Xem mã nguồn của Mát lạnh tử thi

{{Giai đoạn chết}}
'''Mát lạnh tử thi''' ([[tiếng Latinh]]: ''algor mortis'', trong đó ''algor'' nghĩa là "cái lạnh", ''mortis'' nghĩa là "của cái chết") là một giai đoạn sau cái [[chết]] khi nhiệt độ cơ thể xác chết giảm xuống. Nhìn chung giai đoạn này diễn ra nhanh chóng cho đến khi nhiệt độ xác chết bằng với nhiệt độ môi trường xung quanh xác, mặc dù có những nhân tố có thể tác động đáng kể lên quá trình này.

== Vận dụng trong khoa học pháp y và phá án ==
Đo nhiệt độ trực tràng của tử thi có thể cung cấp một vài manh mối về thời gian chết. Cho dù sự [[dẫn nhiệt]] (khiến giảm nhiệt cơ thể) tuân theo một đường cong [[phân rã dạng hàm mũ]] song có thể xấp xỉ nó thành đường tuyến tính, từ đó thu được một số kết quả: trong giờ đồng hồ đầu tiên, nhiệt độ xác giảm 2&nbsp;°C, sau đó cứ mỗi giờ lại giảm thêm 1&nbsp;°C cho đến khi nhiệt độ xác gần tương đương với nhiệt độ môi trường xung quanh xác.

Một công thức gọi là công thức Glaister<ref>{{chú thích sách|title=Forensic Medicine|author=Guharaj, P. V.|chapter=Cooling of the body (algor mortis)|year=2003|edition=2nd|pages=61–62|publisher=Longman Orient|location=Hyderabad|url=http://books.google.com/books?isbn=8125024883}}</ref> cho phép ước lượng độ dài thời gian tính từ khi chết đến một thời điểm nhất định. Công thức này giả định rằng sự giảm nhiệt độ trực tràng tuân theo đường tuyến tính.

:<math>
\frac{98,4\,^{\circ}{\rm F} - \text{nhiet do truc trang tinh bang do F}}{1,5}
</math>

Khi xác bắt đầu [[phân hủy]] thì nhiệt độ bên trong xác lại có chiều hướng tăng trở lại.

== Các nhân tố ảnh hưởng đến tốc độ mát lạnh tử thi ==
Nói chung, sự thay đổi nhiệt độ không phải là cách chính xác để xác định thời gian chết do quá trình này bị ảnh hưởng bởi một số nhân tố như sau:<ref>Kathy Steck-Flynn, [http://www.crimewatchcanada.com/index.php?option=com_content&view=article&id=79:changes-to-a-body-after-death&catid=41:january-february-2010-issue-76&Itemid=53 Changes to a Body after Death] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180908062826/http://www.crimewatchcanada.com/index.php?option=com_content&view=article&id=79:changes-to-a-body-after-death&catid=41:january-february-2010-issue-76&Itemid=53 |date = ngày 8 tháng 9 năm 2018}}, crimewatchcanada.com</ref>
* Sự ổn định hoặc bất ổn định của nhiệt độ môi trường xung quanh xác
* Độ dẫn nhiệt của bề mặt nơi xác chết tọa lạc
* Bệnh lý hoặc dược phẩm gây tăng nhiệt độ cơ thể vào thời điểm chết, từ đó làm tăng mức nhiệt khởi đầu của quá trình mát lạnh tử thi
* Sự tồn tại của "cao nguyên nhiệt" - tức là một khoảng thời gian có độ dài cực kì khác nhau giữa các trường hợp - mà trong đó nhiệt độ cơ thể không giảm đi.<ref>{{chú thích tạp chí|last=Kaliszan|first=M.|title=Verification of the exponential model of body temperature decrease after death in pigs|journal=Experimental Physiology|date=ngày 20 tháng 5 năm 2005|volume=90|issue=5|pages=727–738|doi=10.1113/expphysiol.2005.030551 }}</ref>

== Tham khảo ==
{{Tham khảo}}
* {{chú thích sách | first=Richard| last=Saferstein| year=2004| title=Criminalistics An Introduction to Forensic Science| url=https://archive.org/details/criminalisticsin0008safe| edition=8th| publisher=Pearson Prentice Hall| isbn=0-13-113706-9 }}
* Karen T. Taylor, "Forensic art and illustration", CRC Press, 2000, ISBN 0-8493-8118-5, p.&nbsp;308
* Robert G. Mayer, "Embalming: history, theory, and practice", McGraw-Hill Professional, 2005, ISBN 0-07-143950-1, p.&nbsp;106
* Calixto Machado, "Brain death: a reappraisal", Springer, 2007, ISBN 0-387-38975-X, pp.&nbsp;73–74

{{Sơ khai cái chết}}
{{Cái chết}}

[[Thể loại:Chết]]
[[Thể loại:Dấu hiệu chết]]