Xem mã nguồn của Nickel(II) chloride

{{chembox
| Verifiedfields = changed
| Watchedfields = changed
| verifiedrevid = 445919159
| Name = Nickel(II) chloride
| ImageFile1 = Nickel(II)-chloride-hexahydrate-sample.jpg
| ImageName1 = Mẫu niken(II) chloride hexahydrat
| ImageFile2 = MCl2(aq)6forFeCoNi.png
| ImageName2 = Cấu trúc của niken(II) chloride hexahydrat
| ImageFile3 = Anhydrous Nickel(II)-chloride.jpg
| ImageName3 = Mẫu nickel(II) chloride khan
| IUPACName = Nickel(II) chloride
| OtherNames = Niken đichloride<br>Nikenơ chloride
| Section1 = {{Chembox Identifiers
| ChemSpider_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
| ChemSpider = 22796
| KEGG_Ref = {{keggcite|correct|kegg}}
| KEGG = C14711
| InChI = 1/2ClH.Ni/h2*1H;/q;;+2/p-2
| InChIKey = QMMRZOWCJAIUJA-NUQVWONBAR
| ChEBI_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| ChEBI = 34887
| SMILES = Cl[Ni]Cl
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChI = 1S/2ClH.Ni/h2*1H;/q;;+2/p-2
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChIKey = QMMRZOWCJAIUJA-UHFFFAOYSA-L
| CASNo = 7718-54-9
| CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
| CASNo2_Ref = {{cascite|changed|??}}
| CASNo2 = 7791-20-0
| CASNo2_Comment = (6 nước)
| PubChem = 24385
| EINECS = 231-743-0
| RTECS = QR6480000}}
| Section2 = {{Chembox Properties
| Formula = NiCl<sub>2</sub>
| MolarMass = 129,8684 g/mol (khan)<br>147,88368 g/mol (1 nước)<br>165,89896 g/mol (2 nước)<br>237,96008 g/mol (6 nước)
| Appearance = tinh thể vàng nâu (khan)<br>tinh thể vàng (2 nước)<br>tinh thể lục (6 nước)
| Odor = không mùi
| Density = 3,55 g/cm³ (khan)<br>1,92 g/cm³ (6 nước)
| Solubility = ''khan:''<br>67,5 g/100 mL (25 ℃)<ref name=b0>{{chú thích sách| author = Lide, David S.|title =CRC Handbook of Chemistry and Physics, 84th Edition| url = https://archive.org/details/crchandbookchemi00lide_126| publisher = CRC Press| year = 2003| isbn = 9780849304842|pages=[https://archive.org/details/crchandbookchemi00lide_126/page/n794 4]–71}}</ref><br>87,6 g/100 mL (100 ℃)<hr>''6 nước:''<br>123,8 g/100 mL (25 ℃)<ref name=b0/><br> 160,7 g/100 mL (100 ℃), xem thêm [[bảng độ tan]]
| SolubleOther =,8 g/100 mL ([[hydrazin]])<br>hòa tan trong [[etylen glycol]], [[etanol]], [[amoni hydroxide]]<br>không hòa tan trong [[amonia]], [[axit nitric]]<br>tạo phức với nhiều phối tử vô cơ và hữu cơ
| MeltingPtC = 1001
| MeltingPt_notes = (khan)<br>{{convert|140|C|F K}} (6 nước)
| pKa = 4 (6 nước)
| MagSus = +6145,0·10<sup>-6</sup> cm³/mol}}
| Section3 = {{Chembox Structure
| Coordination = bát diện ở Ni
| CrystalStruct = [[Hệ tinh thể đơn nghiêng|đơn nghiêng]]}}
| Section4 = {{Chembox Thermochemistry
| DeltaHf = −316 kJ·mol<sup>-1</sup><ref name=b1>{{chú thích sách| author = Zumdahl, Steven S.|title =Chemical Principles 6th Ed.| url = https://archive.org/details/chemicalprincipl0000zumd_u9g0| publisher = Houghton Mifflin Company| year = 2009| isbn = 0-618-94690-X|page=A22}}</ref>
| Entropy = 107 J·mol<sup>-1</sup>·K<sup>-1</sup><ref name=b1/>}}
| Section7 = {{Chembox Hazards
| ExternalSDS = [https://fscimage.fishersci.com/msds/16310.htm Fischer Scientific]
| EUClass = [[Ung thư|Carc. Cat. 1]]<br>[[Mutagen|Muta. Cat. 3]]<br>Repr. Cat. 2<br>Độc ('''T''')<br>Ăn mòn ('''Xi''')<br>Nguy hiểm cho môi trường ('''N''')
| NFPA-H = 2
| NFPA-F = 0
| NFPA-R = 0
| RPhrases = {{R49}}, {{R61}}, {{R23/25}}, {{R38}}, {{R42/43}}, {{R48/23}}, {{R68}}, {{R50/53}}
| SPhrases = {{S53}}, {{S45}}, {{S60}}, {{S61}}
| FlashPt = không cháy
| LD50 = 105 mg/kg (đường miệng, chuột)<ref>{{IDLH|7440020|Niken và các hợp chất của nó (tính theo Ni)}}</ref>}}
| Section8 = {{Chembox Related
| OtherAnions = [[Nickel(II) fluoride]]<br>[[Nickel(II) bromide]]<br>[[Nickel(II) iodide]]
| OtherCations = [[Paladi(II) chloride]]<br>[[Platin(II) chloride]]<br>[[Platin(III) chloride]]<br>[[Platin(IV) chloride]]
| OtherCompounds = [[Cobalt(II) chloride]]<br>[[Đồng(II) chloride]]}}}}
'''Nickel(II) chloride''' (hoặc '''nickel dichloride'''), là một [[hợp chất]] vô cơ có [[công thức hóa học]] '''NiCl<sub>2</sub>'''. Muối [[Khan (hóa học)|khan]] này có màu vàng, nhưng muối [[Tinh thể ngậm nước|ngậm nước]] NiCl<sub>2</sub>·6H<sub>2</sub>O thường gặp lại có màu xanh lá cây. Nickel(II) chloride, trong các hình thức khác nhau, là nguồn cung cấp nickel quan trọng nhất cho tổng hợp hóa học. Các muối nickel(II) chloride dễ tan, hấp thụ độ ẩm từ không khí để tạo thành một dung dịch. Muối [[niken|nickel]] là [[tác nhân gây ung thư]] với phổi và hệ hô hấp, nếu tiếp xúc trong thời gian dài.<ref name="Grimsrud">{{Chú thích tạp chí|DOI=10.1186/1745-6673-5-7}}</ref>

