Xem mã nguồn của Sơn Án

{{Infobox constellation
|name = Mensa
|vi_name = Sơn Án
|abbreviation = Men
|genitive = Mensae
|pronounce = {{IPAc-en|ˈ|m|ɛ|n|s|ə}}<br />Sở hữu cách: {{IPAc-en|ˈ|m|ɛ|n|s|iː}}
|symbolism = [[Núi Bàn]]
|RA = {{RA|03|12|55.9008}} đến {{RA|07|36|51,5289}}
|dec= {{DEC|−71}} đến {{DEC|−85,5}}
|family = [[La Caille Family|La Caille]]
|quadrant = SQ1
|areatotal = 153
|arearank = 75
|numbermainstars = 4
|numberbfstars = 16
|numberstarsplanets = 6
|numberbrightstars = 0
|numbernearbystars = 0
|brighteststarname = [[Alpha Mensae|α Men]]
|starmagnitude = 5,09
|neareststarname = [[Alpha Mensae|α Mensae]]
|stardistancely = 33,10
|stardistancepc = 10,15
|numbermessierobjects = 0
|meteorshowers = 0
|bordering = [[Yển Diên]]<br />[[Kiếm Ngư]]<br />[[Thủy Xà]]<br />[[Nam Cực (chòm sao)|Nam Cực]]<br />[[Phi Ngư]]
|latmax = [[Vĩ tuyến 4 Bắc|4]]
|latmin = [[Nam Cực|90]]
|month = 1
|notes=
}}

'''Sơn Án''' ([[chữ Hán]]: 山案; [[tiếng Latinh]]: ''Mensa'', nghĩa là 'cái bàn') là một [[chòm sao]] mờ nằm gần [[thiên cực]] nam. Đây là một trong 18 chòm sao được nhà thiên văn học người Pháp [[Nicolas-Louis de Lacaille]] đề xuất vào thế kỷ 18 và là một trong [[Danh sách chòm sao|88 chòm sao]] được [[Liên đoàn Thiên văn Quốc tế]] (IAU) công nhận. Tên Latinh của Sơn Án có nghĩa là 'cái bàn', mặc dù ban đầu chòm sao này đại diện cho [[núi Bàn]] và được gọi là ''Mons Mensae''. Chòm sao này bao phủ một khu vực có hình [[đá đỉnh vòm]] với diện tích 153,5 [[độ vuông]]. Nếu không tính chòm sao [[Nam Cực (chòm sao)|Nam Cực]] thì đây là chòm sao gần thiên cực nam nhất, vốn chỉ có thể quan sát được từ phía nam [[vĩ tuyến 5°B]].

Là một trong những chòm sao mờ nhất trên bầu trời đêm, Sơn Án không có [[sao]] sáng nào – sao sáng nhất trong chòm sao này là [[Alpha Mensae]] nhưng hầu như không thể quan sát thấy trên bầu trời [[ngoại ô]]. Chòm sao này có chứa một [[chuẩn tinh]] và một số [[cụm sao]] cùng với một phần [[Đám mây Magellan Lớn]]. Ít nhất sáu hệ sao trong Sơn Án đã xác nhận là được [[ngoại hành tinh]] quay quanh.

== Lịch sử ==
Ban đầu được gọi là ''Montagne de la Table'' hoặc ''Mons Mensae'',<ref>{{chú thích web|url=http://www.ianridpath.com/startales/mensa.html|title=Mensa: the Table Mountain|last=Ridpath|first=Ian|website=Star Tales|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20231130085114/http://www.ianridpath.com/startales/mensa.html|ngày lưu trữ=2023-11-30|url-status=live|access-date=December 18, 2021}}</ref> Sơn Án được Nicolas-Louis de Lacaille vẽ ra từ những ngôi sao mờ ở Nam Bán cầu. Sơn Án đại diện cho [[núi Bàn]], một ngọn núi ở [[Cộng hòa Nam Phi|Nam Phi]] nhìn ra [[Cape Town]], gần vị trí [[đài thiên văn]] của Lacaille. Lacaille nói rằng [[Các Đám Mây Magellan|Đám mây Magellan]] đôi khi được gọi là ''Đám mây Cape'' (''Cape Clouds''), và núi Bàn thường bị mây bao phủ khi có gió bão hướng đông nam thổi qua, do đó ông đã vẽ ra một chiếc "bàn" ("''table''") trên bầu trời dưới những đám mây (dưới [[Đám mây Magellan Lớn]]).{{sfn|Wagman|2003|pp=207–08}} Ông cũng đã quan sát và lập danh mục cho gần 10.000 ngôi sao trên [[bầu trời bán cầu nam]] cũng như đề xuất 14 chòm sao mới – vốn không thể quan sát được từ [[châu Âu]] – trong thời gian hai năm ở [[Mũi Hảo Vọng]]. Tất cả các chòm sao do ông đề xuất (trừ chòm sao Sơn Án) đều mang hình ảnh các [[dụng cụ khoa học]] tượng trưng cho [[Thời kỳ Khai Sáng]].{{efn|13 chòm sao mang hình ảnh các dụng cụ khoa học còn lại là [[Thời Chung]], [[Tức Đồng]], [[Điêu Cụ]], [[Viên Quy]], [[Thiên Lô]], [[Hiển Vi Kính (chòm sao)|Hiển Vi Kính]], [[Củ Xích]], [[Nam Cực (chòm sao)|Nam Cực]], [[Hội Giá]], [[La Bàn (chòm sao)|La Bàn]], [[Võng Cổ]], [[Ngọc Phu]] và [[Viễn Vọng Kính (chòm sao)|Viễn Vọng Kính]].{{sfn|Wagman|2003|pp=6–7}}}} Nhà thiên văn học [[John Herschel]] đã đề xuất rút gọn tên của Sơn Án thành chỉ còn một từ vào năm 1844 dựa trên chính cách viết tắt của Lacaille.<ref>{{chú thích tạp chí | author-link=John Herschel | last = Herschel | first= John | year=1844 | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume=6 | issue=5 | pages=60–62 | title=Farther Remarks on the Division of Southern Constellations | url=https://books.google.com/books?id=s-tBAQAAMAAJ&pg=RA1-PA62 | doi = 10.1093/mnras/6.5.60a}}</ref>

