Xem mã nguồn của Acetylen

{{chembox|Watchedfields=thay đổi|verifiedrevid=477240406|Name=Acetylen|ImageFile=Acetylene-CRC-IR-dimensions-2D.svg|ImageSize=150px|ImageName=Acetylen|ImageFile1=Acetylene-CRC-IR-3D-balls.png|ImageSize1=150px|ImageName1=Acetylen|ImageFile2=Acetylene-3D-vdW.png|ImageSize2=150px|ImageName2=Mô hình lấp đầy của phân tử acetylen|ImageFile3=Acetylene-xtal-3D-vdW-111.png|ImageSize3=200px|ImageName3=Mô hình lấp đầy của phân tử acetylen|PIN=Acetylen<ref name=iupac2013>{{chú thích sách | title =  Nomenclature of Organic Chemistry: IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book) | publisher = [[Royal Society of Chemistry|The Royal Society of Chemistry]] | date = 2014 | location = Cambridge | page = 375 | doi = 10.1039/9781849733069-FP001 | isbn = 978-0-85404-182-4 | quote = The name acetylene is retained for the compound HC≡CH. It is the preferred IUPAC name, but substitution of any kind is not allowed; however, in general nomenclature, substitution is allowed, for example fluoroacetylene [fluoroethyne (PIN)], but not by alkyl groups or any other group that extends the carbon chain, nor by characteristic groups expressed by suffixes.}}</ref>|SystematicName=Ethyne<ref>[http://www.acdlabs.com/iupac/nomenclature/79/r79_53.htm Acyclic Hydrocarbons. Rule A-3. Unsaturated Compounds and Univalent Radicals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20001010202833/http://www.acdlabs.com/iupac/nomenclature/79/r79_53.htm |date=10 October 2000 }}, IUPAC Nomenclature of Organic Chemistry</ref>|Section1={{Chembox Identifiers
|ChemSpiderID_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
|ChemSpiderID = 6086
|UNII_Ref = {{fdacite|correct|FDA}}
|UNII = OC7TV75O83
|KEGG_Ref = {{keggcite|correct|kegg}}
|KEGG = C01548
|InChI = 1/C2H2/c1-2/h1-2H
|InChIKey = HSFWRNGVRCDJHI-UHFFFAOYAY
|ChEMBL_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
|ChEMBL = 116336
|StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
|StdInChI = 1S/C2H2/c1-2/h1-2H
|StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
|StdInChIKey = HSFWRNGVRCDJHI-UHFFFAOYSA-N
|CASNo = 74-86-2
|CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
|UNNumber = [[List of UN Numbers 1001 to 1100|1001]] (dạng hòa tan)<br />[[List of UN Numbers 3101 to 3200|3138]] (trong hỗn hợp [[ethylen]] và [[propylen]])
|ChEBI_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
|ChEBI = 27518
|PubChem = 6326
|EC_number = 200-816-9
|RTECS = AO9600000
|Gmelin = 210
|Beilstein = 906677
|SMILES = C#C
}}|Section2={{Chembox Properties
|C=2 | H=2
|Appearance = Khí không màu
|Odour = Không mùi
|Density = 1,1772 g/L = 1,1772 kg/m<sup>3</sup> (0&nbsp;°C, 101.3 kPa)<ref name="GESTIS">{{GESTIS|Name=Acetylene|ZVG=13570|CAS=74-86-2}}</ref>
|SublimationConditions = −84&nbsp;°C; −119&nbsp;°F; 189 K (1 atm)
|MeltingPtC = −80.8
|MeltingPt_notes = [[Điểm ba]] tại 1.27 atm
|Solubility = tan khá tốt
|SolubleOther = tan khá tốt trong alcohol <br> tan tốt trong [[acetone]], [[benzen]]
|MagSus = −20.8{{e|−6}} cm<sup>3</sup>/mol <ref name="CRC97">{{chú thích sách |url=https://www.worldcat.org/oclc/930681942 |title=CRC handbook of chemistry and physics: a ready-reference book of chemical and physical data. |date=2016 |others=William M. Haynes, David R. Lide, Thomas J. Bruno |isbn=978-1-4987-5428-6 |edition=2016-2017, 97th |location=Boca Raton, Florida |oclc=930681942 |access-date=4 May 2022 |archive-date=4 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220504220656/https://www.worldcat.org/title/crc-handbook-of-chemistry-and-physics-a-ready-reference-book-of-chemical-and-physical-data/oclc/930681942 |url-status=live }}</ref>
|ConjugateAcid = Ethynium
|pKa = 25<ref name="airliquide">{{chú thích web|url=http://encyclopedia.airliquide.com/Encyclopedia.asp?GasID=1#MajorApplications|title=Acetylene – Gas Encyclopedia Air Liquide|website=Air Liquide|access-date=2018-09-27|archive-date=4 May 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220504220655/https://encyclopedia.airliquide.com/Encyclopedia.asp?GasID=1#MajorApplications|url-status=live}}</ref>
|VaporPressure = 44.2 atm (20&nbsp;°C)<ref name=NIOSH>{{PGCH|0008}}</ref>
|ThermalConductivity = 21.4&nbsp;mW·m<sup>−1</sup>·K<sup>−1</sup> (300&nbsp;K) <ref name="CRC97"/>
}}|Section3={{Chembox Structure
|MolShape = Tuyến tính
}}|Section4={{Chembox Thermochemistry
|Thermochemistry_ref = <ref name="CRC97"/>
|HeatCapacity = 44.036&nbsp;J·mol<sup>−1</sup>·K<sup>−1</sup>
|Entropy = 200.927&nbsp;J·mol<sup>−1</sup>·K<sup>−1</sup>
|DeltaHform = 227.400&nbsp;kJ·mol<sup>−1</sup>
|DeltaGfree = 209.879&nbsp;kJ·mol<sup>−1</sup>
|DeltaHcombust = 1300&nbsp;kJ·mol<sup>−1</sup>
}}|Section5={{Chembox Hazards
|NFPA-H = 1
|NFPA-F = 4
|NFPA-R = 3
|GHSPictograms = {{GHS02}}{{GHS07}}
|GHSSignalWord = Danger
|HPhrases = {{H-phrases|220|336}}
|PPhrases = {{P-phrases|202|210|261|271|304|340|312|377|381|403|233|405|501}}
|ExploLimits = 2.5–100%
|AutoignitionPtC = 300
|PEL = none<ref name=NIOSH/>
|REL = C 2500 ppm (2662 mg/m<sup>3</sup>)<ref name=NIOSH/>
|IDLH = N.D.<ref name=NIOSH/> 
}}}}'''Acetylen''' (bắt nguồn từ từ tiếng Pháp ''acétylène'' /asetilɛn/),<ref name="Dictionnaire vietnamien - français. Les mots vietnamiens d'origine française">Đặng Thái Minh, "Dictionnaire vietnamien - français. Les mots vietnamiens d'origine française", ''Synergies Pays riverains du Mékong'', n° spécial, năm 2011. ISSN: 2107-6758. Trang 49.</ref> tên hệ thống: '''ethyn''') là [[Hợp chất|hợp chất hóa học]] có [[công thức hóa học]] là {{Chem2|C2H2}} hay {{Chem2|H\sC\tC\sH}}. Đây là [[hydrocarbon]] và là [[alkyn]] đơn giản nhất.<ref>{{Chú thích sách|title=General Chemistry|url=https://archive.org/details/generalchemistry0008petr|last=R. H. Petrucci|last2=W. S. Harwood|last3=F. G. Herring|date=2002|publisher=Prentice-Hall|edition=8th|page=[https://archive.org/details/generalchemistry0008petr/page/1072 1072]}}</ref> Acetylen là một khí không màu, sử dụng rộng rãi làm nhiên liệu và tiền chất tổng hợp các hợp chất. Acetylen không ổn định ở dạng nguyên chất, do đó thường được xử lý trong dung dịch.<ref name="Ullmann2">{{Ullmann|doi=10.1002/14356007.a01_097.pub3|year=2008|last1=Pässler|first1=Peter|last2=Hefner|title=Acetylene Chemistry|first2=Werner|last3=Buckl|first3=Klaus|last4=Meinass|first4=Helmut|last5=Meiswinkel|first5=Andreas|last6=Wernicke|first6=Hans-Jürgen|last7=Ebersberg|first7=Günter|last8=Müller|first8=Richard|last9=Bässler|first9=Jürgen|last10=Behringer|first10=Hartmut|last11=Mayer|first11=Dieter|isbn=978-3527306732}}</ref> Acetylen nguyên chất không có mùi, nhưng trong sản phẩm hóa chất thương mại thì thường có mùi đặc trưng do tạp chất [[divinyl sulfide]] và [[phosphin]].<ref name="Ullmann2" /><ref name="msds">Compressed Gas Association (1995) [http://www.stoodyind.com/Safety/MSDS/Acetylene.pdf Material Safety and Data Sheet – Acetylene] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120711030340/http://www.stoodyind.com/safety/msds/Acetylene.pdf|date=11 July 2012}}</ref>