==Sản xuất và tổng hợp==
Sản xuất nickel(II) chloride quy mô lớn nhất bao gồm việc cho [[acid hydrochloric]] tác dụng với quặng nickel và các chất cặn thu được từ quá trình rang quặng chứa nickel tinh chế.

Nickel(II) chloride thường không được điều chế trong phòng thí nghiệm bởi vì nó không đắt tiền và có thời hạn sử dụng dài. Làm nóng phân tử ngậm nước hexahydrat trong khoảng {{Convert|66–133|C|F K}} cho phân tử đihydrat màu vàng, NiCl<sub>2</sub>·2H<sub>2</sub>O.<ref>Laird G. L. Ward "Anhydrous Nickel (II) Halides and their Tetrakis(Ethanol) and 1,2-Dimethoxyethane Complexes Inorganic Syntheses, 1972 Volume 13, pages 154–164. {{DOI|10.1002/9780470132449.ch30}}</ref> Hydrat chuyển sang dạng khan khi bị nung nóng trong [[thionyl chloride]] hoặc bằng cách nung nóng trong dòng khí HCl. Đơn giản chỉ cần làm nóng hydrat không có khả năng tạo muối đichloride khan.
:<chem>NiCl2.6H2O + 6SOCl2 -> NiCl2 + 6SO2 + 12HCl</chem>