Mặc dù Sơn Án không xuất hiện trong bất kỳ thần thoại hay câu chuyện cổ đại nào, nhưng núi Bàn lại có gắn với một số câu chuyện thần thoại.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.universetoday.com/category/guide-to-space/page/138/|tựa đề=Mensa|last=Plotner|first=Tammy|date=2008-12-03|website=[[Universe Today]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20240315153312/https://www.universetoday.com/category/guide-to-space/page/138/|ngày lưu trữ=2024-03-15|url-status=live|ngày truy cập=2024-03-15}}</ref><ref name=":2">{{Chú thích web|url=https://www.capetownmagazine.com/cape-confidential/table-mountain-myths-and-legends/123_22_19779|tựa đề=Table Mountain Myths and Legends|website=CapeTownMagazine|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20240313143405/https://www.capetownmagazine.com/cape-confidential/table-mountain-myths-and-legends/123_22_19779|ngày lưu trữ=2024-03-13|url-status=live|ngày truy cập=2024-03-13}}</ref> Trong [[tiếng Afrikaans]], núi Bàn được gọi là ''Tafelberg''.<ref>{{chú thích sách|url=https://www.google.com.vn/books/edition/The_Concise_Dictionary_of_World_Place_Na/qgJCDwAAQBAJ?hl=vi&gbpv=0|title=The Concise Dictionary of World Place Names|last=Everett-Heath|first=John|date=2017|publisher=[[Nhà xuất bản Đại học Oxford|OUP Oxford]]|isbn=978-0192556462|publication-place=|orig-year=2005}}</ref> Gần núi Bàn có hai ngọn núi được gọi là ''[[Devil's Peak (Cape Town)|Devil's Peak]]'' (Ngọn đỉnh của quỷ) và ''[[Lion's Head (Cape Town)|Lion's Head]]'' (Đầu sư tử).<ref>{{chú thích sách|title=The Rocks and Mountains of Cape Town|url=https://books.google.com.vn/books?id=KlCPVQeYZVUC&pg=PA12&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|last=Compton |first=John S.|date=2004|publisher=Double Storey Books|isbn=978-1919930701|pp=12}}</ref><ref>{{chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=4ewrBgAAQBAJ&pg=PA202&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|title=Hyper City: The Symbols Side of Urbanism|last=Nas|first=Peter J. M.|last2=Samuels|first2=Annemarie|date=2013|publisher=[[Routledge]]|isbn=978-1136221217|publication-place=|pp=202|orig-year=2006}}</ref> Núi Bàn xuất hiện trong những câu chuyện liên quan đến Mũi Hảo Vọng, nơi nổi tiếng với những cơn bão.<ref name=":2"/>

== Đặc điểm ==
Sơn Án giáp với chòm sao [[Kiếm Ngư]] ở phía bắc, [[Thủy Xà]] ở phía tây bắc và tây, [[Nam Cực (chòm sao)|Nam Cực]] ở phía nam, [[Yển Diên]] ở phía đông và [[Phi Ngư]] ở phía đông bắc. Sơn Án có diện tích 153,5 [[độ vuông]], chiếm 0,372% bầu trời. Đây là chòm sao có [[Danh sách chòm sao theo diện tích|diện tích lớn thứ 75]] trong số [[Danh sách chòm sao|88 chòm sao hiện đại]].<ref name=tirionconst/>

Vào năm 1922, [[Liên đoàn Thiên văn Quốc tế]] thông qua tên [[viết tắt]] gồm ba chữ cái của Sơn Án là "Men".<ref name="pa30_469">{{chú thích tạp chí | last=Russell | first=Henry Norris |author-link=Henry Norris Russell | title=The New International Symbols for the Constellations | url=https://archive.org/details/sim_popular-astronomy_1922-10_30_8/page/469 | journal=[[Popular Astronomy (US magazine)|Popular Astronomy]] | volume=30 | page=469 | bibcode=1922PA.....30..469R | date=1922}}</ref> Giới hạn chính thức của Sơn Án, do nhà thiên văn học người Bỉ [[Eugène Joseph Delporte]] đưa ra vào năm 1930, được xác định bởi một [[đa giác]] 8 cạnh (''được minh họa ở hộp thông tin''). Trong [[hệ tọa độ xích đạo]], [[xích kinh]] của giới hạn này nằm trong khoảng từ {{RA|03|12|55,9008}} đến {{RA|07|36|51,5289}}, trong khi [[xích vĩ]] nằm trong khoảng từ −69,75° đến −85,26°.<ref name="boundary">{{chú thích tạp chí | title=Mensa, Constellation Boundary | journal=The Constellations | publisher=[[International Astronomical Union]] | url=https://www.iau.org/public/themes/constellations/#men| access-date=4 March 2016}}</ref> Toàn bộ chòm sao này có thể quan sát được từ phía nam vĩ tuyến [[Vĩ tuyến 5 Bắc|5°B]].<ref name=tirionconst/>{{efn|1=Người quan sát trong khoảng từ 5°B đến [[Vĩ tuyến 20 Bắc|20°B]] có thể quan sát một phần chòm sao này (các sao của Sơn Án nằm trong phạm vi vài độ của đường chân trời không thể quan sát được).<ref name=tirionconst/>}}

== Thiên thể đáng chú ý ==
[[Hình:Constellation Mensa.jpg|thumb|256px|Chòm sao Sơn Án nhìn bằng mắt thường trên [[bầu trời đêm]].]]

=== Sao ===
{{Xem thêm|Danh sách sao trong chòm sao Sơn Án}}Lacaille đã đặt [[định danh Bayer]] cho 11 ngôi sao trong chòm sao Sơn Án, từ [[Alpha]] đến [[Lambda]] (không có [[Kappa]]). [[Benjamin Apthorp Gould]] sau đó tiếp tục đặt định danh Bayer cho 5 ngôi sao nữa trong chòm sao này, từ Kappa đến [[Pi (chữ cái)|Pi]] (không có [[Lambda]] và [[Omicron]]). Những ngôi sao mờ cỡ này thường không được đặt định danh Bayer, tuy nhiên, Gould cảm thấy các sao này khá "gần gũi" với thiên cực nam nên ông đã đặt định danh cho chúng.{{sfn|Wagman|2003|pp=207–08}} [[Alpha Mensae]] là sao sáng nhất trong Sơn Án với [[cấp sao biểu kiến]] là 5,09,<ref name="simbad_a">{{chú thích web | url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-basic?Ident=alpha+mensae&submit=SIMBAD+search | title=LTT 2490 – High proper-motion star | work=SIMBAD | publisher=[[Centre de Données astronomiques de Strasbourg]] | access-date=11 September 2010}}</ref> khiến Sơn Án trở thành chòm sao duy nhất không có sao nào có cấp sao nhỏ hơn 5,0 (cấp sao càng nhỏ thì sao càng sáng và ngược lại<ref>{{chú thích web|url=http://www.nso.edu/PR/answerbook/magnitude.html|title=Magnitude|publisher=National Solar Observatory—Sacramento Peak|archive-url=https://web.archive.org/web/20080206074842/http://www.nso.edu/PR/answerbook/magnitude.html|archive-date=6 February 2008|access-date=23 August 2006}}</ref>).<ref name="arnold">{{chú thích sách |author=Arnold, H.J.P |author2=Doherty, Paul |author3=Moore, Patrick |title=The Photographic Atlas of the Stars |publisher=CRC Press |location=Boca Raton, Florida |date=1999 |page=57 |isbn=978-0750306546 |url=https://books.google.com/books?id=YjcvJUfnWBAC&pg=PA57}}</ref> Có 22 ngôi sao trong Sơn Án có cấp sao biểu kiến nhỏ hơn hoặc bằng 6,5, theo lý thuyết là một trong những thiên thể mờ nhất có thể quan sát bằng mắt thường trên bầu trời đêm.<ref name="tirionconst">{{chú thích web|url=http://www.ianridpath.com/constellations2.html|title=Constellations: Lacerta–Vulpecula|author=Ridpath, Ian|author-link=Ian Ridpath|work=Star Tales|publisher=Tự xuất bản|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20230630071333/http://www.ianridpath.com/constellations2.html|ngày lưu trữ=2023-06-30|url-status=live|access-date=4 March 2016}}</ref><ref>{{chú thích web|url=https://skyandtelescope.org/wp-content/uploads/BortleDarkSkyScale.pdf|title=Introducing the Bortle Dark-Sky Scale|last=Bortle|first=John E.|date=February 2001|work=[[Sky & Telescope]]|publisher=Sky Publishing Corporation|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20231202153026/https://skyandtelescope.org/wp-content/uploads/BortleDarkSkyScale.pdf|ngày lưu trữ=2023-12-02|url-status=live|access-date=4 March 2016}}</ref>

