Trong [[Th\u1ebf k\u1ef7 18|th\u1ebf k\u1ef7 XVIII]] v\u00e0 \u0111\u1ea7u [[Th\u1ebf k\u1ef7 19|th\u1ebf k\u1ef7 XIX]], v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng v\u00e0 ngh\u1ec7 thu\u1eadt M\u1ef9 b\u1ecb \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng \u0111\u1eadm n\u00e9t c\u1ee7a [[ch\u00e2u \u00c2u]]. Nh\u1eefng nh\u00e0 v\u0103n nh\u01b0 [[Nathaniel Hawthorne]], [[Edgar Allan Poe]], v\u00e0 [[Henry David Thoreau]] \u0111\u00e3 l\u1eadp n\u00ean m\u1ed9t n\u1ec1n [[V\u0103n h\u1ecdc M\u1ef9|v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng M\u1ef9]] r\u00f5 r\u1ec7t v\u00e0o kho\u1ea3ng gi\u1eefa th\u1ebf k\u1ef7 XIX. [[Mark Twain]] v\u00e0 nh\u00e0 th\u01a1 [[Walt Whitman]] l\u00e0 nh\u1eefng g\u01b0\u01a1ng m\u1eb7t l\u1edbn trong n\u1eeda cu\u1ed1i th\u1ebf k\u1ef7; [[Emily Dickinson]], g\u1ea7n nh\u01b0 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c bi\u1ebft \u0111\u1ebfn trong su\u1ed1t \u0111\u1eddi b\u00e0, \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f4ng nh\u1eadn l\u00e0 nh\u00e0 th\u01a1 quan tr\u1ecdng kh\u00e1c c\u1ee7a M\u1ef9. 12 c\u00f4ng d\u00e2n Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 \u0111o\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c [[Gi\u1ea3i Nobel V\u0103n h\u1ecdc|Gi\u1ea3i Nobel V\u0103n ch\u01b0\u01a1ng]], g\u1ea7n \u0111\u00e2y nh\u1ea5t l\u00e0 [[Bob Dylan]] n\u0103m 2016. [[Ernest Hemingway]], ng\u01b0\u1eddi \u0111o\u1ea1t gi\u1ea3i Nobel n\u0103m 1954, th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c coi l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng nh\u00e0 v\u0103n c\u00f3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng nh\u1ea5t [[th\u1ebf k\u1ef7 XX]].&lt;ref&gt;Meyers, Jeffrey (1999). ''Hemingway: A Biography''. New York: Da Capo, p. 139. ISBN 0306808900.&lt;/ref&gt; M\u1ed9t t\u00e1c ph\u1ea9m \u0111\u01b0\u1ee3c xem nh\u01b0 c\u00f4 \u0111\u1ecdng m\u1ecdi kh\u00eda c\u1ea1nh c\u01a1 b\u1ea3n kinh nghi\u1ec7m v\u00e0 \u0111\u1eb7c t\u00ednh c\u1ee7a qu\u1ed1c gia \u2013 nh\u01b0 [[Moby Dick|Moby-Dick]] (1851) c\u1ee7a [[Herman Melville]], [[Nh\u1eefng cu\u1ed9c phi\u00eau l\u01b0u c\u1ee7a Huckleberry Finn]] (1885) c\u1ee7a \u0111\u1ea1i v\u0103n h\u00e0o [[Mark Twain]], [[Gi\u1ebft con h\u00fang nh\u1ea1i]] c\u1ee7a [[Harper Lee]] v\u00e0 [[\u0110\u1ea1i gia Gatsby]] (1925) c\u1ee7a [[F. Scott Fitzgerald]] \u2013 c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1eb7ng cho danh hi\u1ec7u l\u00e0 \"[[\u0111\u1ea1i ti\u1ec3u thuy\u1ebft M\u1ef9]].\" C\u00e1c th\u1ec3 lo\u1ea1i v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng b\u00ecnh d\u00e2n nh\u01b0 v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng mi\u1ec1n T\u00e2y v\u00e0 ti\u1ec3u thuy\u1ebft t\u1ed9i ph\u1ea1m \u0111\u00e3 ph\u00e1t tri\u1ec3n t\u1ea1i Hoa K\u1ef3.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ng\u01b0\u1eddi theo thuy\u1ebft ti\u00ean nghi\u1ec7m do [[Ralph Waldo Emerson]] v\u00e0 Thoreau kh\u1edfi x\u01b0\u1edbng \u0111\u00e3 thi\u1ebft l\u1eadp n\u00ean phong tr\u00e0o tri\u1ebft h\u1ecdc M\u1ef9 \u0111\u1ea7u ti\u00ean. Sau [[N\u1ed9i chi\u1ebfn Hoa K\u1ef3]], Charles Sanders Pierce v\u00e0 r\u1ed3i [[William James]] v\u00e0 [[John Dewey]] l\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi ti\u00ean phong trong vi\u1ec7c ph\u00e1t tri\u1ec3n [[ch\u1ee7 ngh\u0129a th\u1ef1c d\u1ee5ng]]. Trong [[Th\u1ebf k\u1ef7 20|th\u1ebf k\u1ef7 XX]], c\u00f4ng tr\u00ecnh c\u1ee7a Willard Van Orman Quine v\u00e0 Richard Rorty \u0111\u00e3 gi\u00fap \u0111\u01b0a [[tri\u1ebft h\u1ecdc ph\u00e2n t\u00edch]] tr\u1edf n\u00ean n\u1ed5i b\u1eadt trong n\u1ec1n tri\u1ebft h\u1ecdc M\u1ef9.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">V\u1ec1 ngh\u1ec7 thu\u1eadt th\u1ecb gi\u00e1c, [[Tr\u01b0\u1eddng ph\u00e1i S\u00f4ng Hudson]] l\u00e0 m\u1ed9t phong tr\u00e0o quan tr\u1ecdng gi\u1eefa th\u1ebf k\u1ef7 XIX theo truy\u1ec1n th\u1ed1ng ch\u1ee7 ngh\u0129a t\u1ef1 nhi\u00ean ch\u00e2u \u00c2u. [[Ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh Armory]] n\u0103m 1913 t\u1ea1i th\u00e0nh ph\u1ed1 New York l\u00e0 m\u1ed9t tri\u1ec3n l\u00e3m ngh\u1ec7 thu\u1eadt \u0111\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ea1i ch\u00e2u \u00c2u \u0111\u00e3 g\u00e2y c\u01a1n s\u1ed1t \u0111\u1ebfn c\u00f4ng ch\u00fang v\u00e0 g\u00f3p ph\u1ea7n thay \u0111\u1ed5i ngh\u1ec7 thu\u1eadt Hoa K\u1ef3.&lt;ref&gt;Brown, Milton W. (1988 [1963]). ''The Story of the Armory Show''. New York: Abbeville. ISBN 0896597954.&lt;/ref&gt; [[Georgia O'Keefe]], [[Marsden Hartley]], v\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c \u0111\u00e3 th\u1eed nghi\u1ec7m nh\u1eefng phong c\u00e1ch m\u1edbi, mang h\u01b0\u1edbng c\u00e1 nh\u00e2n nhi\u1ec1u h\u01a1n. Nh\u1eefng phong tr\u00e0o m\u1ef9 thu\u1eadt ch\u00ednh nh\u01b0 [[ch\u1ee7 ngh\u0129a bi\u1ec3u hi\u1ec7n tr\u1eebu t\u01b0\u1ee3ng]] c\u1ee7a [[Jackson Pollack]] v\u00e0 [[Willem de Kooning]] hay [[ngh\u1ec7 thu\u1eadt v\u0103n h\u00f3a d\u00e2n gian]] c\u1ee7a [[Andy Warhol]] v\u00e0 [[Roy Lichtenstein]] \u0111\u00e3 ph\u00e1t tri\u1ec3n r\u1ed9ng kh\u1eafp Hoa K\u1ef3. L\u00e0n s\u00f3ng ch\u1ee7 ngh\u0129a hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i v\u00e0 sau \u0111\u00f3 l\u00e0 [[ch\u1ee7 ngh\u0129a h\u1eadu hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i]] c\u0169ng \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a c\u00e1c ki\u1ebfn tr\u00fac s\u01b0 M\u1ef9 nh\u01b0 [[Frank Lloyd Wright]], [[Philip Johnson]], v\u00e0 [[Frank Gehry]] l\u00ean \u0111\u1ec9nh cao trong l\u0129nh v\u1ef1c c\u1ee7a h\u1ecd.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1ed9t trong nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi l\u1eebng danh \u0111\u1ea7u ti\u00ean trong vi\u1ec7c ph\u00e1t tri\u1ec3n th\u1ec3 lo\u1ea1i k\u1ecbch m\u1edbi c\u1ee7a M\u1ef9 l\u00e0 \u00f4ng b\u1ea7u [[P. T. Barnum]]. \u00d4ng kh\u1edfi \u0111\u1ea7u b\u1eb1ng vi\u1ec7c \u0111i\u1ec1u h\u00e0nh m\u1ed9t nh\u00e0 h\u00e1t \u1edf h\u1ea1 [[Manhattan]] n\u0103m 1841. K\u1ecbch \u0111o\u00e0n [[Edward Harrigan|Harrigan and Hart]] \u0111\u00e3 d\u00e0n d\u1ef1ng m\u1ed9t lo\u1ea1t nh\u1eefng v\u1edf nh\u1ea1c h\u00e0i k\u1ecbch thu h\u00fat \u0111\u00f4ng c\u00f4ng ch\u00fang t\u1ea1i New York b\u1eaft \u0111\u1ea7u v\u00e0o cu\u1ed1i th\u1eadp ni\u00ean 1870. Trong [[Th\u1ebf k\u1ef7 20|th\u1ebf k\u1ef7 XX]], h\u00ecnh th\u1ee9c nh\u1ea1c k\u1ecbch hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i \u0111\u00e3 xu\u1ea5t hi\u1ec7n tr\u00ean [[S\u00e2n kh\u1ea5u Broadway]] n\u01a1i m\u00e0 c\u00e1c b\u1ea3n nh\u1ea1c c\u1ee7a c\u00e1c nh\u00e0 so\u1ea1n nh\u1ea1c k\u1ecbch nh\u01b0 [[Irving Berlin]], [[Cole Porter]], v\u00e0 [[Stephen Sondheim]] \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh nh\u1eefng ti\u00eau chu\u1ea9n cho th\u1ec3 lo\u1ea1i nh\u1ea1c v\u0103n h\u00f3a d\u00e2n gian. Nh\u00e0 so\u1ea1n k\u1ecbch [[Eugene O'Neill]] \u0111\u00e3 \u0111o\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1ea3i Nobel v\u0103n ch\u01b0\u01a1ng n\u0103m 1936; nh\u1eefng nh\u00e0 so\u1ea1n k\u1ecbch n\u1ed5i danh kh\u00e1c c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 c\u00f2n c\u00f3 nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi \u0111o\u1ea1t [[Gi\u1ea3i Pulitzer]] nh\u01b0 [[Tennessee Williams]], [[Edward Albee]], v\u00e0 [[August Wilson]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1eb7c d\u00f9 b\u1ecb coi nh\u1eb9 v\u00e0o l\u00fac \u0111\u01b0\u01a1ng th\u1eddi, c\u00f4ng tr\u00ecnh c\u1ee7a [[Charles Ives]] trong [[th\u1eadp ni\u00ean 1910]] \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a \u00f4ng l\u00ean