Với tính chất của một alkyn, acetylen là [[Hợp chất bão hòa và không bão hòa|hợp chất không bão hòa]] (không no) vì hai nguyên tử carbon [[Liên kết hóa học|liên kết]] với nhau bằng [[liên kết ba]]. Liên kết ba carbon-carbon khiến cấu trúc bốn nguyên tử trong phân tử này cùng nằm trên một đường thẳng, góc liên kết CCH là 180°.<ref>Whitten K. W., Gailey K. D. and Davis R. E. ''General Chemistry'' (4th ed., Saunders College Publishing 1992), pp. 328–329, 1046. {{ISBN|0-03-072373-6}}</ref>

== Khám phá ==
[[Edmund Davy]] là người đầu tiên phát hiện acetylen vào năm 1836. Ông là người sử dụng acetylen trong "bộ chế hòa khí hydro".<ref>Edmund Davy (August 1836) [https://books.google.com/books?id=grtZAAAAcAAJ&pg=RA1-PA62 "Notice of a new gaseous bicarburet of hydrogen"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160506050712/https://books.google.com/books?id=grtZAAAAcAAJ&pg=RA1-PA62|date=6 May 2016}}, ''Report of the Sixth Meeting of the British Association for the Advancement of Science ...'', '''5''': 62–63.</ref><ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=-u1GAQAAIAAJ|title=Acetylene: Its Properties, Manufacture and Uses|last=Miller|first=S. A.|publisher=Academic Press Inc.|year=1965|volume=1|access-date=16 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210415082551/https://books.google.com/books?id=-u1GAQAAIAAJ|archive-date=15 April 2021}}</ref> Đây là một phát hiện tình cờ khi ông cố gắng điều chế kim loại [[kali]]. Ông nung [[kali carbonat]] với carbon ở nhiệt độ rất cao, tạo ra sản phẩm phụ là mà ngày nay gọi là [[Carbide|kali carbide]], (K<sub>2</sub>C<sub>2</sub>), cho chất này phản ứng với nước để giải phóng khí mới. Năm 1860, nhà hóa học người Pháp Marcellin Berthelot tiếp tục phát hiện ra khí này và đặt tên là ''acétylène''.<ref>Bertholet (1860) [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k3007r/f817.image "''Note sur une nouvelle série de composés organiques, le quadricarbure d'hydrogène et ses dérivés''"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150713191835/http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k3007r/f817.image|date=13 July 2015}} (Note on a new series of organic compounds, tetra-carbon hydride and its derivatives), ''Comptes rendus'', series 3, '''50''': 805–808.</ref> Công thức thực nghiệm của Berthelot cho acetylen là C<sub>4</sub>H<sub>2</sub>, đặt tên là " ''quadricarbure d'hydrogène'' " (hydro quadricarbide). Sở dĩ công thức trên không chính xác vì nhiều nhà hóa học thời đó đã sử dụng sai nguyên tử khối của carbon (6 thay vì 12).<ref>{{Chú thích tập san học thuật |last=Ihde |first=Aaron J. |date=1961 |title=The Karlsruhe Congress: A centennial retrospective |url=https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ed038p83 |url-status=live |journal=Journal of Chemical Education |volume=38 |issue=2 |page=83 |bibcode=1961JChEd..38...83I |doi=10.1021/ed038p83 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211230033049/https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ed038p83 |archive-date=30 December 2021 |access-date=29 December 2021 |quote=Atomic weights of 6 and 12 were both in use for carbon.}}</ref> Berthelot điều chế loại khí này bằng cách cho hơi của các hợp chất hữu cơ (methanol, ethanol, v.v.) đi qua ống nung nóng và thu sản phẩm. Ông cũng phát hiện ra rằng acetylen hình thành bằng cách phóng điện qua hỗn hợp khí [[Cyanogen|cyanide]] và [[hydro]]. Acetylen còn được điều chế trực tiếp bằng cách cho hydro đi qua giữa các cực của [[Đèn hồ quang|hồ quang carbon]].<ref>Berthelot (1862) [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k30115/f640.image.langEN "''Synthèse de l'acétylène par la combinaison directe du carbone avec l'hydrogène''"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200814023647/https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k30115/f640.image.langEN|date=14 August 2020}} (Synthesis of acetylene by the direct combination of carbon with hydrogen), ''Comptes rendus'', series 3, '''54''': 640–644.</ref><ref>[http://chestofbooks.com/crafts/metal/Welding-Cutting/Acetylene.html Acetylene] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120128110843/http://chestofbooks.com/crafts/metal/Welding-Cutting/Acetylene.html|date=28 January 2012}}.</ref>

== Điều chế ==
Acetylen không tồn tại trong tự nhiên.