Quá trình mất nước của muối này tạo ra sự thay đổi màu sắc từ xanh lá cây sang vàng nâu.<ref>{{Chú thích tạp chí|DOI=10.1002/9780470132593.ch80}}</ref>

Trong trường hợp cần một hợp chất tinh khiết mà không có lẫn coban, có thể thu được nickel(II) chloride một cách cẩn thận khi nung nóng [[niken(II) chloride hexamin|nickel(II) chloride hexamin]]:
:<math chem="">\overbrace{\ce{NiCl2.6NH3}}^{\text{hexamin}\atop \text{niken(II) clorua}} \ce{->[175-200^\circ\mathrm{C}] NiCl2{} + 6NH3}</math>
:(chàm)

==Hợp chất khác==
NiCl<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Amonia|NH<sub>3</sub>]], trong đó có NiCl<sub>2</sub>·NH<sub>3</sub> – chất rắn màu vàng chanh<ref>Russian Journal of Inorganic Chemistry, Tập 22,Trang 939-1890 (Chemical Society, 1977), trang 1311 – [https://books.google.com.vn/books?id=rUcaAQAAMAAJ]. Truy cập 21 tháng 6 năm 2020.</ref>, NiCl<sub>2</sub>·2NH<sub>3</sub> – chất rắn lục nhạt<ref>Handbook... (Pierre Villars, Karin Cenzual, Roman Gladyshevskii; Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 24 tháng 7, 2017 - 1970 trang) – [https://books.google.com.vn/books?id=ycw0DwAAQBAJ&pg=PT3409]. Truy cập 21 tháng 6 năm 2020.</ref> hay NiCl<sub>2</sub>·4NH<sub>3</sub> – chất rắn màu dương.<ref>Elementary Qualitative Analysis: A Laboratory Guide (Benton Dales; John Wiley & Sons, Incorporated, 1916 - 205 trang), trang 55 – [https://books.google.com.vn/books?id=rFY3AAAAMAAJ]. Truy cập 21 tháng 6 năm 2020.</ref>

NiCl<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Hydrazin|N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>]], như:
*NiCl<sub>2</sub>·N<sub>2</sub>H<sub>4</sub> – chất rắn màu vàng;<ref>[https://www.journal.csj.jp/doi/pdf/10.1246/bcsj.47.660 Thermal Decomposition of [Ni(N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>)<sub>6</sub><nowiki>]X</nowiki><sub>2</sub> Complexes]. Truy cập 30 tháng 5 năm 2020.</ref>
*NiCl<sub>2</sub>·2N<sub>2</sub>H<sub>4</sub> – bột màu lam nhạt;<ref name=":0"/>
*NiCl<sub>2</sub>·3N<sub>2</sub>H<sub>4</sub> – tinh thể tím, tan ít trong nước tạo dung dịch màu dương;<ref name=":0">A Text-book Of Inorganic Chemistry Vol-x (1928), trang 191 – [https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.164237/page/n209/mode/1up].</ref>
*NiCl<sub>2</sub>·6N<sub>2</sub>H<sub>4</sub> – được cho là chỉ được biết đến trong dung dịch<ref>Journal of Bangladesh Academy of Sciences, Tập 28 (Bangladesh Academy of Sciences; Bangladesh Academy of Sciences, 2004), trang 138 – [https://books.google.com.vn/books?id=RrArAQAAMAAJ].</ref>, nhưng hiện nay được biết đến trong trạng thái chất rắn màu tím (CAS#: 19621-43-3).<ref>Dictionary of Inorganic Compounds (Jane E. Macintyre; CRC Press, 23 tháng 7, 1992 - 5400 trang), trang 3458 – [https://books.google.com.vn/books?id=9eJvoNCSCRMC&pg=PA3458].</ref>