==== Sao sáng ====
[[Alpha Mensae]] là một [[Sao tương tự Mặt Trời|sao kiểu Mặt Trời]] cách Trái Đất 33,32 ± 0,02 năm ánh sáng với quang phổ G7 V.<ref name=dr2>{{cite DR2}} Enter the star name in the identifier box [http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-fid here], take reciprocal of parallax (in mas) and multiply by 3260 to get distance in light-years</ref> Ngôi sao này từng chỉ cách Trái Đất 11 năm ánh sáng và sáng hơn đáng kể với cấp sao 2.<ref>{{chú thích web | first=Jim | last=Kaler | url=http://stars.astro.illinois.edu/sow/alphamen.html | title=Alpha Mensae | work=Stars | publisher=[[University of Illinois]] | access-date=22 October 2018}}</ref> Các nhà thiên văn học đã phát hiện ra một lượng [[Infrared excess|bức xạ hồng ngoại dư]] (''infrared excess''){{Efn|''Infrared excess'' (tạm dịch là 'bức xạ hồng ngoại dư'): khi một ngôi sao phát xạ nhiều [[Tia hồng ngoại|hồng ngoại]] hơn so với dự đoán khi giả sử ngôi sao đó là một nguồn phát xạ [[bức xạ vật đen]], ngôi sao đó có một lượng bức xạ hồng ngoại dư. Thông qua lượng bức xạ dư này, các nhà thiên văn có thể suy đoán rằng ngôi sao đó được bao quanh bởi một lớp vỏ hoặc [[đĩa vòng quanh sao|đĩa]] cấu tạo từ bụi.{{Sfn|Ridpath|2012|pp=234}}}} xung quanh ngôi sao này, cho thấy có thể quanh ngôi sao là một [[đĩa vòng quanh sao]] với bán kính trên 147 [[đơn vị thiên văn]] (AU). Nhiệt độ ước tính của đĩa bụi này là dưới 22 [[Kelvin|K]].<ref name="aa555_A11">{{chú thích tạp chí | last1=Eiroa | first1=C. | last2=Marshall | first2=J.P. | last3=Mora | first3=A. | last4=Montesinos | first4=B. | last5=Absil | first5=O. | last6=Augereau | first6=J.Ch. | last7=Bayo | first7=A. | last8=Bryden | first8=G. | last9=Danchi | first9=W. | last10=del Burgo | first10=C. | last11=Ertel | first11=S. | last12=Fridlund | first12=M. | last13=Heras | first13=A.M. | last14=Krivov | first14=A.V. | last15=Launhardt | first15=R. | last16=Liseau | first16=R. | last17=Löhne | first17=T. | last18=Maldonado | first18=J. | last19=Pilbratt | first19=G.L. | last20=Roberge | first20=A. | last21=Rodmann | first21=J. | last22=Sanz-Forcada | first22=J. | last23=Solano | first23=E. | last24=Stapelfeldt | first24=K. | last25=Thébault | first25=P. | last26=Wolf | first26=S. | last27=Ardila | first27=D. | last28=Arévalo | first28=M. | last29=Beichmann | first29=C. | last30=Faramaz | first30=V. | last31=González-García | first31=B.M. | last32=Gutiérrez | first32=R. | last33=Lebreton | first33=J. | last34=Martínez-Arnáiz | first34=R. | last35=Meeus | first35=G. | last36=Montes | first36=D. | last37=Olofsson | first37=G. | last38=Su | first38=K.Y.L. | last39=White | first39=G.J. | last40=Barrado | first40=D. | last41=Fukagawa | first41=M. | last42=Grün | first42=E. | last43=Kamp | first43=I. | last44=Lorente | first44=R. | last45=Morbidelli | first45=A. | last46=Müller | first46=S. | last47=Mutschke | first47=H. | last48=Nakagawa | first48=T. | last49=Ribas | first49=I. | last50=Walker | first50=H. | title=DUst around NEarby Stars. The survey observational results | journal=Astronomy & Astrophysics | volume=555 | page=A11 | date=2013 | doi=10.1051/0004-6361/201321050 | bibcode=2013A&A...555A..11E | arxiv=1305.0155| s2cid=377244 }} Search for HIPPARCOS no. of the star: 29271</ref> Tuy nhiên, dữ liệu từ [[Kính thiên văn không gian Herschel]] (''Herschel Space Observatory'') đã không xác nhận lượng bức xạ hồng ngoại dư này, khiến phát hiện trên bị nghi ngờ.<ref name="Sibthorpe2018">{{chú thích tạp chí  | title=Analysis of the Herschel DEBRIS Sun-like star sample| last1=Sibthorpe | first1=B. | last2=Kennedy | first2=G.M. | last3=Wyatt | first3=M.C. | last4=Lestrade | first4=J.-F. | last5=Greaves | first5=J.S. | last6=Matthews | first6=B.C. | last7=Duchêne | first7=G. | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume=475 | issue=3 | pages=3046–64 | date=2018 | doi=10.1093/mnras/stx3188 | bibcode=2018MNRAS.475.3046S | arxiv=1803.00072 | s2cid=46784568 }}</ref> Các nhà thiên văn chưa phát hiện ra hành tinh đồng hành nào xung quanh Alpha Mensae. Trong hệ Alpha Mensae có một [[sao lùn đỏ]] đồng hành ở [[Angular distance|khoảng cách góc]] (''angular separation'') khoảng 3,05 [[giây cung]]; tương đương với khoảng cách dự kiến tối thiểu (''projected separation''){{efn|1=''Projected separation'' (tạm dịch là 'khoảng cách dự kiến tối thiểu'): khoảng cách vật lý tối thiểu giữa hai thiên thể được xác định từ khoảng cách góc (''angular separation'') và khoảng cách ước tính giữa chúng.<ref name=McEvol_Tirion2015>{{citation
 | title=The Cambridge Double Star Atlas 
 | first1=Bruce | last1=MacEvoy | first2=Wil | last2=Tirion 
 | publisher=Cambridge University Press
 | year=2015 | isbn=978-1107534209 | page=4
 | url=https://books.google.com/books?id=edPrCgAAQBAJ&pg=PA4
 | postscript=. }}</ref>}} khoảng 30 AU.<ref name=simbad_a/><ref name=aaa474_273>{{chú thích tạp chí |year=2007 | display-authors=1 | last1=Eggenberger | first1=A. | last2=Udry | first2=S. | last3=Chauvin | first3=G. | last4=Beuzit | first4=J.-L. | last5=Lagrange | first5=A.-M. | last6=Ségransan | first6=D.; Mayor, M. |title=The impact of stellar duplicity on planet occurrence and properties. I. Observational results of a VLT/NACO search for stellar companions to 130 nearby stars with and without planets| journal = Astronomy and Astrophysics |volume=474|issue=1|pages=273–91| doi=10.1051/0004-6361:20077447|bibcode=2007A&A...474..273E| doi-access=free }}</ref><ref name=simbad_b>{{chú thích web | url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=HD%2043834B | title=HD 43834B – Star | work=SIMBAD | publisher=Centre de Données astronomiques de Strasbourg | access-date=26 March 2010}} (details on the stellar properties of the companion star)</ref>