th\u00e0nh m\u1ed9t [[nh\u00e0 so\u1ea1n nh\u1ea1c]] l\u1edbn \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 v\u1ec1 th\u1ec3 lo\u1ea1i nh\u1ea1c truy\u1ec1n th\u1ed1ng c\u1ed5 \u0111i\u1ec3n; nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi ti\u1ebfp b\u01b0\u1edbc theo sau nh\u01b0 [[Henry Cowell]] v\u00e0 [[John Cage]] \u0111\u00e3 t\u1ea1o \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t b\u01b0\u1edbc ti\u1ebfn g\u1ea7n h\u01a1n trong vi\u1ec7c s\u00e1ng t\u00e1c nh\u1ea1c c\u1ed5 \u0111i\u1ec3n c\u00f3 m\u00e0u s\u1eafc ri\u00eang c\u1ee7a M\u1ef9. [[Aaron Copland]] v\u00e0 [[George Gershwin]] \u0111\u00e3 ph\u00e1t tri\u1ec3n m\u1ed9t th\u1ec3 lo\u1ea1i nh\u1ea1c c\u1ed5 \u0111i\u1ec3n v\u00e0 b\u00ecnh d\u00e2n t\u1ed5ng h\u1ee3p ri\u00eang bi\u1ec7t c\u1ee7a M\u1ef9. C\u00e1c nh\u00e0 bi\u00ean \u0111\u1ea1o m\u00faa [[Isadora Duncan]] v\u00e0 [[Martha Graham]] l\u00e0 nh\u1eefng g\u01b0\u01a1ng m\u1eb7t ti\u00eau bi\u1ec3u trong vi\u1ec7c s\u00e1ng t\u1ea1o ra khi\u00eau v\u0169 hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i; [[George Balanchine]] v\u00e0 [[Jerome Robbins]] l\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111i \u0111\u1ea7u v\u1ec1 [[m\u00faa Ba L\u00ea|m\u00faa bal\u00ea]] c\u1ee7a th\u1ebf k\u1ef7 XX.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Ki\u1ebfn tr\u00fac Hoa K\u1ef3]] \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng b\u1edfi c\u00e1c phong c\u00e1ch ki\u1ebfn tr\u00fac t\u1eeb kh\u1eafp n\u01a1i tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi &lt;ref&gt;[[Dell Upton]]. 1998. ''Architecture in the United States-Oxford history of art.'' pp. 11 ff. {{ISBN|0-19-284217-X}}&lt;/ref&gt;. Hi\u1ec7n nay, ki\u1ebfn tr\u00fac Hoa K\u1ef3 ch\u1ee7 y\u1ebfu mang phong c\u00e1ch hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i, nh\u01b0 \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ec3 hi\u1ec7n trong nh\u1eefng t\u00f2a [[nh\u00e0 ch\u1ecdc tr\u1eddi]] \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e2y t\u1eeb [[th\u1ebf k\u1ef7 20]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 t\u1eeb l\u00e2u lu\u00f4n \u0111i \u0111\u1ea7u trong l\u0129nh v\u1ef1c ngh\u1ec7 thu\u1eadt nhi\u1ebfp \u1ea3nh hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i v\u1edbi nh\u1eefng nh\u00e0 nhi\u1ebfp \u1ea3nh nh\u01b0 Alfred Steiglitz, Edward Steichen, [[Ansel Adams]], v\u00e0 nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c. Truy\u1ec7n tranh nhi\u1ec1u k\u1ef3 tr\u00ean b\u00e1o g\u1ecdi l\u00e0 comic strip v\u00e0 s\u00e1ch truy\u1ec7n tranh l\u00e0 hai th\u1ee9 s\u00e1ng t\u1ea1o c\u1ee7a [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]]. [[Si\u00eau Nh\u00e2n|Superman]] c\u1ee7a h\u00e3ng [[DC Comics]] hay [[Captain America]] c\u1ee7a h\u00e3ng truy\u1ec7n tranh [[Marvel]], nh\u1eefng [[si\u00eau anh h\u00f9ng]] trong s\u00e1ch truy\u1ec7n tranh tinh hoa, \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh h\u00ecnh t\u01b0\u1ee3ng M\u1ef9.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Th\u1ef1c ph\u1ea9m v\u00e0 qu\u1ea7n \u00e1o ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Motherhood and apple pie.jpg|nh\u1ecf|C\u00e1c h\u00ecnh t\u01b0\u1ee3ng v\u0103n h\u00f3a M\u1ef9: [[b\u00e1nh t\u00e1o]], [[b\u00f3ng ch\u00e0y]], v\u00e0 [[qu\u1ed1c k\u1ef3 Hoa K\u1ef3|c\u1edd M\u1ef9]]|213x213px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Ngh\u1ec7 thu\u1eadt n\u1ea5u \u0103n \u0111\u1ea1i ch\u00fang c\u1ee7a M\u1ef9 th\u00ec t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1 nh\u01b0 c\u1ee7a c\u00e1c qu\u1ed1c gia [[Th\u1ebf gi\u1edbi ph\u01b0\u01a1ng T\u00e2y|Ph\u01b0\u01a1ng T\u00e2y]]. [[L\u00faa m\u00ec]] l\u00e0 lo\u1ea1i [[ng\u0169 c\u1ed1c]] ch\u00ednh y\u1ebfu. [[\u1ea8m th\u1ef1c]] truy\u1ec1n th\u1ed1ng M\u1ef9 s\u1eed d\u1ee5ng c\u00e1c lo\u1ea1i [[Nguy\u00ean v\u1eadt li\u1ec7u|nguy\u00ean li\u1ec7u]] n\u1ea5u \u0103n nh\u01b0 [[h\u1ecd G\u00e0 t\u00e2y|g\u00e0 t\u00e2y]], th\u1ecbt nai \u0111u\u00f4i tr\u1eafng, [[khoai t\u00e2y]], [[khoai lang]], [[ng\u00f4|b\u1eafp]], b\u00ed r\u1ee3 lo\u1ea1i tr\u00e1i d\u00e0i (squash), v\u00e0 [[xi-r\u00f4 c\u00e2y phong]], l\u00e0 c\u00e1c lo\u1ea1i th\u1ef1c ph\u1ea9m \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n th\u1ed5 M\u1ef9 v\u00e0 d\u00e2n \u0111\u1ecbnh c\u01b0 x\u01b0a t\u1eeb ch\u00e2u \u00c2u \u0111\u1ebfn ch\u1ebf bi\u1ebfn. Th\u1ecbt heo n\u1ea5u theo ph\u01b0\u01a1ng ph\u00e1p n\u1ea5u ch\u1eadm (Slow-cooked pork), th\u1ecbt b\u00f2 n\u01b0\u1edbng, b\u00e1nh th\u1ecbt cua ([[crab cake]]), khoai t\u00e2y th\u00e1i m\u1ecfng t\u1eebng mi\u1ebfng v\u00e0 chi\u00ean (potato chips), v\u00e0 b\u00e1nh tr\u00f2n nh\u1ecf c\u00f3 nh\u1eefng h\u1ea1t s\u00f4 c\u00f4 la tr\u1ed9n l\u1eabn g\u1ecdi l\u00e0 chocolate chip cookie l\u00e0 nh\u1eefng lo\u1ea1i th\u1ef1c ph\u1ea9m ch\u00ednh c\u1ed1ng M\u1ef9. Th\u1ef1c ph\u1ea9m chua c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u00f4 l\u1ec7 phi Ch\u00e2u, ph\u1ed5 bi\u1ebfn kh\u1eafp mi\u1ec1n Nam v\u00e0 t\u1ea1i nh\u1eefng n\u01a1i c\u00f3 [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi]]. G\u00e0 chi\u00ean k\u1ebft h\u1ee3p v\u1edbi ngh\u1ec7 thu\u1eadt \u1ea9m th\u1ef1c truy\u1ec1n th\u1ed1ng c\u1ee7a [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi]] v\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi Scotland]] l\u00e0 m\u1ed9t m\u00f3n kho\u00e1i kh\u1ea9u qu\u1ed1c gia. C\u00e1c m\u00f3n \u0103n mang t\u00ednh bi\u1ec3u t\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a M\u1ef9 nh\u01b0 b\u00e1nh nh\u00e2n t\u00e1o, [[pizza]], [[hamburger]], v\u00e0 [[hot dog]] l\u00e0 nh\u1eefng m\u00f3n \u0103n \u0111\u00fac k\u1ebft t\u1eeb nh\u1eefng ph\u01b0\u01a1ng th\u1ee9c ch\u1ebf bi\u1ebfn th\u1ee9c \u0103n \u0111a d\u1ea1ng c\u1ee7a c\u00e1c di d\u00e2n \u0111\u1ebfn t\u1eeb [[ch\u00e2u \u00c2u]]. Lo\u1ea1i th\u1ee9c \u0103n g\u1ecdi l\u00e0 [[khoai t\u00e2y chi\u00ean ki\u1ec3u Ph\u00e1p]], c\u00e1c m\u00f3n Mexico nh\u01b0 burritos v\u00e0 [[taco]], [[pasta]] l\u00e0 c\u00f3 ngu\u1ed3n g\u1ed1c t\u1eeb [[\u00dd]] \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi kh\u1eafp n\u01a1i th\u01b0\u1edfng th\u1ee9c.&lt;ref name=\"IFT\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url = http://www.ift.org/cms/?pid=1000496 | t\u00e1c gi\u1ea3 1 = Klapthor, James N. | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = What, When, and Where Americans Eat in 2003 | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = Institute of Food Technologists | ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 23 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2003 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 8 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2012 | archive-url = https://www.webcitation.org/6AVv1NInf?url=http://www.ift.org/cms/?pid=1000496 | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Trong hai th\u1eadp ni\u00ean cu\u1ed1i c\u00f9ng c\u1ee7a [[Th\u1ebf k\u1ef7 20|th\u1ebf k\u1ef7 XX]], l\u01b0\u1ee3ng calorie m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 trung b\u00ecnh \u0103n v\u00e0o c\u01a1 th\u1ec3 t\u0103ng 24%,&lt;ref name=\"IFT\"/&gt; khi t\u1ec9 l\u1ec7 s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 \u0103n th\u1ee9c \u0103n b\u00ean ngo\u00e0i t\u0103ng t\u1eeb 18 \u0111\u1ebfn 32%.