NiCl<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Hydroxylamin|NH<sub>2</sub>OH]], như NiCl<sub>2</sub>·4NH<sub>2</sub>OH là tinh thể màu dương<ref>Bulletin signalétique: Mathématiques, astronomie, physique, chimie, sciences de l'ingénieur, sciences de la terre. 1er partie, Tập 17,Số phát hành 10-12 (Centre de documentation du C.N.R.S., 1956), trang 2918 – [https://books.google.com.vn/books?id=ENT4nt5bd44C]. Truy cập 17 tháng 5 năm 2020.</ref> (dạng ½[[Nước|H<sub>2</sub>O]] có màu dương nhạt)<ref name="russian">Russian Journal of Inorganic Chemistry, Tập 21 (The Chemical Society., 1976), trang 1170+1171 – [https://books.google.com.vn/books?id=rCrzAAAAMAAJ]. Truy cập 17 tháng 5 năm 2020.</ref>, NiCl<sub>2</sub>·5NH<sub>2</sub>OH là chất rắn màu lục nhạt<ref name=russian/> hay NiCl<sub>2</sub>·6NH<sub>2</sub>OH là chất rắn màu dương nhạt.<ref name=russian/>

NiCl<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Urê|CO(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub>]], như NiCl<sub>2</sub>·4CO(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub> là tinh thể lục nhạt<ref>{{Chú thích tạp chí|last=Nour|first=El-Metwally|last2=Rady|first2=Adel H.|date=1991-08-01|title=Preparation and infrared spectrum of the novel isocyanato complex [Ni<sub>2</sub>(NCO)<sub>2</sub>(H<sub>2</sub>O)<sub>4</sub>]Cl<sub>2</sub> formed by the reaction of urea with NiCl<sub>2</sub>|url=https://doi.org/10.1007/BF01129449|journal=Transition Metal Chemistry|language=en|volume=16|issue=4|pages=400–401|doi=10.1007/BF01129449|issn=1572-901X}}</ref> hay NiCl<sub>2</sub>·10CO(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub> là tinh thể lục.<ref>[http://fizmathim.com/read/397534/a#?page=24 Физико-химический анализ взаимодействия солей металлов с аллофанамидом, селегокарбомидом и карбамидом в водных растворах]. Truy cập 31 tháng 5 năm 2020.</ref>

NiCl<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Semicacbazit|CON<sub>3</sub>H<sub>5</sub>]], như NiCl<sub>2</sub>·2CON<sub>3</sub>H<sub>5</sub> là tinh thể màu lục nhạt-dương sáng hay NiCl<sub>2</sub>·3CON<sub>3</sub>H<sub>5</sub> là tinh thể chàm, đều tan được trong nước.<ref>K. A. Jensen  E. Rancke‐Madsen — Komplexverbindungen der Semicarbazide (''Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie'', tập 227, số 1, 18 tháng 4 năm 1936, trang 25–31). {{doi|10.1002/zaac.19362270104}}.</ref>

NiCl<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Cacbohydrazit|CON<sub>4</sub>H<sub>6</sub>]], như NiCl<sub>2</sub>·2CON<sub>4</sub>H<sub>6</sub>·1,5H<sub>2</sub>O là tinh thể xanh lơ-xanh dương.<ref>[https://books.google.com.vn/books?id=g1RHAQAAIAAJ Russian Journal of Inorganic Chemistry, Tập 26,Trang 925-1820] (Chemical Society, 1981), trang 1163. Truy cập 12 tháng 3 năm 2021.</ref>