[[Gamma Mensae]] là sao sáng thứ hai trong chòm sao Sơn Án với cấp sao 5,19.<ref name=bagnall/> Đây là một ngôi sao già với độ tuổi khoảng 10,6 tỷ năm và khối lượng gấp 1,04 lần [[khối lượng Mặt Trời]], và cách Trái Đất 104,9 ± 0,5 năm ánh sáng.<ref name=dr2/><ref name="Wittenmyer2016" /> Gamma Mensae đang giãn nở trở thành một [[sao khổng lồ]] cam<ref name=Gray2006/> với bán kính gấp khoảng 5 lần [[bán kính Mặt Trời]]<ref name=Wittenmyer2016>{{chú thích tạp chí  | title=The Pan-Pacific Planet Search. V. Fundamental Parameters for 164 Evolved Stars | last1=Wittenmyer | first1=Robert A. | last2=Liu | first2=Fan | last3=Wang | first3=Liang | last4=Casagrande | first4=Luca | last5=Johnson | first5=John Asher | last6=Tinney | first6=C.G. |display-authors=3| journal=The Astronomical Journal  | volume=152 | issue=1 | id=19 | pages=15 | date=2016 | bibcode=2016AJ....152...19W |arxiv = 1605.00323 | doi=10.3847/0004-6256/152/1/19 | s2cid=55991800 | doi-access=free }}</ref> và quang phổ K2 III.<ref name=Gray2006>{{chú thích tạp chí
 | display-authors=1
 | last1=Gray | first1=R. O. | last2=Corbally | first2=C. J.
 | last3=Garrison | first3=R. F. | last4=McFadden | first4=M. T.
 | last5=Bubar | first5=E. J. | last6=McGahee | first6=C. E.
 | last7=O'Donoghue | first7=A. A. | last8=Knox | first8=E. R.
 | title=Contributions to the Nearby Stars (NStars) Project: spectroscopy of stars earlier than M0 within 40 pc-The Southern Sample
 | url=https://archive.org/details/sim_astronomical-journal_2006-07_132_1/page/161
 | journal=The Astronomical Journal
 | volume=132 | issue=1 | pages=161–170 | date=July 2006
 | doi=10.1086/504637 | doi-access=free | bibcode=2006AJ....132..161G | bibcode-access=free 
 | arxiv=astro-ph/0603770 }}</ref>

[[Beta Mensae]] là một [[sao khổng lồ]] vàng với cấp sao 5,31, quang phổ G8 III và độ tuổi khoảng 270 triệu năm.<ref name=bagnall/><ref name="Luck2015">{{chú thích tạp chí|last1=Luck|first1=R. Earle|date=2015|title=Abundances in the Local Region. I. G and K Giants|journal=The Astronomical Journal|volume=150|issue=3|pages=23|arxiv=1507.01466|bibcode=2015AJ....150...88L|doi=10.1088/0004-6256/150/3/88|id=88|s2cid=118505114}}</ref> Cách Trái Đất 660 ± 10 năm ánh sáng,<ref name=dr2/> ngôi sao này nặng gấp khoảng 3,6 lần và sáng gấp 513 lần Mặt Trời. Khi quan sát từ Trái Đất, Beta Mensae nằm trong [[Đám mây Magellan Lớn]].<ref name=bagnall>{{chú thích sách |last=Bagnall |first=Philip M. |title=The Star Atlas Companion: What You Need to Know about the Constellations |publisher=Springer  |location=New York |date=2012 |isbn=978-1461408307 |page=290 |url=https://books.google.com/books?id=KcIg02TKW6QC&pg=PA290}}</ref>

Giống như Alpa Mensae, [[Zeta Mensae|Zeta]] và [[Eta Mensae]] cũng có một lượng bức xạ hồng ngoại dư nhất định cho thấy có thể quanh hai ngôi sao này là đĩa vòng quanh sao.<ref name=Ishihara2017>{{chú thích tạp chí | title=Faint warm debris disks around nearby bright stars explored by AKARI and IRSF | last1=Ishihara | first1=Daisuke | last2=Takeuchi | first2=Nami | last3=Kobayashi | first3=Hiroshi | last4=Nagayama | first4=Takahiro | last5=Kaneda | first5=Hidehiro | last6=Inutsuka | first6=Shu-ichiro | last7=Fujiwara | first7=Hideaki | last8=Onaka | first8=Takashi |display-authors=3| journal=Astronomy & Astrophysics
 | volume=601 | id=A72 | page=18 | date=2017  | bibcode=2017A&A...601A..72I | arxiv=1608.04480| doi=10.1051/0004-6361/201526215 | s2cid=55234482 }}</ref><!-- Chú thích cho Zeta. --><ref name=Kim2001/><!-- Chú thích cho Eta. --> Zeta Mensae là một sao khổng lồ trắng già có quang phổ A5 III cách Trái Đất khoảng 394 ± 4 năm ánh sáng.<ref name=dr2/><ref name=belle2012>{{chú thích tạp chí | title=Interferometric observations of rapidly rotating stars | last1=Belle | first1=Gerard T. | journal=The Astronomy and Astrophysics Review | volume=20 | issue=1 | page=51 | year=2012 | bibcode=2012A&ARv..20...51V | arxiv=1204.2572 | doi=10.1007/s00159-012-0051-2 | s2cid=119273474 }}</ref> Eta Mensae là một sao khổng lồ cam có quang phổ K4 III<ref name=Kim2001>{{chú thích tạp chí | last1=Kim | first1=Sungsoo S. | last2=Zuckerman | first2=B. | last3=Silverstone | first3=Murray  | title=Extent of Excess Far-Infrared Emission around Luminosity Class III Stars  | journal=The Astrophysical Journal | volume=550 | issue=2 | pages=1000–06 | date= 2001  | bibcode=2001ApJ...550.1000K  | arxiv=astro-ph/0012001 | doi=10.1086/319803| s2cid=118903790 }}</ref> cách Trái Đất 650 ± 10 năm ánh sáng.<ref name=dr2/>