&lt;ref name=\"USDA\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | ti\u00eau \u0111\u1ec1=Let's Eat Out: Americans Weigh Taste, Convenience, and Nutrition | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=U.S. Dept. of Agriculture | url=http://www.ers.usda.gov/publications/eib19/eib19_reportsummary.pdf | ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 9 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 12 n\u0103m 2009 | archive-url=https://www.webcitation.org/5lpvum1lU?url=http://www.ers.usda.gov/publications/eib19/eib19_reportsummary.pdf | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; \u0102n u\u1ed1ng th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean t\u1ea1i nh\u1eefng nh\u00e0 h\u00e0ng [[th\u1ee9c \u0103n nhanh]] nh\u01b0 [[McDonald's]], [[KFC]] hay [[Burger King]] g\u1ea7n nh\u01b0 c\u00f3 li\u00ean quan \u0111\u1ebfn hi\u1ec7n t\u01b0\u1ee3ng m\u00e0 c\u00e1c nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7 g\u1ecdi \u0111\u00f3 l\u00e0 \"d\u1ecbch b\u1ec7nh b\u00e9o ph\u00ec.\"&lt;ref name=\"AHA\"&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | ti\u00eau \u0111\u1ec1=Fast Food, Central Nervous System Insulin Resistance, and Obesity | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = American Heart Association|ng\u00e0y th\u00e1ng=2005 | work=Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology | url=http://atvb.ahajournals.org/cgi/content/full/25/12/2451#R3-101329 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 9 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] th\u00edch u\u1ed1ng [[c\u00e0 ph\u00ea]] h\u01a1n [[tr\u00e0]] v\u1edbi kho\u1ea3ng h\u01a1n ph\u00e2n n\u1eeda d\u00e2n s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn u\u1ed1ng \u00edt nh\u1ea5t m\u1ed9t t\u00e1ch c\u00e0 ph\u00ea m\u1ed9t ng\u00e0y.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url= http://www.pbs.org/frontlineworld/stories/guatemala.mexico/facts.html#02 | ti\u00eau \u0111\u1ec1=Coffee Today | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n = PBS|work = Coffee Country | ng\u00e0y th\u00e1ng=th\u00e1ng 5 n\u0103m 2003 | ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007}}&lt;/ref&gt; C\u00e1c lo\u1ea1i r\u01b0\u1ee3u M\u1ef9 c\u00f3 [[Bourbon whiskey]], [[Tennessee whiskey]], [[applejack (\u0111\u1ed3 u\u1ed1ng)|applejack]], v\u00e0 [[R\u01b0\u1ee3u Rum Puerto Rico]]. R\u01b0\u1ee3u [[Martini (r\u01b0\u1ee3u)|martini]] l\u00e0 lo\u1ea1i r\u01b0\u1ee3u tr\u00e1i c\u00e2y \u0111\u1eb7c tr\u01b0ng c\u1ee7a M\u1ef9.&lt;ref&gt;Conrad, Barnaby (1995). ''The Martini: An Illustrated History of an American Classic''. New York: Chronicle, p. 10. ISBN 1903900085.&lt;/ref&gt; M\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 trung b\u00ecnh ti\u00eau th\u1ee5 81,6 l\u00edt bia m\u1ed7i n\u0103m.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url=http://www.kirin.co.jp/english/ir/news_release051215_4.html | ti\u00eau \u0111\u1ec1=Per Capita Beer Consumption by Country (2004) | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Kirin | ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-url=https://web.archive.org/web/20070617175925/http://www.kirin.co.jp/english/ir/news_release051215_4.html | url-status=dead }}&lt;/ref&gt; C\u00e1c lo\u1ea1i bia nh\u1eb9 ki\u1ec3u M\u1ef9 m\u00e0 \u0111i\u1ec3n h\u00ecnh l\u00e0 th\u01b0\u01a1ng hi\u1ec7u h\u00e0ng \u0111\u1ea7u [[Budweiser (Anheuser-Busch)|Budweiser]] nh\u1eb9 c\u1ea3 trong ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 trong h\u01b0\u01a1ng v\u1ecb; Ch\u1ee7 nh\u00e2n c\u1ee7a Budweiser l\u00e0 Anheuser-Busch \u0111ang chi\u1ebfm l\u0129nh 50% th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng bia qu\u1ed1c gia.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | t\u00e1c gi\u1ea3 1 = Credeur, Mary Jane, and Amy Wilson | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = Anheuser-Busch Hopes Imports Can Take It Back to Top | work = International Herald Tribune | ng\u00e0y th\u00e1ng = ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2007 | url = http://www.iht.com/articles/2007/05/27/bloomberg/bxbeer.php | ng\u00e0y truy c\u1eadp = ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | url l\u01b0u tr\u1eef = https://web.archive.org/web/20080207084249/http://www.iht.com/articles/2007/05/27/bloomberg/bxbeer.php | ng\u00e0y l\u01b0u tr\u1eef = 2008-02-07 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; Trong nh\u1eefng th\u1eadp ni\u00ean v\u1eeba qua, vi\u1ec7c s\u1ea3n xu\u1ea5t v\u00e0 ti\u00eau th\u1ee5 r\u01b0\u1ee3u \u0111\u00e3 gia t\u0103ng \u0111\u00e1ng k\u1ec3. Vi\u1ec7c l\u00e0m r\u01b0\u1ee3u hi\u1ec7n t\u1ea1i l\u00e0 m\u1ed9t ng\u00e0nh c\u00f4ng nghi\u1ec7p h\u00e0ng \u0111\u1ea7u t\u1ea1i [[California]]. Ng\u01b0\u1ee3c v\u1edbi c\u00e1c truy\u1ec1n th\u1ed1ng [[ch\u00e2u \u00c2u]], [[ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9]] u\u1ed1ng [[r\u01b0\u1ee3u]] tr\u01b0\u1edbc b\u1eefa \u0103n, thay v\u00ec u\u1ed1ng c\u00e1c lo\u1ea1i [[r\u01b0\u1ee3u tr\u00e1i c\u00e2y]] khai v\u1ecb.&lt;ref&gt;May, Danny (2004). ''The Only Wine Book You'll Ever Need''. New York: Adams, p. 217. ISBN 1593371012.&lt;/ref&gt; C\u00f4ng nghi\u1ec7p Hoa K\u1ef3 ph\u1ea7n l\u1edbn s\u1ea3n xu\u1ea5t ra \u0111\u1ed3 u\u1ed1ng cho \u0103n s\u00e1ng g\u1ed3m c\u00f3 [[s\u1eefa]] v\u00e0 [[n\u01b0\u1edbc cam]].&lt;ref&gt;Smith, Andrew F. (2004). ''The Oxford Encyclopedia of Food and Drink in America''. New York: Oxford University Press, c\u00e1c trang 131\u201332. ISBN 0195154371. Levenstein, Harvey (2003). ''Revolution at the Table: The Transformation of the American Diet''. Berkeley, Los Angeles, and London: University of California Press, c\u00e1c trang 154\u201355. ISBN 0520234391.&lt;/ref&gt; C\u00e1c lo\u1ea1i [[n\u01b0\u1edbc ng\u1ecdt c\u00f3 ga]] \u0111\u01b0\u1ee3c \u01b0a chu\u1ed9ng kh\u1eafp n\u01a1i; c\u00e1c lo\u1ea1i n\u01b0\u1edbc u\u1ed1ng c\u00f3 \u0111\u01b0\u1eddng chi\u1ebfm 9% l\u01b0\u1ee3ng [[Ca-lo|calorie]] ti\u00eau th\u1ee5 h\u00e0ng ng\u00e0y c\u1ee7a m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 trung b\u00ecnh, g\u1ea5p \u0111\u00f4i t\u1ec9 l\u1ec7 c\u1ee7a 3 th\u1eadp ni\u00ean v\u1ec1 tr\u01b0\u1edbc.&lt;ref name=\"AHA\"/&gt; Nh\u00e0 s\u1ea3n xu\u1ea5t n\u01b0\u1edbc ng\u1ecdt h\u00e0ng \u0111\u1ea7u [[Coca-Cola]] l\u00e0 [[th\u01b0\u01a1ng hi\u1ec7u]] \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f4ng nh\u1eadn nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi, x\u1ebfp tr\u00ean [[McDonald's]].&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web | url=http://www.cheskin.com/view_news.php?id=2 | ti\u00eau \u0111\u1ec1=Sony, LG, Wal-Mart among Most Extendible Brands | nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Cheskin | ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 6 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2005 | ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 19 th\u00e1ng 6 n\u0103m 2007 | archive-date = ng\u00e0y 12 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2012 | archive-url=https://web.archive.org/web/20120312001935/http://www.cheskin.com/view_news.php?id=2 | url-status=dead }}&lt;/ref&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Kh\u00f4ng k\u1ec3 \u0111\u1ebfn ki\u1ec3u qu\u1ea7n \u00e1o nghi\u1ec7p v\u1ee5 ch\u1ec9nh t\u1ec1, th\u1eddi trang Hoa K\u1ef3 c\u00f3 t\u00ednh trung h\u00f2a v\u00e0 th\u01b0\u1eddng l\u00e0 kh\u00f4ng nghi th\u1ee9c. Trong khi ngu\u1ed3n g\u1ed1c v\u0103n h\u00f3a \u0111a d\u1ea1ng c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 ph\u1ea3n \u00e1nh trong c\u00e1ch \u0103n m\u1eb7c, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 c\u00e1c di d\u00e2n v\u1eeba m\u1edbi \u0111\u1ebfn g\u1ea7n \u0111\u00e2y, m\u0169 cao b\u1ed3i, gi\u00e0y cao b\u1ed3i v\u00e0 \u00e1o kho\u00e1c ngo\u00e0i ki\u1ec3u \u0111i xe m\u00f4 t\u00f4 l\u00e0 h\u00ecnh t\u01b0\u1ee3ng ki\u1ec3u M\u1ef9 \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t. Qu\u1ea7n \u00e1o [[Jeans]] r\u1ea5t ph\u1ed5 bi\u1ebfn nh\u01b0 qu\u1ea7n \u00e1o lao \u0111\u1ed9ng trong [[th\u1eadp ni\u00ean 1850]] c\u1ee7a th\u01b0\u01a1ng nh\u00e2n [[Levi Strauss]], m\u1ed9t di d\u00e2n [[\u0110\u1ee9c]] t\u1ea1i [[San Francisco]], \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1edbi tr\u1ebb M\u1ef9 ti\u1ebfp nh\u1eadn m\u1ed9t th\u1ebf k\u1ef7 sau \u0111\u00f3. Hi\u1ec7n nay, qu\u1ea7n \u00e1o Jeans \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1eb7c kh\u1eafp n\u01a1i tr\u00ean m\u1ecdi l\u1ee5c \u0111\u1ecba b\u1edfi m\u1ecdi gi\u1edbi v\u00e0 m\u1ecdi [[Giai c\u1ea5p|giai c\u1ea5p x\u00e3 h\u1ed9i]]. Song song v\u1edbi vi\u1ec7c s\u1eed d\u1ee5ng l\u00e0m qu\u1ea7n \u00e1o th\u00f4ng d\u1ee5ng \u0111\u01b0\u1ee3c b\u00e0y b\u00e1n \u0111\u1ea7y \u1edf c\u00e1c ch\u1ee3, qu\u1ea7n \u00e1o jeans c\u00f3 th\u1ec3 n\u00f3i r\u1eb1ng l\u00e0 \u0111\u00f3ng g\u00f3p ch\u00ednh y\u1ebfu c\u1ee7a [[V\u0103n h\u00f3a Hoa K\u1ef3|v\u0103n h\u00f3a M\u1ef9]] v\u00e0o th\u1eddi trang th\u1ebf gi\u1edbi.