Acetylen sản xuất tại [[Trung Quốc]] chủ yếu dựa vào quá trình đốt cháy một phần [[Khí thiên nhiên|khí tự nhiên]].<ref>{{Chú thích sách|title=Kirk‐Othmer Encyclopedia of Chemical Technology|last=Gannon|first=Richard E.|year=2000|isbn=9780471484943|chapter=Acetylene from Hydrocarbons|doi=10.1002/0471238961.0103052007011414.a01}}</ref>

=== Đốt cháy một phần hydrocarbon ===
Từ thập niên 1950, acetylen chủ yếu được sản xuất bằng cách [[Cháy|đốt cháy]] một phần [[Methan|khí methan]].<ref>{{Chú thích tập san học thuật |last=Habil |first=Phil |last2=Sachsse |first2=Hans |date=1954 |title=Herstellung von Acetylen durch unvollständige Verbrennung von Kohlenwasserstoffen mit Sauerstoff (Production of acetylene by incomplete combustion of hydrocarbons with oxygen) |journal=Chemie Ingenieur Technik |volume=26 |issue=5 |pages=245–253 |doi=10.1002/cite.330260502}}</ref><ref>{{Chú thích tập san học thuật |last=Habil |first=Phil |last2=Bartholoméa |first2=E. |date=1954 |title=Probleme großtechnischer Anlagen zur Erzeugung von Acetylen nach dem Sauerstoff-Verfahren (Problems of large-scale plants for the production of acetylene by the oxygen method) |journal=Chemie Ingenieur Technik |volume=26 |issue=5 |pages=253–258 |doi=10.1002/cite.330260503}}</ref> {{Chem2|C2H2}} là sản phẩm phụ được thu hồi trong quá trình sản xuất [[ethylen]] bằng cách [[Cracking (hóa học)|cracking]] [[hydrocarbon]]. Khoảng 400 000 tấn được sản xuất bằng phương pháp này vào năm 1983.<ref name="Ullmann2" /> {{Chem2|C2H2}} trong ethylen là sản phẩm phụ không mong muốn vì tính chất dễ nổ và khả năng hủy hoại chất chất [[xúc tác Ziegler–Natta]]. {{Chem2|C2H2}} được hydro hóa chọn lọc thành [[ethylen]], thường sử dụng chất xúc tác là [[Paladi|Pd]]–[[Bạc|Ag]].<ref>[http://science.enotes.com/how-products-encyclopedia/acetylene Acetylene: How Products are Made] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070120055804/http://science.enotes.com/how-products-encyclopedia/acetylene|date=20 January 2007}}</ref>

Đốt cháy một phần khí methan tạo ra acetylen theo phương trình phản ứng:

{{Chem2|3 CH4 + 3 O2 → C2H2 + CO + 5 H2O|auto=}}

=== Dehydro alkan ===
Các alkan nặng nhất trong dầu mỏ và khí tự nhiên bị "bẻ gãy" thành các phân tử nhẹ hơn và dehydro ở nhiệt độ cao:

{{Chem2|C2H6 → C2H2 + 2 H2|auto=}}

{{Chem2|2 CH4→ C2H2+ 3 H2|auto=}}

Phản ứng cuối cùng này được thực hiện trong quá trình phân hủy yếm khí khí methan bằng plasma vi sóng (''microwave plasma''). Ưu điểm của công nghệ này là không phát thải {{Chem2|CO2|auto=}} và hydro là một sản phẩm thứ cấp.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.transformmaterials.com/howitworks/|tựa đề=How it Works|website=Transform Materials|ngôn ngữ=en-US|ngày truy cập=2023-07-21}}</ref>

=== Phương pháp hóa carbon ===
Cho đến những năm 1950, khi [[Dầu mỏ|dầu]] thay thế [[than đá]] làm nguồn [[Oxy hóa khử|khử]] carbon chủ yếu, acetylen (và các cấu phần thơm có trong [[Nhựa than|nhựa than đá]]) là nguồn hóa chất hữu cơ chính trong ngành hóa chất. {{Chem2|C2H2}} được điều chế bằng cách [[thủy phân]] [[calci carbide]], một phản ứng được [[Friedrich Wöhler]] phát hiện vào năm 1862<ref>Wohler (1862) [https://books.google.com/books?id=6zIzAAAAYAAJ&pg=RA1-PA220 "''Bildung des Acetylens durch Kohlenstoffcalcium''"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160512225014/https://books.google.com/books?id=6zIzAAAAYAAJ&pg=RA1-PA220|date=12 May 2016}} (Formation of actylene by calcium carbide), ''Annalen der Chemie und Pharmacie'', '''124''': 220.</ref> và vẫn quen thuộc với sinh viên:

{{Chem2|CaC2 + 2 H2O -> Ca(OH)2 + C2H2}}

Sản xuất calci carbide cần nhiệt độ cao, ~ 2000&nbsp;°C trong [[lò hồ quang điện]]. Ở Mỹ, quá trình này là một phần quan trọng của cuộc cách mạng hóa học cuối thế kỷ 19 nhờ dự án [[thủy điện]] khổng lồ ở [[thác Niagara]].<ref>{{Chú thích tập san học thuật |last=Freeman |first=Horace |year=1919 |title=Manufacture of Cyanamide |url=https://books.google.com/books?id=5SAzAQAAMAAJ&q=calcium+carbide&pg=PA232 |url-status=live |journal=The Chemical News and the Journal of Physical Science |volume=117 |page=232 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210415083126/https://books.google.com/books?id=5SAzAQAAMAAJ&q=calcium+carbide&pg=PA232 |archive-date=15 April 2021 |access-date=2013-12-23}}</ref>