==== Sao biến quang ====
[[Tập tin:Eclipsing binary star animation 2.gif|nhỏ|Các sao thành viên trong một hệ [[sao đôi]] che khuất có [[mặt phẳng quỹ đạo]] gần nhau khi quan sát từ Trái Đất, do đó có thể gây ra hiện tượng các sao thành viên trong hệ che khuất nhau, hoặc ít nhất là ngôi sao lớn hơn che khuất ngôi sao nhỏ hơn.{{Sfn|Ridpath|2012|p=138}}]]
[[TZ Mensae]] là một hệ [[sao đôi]] che khuất có cấp sao thay đổi từ 6,2 đến 6,9 sau mỗi 8,57 ngày.<ref name="arnold" /><ref name=":3" /> Trong hệ TZ Mensae là hai [[sao dãy chính loại A]] có quỹ đạo gần nhau, một sao có quang phổ A0 V với bán kính gấp đôi bán kính Mặt Trời và nặng gấp 2,5 lần Mặt Trời; một sao có quang phổ A8 V với bán kính gấp 1,4 lần và nặng gấp 1,5 lần Mặt Trời.<ref>{{chú thích tạp chí | title=The Surface Brightness-color Relations Based on Eclipsing Binary Stars: Toward Precision Better than 1% in Angular Diameter Predictions | author1=Graczyk, Dariusz |author2=Konorski, Piotr |author3=Pietrzyński, Grzegorz |author4=Gieren, Wolfgang | author5= Storm, Jesper|author6= Nardetto, Nicolas|author7= Gallenne, Alexandre|author8= Maxted, Pierre F.L.|author9= Kervella, Pierre|author10= Kołaczkowski, Zbigniew|display-authors=3 | journal= The Astrophysical Journal |volume =837|issue =1 | id= 7| pages= 19 | year=2017 | bibcode=  2017ApJ...837....7G |arxiv=1611.09976|doi=10.3847/1538-4357/aa5d56| s2cid=119004886 | doi-access=free }}</ref><ref name=":3">{{chú thích tạp chí | title=Absolute dimensions of eclipsing binaries. XII – TZ Mensae | last1=Andersen| first1= J. | last2= Clausen | first2= J.V.| last3= Nordstrom| first3= B. | journal=Astronomy and Astrophysics | volume= 175| issue= 1–2| year= 1987 |pages= 60–70 | bibcode=1987A&A...175...60A}}</ref>

Tương tự TZ Mensae, [[UX Mensae|UX]] và [[TY Mensae]] cũng là các hệ sao đôi che khuất.<ref name=":4" /><ref name=":5" /> UX Mensae là một hệ sao cách Trái Đất 338,2 ± 0,9 năm ánh sáng<ref name="dr2" /> và gồm hai ngôi sao trẻ có khối lượng gấp khoảng 1,2 lần khối lượng Mặt Trời, độ tuổi là 2,2 ± 0,5 tỷ năm<ref>{{chú thích tạp chí |last1=Higl |first1=J.| last2= Weiss| first2= A. |title=Testing stellar evolution models with detached eclipsing binaries |journal=Astronomy and Astrophysics |date=2017 |volume=608|pages=A62| bibcode=2017A&A...608A..62H|doi=10.1051/0004-6361/201731008|doi-access=free}}</ref> và quay quanh nhau với [[chu kỳ quỹ đạo]] là 4,19 ngày.<ref name=":4">{{chú thích tạp chí|title=Absolute dimensions of eclipsing binaries. XIV – UX Mensae |last1= Andersen | first1= J.|last2= Clausen| first2= J.V.|last3=  Magain| first3= P. |journal= Astronomy and Astrophysics | volume= 211| issue= 2| year= 1989| pages =346–52 | bibcode=1989A&A...211..346A}}</ref> [[TY Mensae]] là một hệ sao thuộc lớp [[sao biến quang W Ursae Majoris]] gồm hai sao thành viên với quỹ đạo gần nhau, gần đến mức chúng có chung một lớp vật chất sao, với ngôi sao lớn hơn có khối lượng gấp 1,86 lần, đường kính gấp 1,85 lần và độ sáng gấp 13,6 lần Mặt Trời, trong khi ngôi sao nhỏ hơn có khối lượng gấp 0,4 lần, đường kính gấp 0,84 lần và độ sáng gấp 1,7 lần Mặt Trời. Nhiệt độ bề mặt ước tính của hai ngôi sao này lần lượt là 8.164 và 7.183 K.<ref name=":5">{{chú thích tạp chí |last1=Maceroni |first1=C. |last2= van't Veer | first2= F. |title=The properties of W Ursae Majoris contact binaries: new results and old problems. |url=https://archive.org/details/sim_astronomy-and-astrophysics_1996-07_311_2/page/523 |journal=Astronomy and Astrophysics |date=1996 |volume=311 |pages=523–31 | bibcode=1996A&A...311..523M}}</ref>