&lt;ref&gt;Davis, Fred (1992). ''Fashion, Culture, and Identity''. Chicago: University of Chicago Press, p. 69. ISBN 0226138097.&lt;/ref&gt; Hoa K\u1ef3 c\u0169ng l\u00e0 n\u01a1i \u0111\u1eb7t tr\u1ee5 s\u1edf c\u1ee7a nhi\u1ec1u nh\u00e3n hi\u1ec7u thi\u1ebft k\u1ebf th\u1eddi trang h\u00e0ng \u0111\u1ea7u nh\u01b0 [[Ralph Lauren]] v\u00e0 [[Calvin Klein]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">=== Th\u1ec3 thao ===</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:2006 Pro Bowl tackle.jpg|nh\u1ecf|Tr\u1eadn \u0111\u1ea5u b\u00f3ng b\u1ea7u d\u1ee5c M\u1ef9 g\u1ed3m to\u00e0n c\u00e1c ng\u00f4i sao \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ed5 ch\u1ee9c h\u00e0ng n\u0103m (2006)|197x197px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[T\u1eadp tin:Phil Jackson Lipofsky.JPG|218x218px|nh\u1ecf|tr\u00e1i|C\u1ea7u th\u1ee7 b\u00f3ng r\u1ed5 l\u1eebng danh [[Michael Jordan]] trong m\u1ed9t tr\u1eadn \u0111\u1ea5u t\u1ea1i [[NBA]]]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">T\u1eeb cu\u1ed1i [[Th\u1ebf k\u1ef7 19|th\u1ebf k\u1ef7 XIX]], [[b\u00f3ng ch\u00e0y]] \u0111\u01b0\u1ee3c xem l\u00e0 m\u00f4n th\u1ec3 thao qu\u1ed1c gia; [[b\u00f3ng b\u1ea7u d\u1ee5c M\u1ef9]], [[b\u00f3ng r\u1ed5]] v\u00e0 [[kh\u00fac c\u00f4n c\u1ea7u]] l\u00e0 3 m\u00f4n [[th\u1ec3 thao \u0111\u1ed3ng \u0111\u1ed9i]] chuy\u00ean nghi\u1ec7p kh\u00e1c c\u1ee7a [[qu\u1ed1c gia]]. [[B\u00f3ng b\u1ea7u d\u1ee5c \u0110\u1ea1i h\u1ecdc]] v\u00e0 [[B\u00f3ng r\u1ed5 \u0110\u1ea1i h\u1ecdc]] c\u0169ng h\u1ea5p d\u1eabn nhi\u1ec1u kh\u00e1n gi\u1ea3. Hi\u1ec7n nay, [[B\u00f3ng b\u1ea7u d\u1ee5c M\u1ef9|b\u00f3ng b\u1ea7u d\u1ee5c]], t\u00ednh theo m\u1ed9t s\u1ed1 kh\u00eda c\u1ea1nh, l\u00e0 m\u00f4n [[th\u1ec3 thao]] c\u00f3 nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi xem nh\u1ea5t t\u1ea1i Hoa K\u1ef3.&lt;ref&gt;{{Ch\u00fa th\u00edch web|url=http://www.harrisinteractive.com/harris_poll/index.asp?PID=337|ti\u00eau \u0111\u1ec1=Professional Football Widens Its Lead Over Baseball as Nation's Favorite Sport|t\u00e1c gi\u1ea3 1=Krane, David K.|ng\u00e0y th\u00e1ng=ng\u00e0y 30 th\u00e1ng 10 n\u0103m 2002|nh\u00e0 xu\u1ea5t b\u1ea3n=Harris Interactive|archive-url=https://web.archive.org/web/20090104143529/http://www.harrisinteractive.com/harris_poll/index.asp?PID=337|archive-date=ng\u00e0y 4 th\u00e1ng 1 n\u0103m 2009|url-status=dead|ng\u00e0y truy c\u1eadp=ng\u00e0y 14 th\u00e1ng 9 n\u0103m 2007}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Maccambridge, Michael (2004). ''America's Game: The Epic Story of How Pro Football Captured a Nation''. New York: Random House. ISBN 0375504540.&lt;/ref&gt; Gi\u1ea3i b\u00f3ng b\u1ea7u d\u1ee5c qu\u1ed1c gia (NFL) l\u00e0 gi\u1ea3i \u0111\u1ea5u th\u1ec3 thao c\u00f3 s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng kh\u00e1n gi\u1ea3 trung b\u00ecnh cao nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi v\u00e0 tr\u1eadn \u0111\u1ea5u tranh [[Super Bowl|Si\u00eau c\u00fap b\u00f3ng b\u1ea7u d\u1ee5c M\u1ef9]] (Super Bowl) h\u00e0ng n\u0103m nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 quan t\u00e2m r\u1ea5t l\u1edbn kh\u00f4ng ch\u1ec9 \u1edf n\u01b0\u1edbc M\u1ef9, m\u00e0 c\u1ea3 tr\u00ean kh\u1eafp h\u00e0nh tinh. [[Quy\u1ec1n Anh]] v\u00e0 [[\u0111ua ng\u1ef1a]] tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y l\u00e0 c\u00e1c m\u00f4n th\u1ec3 thao c\u00e1 nh\u00e2n \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi xem nh\u1ea5t, nh\u01b0ng nay \u0111\u00e3 ph\u1ea3i nh\u01b0\u1eddng ch\u1ed7 cho [[golf]] v\u00e0 [[\u0111ua \u00f4 t\u00f4|\u0111ua xe h\u01a1i]], \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 [[NASCAR|H\u1ed9i \u0110ua xe NASCAR]]. M\u1eb7c d\u00f9 [[b\u00f3ng \u0111\u00e1]] kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 m\u1ed9t m\u00f4n th\u1ec3 thao chuy\u00ean nghi\u1ec7p h\u00e0ng \u0111\u1ea7u t\u1ea1i Hoa K\u1ef3, n\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1edbi tr\u1ebb v\u00e0 gi\u1edbi t\u00e0i t\u1eed m\u1ecdi l\u1ee9a tu\u1ed5i ch\u01a1i kh\u1eafp n\u01a1i. [[\u0110\u1ed9i tuy\u1ec3n b\u00f3ng \u0111\u00e1 qu\u1ed1c gia Hoa K\u1ef3|\u0110\u1ed9i tuy\u1ec3n b\u00f3ng \u0111\u00e1 nam Hoa K\u1ef3]] \u0111\u00e3 t\u1eebng tham d\u1ef1 [[FIFA World Cup]] 10 l\u1ea7n v\u1edbi th\u00e0nh t\u00edch t\u1ed1t nh\u1ea5t l\u00e0 h\u1ea1ng 3 n\u0103m [[World Cup 1930|1930]] v\u00e0 v\u00f2ng t\u1ee9 k\u1ebft n\u0103m [[World Cup 2002|2002]], v\u00e0 v\u00f4 \u0111\u1ecbch [[C\u00fap b\u00f3ng \u0111\u00e1 B\u1eafc, Trung M\u1ef9 v\u00e0 Caribe|CONCACAF]] 6 l\u1ea7n v\u00e0o c\u00e1c n\u0103m: [[C\u00fap V\u00e0ng CONCACAF 1991|1991]], [[C\u00fap V\u00e0ng CONCACAF 2002|2002]], [[C\u00fap V\u00e0ng CONCACAF 2005|2005]], [[C\u00fap V\u00e0ng CONCACAF 2007|2007]], [[C\u00fap V\u00e0ng CONCACAF 2013|2013]] v\u00e0 [[C\u00fap V\u00e0ng CONCACAF 2017|2017]], v\u1edbi b\u00ean c\u1ea1nh 1 ch\u1ee9c v\u00f4 \u0111\u1ecbch [[CONCACAF Nations League]] v\u00e0o n\u0103m [[CONCACAF Nations League 2019-20|2021]].&lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch web | url = https://www.youtube.com/watch?v=USkt0PDmnHM | ti\u00eau \u0111\u1ec1 = 2021 CNL Finals\u00a0 | author =\u00a0 | ng\u00e0y =\u00a0 | ng\u00e0y truy c\u1eadp = 27 th\u00e1ng 5 n\u0103m 2023 | n\u01a1i xu\u1ea5t b\u1ea3n =\u00a0 | ng\u00f4n ng\u1eef = }}&lt;/ref&gt; [[\u0110\u1ed9i tuy\u1ec3n b\u00f3ng \u0111\u00e1 n\u1eef qu\u1ed1c gia Hoa K\u1ef3]] \u0111\u00e3 4 l\u1ea7n gi\u00e0nh ch\u1ee9c [[gi\u1ea3i v\u00f4 \u0111\u1ecbch b\u00f3ng \u0111\u00e1 n\u1eef th\u1ebf gi\u1edbi|v\u00f4 \u0111\u1ecbch th\u1ebf gi\u1edbi]]. Hoa K\u1ef3 l\u00e0 n\u01b0\u1edbc ch\u1ee7 nh\u00e0 [[World Cup 1994]] v\u00e0 s\u1ebd ti\u1ebfp t\u1ee5c \u0111\u0103ng cai gi\u1ea3i \u0111\u1ea5u n\u00e0y v\u00e0o n\u0103m [[Gi\u1ea3i v\u00f4 \u0111\u1ecbch b\u00f3ng \u0111\u00e1 th\u1ebf gi\u1edbi 2026|2026]] (\u0111\u1ed3ng ch\u1ee7 nh\u00e0 v\u1edbi [[Canada]] v\u00e0 [[Mexico]]). Ngo\u00e0i c\u00e1c m\u00f4n k\u1ec3 tr\u00ean, [[Qu\u1ea7n v\u1ee3t|tennis]] v\u00e0 c\u00e1c m\u00f4n th\u1ec3 thao ngo\u00e0i tr\u1eddi c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u01b0a chu\u1ed9ng.