== Liên kết ==
Theo [[lý thuyết liên kết hóa trị]], trong mỗi nguyên tử carbon, [[Orbital nguyên tử|orbital]] 2s [[Lai hóa (hóa học)|lai hóa]] với một orbital 2p tạo thành orbital lai hóa sp. Hai orbital 2p còn lại không bị lai hóa. Hai đầu của hai [[Xen phủ orbital|orbital lai hóa sp xen phủ lên nhau]] để tạo thành [[Liên kết Sigma|liên kết σ]] mạnh giữa các nguyên tử carbon, trong khi ở hai đầu còn lại, các nguyên tử hydro cũng liên kết bằng liên kết σ. Hai quỹ đạo 2p tạo thành một cặp [[Liên kết pi|liên kết π]] yếu hơn.<ref>Organic Chemistry 7th ed. by J. McMurry, Thomson 2008</ref>

Vì acetylen là một phân tử đối xứng tuyến tính nên cấu trúc phân tử có nhóm điểm (''point group'') D<sub>∞h</sub>.

== Tính chất vật lý ==

=== Dạng vật chất ===
Ở áp suất khí quyển, acetylen không thể tồn tại ở thể lỏng và không có điểm nóng chảy. [[Điểm ba]] trên [[biểu đồ pha]] tương ứng với điểm nóng chảy (−80,8&nbsp;°C) ở áp suất tối thiểu mà acetylen thể lỏng có thể tồn tại (1,27 atm). Ở nhiệt độ dưới điểm ba, acetylen thể rắn có thể chuyển trực tiếp thành thể [[hơi]] (khí) bằng cách [[thăng hoa]]. Điểm thăng hoa ở áp suất khí quyển là −84,0&nbsp;°C.<ref>Handbook of Chemistry and Physics (60th ed., CRC Press 1979–80), p.</ref>

=== Các tính chất khác ===
Ở nhiệt độ phòng, độ hòa tan của acetylen trong [[aceton]] là 27,9 g/kg. Hòa tan {{Chem2|C2H2}} cùng một lượng [[Dimethylfomamide|dimethylformamide]] (DMF), độ hòa tan là 51 g. Ở 20,26 bar, độ hòa tan aceton và DMF lần lượt là 689,0 và 628,0 g. Những dung môi này được sử dụng trong bình chứa khí điều áp.<ref name="Ull">{{Ullmann|first1=Albrecht Ludwig|last1=Harreus|first2=R.|last2=Backes|first3=J.-O.|last3=Eichler|first4=R.|last4=Feuerhake|first5=C.|last5=Jäkel|first6=U.|last6=Mahn|first7=R.|last7=Pinkos|first8=R.|last8=Vogelsang"2-Pyrrolidone|doi=10.1002/14356007.a22_457.pub2}}</ref>

== Các ứng dụng ==

=== Hàn xì ===
Khoảng 20% acetylen được ngành công nghiệp khí công nghiệp cung cấp để hàn và cắt, dưới dạng oxyacetylen. Đốt cháy acetylen với oxy tạo ra ngọn lửa tỏa ra nhiệt độ lên tới trên {{Convert|3600|K|C F}}, giải phóng 11,8&nbsp;[[Joule|kJ]] /g. Oxyacetylene là loại khí đốt thông thường có nhiệt độ nóng nhất.<ref name="Linde2013">{{Chú thích web|url=http://www.linde-gas.com/en/products_and_supply/gases_fuel/acetylene.html|tựa đề=Acetylene|website=Products and Supply > Fuel Gases|nhà xuất bản=Linde|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20180112184128/http://www.linde-gas.com/en/products_and_supply/gases_fuel/acetylene.html|ngày lưu trữ=12 January 2018|url-status=live|ngày truy cập=2013-11-30}}</ref> Acetylene là ngọn lửa hóa học tự nhiên nóng thứ ba sau [[dicyanoacetylen]], nhiệt độ có thể lên tới {{Convert|5260|K|C F}} và [[cyanogen]], nhiệt độ có thể lên tới {{Convert|4798|K|C F}}. Hàn oxy-acetylen là một quá trình hàn phổ biến trong những thập kỷ trước. Sự phát triển và ưu điểm của quy trình hàn hồ quang đã làm cho hàn oxy-acetylen gần như "tuyệt chủng". Việc sử dụng acetylen để hàn đã giảm đáng kể. Mặt khác, ''thiết bị'' hàn oxy-acetylen khá linh hoạt - không chỉ vì mỏ hàn được ưa chuộng hơn cho một số loại hàn sắt hoặc thép (như trong một số ứng dụng nghệ thuật nhất định), mà còn bởi vì nó dễ dàng hàn đồng, hàn đồng thau., gia nhiệt kim loại (để ủ hoặc tôi, uốn hoặc tạo hình), nới lỏng các đai ốc và bu lông bị ăn mòn, và còn nhiều ứng dụng khác. Hàn oxyacetylene được sử dụng ở những nơi không có điện. Để sử dụng trong hàn và cắt, áp suất phải được kiểm soát nhờ bộ điều chỉnh, vì trên {{Convert|15|psi|abbr=on}}, nếu chịu một sóng xung kích (ví dụ: do cháy ngược), acetylen [[phân hủy]] nhanh chóng thành [[hydro]] và [[carbon]].<ref>[http://www.esabna.com/euweb/oxy_handbook/589oxy3_3.htm ESAB Oxy-acetylene welding handbook – Acetylene properties] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200510192947/https://www.esabna.com/euweb/oxy_handbook/589oxy3_3.htm|date=10 May 2020}}.</ref>
[[Tập tin:Laskarbit.jpg|nhỏ|301x301px| Thùng/đốt nhiên liệu acetylen được sử dụng ở đảo [[Bali]]]]

=== Hóa chất ===
Một trong những ứng dụng hóa học chính là [[ethynyl hóa]] [[formaldehyde]].<ref name="Ullmann">{{Ullmann|doi=10.1002/14356007.a01_097.pub3|last1=Pässler|first1=Peter|last2=Hefner|title=Acetylene Chemistry|first2=Werner|last3=Buckl|first3=Klaus|last4=Meinass|first4=Helmut|last5=Meiswinkel|first5=Andreas|last6=Wernicke|first6=Hans-Jürgen|last7=Ebersberg|first7=Günter|last8=Müller|first8=Richard|last9=Bässler}}</ref> Acetylen tác dụng với [[aldehyde]] và [[keton]] tạo thành rượu α-ethynyl:

: [[Tập tin:Reppe-chemistry-endiol-V1.svg|300x300px]]

Phản ứng tạo ra [[1,4-Butynediol|butynediol]], với sản phẩm phụ là [[rượu propargyl]]. Chất xúc tác là [[đồng(I) acetylide]].<ref>{{Chú thích|last=Gräfje|first=Heinz|title=Butanediols, Butenediol, and Butynediol|date=2000-06-15|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14356007.a04_455|work=Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry|pages=a04_455|editor-last=Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA|archive-url=https://web.archive.org/web/20220319160632/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14356007.a04_455|place=Weinheim, Germany|publisher=Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA|language=en|doi=10.1002/14356007.a04_455|isbn=978-3-527-30673-2|access-date=2022-03-03|archive-date=19 March 2022|last2=Körnig|first2=Wolfgang|last3=Weitz|first3=Hans-Martin|last4=Reiß|first4=Wolfgang|last5=Steffan|first5=Guido|last6=Diehl|first6=Herbert|last7=Bosche|first7=Horst|last8=Schneider|first8=Kurt|last9=Kieczka|first9=Heinz}}</ref><ref>{{Chú thích|last=Falbe|first=Jürgen|title=Alcohols, Aliphatic|date=2000-06-15|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14356007.a01_279|work=Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry|pages=a01_279|editor-last=Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA|archive-url=https://web.archive.org/web/20220309153410/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14356007.a01_279|place=Weinheim, Germany|publisher=Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA|language=en|doi=10.1002/14356007.a01_279|isbn=978-3-527-30673-2|access-date=2022-03-03|archive-date=9 March 2022|last2=Bahrmann|first2=Helmut|last3=Lipps|first3=Wolfgang|last4=Mayer|first4=Dieter}}</ref>

Ngoài quá trình ethynyl hóa, acetylen còn phản ứng với [[carbon monoxide]], phản ứng tạo ra [[acid acrylic]] hoặc các ester acrylic. Phản ứng cần xúc tác kim loại. Các dẫn xuất này tạo thành các sản phẩm như [[sợi acrylic]], [[Poly(methyl methacrylate)|thủy tinh]], [[Sơn acrylic|sơn]], nhựa và polyme. Ngoại trừ Trung Quốc, việc sử dụng acetylen làm nguyên liệu hóa học đã giảm 70% từ năm 1965 đến năm 2007 do những cân nhắc về chi phí và môi trường.<ref>{{Chú thích tập san học thuật |last=Takashi Ohara |last2=Takahisa Sato |last3=Noboru Shimizu |last4=Günter Prescher |last5=Helmut Schwind |last6=Otto Weiberg |last7=Klaus Marten |last8=Helmut Greim |year=2003 |title=Acrylic Acid and Derivatives |journal=Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry |page=7 |doi=10.1002/14356007.a01_161.pub2 |isbn=3527306730}}</ref>

=== Ứng dụng ===
Năm 1881, nhà hóa học người Nga Mikhail Kucherov<ref>{{Chú thích tập san học thuật |last=Kutscheroff |first=M. |year=1881 |title=Ueber eine neue Methode direkter Addition von Wasser (Hydratation) an die Kohlenwasserstoffe der Acetylenreihe |url=https://zenodo.org/record/1425226 |url-status=live |journal=Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft |volume=14 |pages=1540–1542 |doi=10.1002/cber.188101401320 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201202225306/https://zenodo.org/record/1425226 |archive-date=2 December 2020 |access-date=9 September 2019}}</ref> mô tả [[phản ứng hydrat hóa]] acetylen thành [[acetaldehyde]] bằng cách sử dụng các chất xúc tác như [[thủy ngân(II) bromide]]. Trước khi có [[quy trình Wacker]], phản ứng này được tiến hành ở quy mô công nghiệp.<ref>{{Chú thích tập san học thuật |last=Dmitry A. Ponomarev |last2=Sergey M. Shevchenko |year=2007 |title=Hydration of Acetylene: A 125th Anniversary |url=http://jchemed.chem.wisc.edu/HS/Journal/Issues/2007/OctACS/ACSSub/p1725.pdf |url-status=live |journal=[[J. Chem. Educ.]] |volume=84 |issue=10 |page=1725 |bibcode=2007JChEd..84.1725P |doi=10.1021/ed084p1725 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110611190527/http://jchemed.chem.wisc.edu/HS/Journal/Issues/2007/OctACS/ACSSub/p1725.pdf |archive-date=11 June 2011 |access-date=18 February 2009}}</ref>

[[Phản ứng trùng hợp]] acetylen với [[xúc tác Ziegler–Natta]] tạo ra polyacetylen. Polyacetylene là một chuỗi các trung tâm CH và các liên kết đơn và đôi xen kẽ. Đây là một trong [[Chất bán dẫn hữu cơ|những chất bán dẫn hữu cơ]] được phát hiện đầu tiên. Phản ứng của polymer với [[iod]] tạo ra vật liệu dẫn điện cao. Mặc dù những vật liệu như vậy không hữu ích nhưng những khám phá này đã dẫn tới sự phát triển của [[chất bán dẫn hữu cơ]]. [[Giải Nobel Hóa học]] năm 2000 được trao tặng cho [[Alan J. Heeger]], [[Alan MacDiarmid|Alan G MacDiarmid]] và [[Shirakawa Hideki|Hideki Shirakawa]] về đề tài này.