[[YY Mensae]] là một [[sao khổng lồ]] cam có quang phổ K1 III với khối lượng gấp 2,2 lần, đường kính gấp 12,7 lần và độ sáng gấp 70 lần Mặt Trời. Ngôi sao này có [[chu kỳ tự quay]] ngắn, khoảng 9,5 ngày. Đây là một [[Sao biến quang#Sao biến quang FK Comae Berenices|sao biến quang FK Comae Berenices]] – một lớp sao biến quang mà các sao trong lớp được cho là hình thành từ sự hợp nhất của hai ngôi sao trong một hệ [[Contact binary|sao đôi tiếp xúc]] (''contact binary'')<ref>{{chú thích tạp chí |last1=Howell |first1=Steve B.|last2=Mason|first2= Elena|last3=Boyd|first3= Patricia|last4=Smith|first4= Krista Lynne|last5=Gelino|first5= Dawn M. |title=Rapidly Rotating, X-Ray Bright Stars in the Kepler Field |journal=The Astrophysical Journal |date=2016 |volume=831 |issue=1|pages=27| bibcode=2016ApJ...831...27H|doi=10.3847/0004-637X/831/1/27|arxiv=1608.07828|s2cid=42256068 |doi-access=free }}</ref>{{efn|''Contact binary'' (tạm dịch là 'sao đôi tiếp xúc'): một hệ sao đôi trong đó các sao thành viên trong hệ lấp đầy [[Roche lobe|thùy Roche]] (''Roche lobe''){{Efn|''Roche lobe'' (tạm dịch là 'thùy Roche'): khu vực xung quanh một ngôi sao trong hệ [[sao đôi]] trong đó vật chất quay quanh ngôi sao đó bị ràng buộc bởi [[lực hấp dẫn]]. Đây là một vùng có hình dạng gần giống giọt nước với ranh giới bị giới hạn bởi một [[mặt đẳng thế]] [[Thế hấp dẫn|hấp dẫn]] tới hạn, với đỉnh của giọt nước hướng về phía ngôi sao còn lại (đỉnh nằm tại [[điểm Lagrange]] {{L1}} của hệ).{{Sfn|Ridpath|2012|pp=402}}}} của chúng.{{Sfn|Ridpath|2012|pp=97}}}} – và cũng là nguồn phát tia X mạnh.<ref>{{chú thích tạp chí |last1=Audard| first1= Marc|last2=Telleschi| first2=Alessandra|last3=Güdel| first3=Manuel|last4=Skinner| first4=Stephen L.|last5=Pallavicini| first5=Roberto|last6=Mitra-Kraev, Urmila |title=Some like it hot: the X-ray emission of the giant star YY Mensae |journal=Astrophys. J. |date=2004 |volume=617 | issue= 1|pages=531–50| bibcode=2004ApJ...617..531A| doi= 10.1086/424590|arxiv=astro-ph/0408345| s2cid= 5086347}}</ref> YY Mensae cách Trái Đất 707 ± 6 năm ánh sáng và có cấp sao biểu kiến là 8,05.<ref name=dr2/>

[[AH Mensae]] là một [[sao biến quang biến động lớn]] (''cataclysmic variable star''){{Efn|''Cataclysmic variable star'' (tạm dịch là 'sao biến quang biến động lớn'): một hệ sao đôi gồm một sao lùn trắng có khả năng hút vật chất và bồi tụ khối lượng từ sao đồng hành. Các hệ sao này có thể gây ra [[tân tinh]].<ref>{{chú thích web |title=Introduction to Cataclysmic Variables (CVs) |url=https://heasarc.gsfc.nasa.gov/docs/objects/cvs/cvstext.html |access-date=2024-03-09 |website=NASA's Archive of Data on Energetic Phenomena}}</ref>}} gồm một [[sao lùn trắng]] và một [[sao lùn đỏ]] quay quanh nhau với chu kỳ quỹ đạo là khoảng 2 giờ 57 phút. Hai sao thành viên này quay quanh nhau đủ gần để sao lùn trắng hút vật chất và [[Bồi tụ (thiên văn học)|bồi tụ]] khối lượng từ sao đồng hành, tạo ra một [[đĩa bồi tụ]] có khả năng kích hoạt phản ứng định kỳ khiến hệ sáng lên.<ref>{{chú thích tạp chí |last1=Gänsicke |first1=B.T.|last2= Koester| first2= D. |title=SW Ursae Majoris, CU Velorum and AH Mensae: three more accreting white dwarfs unveiled? |journal=Astronomy and Astrophysics |date=1999 |volume=346 |pages=151–57| bibcode=1999A&A...346..151G}}</ref> [[TU Mensae]] cũng là một sao biến quang biến động lớn gồm một sao lùn trắng và sao lùn đỏ quay quanh nhau với chu kỳ quỹ đạo là khoảng 2 giờ 49 phút, tương đối dài khi so với các hệ sao biến quang biến động lớn khác mà có các [[Superhump|siêu phong]] (''superhump'').{{Efn|''Superhump'' (tạm dịch là 'siêu phong' (超峰)): sự thay đổi độ sáng định kỳ trong một hệ sao biến quang biến động lớn (''cataclysmic variable star'') với chu kỳ bằng khoảng vài phần trăm [[chu kỳ quỹ đạo]] của hệ.<ref name=retter>{{chú thích tạp chí | title=Thermal stability and nova cycles in permanent superhump systems | year=2000 | last1=Retter | first1=A. | last2=Naylor | first2=T. | journal=[[Monthly Notices of the Royal Astronomical Society]] | bibcode = 2000MNRAS.319..510R | volume=319 | issue=2 | pages=510–516 | doi= 10.1111/j.1365-8711.2000.03931.x| arxiv=astro-ph/0007113 }}</ref>}} Các vụ bùng phát (''outburst'') thông thường thường dẫn đến sự gia tăng độ sáng kéo dài khoảng một ngày sau mỗi 37 ngày, trong khi các siêu phong dẫn đến sự gia tăng độ sáng kéo dài 5–20 ngày sau mỗi 194 ngày.<ref>{{chú thích tạp chí |last1=Sion |first1= Edward M.|last2= Gänsicke|first2=Boris T.|last3= Long|first3= Knox S.|last4=Szkody|first4= Paula|last5= Knigge|first5=Christian|last6=Hubeny|first6= Ivan|last7= deMartino|first7=Domitilla|last8=Godon|first8= Patrick |title=Hubble Space Telescope STIS Spectroscopy of Long-Period Dwarf Novae in Quiescence |journal=The Astrophysical Journal |date=2008 |volume=681 |issue=1 |pages=543–53 |doi=10.1086/586699 |bibcode=2008ApJ...681..543S|arxiv=0801.4703|s2cid= 6346887}}</ref>