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">\u0110a s\u1ed1 c\u00e1c m\u00f4n th\u1ec3 thao ch\u00ednh c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 ti\u1ebfn h\u00f3a t\u1eeb c\u00e1c m\u00f4n t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1 c\u1ee7a [[ch\u00e2u \u00c2u]]. Tuy nhi\u00ean, b\u00f3ng r\u1ed5 \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c Ti\u1ebfn s\u0129 [[James Naismith]] s\u00e1ng t\u1ea1o t\u1ea1i [[Springfield, Massachusetts]] n\u0103m 1891, v\u00e0 m\u00f4n th\u1ec3 thao quen thu\u1ed9c [[B\u00f3ng v\u1ee3t|lacrosse]] l\u00e0 m\u1ed9t m\u00f4n th\u1ec3 thao c\u1ee7a [[Th\u1ed5 d\u00e2n ch\u00e2u M\u1ef9|ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n th\u1ed5 M\u1ef9]], \u0111\u00e3 c\u00f3 t\u1eeb tr\u01b0\u1edbc th\u1eddi thu\u1ed9c \u0111\u1ecba. V\u1ec1 m\u1eb7t th\u1ec3 thao c\u00e1 nh\u00e2n, [[L\u01b0\u1edbt s\u00f3ng|l\u01b0\u1edbt v\u00e1n]] v\u00e0 l\u01b0\u1edbt tuy\u1ebft l\u00e0 nh\u1eefng m\u00f4n s\u00e1ng t\u1ea1o c\u1ee7a M\u1ef9 trong [[Th\u1ebf k\u1ef7 20|th\u1ebf k\u1ef7 XX]]. Ch\u00fang c\u00f3 li\u00ean h\u1ec7 v\u1edbi m\u00f4n [[l\u01b0\u1edbt s\u00f3ng]] l\u00e0 m\u1ed9t m\u00f4n th\u1ec3 thao c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi Hawaii c\u00f3 tr\u01b0\u1edbc khi ti\u1ebfp x\u00fac v\u1edbi T\u00e2y ph\u01b0\u01a1ng. \u0110\u00e3 c\u00f3 8 l\u1ea7n [[Th\u1ebf v\u1eadn h\u1ed9i]] \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u0103ng cai \u1edf Hoa K\u1ef3: 4 [[th\u1ebf v\u1eadn h\u1ed9i m\u00f9a h\u00e8]] v\u00e0 4 [[th\u1ebf v\u1eadn h\u1ed9i m\u00f9a \u0111\u00f4ng]]. Hoa K\u1ef3 s\u1ebd c\u00f3 l\u1ea7n th\u1ee9 9 t\u1ed5 ch\u1ee9c m\u1ed9t k\u1ef3 [[Th\u1ebf v\u1eadn h\u1ed9i M\u00f9a h\u00e8 2028|Th\u1ebf v\u1eadn h\u1ed9i v\u00e0o n\u0103m 2028]]. T\u00ednh \u0111\u1ebfn n\u0103m 2017, Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 \u0111o\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c 2.522 huy ch\u01b0\u01a1ng t\u1ed5ng c\u1ed9ng trong c\u00e1c k\u1ef3 [[Th\u1ebf v\u1eadn h\u1ed9i m\u00f9a h\u00e8]], h\u01a1n b\u1ea5t c\u1ee9 qu\u1ed1c gia n\u00e0o, v\u00e0 305 trong c\u00e1c k\u1ef3 [[Th\u1ebf v\u1eadn h\u1ed9i m\u00f9a \u0111\u00f4ng]], x\u1ebfp v\u1ecb tr\u00ed th\u1ee9 hai sau [[Na Uy]] &lt;ref&gt;{{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |title=The 10 most fascinating facts about the all-time Winter Olympics medal standings |first=Chris |last=Chase |date=ng\u00e0y 7 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2014 |work=[[USA Today]] |url=http://ftw.usatoday.com/2014/02/winter-olympics-medal-count-sochi-all-time-facts/ |access-date =ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2014}} {{ch\u00fa th\u00edch b\u00e1o |title=With Sochi Olympics approaching, a history of Winter Olympic medals |date=ng\u00e0y 6 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2014 |first=Dan |last=Loumena |work=[[Los Angeles Times]] |url=http://articles.latimes.com/2014/feb/06/sports/la-sp-a-history-of-the-winter-olympic-medals-20140206 |access-date =ng\u00e0y 28 th\u00e1ng 2 n\u0103m 2014}}&lt;/ref&gt;. M\u1ed9t s\u1ed1 [[v\u1eadn \u0111\u1ed9ng vi\u00ean]] M\u1ef9 \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh l\u1eebng danh th\u1ebf gi\u1edbi, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 c\u1ea7u th\u1ee7 b\u00f3ng ch\u00e0y [[Babe Ruth]], v\u00f5 s\u0129 [[Muhammad Ali]], c\u1ea7u th\u1ee7 b\u00f3ng r\u1ed5 [[Michael Jordan]], v\u1eadn \u0111\u1ed9ng vi\u00ean qu\u1ea7n v\u1ee3t [[Pete Sampras]] v\u00e0 [[Serena Williams]], v\u1eadn \u0111\u1ed9ng vi\u00ean b\u01a1i l\u1ed9i [[Michael Phelps]] v\u00e0 tay golf [[Tiger Woods]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== Ti\u1ec3u bang ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u00ednh|Ti\u1ec3u bang Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3 l\u00e0 m\u1ed9t [[li\u00ean bang]] g\u1ed3m 50 [[Ti\u1ec3u bang Hoa K\u1ef3|ti\u1ec3u bang]]. 13 ti\u1ec3u bang ban \u0111\u1ea7u l\u00e0 h\u1eadu th\u00e2n c\u1ee7a [[m\u01b0\u1eddi ba thu\u1ed9c \u0111\u1ecba|13 thu\u1ed9c \u0111\u1ecba]] n\u1ed5i d\u1eady ch\u1ed1ng s\u1ef1 cai tr\u1ecb c\u1ee7a [[\u0110\u1ebf qu\u1ed1c Anh]]. \u0110a s\u1ed1 c\u00e1c ti\u1ec3u bang c\u00f2n l\u1ea1i \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00e0nh l\u1eadp t\u1eeb nh\u1eefng [[l\u00e3nh th\u1ed5]] chi\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c qua [[chi\u1ebfn tranh]] ho\u1eb7c \u0111\u01b0\u1ee3c [[Ch\u00ednh quy\u1ec1n li\u00ean bang Hoa K\u1ef3|Ch\u00ednh ph\u1ee7 Hoa K\u1ef3]] mua l\u1ea1i t\u1eeb nh\u1eefng [[qu\u1ed1c gia]] kh\u00e1c. Ngo\u1ea1i tr\u1eeb [[Vermont]], [[Texas]] v\u00e0 [[Hawaii]]; m\u1ed7i ti\u1ec3u bang v\u1eeba k\u1ec3 x\u01b0a kia l\u00e0 m\u1ed9t c\u1ed9ng h\u00f2a \u0111\u1ed9c l\u1eadp tr\u01b0\u1edbc khi gia nh\u1eadp v\u00e0o li\u00ean bang. Tr\u1eeb m\u1ed9t kho\u1ea3ng th\u1eddi gian t\u1ea1m th\u1eddi c\u00e1c ti\u1ec3u bang mi\u1ec1n nam ly khai trong [[N\u1ed9i chi\u1ebfn Hoa K\u1ef3]], con s\u1ed1 c\u00e1c ti\u1ec3u bang c\u1ee7a Hoa K\u1ef3 ch\u01b0a bao gi\u1edd b\u1ecb thu nh\u1ecf l\u1ea1i. Trong [[l\u1ecbch s\u1eed Hoa K\u1ef3]] t\u1eeb th\u1eddi m\u1edbi l\u1eadp qu\u1ed1c, c\u00f3 3 ti\u1ec3u bang \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00e0nh l\u1eadp t\u1eeb [[l\u00e3nh th\u1ed5]] c\u1ee7a c\u00e1c ti\u1ec3u bang \u0111\u00e3 t\u1ed3n t\u1ea1i: [[Kentucky]] \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e1ch ra t\u1eeb [[Virginia]]; [[Tennessee]] t\u1eeb [[North Carolina|B\u1eafc Carolina]]; v\u00e0 [[Maine]] t\u1eeb [[Massachusetts]]. [[T\u00e2y Virginia]] t\u1ef1 t\u00e1ch ra kh\u1ecfi Virginia trong [[N\u1ed9i chi\u1ebfn Hoa K\u1ef3]] nh\u01b0ng sau \u0111\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c s\u00e1p nh\u1eadp tr\u1edf l\u1ea1i. Ngo\u00e0i ra, ranh gi\u1edbi gi\u1eefa c\u00e1c ti\u1ec3u bang ph\u1ea7n l\u1edbn l\u00e0 kh\u00f4ng thay \u0111\u1ed5i; tr\u1eeb v\u00e0i l\u1ea7n ch\u00ednh duy nh\u1ea5t l\u00e0 [[Maryland]] v\u00e0 [[Virginia]] nh\u01b0\u1eddng m\u1ed9t ph\u1ea7n \u0111\u1ea5t \u0111\u1ec3 th\u00e0nh l\u1eadp [[Washington, D.C.|\u0110\u1eb7c khu Columbia]] (ph\u1ea7n \u0111\u1ea5t c\u1ee7a Virginia sau \u0111\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u1ea3 l\u1ea1i); m\u1ed9t l\u1ea7n nh\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea5t c\u1ee7a [[Georgia]]; v\u00e0 vi\u1ec7c m\u1edf r\u1ed9ng ti\u1ec3u bang [[Missouri]] v\u00e0 [[Nevada]]. [[Hawaii]] tr\u1edf th\u00e0nh ti\u1ec3u bang g\u1ea7n \u0111\u00e2y nh\u1ea5t gia nh\u1eadp Li\u00ean bang v\u00e0o ng\u00e0y 21 th\u00e1ng 8 n\u0103m 1959.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">C\u00e1c [[Ti\u1ec3u bang Hoa K\u1ef3|ti\u1ec3u bang]] bao ph\u1ee7 ph\u1ea7n l\u1edbn l\u00e3nh th\u1ed5 r\u1ed9ng l\u1edbn c\u1ee7a Hoa K\u1ef3; c\u00e1c v\u00f9ng kh\u00e1c \u0111\u01b0\u1ee3c xem l\u00e0 l\u00e3nh th\u1ed5 kh\u00f4ng th\u1ec3 b\u1ecb chia c\u1eaft c\u1ee7a [[qu\u1ed1c gia]] l\u00e0 [[Washington, D.C.|\u0110\u1eb7c khu Columbia]], [[th\u1ee7 \u0111\u00f4]] c\u1ee7a Hoa K\u1ef3; v\u00e0 [[Palmyra (r\u1ea1n san h\u00f4 v\u00f2ng)|\u0110\u1ea3o Palmyra]], m\u1ed9t [[C\u00e1c l\u00e3nh th\u1ed5 ch\u01b0a h\u1ee3p nh\u1ea5t c\u1ee7a Hoa K\u1ef3|l\u00e3nh th\u1ed5 ch\u01b0a h\u1ee3p nh\u1ea5t c\u1ee7a Hoa K\u1ef3]] nh\u01b0ng kh\u00f4ng c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi \u1edf trong [[Th\u00e1i B\u00ecnh D\u01b0\u01a1ng]]. 13 trong 14 [[v\u00f9ng qu\u1ed1c h\u1ea3i Hoa K\u1ef3|l\u00e3nh th\u1ed5 hi\u1ec7n t\u1ea1i c\u1ee7a Hoa K\u1ef3]] v\u1eabn [[c\u00e1c l\u00e3nh th\u1ed5 ch\u01b0a h\u1ee3p nh\u1ea5t c\u1ee7a Hoa K\u1ef3|ch\u01b0a \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ee3p nh\u1ea5t]] ch\u00ednh th\u1ee9c v\u00e0o Li\u00ean bang n\u00ean t\u00ecnh tr\u1ea1ng [[ch\u00ednh tr\u1ecb]] c\u00f3 th\u1ec3 thay \u0111\u1ed5i trong t\u01b0\u01a1ng lai (\u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e9p [[\u0111\u1ed9c l\u1eadp]], tr\u1edf th\u00e0nh ti\u1ec3u bang hay v\u1eabn gi\u1eef nguy\u00ean t\u00ecnh tr\u1ea1ng hi\u1ec7n t\u1ea1i). Th\u00ed d\u1ee5 [[Puerto Rico]] \u0111\u00e3 t\u1eebng \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e9p ti\u1ebfn h\u00e0nh [[tr\u01b0ng c\u1ea7u d\u00e2n \u00fd]] \u0111\u1ec3 thay \u0111\u1ed5i t\u00ecnh tr\u1ea1ng ch\u00ednh tr\u1ecb c\u1ee7a l\u00e3nh th\u1ed5, nh\u01b0ng cu\u1ed1i c\u00f9ng ch\u1ecdn gi\u1eef nguy\u00ean t\u00ecnh tr\u1ea1ng hi\u1ec7n t\u1ea1i.