Vào thập niên 1920, acetylen nguyên chất đã được sử dụng thực nghiệm làm [[thuốc gây mê dạng hít]].<ref>{{Chú thích bách khoa toàn thư|year=1930|title=Acetylene in medicine|encyclopedia=[[Encyclopaedia Britannica]]|author-link=William Stanley Sykes|edition=14|volume=1|page=119|language=en}}</ref>

Acetylene đôi khi được sử dụng để [[thấm carbon]] (nghĩa là làm cứng) thép khi lượng lớn thép có trong lò nung.<ref name="BOC2006">{{Chú thích web|url=http://boc.com/products_and_services/by_product/acetylene/index.asp|tựa đề=Acetylene|website=Products and Services|nhà xuất bản=BOC|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20060517074022/http://boc.com/products_and_services/by_product/acetylene/index.asp|ngày lưu trữ=2006-05-17}}</ref>

Acetylene được sử dụng để làm bay hơi carbon trong quá trình [[Định tuổi bằng carbon-14|xác định niên đại bằng carbon phóng xạ]]. Vật liệu carbon trong mẫu khảo cổ được xử lý bằng kim loại [[lithi]] trong lò nghiên cứu chuyên dụng nhỏ để tạo thành [[lithi carbide]] (còn gọi là lithi acetylide). carbide sau đó có thể phản ứng với nước để tạo thành khí acetylen, sau đó dẫn khí vào [[Phương pháp khối phổ|máy quang phổ khối]] nhằm đo tỷ lệ đồng vị của carbon-14 và carbon-12.<ref>{{Chú thích tập san học thuật |last=Geyh, Mebus |year=1990 |title=Radiocarbon dating problems using acetylene as counting gas |url=https://journals.uair.arizona.edu/index.php/radiocarbon/article/view/1278/1283 |url-status=live |journal=Radiocarbon |volume=32 |issue=3 |pages=321–324 |doi=10.2458/azu_js_rc.32.1278 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131226194553/https://journals.uair.arizona.edu/index.php/radiocarbon/article/view/1278/1283 |archive-date=26 December 2013 |access-date=2013-12-26 |doi-access=free}}</ref>

Quá trình đốt cháy acetylen tạo ra ánh sáng mạnh, sáng. Sự phổ biến của đèn caride thúc đẩy quá trình thương mại hóa acetylen vào đầu thế kỷ 20. Vào thời điểm này, acetylen được sử dụng trong [[Hải đăng|ngọn hải đăng]] ven biển,<ref>{{Chú thích web|url=http://uslhs.org/lighthouse-lamps-through-time|tựa đề=Lighthouse Lamps Through Time by Thomas Tag {{!}} US Lighthouse Society|website=uslhs.org|ngôn ngữ=en|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20170225130406/http://uslhs.org/lighthouse-lamps-through-time|ngày lưu trữ=25 February 2017|url-status=live|ngày truy cập=2017-02-24}}</ref> [[đèn đường]],<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=0AnJU-hralEC|title=The 100 Most Important Chemical Compounds: A Reference Guide|last=Myers|first=Richard L.|date=2007|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-0-313-33758-1|language=en|access-date=21 November 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160617093705/https://books.google.com/books?id=0AnJU-hralEC|archive-date=17 June 2016}}</ref> và [[Đèn pha|ô tô]]<ref>Grainger, D., (2001).</ref> và đèn pha khai thác mỏ đeo trên [[mũ bảo hộ lao động]].<ref name=":4">{{Chú thích sách|title=Carbide Light: The Last Flame in American Mines|last=Thorpe|first=Dave|publisher=Bergamot Publishing|year=2005|isbn=978-0976090526}}</ref> Trong hầu hết các ứng dụng này, việc đốt trực tiếp acetylen gây [[An toàn cháy nổ|nguy cơ hỏa hoạn]]. Do vậy mà acetylen bị thay thế bằng [[đèn sợi đốt]], sau này là đèn LED công suất thấp nhưng mà độ sáng cao. Tuy nhiên, đèn acetylen vẫn được sử dụng hạn chế ở các khu vực xa xôi hoặc khó tiếp cận và ở các quốc gia có hệ thống [[điện lưới]] còn hạn chế.<ref name=":4" />

== Xuất hiện trong tự nhiên ==
Liên kết ba C≡C giàu năng lượng và khả năng hòa tan khá cao của acetylen trong nước làm cho nó trở thành cơ chất thích hợp cho vi khuẩn.<ref>{{Chú thích tập san học thuật |last=Akob |first=Denise |date=August 2018 |title=Acetylenotrophy: a hidden but ubiquitous microbial metabolism? |url=https://academic.oup.com/femsec/article/94/8/fiy103/5026170 |journal=FEMS Microbiology Ecology |volume=94 |issue=8 |doi=10.1093/femsec/fiy103 |pmc=7190893 |pmid=29933435 |access-date=2022-07-28}}</ref> Đã tìm thấy một số vi khuẩn sống bằng acetylen. [[Enzym]] [[Acetylen hydrataza|acetylene hydratase]] xúc tác quá trình hydrat hóa acetylen để tạo ra [[acetaldehyde]]:<ref>{{Chú thích sách|title=The Metal-Driven Biogeochemistry of Gaseous Compounds in the Environment|last=ten Brink|first=Felix|publisher=Springer|year=2014|editor-last=Peter M. H. Kroneck and Martha E. Sosa Torres|series=Metal Ions in Life Sciences|volume=14|pages=15–35|chapter=Chapter 2. Living on acetylene. A Primordial Energy Source|doi=10.1007/978-94-017-9269-1_2|pmid=25416389}}</ref>

: {{Chem2|C2H2 + H2O -> CH3CHO}}

Acetylene là một hóa chất khá phổ biến trong vũ trụ, thường gắn liền với bầu khí quyển của [[Hành tinh khí khổng lồ|các hành tinh khí khổng lồ]].<ref>{{Chú thích thông cáo báo chí|publisher=[[W. M. Keck Observatory]]|title=Precursor to Proteins and DNA found in Stellar Disk|date=20 December 2005|url=http://www.keckobservatory.org/article.php?id=39|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20070223211405/http://www.keckobservatory.org/article.php?id=39|archive-date=2007-02-23}}</ref> Acetylen được phát hiện là tồn tại trên [[Enceladus (vệ tinh)|Enceladus]], một vệ tinh của [[Sao Thổ]]. Acetylen tự nhiên được cho là hình thành từ quá trình phân hủy [[xúc tác]] các hydrocarbon chuỗi dài ở nhiệt độ {{Convert|1700|K|C F}} trở lên. Vì nhiệt độ như vậy rất khó xảy ra trên một thiên thể nhỏ ở xa như vậy nên phát hiện này có khả năng gợi ý về các phản ứng xúc tác bên trong vệ tinh đó, khiến thiên thể này trở thành địa điểm đầy hứa hẹn để tìm kiếm hóa học tiền sinh học.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.planetary.org/blog/article/00000498/|tựa đề=LPSC: Wednesday afternoon: Cassini at Enceladus|tác giả=Emily Lakdawalla|ngày=17 March 2006|nhà xuất bản=[[The Planetary Society]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20120220053655/http://www.planetary.org/blog/article/00000498/|ngày lưu trữ=2012-02-20|url-status=dead}}</ref><ref>{{Chú thích tập san học thuật |last=John Spencer |last2=David Grinspoon |date=25 January 2007 |title=Planetary science: Inside Enceladus |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |volume=445 |issue=7126 |pages=376–377 |bibcode=2007Natur.445..376S |doi=10.1038/445376b |pmid=17251967 |doi-access=free}}</ref>