[[AO Mensae]] là một [[sao biến quang BY Draconis]]<ref name=gcvs>{{chú thích tạp chí|bibcode=2009yCat....102025S|title=VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007–2013)|journal=VizieR On-line Data Catalog: B/GCVS. Originally Published in: 2009yCat....102025S|volume=1|display-authors=etal|last1=Samus|first1=N.N.|last2=Durlevich|first2=O.V.|year=2009}}</ref> – một lớp sao biến quang mà các sao trong lớp có các [[vết sao]] đủ lớn để gây ra những thay đổi về độ sáng của các sao đó khi quay<ref>{{chú thích web | url=http://cdsarc.u-strasbg.fr/afoev/var/eby.htx | title=BY Draconis variables |date=2011 | access-date=13 May 2017 | last=AFOEV | publisher=Observatoire de Strasbourg }}</ref> – mờ có cấp sao 9,8 gồm một [[Sao dãy chính loại K|sao lùn cam]] có kích thước và khối lượng bằng 80% Mặt Trời.<ref name=raceoc>{{chú thích tạp chí|doi=10.1051/0004-6361/200913644|bibcode=2010A&A...520A..15M|arxiv=1004.1959|title=RACE-OC project: Rotation and variability of young stellar associations within 100 pc|journal=Astronomy and Astrophysics |volume=520|page=A15|year=2010|last1=Messina|first1=S|last2=Desidera|first2=S-|last3=Turatto|first3=M.|last4=Lanzafame|first4=A.C.|last5=Guinan|first5=E.F.|s2cid=118569400}}</ref> AO Mensae là một thành viên của [[Beta Pictoris moving group|nhóm sao di chuyển Beta Pictoris]] (''Beta Pictoris moving group''), một liên kết lỏng lẻo giữa các ngôi sao trẻ di chuyển khắp [[thiên hà]].<ref name=raceoc/>

==== Sao với ngoại hành tinh ====
[[HD 38283]] (còn gọi là ''Bubup'')<ref>{{chú thích web|url=http://www.nameexoworlds.iau.org/australia|title=Australia|website=[[NameExoWorlds]]|access-date=2019-12-23}}</ref> là một [[Sao tương tự Mặt Trời|sao giống Mặt Trời]] có quang phổ F9,5 V, cấp sao 6,7<ref name="tinney2">{{chú thích tạp chí|last1=Tinney|first1=C.G.|last2=Wittenmyer|first2=Robert A.|last3=Butler|first3=R. Paul|last4=Jones|first4=Hugh R.A.|last5=O'Toole|first5=Simon J.|last6=Bailey|first6=Jeremy A.|last7=Carter|first7=Brad D.|last8=Horner|first8=J.|date=2011|title=The Anglo-Australian Planet Search. XXI. A Gas-giant Planet in a One Year Orbit and the Habitability of Gas-giant Satellites|url=http://eprints.usq.edu.au/20482/3/Tinney_Wittenmyer_Butler_etal_AJ_2011_PV.pdf|journal=The Astrophysical Journal|volume=732|issue=1|pages=31|bibcode=2011ApJ...732...31T|doi=10.1088/0004-637x/732/1/31|s2cid=123011761|archive-url=https://web.archive.org/web/20180721121514/http://eprints.usq.edu.au/20482/3/Tinney_Wittenmyer_Butler_etal_AJ_2011_PV.pdf|archive-date=2018-07-21|url-status=dead}}</ref> và cách Trái Đất {{val|124,3|0,1|ul=năm ánh sáng}}.<ref name="dr2"/> Vào năm 2011, các nhà nghiên cứu thiên văn đã áp dụng [[Phương pháp phát hiện ngoại hành tinh#Vận tốc xuyên tâm|phương pháp vận tốc xuyên tâm]] (''radial velocity'') để khám phá ra một [[hành tinh khí khổng lồ]] với định danh ''HD 38283 b''. Hành tinh này có [[chu kỳ quỹ đạo]] là 363 ngày và [[khối lượng tối thiểu]] bằng <math>\frac{1}{3}</math> [[khối lượng Sao Mộc]].<ref name="tinney2" />

[[HD 39194]] là một [[sao lùn cam]] có quang phổ K0 V và cấp sao 8,08 cách Trái Đất {{val|86,21|0,09}} năm ánh sáng.<ref name="dr2" /> Vào năm 2011, [[High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher|Thiết bị tìm kiếm hành tinh theo vận tốc xuyên tâm với độ chính xác cao]] (''High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher'', HARPS) đã phát hiện ra ba hành tinh có quỹ đạo gần sao chủ. Ba hành tinh này có khối lượng tối thiểu lần lượt là gấp 3,72, 5,94 và 5,14 [[khối lượng Trái Đất]], và mất lần lượt 5,6, 14 và 34 ngày để hoàn thành một vòng quỹ đạo quanh ngôi sao chủ.<ref>{{chú thích tạp chí|last1=Brandão|first1=I.M.|last2=Dogan|first2=G.|last3=Christensen-Dalsgaard|first3=J.|last4=Cunha|first4=M.S.|last5=Bedding|first5=T.R.|last6=Metcalfe|first6=T.S.|last7=Kjeldsen|first7=H.|last8=Bruntt|first8=H.|last9=Arentoft|first9=T.|year=2011|title=The HARPS search for southern extra-solar planets XXXIV. Occurrence, mass distribution and orbital properties of super-Earths and Neptune-mass planets|journal=Astronomy and Astrophysics|arxiv=1109.2497|bibcode=2011arXiv1109.2497M}}</ref>

[[HD 42936]] là một hệ sao đôi gồm một [[sao dãy chính loại K]] và một [[Phân loại sao#Lớp L|sao lùn loại L]] cách Trái Đất {{convert|153|ly|pc|abbr=off}}.<ref name="GaiaDR3">{{Cite Gaia DR3|5266148569447305600}}</ref> Năm 2019, các nhà thiên văn đã sử dụng phương pháp vận tốc xuyên tâm để phát hiện ra một hành tinh [[siêu Trái Đất]] quay quanh HD 42936 A có chu kỳ quỹ đạo là {{val|6,6732|0,0011|0.0003}} ngày<ref name="Barnes2019">{{chú thích tạp chí|last1=Barnes|first1=John R.|last2=Haswell|first2=Carole A.|last3=Staab|first3=Daniel|last4=Anglada-Escudé|first4=Guillem|last5=Fossati|first5=Luca|last6=Doherty|first6=James P. J.|last7=Cooper|first7=Joseph|last8=Jenkins|first8=James S.|last9=Díaz|first9=Matías R.|date=December 2019|title=An ablating 2.6-M<sub>🜨</sub> planet in an eccentric binary from the Dispersed Matter Planet Project|journal=Nature Astronomy|volume=4|issue=4|pages=419–426|arxiv=1912.10793|doi=10.1038/s41550-019-0972-z|last10=Soto|first10=Maritza G.|last11=Peña Rojas|first11=Pablo A.|s2cid=209444780}}</ref> và khối lượng bằng {{val|2,22|0,50|0,28|p=≥}} khối lượng Trái Đất.<ref name="Stevenson2023">{{chú thích tạp chí|last1=Stevenson|first1=Adam T.|last2=Haswell|first2=Carole A.|display-authors=etal|date=May 2023|title=DMPP-3: confirmation of short-period S-type planet(s) in a compact eccentric binary star system, and warnings about long-period RV planet detections|journal=[[Monthly Notices of the Royal Astronomical Society]]|volume=523|ISSN=1365-2966|pages=189–207|arxiv=2305.06263|doi=10.1093/mnras/stad1441|number=1|publisher=[[Oxford University Press]] (OUP)}}</ref>