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{B\u1ea3n \u0111\u1ed3 Hoa K\u1ef3 v\u1edbi t\u00ean bang}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{| border=\"0\" cellpadding=\"2\" cellspacing=\"0\"</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| valign=\"top\" |</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{| class=\"wikitable\"</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Alabama]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Alabama.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Alaska]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Alaska.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Arizona]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Arizona.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Arkansas]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Arkansas.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[California]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of California.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Colorado]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Colorado.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Connecticut]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Connecticut.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Delaware]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Delaware.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Florida]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Florida.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Georgia]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Georgia (U.S. state).svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| valign=\"top\" |</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{| class=\"wikitable\"</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Hawaii]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Hawaii.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Idaho]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Idaho.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Illinois]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Illinois.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Indiana]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Indiana.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Iowa]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Iowa.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Kansas]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Kansas.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Kentucky]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Kentucky.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Louisiana]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Louisiana.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Maine]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Maine.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Maryland]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Maryland.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| valign=\"top\" |</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{| class=\"wikitable\"</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Massachusetts]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Massachusetts.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Michigan]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Michigan.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Minnesota]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Minnesota.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Mississippi]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Mississippi.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Missouri]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Missouri.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Montana]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Montana.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Nebraska]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Nebraska.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Nevada]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Nevada.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| nowrap=\"nowrap\" | [[New Hampshire]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of New Hampshire.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| nowrap=\"nowrap\" |[[New Jersey]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of New Jersey.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| valign=\"top\" |</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{| class=\"wikitable\"</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| nowrap=\"nowrap\" |[[New Mexico]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of New Mexico.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Ti\u1ec3u bang New York|New York]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of New York.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| nowrap=\"nowrap\" |[[B\u1eafc Carolina]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of North Carolina.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| nowrap=\"nowrap\" |[[B\u1eafc Dakota]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of North Dakota.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Ohio]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Ohio.svg|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Oklahoma]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Oklahoma.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Oregon]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Oregon.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Pennsylvania]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Pennsylvania.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| nowrap=\"nowrap\" |[[Rhode Island|\u0110\u1ea3o Rhode]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Rhode Island.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| nowrap=\"nowrap\" |[[Nam Carolina]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of South Carolina.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| valign=\"top\" |</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{| class=\"wikitable\"</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| nowrap=\"nowrap\" |[[Nam Dakota]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of South Dakota.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Tennessee]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Tennessee.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Texas]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Texas.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Utah]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Utah.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Vermont]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Vermont.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Virginia]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Virginia.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Washington (ti\u1ec3u bang)|Washington]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Washington.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| nowrap=\"nowrap\" |[[T\u00e2y Virginia]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of West Virginia.