NiCl<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Thiourê|CS(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub>]], như:
*NiCl<sub>2</sub>·2CS(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub> – tinh thể không màu;<ref>Handbook of inorganic substances 2017, trang 1610 – [https://books.google.com.vn/books?id=ROEsDwAAQBAJ&pg=PA1610].</ref>
*NiCl<sub>2</sub>·3CS(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub> – chất rắn màu dương;<ref>Bulletin: Documentation (Société chimique de France, 1935), trang 5 – [https://books.google.com.vn/books?id=LEjWAAAAMAAJ].</ref>
*NiCl<sub>2</sub>·4CS(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub> – tinh thể vàng nâu;<ref>Journal of General Chemistry of the U.S.S.R. in English Translation, Tập 38,Trang 2065-2767 (Consultants Bureau, 1968), trang 2076 – [https://books.google.com.vn/books?id=LcswAQAAIAAJ]. Truy cập 10 tháng 5 năm 2020.</ref>
*NiCl<sub>2</sub>·6CS(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub> – bột vàng lục<ref>[https://ttu-ir.tdl.org/bitstream/handle/2346/11696/31295015502312.pdf;jsessionid=7A333F63781D3E651DFCF2C8172DCEEE?sequence=1 THE THERMAL STABILITY OF SELECTED TRANSITION METAL THIOUREA COORDINATION COMPLEXES]. Truy cập 14 tháng 5 năm 2020.</ref>, CAS#: 512786-08-2.<ref group="ghi chú" name=":0">Số CAS của hợp chất được lấy từ SciFinder.</ref>
NiCl<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Thiosemicacbazit|CSN<sub>3</sub>H<sub>5</sub>]], như NiCl<sub>2</sub>·2CSN<sub>3</sub>H<sub>5</sub> là chất rắn màu lục, CAS#: 63751-16-6<ref>[https://cdnsciencepub.com/doi/pdf/10.1139/v68-537 Square planar metal complexes of thiosemicarbazide] (ngày 15 tháng 3 năm 1968). ''Canadian Journal of Chemistry'' 46, tr. 3241–3247. Truy cập 5 tháng 3 năm 2021.</ref><ref name=":0" group="ghi chú"/> hay NiCl<sub>2</sub>·3CSN<sub>3</sub>H<sub>5</sub>·3H<sub>2</sub>O là tinh thể màu xanh dương đậm, khi đun nóng đến 120 ℃ sẽ trở thành chất rắn màu lục.<ref>[https://books.google.com.vn/books?id=Lf4uAQAAIAAJ Nickel: sect. 1-2. Coordination compounds with neutral and inner-complex-forming ligands] (Verlag Chemie, 1969), trang 1023. Truy cập 5 tháng 3 năm 2021.</ref>

NiCl<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Thiocacbohydrazit|CSN<sub>4</sub>H<sub>6</sub>]], như NiCl<sub>2</sub>·3CSN<sub>4</sub>H<sub>6</sub> là tinh thể màu xanh dương.<ref>Gary R. Burns – [https://datapdf.com/metal-complexes-of-thiocarbohydrazide.html Metal complexes of thiocarbohydrazide]. ''Inorg. Chem.'' 1968, 7, 2, 277–283 (ngày 1 tháng 2 năm 1968). {{DOI|10.1021/ic50060a022}}.</ref>

NiCl<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Selenosemicacbazit|CSeN<sub>3</sub>H<sub>5</sub>]], như NiCl<sub>2</sub>·2CSeN<sub>3</sub>H<sub>5</sub> là chất rắn màu nâu sáng hay NiCl<sub>2</sub>·3CSeN<sub>3</sub>H<sub>5</sub>.2[[Nước|H<sub>2</sub>O]] là tinh thể màu lục.<ref>[https://books.google.com.vn/books?id=3BI0AAAAIAAJ Zhurnal neorganicheskoĭ khimii, Tập 14,Số phát hành 1-4] (Izd-vo "Nauka"., 1969), trang 982–983. Truy cập 29 tháng 12 năm 2020.</ref>

==Ghi chú==
{{Tham khảo|group="ghi chú"}}

==Tham khảo==
{{Tham khảo}}

==Liên kết ngoài==
*[https://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0445.html NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards]
{{Hợp chất niken|state=}}

[[Thể loại:Muối chloride]]
[[Thể loại:Muối halogen của kim loại]]
[[Thể loại:Hợp chất nickel]]
[[Thể loại:Chloride]]