== Phản ứng ==

=== Phản ứng vinyl hóa ===
Trong các phản ứng [[vinyl hóa]], các hợp chất H−X phản ứng cộng với liên kết ba. [[Alcohol]] và [[Lớp phenol|phenol]] phản ứng với acetylen tạo ra [[Enol ete|vinyl ether]]. [[Thiol]] tạo ra vinyl thioether. [[Vinylpyrrolidone]] và [[vinylcarbazole]] sản xuất trong công nghiệp bằng cách vinyl hóa [[2-pyrrolidone]] và [[carbazole]].<ref name="Ullmann">{{Ullmann|title=Acetylene Chemistry}}<cite class="citation encyclopaedia cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFPässlerHefnerBucklMeinass2008">Pässler, Peter; Hefner, Werner; Buckl, Klaus; Meinass, Helmut; Meiswinkel, Andreas; Wernicke, Hans-Jürgen; Ebersberg, Günter; Müller, Richard; Bässler (2008).</cite></ref>

: [[Tập tin:Reppe-chemnistry-vinylization.png|300x300px]]

Quá trình hydrat hóa acetylen là phản ứng vinyl hóa, nhưng vinyl alcohol tạo thành sẽ đồng phân hóa thành [[acetaldehyde]]. Phản ứng được xúc tác bởi muối thủy ngân. Phản ứng này từng là công nghệ chủ đạo để sản xuất acetaldehyde, nhưng đã bị [[quy trình Wacker]] thay thế. Quy trình Wacker tạo ra acetaldehyde bằng cách oxy hóa [[ethylen]], một nguyên liệu rẻ tiền hơn. Quá trình [[hydrochlor hóa]] biến đổi acetylen thành [[vinyl chloride]] cũng được thay thế bằng quá trình [[oxychlor hóa]] ethylene.

[[Vinyl acetat]] được sử dụng thay cho acetylen cho một số phản ứng vinyl hóa, đứng hơn là phản ứng transvinyl hóa.<ref>{{Chú thích sách|title=Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis|last=Manchand|first=Percy S.|year=2001|isbn=0471936235|chapter=Vinyl Acetate|doi=10.1002/047084289X.rv008}}</ref> Các ester của vinyl acetat đã được sử dụng để tổng hợp vinyl format.

=== Hóa học cơ-kim ===
Acetylene và các dẫn xuất của nó (2-butyn, diphenylacetylen, v.v.) tạo thành phức chất với các [[kim loại chuyển tiếp]] ([[phức alkyn kim loại chuyển tiếp]]). Liên kết của acetylen với kim loại có phần giống với liên kết của phức ethylen. Các phức chất này là chất trung gian trong nhiều phản ứng xúc tác như [[trimer hóa alkyn]] thành benzen, phản ứng tetramer hóa thành [[cyclooctatetraen]], và carbonyl hóa thành [[hydroquinone]]:<ref name="Cyclization">{{Chú thích tập san học thuật |last=Reppe, Walter |last2=Kutepow, N |last3=Magin, A |year=1969 |title=Cyclization of Acetylenic Compounds |journal=Angewandte Chemie International Edition in English |volume=8 |issue=10 |pages=727–733 |doi=10.1002/anie.196907271}}</ref>

: [[Tập tin:Reppe-chemistry-benzene.png|240x240px]]
: [[Tập tin:Reppe-chemistry-cyclooctatetraene.png|240x240px]]

: {{Chem2|Fe(CO)5 + 4 C2H2 + 2 H2O -> 2 C6H4(OH)2 + FeCO3}} trong điều kiện 50–{{Giá trị|80|u=degC}}, 20–{{Giá trị|25|u=atm}}.

[[Acetylide]] kim loại có dạng {{Chem2|L_{''n''}M\sC2R}}, ví dụ: [[đồng(I) acetylide]] và [[bạc acetylide]].<ref name="Viehe">{{Chú thích sách|url=https://archive.org/details/chemistryofacety0000vieh|title=Chemistry of Acetylenes|last=Viehe|first=Heinz Günter|date=1969|publisher=Marcel Dekker, inc.|isbn=978-0824716752|edition=1st|location=New York|pages=170–179 & 225–241|url-access=registration}}</ref>

=== Phản ứng acid-base ===
Acetylen có [[Hằng số điện ly acid|p''K''<sub>a</sub>]] bằng 25, acetylen bị [[deproton hóa]] bởi một [[siêu base]] để tạo thành [[acetylide]]:<ref name="Viehe">{{Chú thích sách|url=https://archive.org/details/chemistryofacety0000vieh|title=Chemistry of Acetylenes|last=Viehe|first=Heinz Günter|date=1969|publisher=Marcel Dekker, inc.|isbn=978-0824716752|edition=1st|location=New York|pages=170–179 & 225–241|url-access=registration}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFViehe1969">Viehe, Heinz Günter (1969).</cite></ref>

:<chem>HC#CH + RM -> RH + HC#CM</chem>

Nhiều loại chất [[hóa học cơ kim]]<ref name="Midland1990">{{Chú thích tập san học thuật |last=Midland |first=M. M. |last2=McLoughlin |first2=J. I. |last3=Werley |first3=Ralph T. (Jr.) |date=1990 |title=Preparation and Use of Lithium Acetylide: 1-Methyl-2-ethynyl-''endo''-3,3-dimethyl-2-norbornanol |journal=Organic Syntheses |volume=68 |page=14 |doi=10.15227/orgsyn.068.0014}}</ref> và [[hợp chất vô cơ]]<ref name="Coffman">{{Chú thích tập san học thuật |last=Coffman |first=Donald D. |date=1940 |title=Dimethylethhynylcarbinol |journal=Organic Syntheses |volume=40 |page=20 |doi=10.15227/orgsyn.020.0040}}</ref> đều có tính chất trên.

=== Hydro hóa ===
Acetylen có thể được hydro hóa một phần thành [[ethylen]], cung cấp nguyên liệu cho nhiều loại nhựa [[polyethylen]]. Halogen phản ứng cộng vào liên kết ba.