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Wisconsin]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Wisconsin.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"height:32px\" </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Wyoming]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[T\u1eadp tin:Flag of Wyoming.svg|border|33x22px]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== Nh\u1eefng ng\u00e0y l\u1ec5 li\u00ean bang ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">D\u01b0\u1edbi \u0111\u00e2y l\u00e0 nh\u1eefng ng\u00e0y l\u1ec5 li\u00ean bang t\u1ea1i Hoa K\u1ef3. \u0110a s\u1ed1 c\u00e1c ng\u00e0y l\u1ec5 t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 \u0111\u01b0\u1ee3c \u1ea5n \u0111\u1ecbnh theo ki\u1ec3u ng\u00e0y trong tu\u1ea7n, kh\u00e1c ki\u1ec3u ng\u00e0y trong th\u00e1ng m\u00e0 [[ng\u01b0\u1eddi Vi\u1ec7t]] quen d\u00f9ng \u0111\u1ebfn. L\u1ea5y ng\u00e0y [[L\u1ec5 T\u1ea1 \u01a1n]] \u0111\u1ec3 l\u00e0m th\u00ed d\u1ee5 th\u00ec ng\u00e0y l\u1ec5 r\u01a1i v\u00e0o ng\u00e0y th\u1ee9 n\u0103m l\u1ea7n th\u1ee9 t\u01b0 trong th\u00e1ng 11 (kh\u00f4ng ph\u1ea3i th\u1ee9 n\u0103m cu\u1ed1i c\u00f9ng c\u1ee7a th\u00e1ng 11, th\u00ed d\u1ee5 n\u0103m 2012 c\u00f3 \u0111\u1ebfn 5 ng\u00e0y th\u1ee9 n\u0103m trong th\u00e1ng 11). C\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 v\u00e0o \u0111\u1ea7u th\u00e1ng 11, ta \u0111\u1ebfm ng\u00e0y th\u1ee9 n\u0103m l\u1ea7n th\u1ee9 nh\u1ea5t, ng\u00e0y th\u1ee9 n\u0103m l\u1ea7n th\u1ee9 hai, ng\u00e0y th\u1ee9 n\u0103m l\u1ea7n th\u1ee9 ba v\u00e0 ng\u00e0y th\u1ee9 n\u0103m l\u1ea7n th\u1ee9 t\u01b0 th\u00ec ch\u00ednh l\u00e0 ng\u00e0y L\u1ec5 T\u1ea1 \u01a1n.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{| border=\"1\" cellpadding=\"2\" cellspacing=\"0\" style=\"float:left; border-collapse:collapse; border:1px solid gray; font-size:95%;\"</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|- style=\"background:#efefef;\"</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">! Ng\u00e0y!! L\u1ea7n!! Th\u00e1ng!! T\u00ean!! T\u00ean ti\u1ebfng Vi\u1ec7t!!Ch\u00fa gi\u1ea3i</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[1 th\u00e1ng 1]] </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">! colspan=\"2\" | - </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| New Year || [[T\u1ebft D\u01b0\u01a1ng l\u1ecbch]] || N\u0103m m\u1edbi theo [[L\u1ecbch Gregorius|l\u1ecbch Gregory]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Th\u1ee9 Hai]]|| \u0111\u1ea7u ti\u00ean || [[th\u00e1ng m\u1ed9t|Th\u00e1ng 1]] || Martin Luther King, Jr.'s Birthday ||Sinh nh\u1eadt [[Martin Luther King|Martin Luther King, Jr.]] || M\u1ed9t l\u00e3nh t\u1ee5 [[phong tr\u00e0o d\u00e2n quy\u1ec1n M\u1ef9]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| Th\u1ee9 2 || th\u1ee9 ba || [[th\u00e1ng hai|Th\u00e1ng 2]] || Presidents' Day || [[L\u1ec5 T\u1ed5ng th\u1ed1ng]]|| T\u01b0\u1edfng ni\u1ec7m [[George Washington]] &lt;br /&gt; v\u00e0 [[Abraham Lincoln]].</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| Th\u1ee9 2 || cu\u1ed1i c\u00f9ng || [[th\u00e1ng n\u0103m|Th\u00e1ng 5]] || Memorial Day || [[L\u1ec5 Chi\u1ebfn s\u0129 Tr\u1eadn vong]] || T\u01b0\u1edfng ni\u1ec7m nh\u1eefng qu\u00e2n nh\u00e2n \u0111\u00e3 khu\u1ea5t &lt;br /&gt; khi \u0111ang ph\u1ee5c v\u1ee5 \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[4 th\u00e1ng 7]] </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">! colspan=\"2\" | - </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| Independence Day || [[Ng\u00e0y \u0110\u1ed9c l\u1eadp Hoa K\u1ef3|L\u1ec5 \u0110\u1ed9c l\u1eadp Hoa K\u1ef3]] || Hoa K\u1ef3 tuy\u00ean b\u1ed1 \u0111\u1ed9c l\u1eadp kh\u1ecfi [[\u0110\u1ebf qu\u1ed1c Anh]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[Th\u1ee9 hai]] || \u0111\u1ea7u ti\u00ean|| [[th\u00e1ng ch\u00edn|Th\u00e1ng 9]] || Labor Day || [[L\u1ec5 Lao \u0111\u1ed9ng M\u1ef9]]||Thay th\u1ebf [[Ng\u00e0y Qu\u1ed1c t\u1ebf Lao \u0111\u1ed9ng|L\u1ec5 Qu\u1ed1c t\u1ebf Lao \u0111\u1ed9ng 1 th\u00e1ng 5]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[11 th\u00e1ng 11]] </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">! colspan=\"2\" | - </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| Veterans' Day || [[L\u1ec5 C\u1ef1u chi\u1ebfn binh]]|| Ghi \u01a1n nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi c\u1ef1u chi\u1ebfn binh</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| Th\u1ee9 5 || th\u1ee9 t\u01b0 || [[th\u00e1ng m\u01b0\u1eddi m\u1ed9t|Th\u00e1ng 11]] || Thanksgiving || [[L\u1ec5 T\u1ea1 \u01a1n]] || T\u1ea1 \u01a1n sau m\u1ed9t v\u1ee5 m\u00f9a thu ho\u1ea1ch</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|-</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| [[25 th\u00e1ng 12]] </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">! colspan=\"2\" | - </del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">| Christmas || [[L\u1ec5 Gi\u00e1ng Sinh]] || M\u1eebng sinh nh\u1eadt ch\u00faa [[Gi\u00easu]] v\u00e0 c\u0169ng l\u00e0 &lt;br /&gt; l\u1ec5 th\u1ebf t\u1ee5c m\u00f9a \u0111\u00f4ng \u0111\u1ed1i v\u1edbi m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">|}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== Xem th\u00eam ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [[L\u1ecbch s\u1eed Hoa K\u1ef3]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [[S\u1ef1 ti\u1ebfn h\u00f3a l\u00e3nh th\u1ed5 c\u1ee7a Hoa K\u1ef3]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== Ghi ch\u00fa ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">&lt;references group=\"lower-alpha\" responsive=\"\"&gt;&lt;/references&gt;</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== Tham kh\u1ea3o ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Tham kh\u1ea3o|30em}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== \u0110\u1ecdc th\u00eam ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Refbegin}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|author=Aarts, L., and van Schagen, I.|year=2006|title=Driving speed and the risk of road crashes: A review|publisher=Accident, Analysis and Prevention|page=215-224}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|author=Acemoglu, D. and Johnson, S.|year=2007|title=Disease and development: The effect of life expectancy on economic growth. Journal of Political Economy|page=925-985}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|author=Acemoglu, D., and Robinson, J.A.|year=2012|title=Why nations fail: The origins of power, prosperity and poverty. New York: Crown}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|author=Acevedo-Garcia, D., Osypuk, T.L., McArdle, N., and Williams, D.R.|year=2008|title=Toward a policy-relevant analysis of geographic and racial/ethnic disparities in child health. Health Affairs, 27|page=321-333}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|author=Acs, G.|year=2011|title=Downward mobility from the middle class: Waking up from the American dream|location=Washington, DC|publisher=PEW Charitable Trusts, Economic Mobility Project}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|author=Adler, N.E., and Rehkopf, D.H.|year=2008|title=U.S. disparities in health: Descriptions, causes, and mechanisms|publisher=Annual Review of Public Health|page=235-252}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|author=Adler, N.E., and Stewart, J.|year=2010|title=Health disparities across the lifespan: Meaning, methods, and mechanisms|publisher=Annals of the New York Academy of Sciences|page=5-23}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|author=Ahern, J., and Galea, S.|year=2011|title=Collective efficacy and major depression in urban neighborhoods|publisher=American Journal of Epidemiology}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|author=Ahern, J., Hubbard, A., and Galea, S.|year=2009|title=Estimating the effects of potential public health interventions on population disease burden: A step-by-step illustration of causal inference methods|publisher=American Journal of Epidemiology}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|author=Alderson, A.S., and Nielsen F.|year=2002|title=Globalization and the great U-turn: Income inequality trends in 16 OECD countries|publisher=American Journal of Sociology}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{ch\u00fa th\u00edch s\u00e1ch|author=Aliyu, M.H., Luke, S., Kristensen, S., Alio, A.P., and Salihu, H.M.|year=2010|title=Joint effect of obesity and teenage pregnancy on the risk of preeclampsia: A population-based study|publisher=Journal of Adolescent Health|page=77-82}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Refend}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>\u00a0</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">== Li\u00ean k\u1ebft ngo\u00e0i ==</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{sisterlinks}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Wikivoyage|Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{vi}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{T\u0110BKVN|9964|Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [https://web.archive.org/web/20020711181242/http://bvom.com/resource/lichsuhoaky.asp Hoa K\u1ef3 - Nh\u1eefng n\u00e9t \u0111\u1eb7c tr\u01b0ng: To\u00e0n c\u1ea3nh n\u01b0\u1edbc M\u1ef9]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://vietnam.usembassy.gov/ \u0110\u1ea1i s\u1ee9 qu\u00e1n Hoa K\u1ef3 t\u1ea1i Vi\u1ec7t Nam] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130308192858/http://vietnam.usembassy.gov/ |date = ng\u00e0y 8 th\u00e1ng 3 n\u0103m 2013}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{en}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{Britannica|616563|Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* {{Trang web ch\u00ednh th\u1ee9c|https://www.usa.gov/|USA.gov: The U.S. Government/s Official Web Portal - USAGov}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://www.firstgov.gov/ FirstGov] \u2013 Website ch\u00ednh th\u1ee9c c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7 Hoa K\u1ef3</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://www.whitehouse.gov/ White House (Nh\u00e0 Tr\u1eafng)] \u2013 Website ch\u00ednh th\u1ee9c c\u1ee7a T\u1ed5ng th\u1ed1ng M\u1ef9</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://www.senate.gov/ Senate.gov] \u2013 Website ch\u00ednh th\u1ee9c c\u1ee7a Th\u01b0\u1ee3ng Ngh\u1ecb Vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://www.house.gov/ House.gov] \u2013 Website ch\u00ednh th\u1ee9c c\u1ee7a H\u1ea1 Ngh\u1ecb Vi\u1ec7n Hoa K\u1ef3</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://www.supremecourtus.gov/ SCOTUS] \u2013 Website ch\u00ednh th\u1ee9c c\u1ee7a T\u00f2a \u00e1n T\u1ed1i cao Hoa K\u1ef3</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://usinfo.state.gov/usa/infousa/facts/factover/homepage.htm Mi\u00eau t\u1ea3 sinh \u0111\u1ed9ng cho Hoa K\u1ef3] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061129040025/http://usinfo.state.gov/usa/infousa/facts/factover/homepage.htm |date = ng\u00e0y 29 th\u00e1ng 11 n\u0103m 2006}} \u2013 Xu\u1ea5t b\u1ea3n b\u1edfi C\u01a1 quan Th\u00f4ng tin Hoa K\u1ef3, th\u00e1ng 9 n\u0103m 1997.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://www.census.gov/hhes/www/ US Census Housing and Economic Statistics] \u2013 Th\u1ed1ng k\u00ea v\u1ec1 nh\u00e0 \u1edf v\u00e0 kinh t\u1ebf c\u1ee7a Th\u1ed1ng K\u00ea D\u00e2n s\u1ed1 Hoa K\u1ef3, c\u1eadp nh\u1eadt ho\u00e0n to\u00e0n b\u1edfi C\u1ee5c Th\u1ed1ng K\u00ea D\u00e2n s\u1ed1 Hoa K\u1ef3.</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://nationalatlas.gov/ B\u1ea3n \u0111\u1ed3 Qu\u1ed1c gia Hoa K\u1ef3] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060720093336/http://nationalatlas.gov/ |date = ng\u00e0y 20 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2006}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/us.html M\u1ee5c t\u1eeb cho Hoa K\u1ef3 trong CIA World Factbook] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060705011940/http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/us.html |date = ng\u00e0y 5 th\u00e1ng 7 n\u0103m 2006}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://www.freeworldmaps.net/northamerica/united-states/map.html B\u1ea3n \u0111\u1ed3 \u0111\u1ecba l\u00fd Hoa K\u1ef3]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">* [http://www.usdebtclock.org/ US National Debt Clock]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Thanh ch\u1ee7 \u0111\u1ec1|Hoa K\u1ef3|\u0110\u1ecba l\u00fd}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ch\u1ee7 \u0111\u1ec1 v\u1ec1 Hoa K\u1ef3}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Qu\u1ed1c gia B\u1eafc M\u1ef9}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{H\u1ed9i \u0111\u1ed3ng B\u1ea3o an Li\u00ean H\u1ee3p Qu\u1ed1c}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{T\u1ed5 ch\u1ee9c NATO}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Quy\u1ec1n l\u1ef1c qu\u1ed1c t\u1ebf}}</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">{{Ki\u1ec3m so\u00e1t t\u00ednh nh\u1ea5t qu\u00e1n</del>}}</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-deleted\"><br></td><td class=\"diff-marker\"></td><td class=\"diff-context diff-side-added\"><br></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:<del class=\"diffchange diffchange-inline\">Hoa K\u1ef3| </del>]]</div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">Ch\u1eef c\u00e1i Latinh</ins>]]</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div>[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:<del class=\"diffchange diffchange-inline\">B\u00e0i Hoa K\u1ef3 ch\u1ecdn l\u1ecdc]]</del></div></td><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"+\"></td><td class=\"diff-addedline diff-side-added\"><div>[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:<ins class=\"diffchange diffchange-inline\">M\u1eabu t\u1ef1 nguy\u00ean \u00e2m</ins>]]</div></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:Qu\u1ed1c gia th\u00e0nh vi\u00ean NATO]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:Qu\u1ed1c gia v\u00e0 v\u00f9ng l\u00e3nh th\u1ed5 n\u00f3i ti\u1ebfng Anh]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:Th\u00e0nh vi\u00ean G20]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:Si\u00eau c\u01b0\u1eddng]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:Qu\u1ed1c gia th\u00e0nh vi\u00ean c\u1ee7a Li\u00ean H\u1ee3p Qu\u1ed1c]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:Qu\u1ed1c gia B\u1eafc M\u1ef9]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:C\u1ed9ng h\u00f2a l\u1eadp hi\u1ebfn li\u00ean bang]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:Qu\u1ed1c gia G7]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:Qu\u1ed1c gia G8]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:C\u1ef1u thu\u1ed9c \u0111\u1ecba v\u00e0 x\u1ee9 b\u1ea3o h\u1ed9 Anh t\u1ea1i ch\u00e2u M\u1ef9]]</del></div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n<tr><td class=\"diff-marker\" data-marker=\"\u2212\"></td><td class=\"diff-deletedline diff-side-deleted\"><div><del class=\"diffchange diffchange-inline\">[[Th\u1ec3 lo\u1ea1i:C\u1ef1u bang li\u00ean</del>]]</div></td><td colspan=\"2\" class=\"diff-side-added\"></td></tr>\n"
    }
}