== An toàn và xử lý ==
Acetylen không độc hại, nhưng khi được tạo ra từ [[calci carbide]] thì một số tạp chất độc hại như [[phosphin]]e và [[Arsin (hóa chất)|arsine]] khiến hỗn hợp khí có mùi giống [[tỏi]]. Acetylen cũng rất dễ cháy, giống như hầu hết các hydrocarbon nhẹ, do đó nó được sử dụng trong hàn. Hầu hết các bộ điều chỉnh và [[đồng hồ đo áp suất]] trên thiết bị đều báo cáo áp suất đo được và giới hạn an toàn đối với acetylen là 101&nbsp;kPa<sub>gage</sub>, hoặc 15&nbsp;psig.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.c-f-c.com/specgas_products/acetylene.htm|tựa đề=Acetylene Specification|nhà xuất bản=CFC StarTec LLC|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20140311222208/http://www.c-f-c.com/specgas_products/acetylene.htm|ngày lưu trữ=11 March 2014|url-status=live|ngày truy cập=2012-05-02}}</ref><ref name=":0">{{Chú thích web|url=https://law.resource.org/pub/us/cfr/ibr/003/cga.g-1.2009.pdf|tựa đề=law.resource.org CGA g-1 2009 (incorporated by reference)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20161010200240/https://law.resource.org/pub/us/cfr/ibr/003/cga.g-1.2009.pdf|ngày lưu trữ=10 October 2016|url-status=live|ngày truy cập=2016-11-30}}</ref> Do đó, lưu trữ [[aceton]] hoặc [[Dimethylfomamide|dimethylformamide]] (DMF) dưới dạng hòa tan,<ref name=":0" /><ref name="Industrial Gases">{{Chú thích sách|title=Industrial Gases|last=Downie|first=N. A.|publisher=Blackie Academic & Professional|year=1997|isbn=978-0-7514-0352-7|location=London; New York}}</ref><ref>{{Chú thích sách|title=1000 słów o materiałach wybuchowych i wybuchu|last=Korzun|first=Mikołaj|publisher=Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej|year=1986|isbn=83-11-07044-X|location=Warszawa|oclc=69535236}}</ref> để trong bình chứa khí chứa lớp làm đầy có tính chất xốp ([[Agamassan]]), giúp vận chuyển và sử dụng an toàn. Nên sử dụng bình chứa acetylen ở vị trí bình thẳng đứng để tránh lấy phải aceton trong quá trình sử dụng.<ref name=":1">{{Chú thích web|url=http://eiga.web1.apollo-com.be/fileadmin/docs_pubs/Doc_123_13_Code_of_Practice_Acetylene.pdf|tựa đề=EIGA Code of Practice: Acetylene|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20161201014426/http://eiga.web1.apollo-com.be/fileadmin/docs_pubs/Doc_123_13_Code_of_Practice_Acetylene.pdf|ngày lưu trữ=1 December 2016|url-status=dead|ngày truy cập=2016-11-30}}</ref>

[[Đồng]] xúc tác cho quá trình phân hủy acetylen và do đó acetylen không được vận chuyển trong ống đồng.<ref name="brown">{{Chú thích web|url=http://www.brown.edu/Administration/EHS/lab/assets/SA-2.2003.pdf|tựa đề=ACETYLENE SAFETY ALERT|tác giả=Daniel_Sarachick|ngày=2003-10-16|nhà xuất bản=Office of Environmental Health & Safety (EHS)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20180713033908/http://www.brown.edu/Administration/EHS/lab/assets/SA-2.2003.pdf|ngày lưu trữ=13 July 2018|url-status=live|ngày truy cập=2018-09-27}}</ref>

Bình chứa khí phải được bảo quản ở khu vực cách ly với các chất oxy hóa để tránh phản ứng trầm trọng hơn trong trường hợp cháy/rò rỉ.<ref name=":0">{{Chú thích web|url=https://law.resource.org/pub/us/cfr/ibr/003/cga.g-1.2009.pdf|tựa đề=law.resource.org CGA g-1 2009 (incorporated by reference)|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20161010200240/https://law.resource.org/pub/us/cfr/ibr/003/cga.g-1.2009.pdf|ngày lưu trữ=10 October 2016|url-status=live|ngày truy cập=2016-11-30}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://law.resource.org/pub/us/cfr/ibr/003/cga.g-1.2009.pdf "law.resource.org CGA g-1 2009 (incorporated by reference)"]<span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite></ref><ref name=":2">{{Chú thích web|url=https://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_document?p_table=STANDARDS&p_id=10696|tựa đề=OSHA 29 CFR 1926.350 Gas Welding and cutting.|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20161201012751/https://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_document?p_table=STANDARDS&p_id=10696|ngày lưu trữ=1 December 2016|url-status=live|ngày truy cập=2016-11-30}}</ref> Không nên cất giữ bình khí chứa acetylen trong không gian chật hẹp, được đậy kín, trong nhà để xe và tòa nhà để tránh trường hợp nếu có rò rỉ ngoài ý muốn thì có nguy cơ cháy nổ cao.<ref name=":0" />

== Tham khảo ==
{{tham khảo|30em}}

== Liên kết ngoài ==
{{Wikiquote}}
{{Thể loại Commons}}
*[http://pureacetylenegenerator.com Acetylene Production Plant and Detailed Process] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150411085620/http://www.pureacetylenegenerator.com/ |date=11 April 2015 }}
*[http://jchemed.chem.wisc.edu/JCESoft/CCA/CCA5/MAIN/1ORGANIC/ORG07/MENU.HTM Acetylene at Chemistry Comes Alive!]
*{{Gutenberg|name=Acetylene, the Principles of Its Generation and Use|no=8144}}
*[https://www.youtube.com/watch?v=KXh7__ri1VQ Movie explaining acetylene formation from calcium carbide and the explosive limits forming fire hazards]
*[http://www.periodicvideos.com/videos/mv_calcium_carbide.htm Calcium Carbide & Acetylene] at ''[[The Periodic Table of Videos]]'' (University of Nottingham)
*[https://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0008.html CDC – NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards – Acetylene]

[[Thể loại:Khí công nghiệp]]
[[Thể loại:Nhiên liệu thể khí]]
[[Thể loại:Alkyn]]
[[Thể loại:Bài viết có liên kết Dự án Gutenberg]]
[[Thể loại:Quản lý CS1: khác]]
[[Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback]]
[[Thể loại:Trang có bản dịch chưa được xem lại]]