[[TOI-157]] là một sao đã hơi tiến hóa thành [[sao gần mức khổng lồ]] có [[Phân loại sao#Lớp G|quang phổ G]] cách Trái Đất {{val|355,683|2,848|2,804}} [[parsec]] (khoảng 1.160 năm ánh sáng).<ref name=":0">{{Chú thích web|url=https://exoplanetarchive.ipac.caltech.edu/overview/TOI-157|tựa đề=TOI-157 Overview|website=[[NASA Exoplanet Archive]]|url-status=live|ngày truy cập=2024-02-24}}</ref><ref name=Nielsen2020>{{citation|arxiv=2003.05932|year=2020|title=Three short-period Jupiters from TESS: HIP 65Ab, TOI-157b, and TOI-169b|doi=10.1051/0004-6361/202037941|bibcode=2020A&A...639A..76N|last1=Nielsen|first1=L. D.|last2=Brahm|first2=R. |journal=Astronomy & Astrophysics |volume=639 |page=A76 |ISSN=1432-0746 |display-authors=1 |doi-access=free }}</ref> TOI-157 b (TIC 140691463) là một [[Sao Mộc nóng]] điển hình quay quanh TOI-157 với [[chu kỳ quỹ đạo]] là 2,08 ngày.<ref name="Nielsen2020" /> Hành tinh này được các nhà thiên văn khám phá năm 2020 thông qua phương pháp [[Quá cảnh thiên thể|quá cảnh]] (''transit'').<ref name=":0"/><ref name=Nielsen2020/> TOI-157 b có khối lượng {{val|1,18|0,13}} {{khối lượng Sao Mộc|link=y}} và bán kính {{val|1,29|0,02}} {{bán kính Sao Mộc|link=yes}}.<ref name=Nielsen2020/>

[[TOI-163]] là một [[sao loại F]] cách Trái Đất {{val|411,719|8,163|7,857}} parsec (khoảng 1.342,85 năm ánh sáng).<ref name=":1">{{Chú thích web|url=https://exoplanetarchive.ipac.caltech.edu/overview/TOI-163|tựa đề=TOI-163 Overview|website=[[NASA Exoplanet Archive]]|url-status=live|ngày truy cập=2024-02-24}}</ref> Năm 2019, các nhà thiên văn đã áp dụng phương pháp quá cảnh để khám phá ra một Sao Mộc nóng quay quanh TOI-163 với định danh ''TOI-163 b''.<ref name=":1"/><ref name="Kossakowski2019">{{citation|last1=Kossakowski|first1=Diana|title=TOI-150b and TOI-163b: two transiting hot Jupiters, one eccentric and one inflated, revealed by TESS near and at the edge of the JWST CVZ|date=2019-09-17|journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society|volume=490|number=1|page=1094–1110|publisher=[[Oxford University Press]]|arxiv=1906.09866|bibcode=2019MNRAS.490.1094K|doi=10.1093/mnras/stz2433|display-authors=1|last2=Espinoza|first2=Néstor|ISSN=1365-2966|doi-access=free}}</ref> Hành tinh này có chu kỳ quỹ đạo là {{val|4,231306|0,000063|0,000057}} ngày, khối lượng {{val|1,219|0,11}} {{khối lượng Sao Mộc}} và bán kính {{val|1,478|0,022|0,029}} {{bán kính Sao Mộc}}.<ref name=Kossakowski2019/>

[[Pi Mensae]] là một [[Sao tương tự Mặt Trời|sao kiểu Mặt Trời]] có quang phổ G1 cách Trái Đất 59,62 ± 0,07 năm ánh sáng.<ref name=dr2/> Năm 2001, một thiên thể đồng hành mà có khả năng là một [[phó sao]] được phát hiện với [[Độ lệch tâm quỹ đạo|quỹ đạo lệch tâm]].<ref>{{chú thích tạp chí | author=Jones, H.R.A. | title=A probable planetary companion to HD 39091 from Anglo-Australian Planet Search | journal=[[Monthly Notices of the Royal Astronomical Society]] | volume=333 | year=2002 | pages=871–75 | doi=10.1046/j.1365-8711.2002.05459.x | last2=Paul Butler | first2=R. | last3=Tinney | first3=C.G. | last4=Marcy | first4=Geoffrey W. | last5=Penny | first5=Alan J. | last6=McCarthy | first6=Chris | last7=Carter | first7=Brad D. | last8=Pourbaix | first8=Dimitri|display-authors=3 |arxiv = astro-ph/0112084 |bibcode = 2002MNRAS.333..871J |  issue=4 | s2cid=7583247 }} ([https://arxiv.org/abs/astro-ph/0112084 web Preprint])</ref> Kết hợp với dữ liệu của ''[[Hipparcos]]'' có độ chính xác cao hơn, các nhà thiên văn học ước tính khối lượng của thiên thể này trong khoảng từ 10,27 đến 29,9 lần [[khối lượng Sao Mộc]]. Điều này khiến các nhà thiên văn học cho rằng thiên thể này là một phó sao với khối lượng tối đa nằm trong phạm vi [[sao lùn nâu]].<ref name="ReffertQuirrenbach">{{chú thích tạp chí|last1=Reffert| first1= S.|last2=Quirrenbach| first2= A.|title=Mass constraints on substellar companion candidates from the re-reduced Hipparcos intermediate astrometric data: nine confirmed planets and two confirmed brown dwarfs|date=2011|journal=Astronomy & Astrophysics|volume=527|at=id.A140|doi=10.1051/0004-6361/201015861|bibcode=2011A&A...527A.140R|arxiv=1101.2227| s2cid= 54986291}}</ref> Vào ngày 16 tháng 9 năm 2018, [[Transiting Exoplanet Survey Satellite|Vệ tinh khảo sát ngoại hành tinh quá cảnh]] (''Transiting Exoplanet Survey Satellite'', TESS) đã phát hiện ra phó sao đồng hành thứ hai – một [[siêu Trái Đất]] – với chu kỳ quỹ đạo là 6,27 ngày. Đây là phát hiện đầu tiên về [[ngoại hành tinh]] của TESS được xuất bản.<ref name=Huang>{{chú thích tạp chí | last1=Huang | first1=Chelsea Xu | last2= Burt | first2=Jennifer | first3= Andrew | last3=Vanderburg| first4= Maximilian N. | last4=Günther| first5=  Avi | last5=Shporer| first6=  Jason A. | last6=Dittmann| first7=  Joshua N.| last7= Winn| first8= Rob | last8=Wittenmyer| first9= Lizhou | last9=Sha| first10= Stephen R. | last10=Kane| first11= George R. | last11=Ricker| first12= Roland K. | last12=Vanderspek| first13= David W. | last13=Latham| first14= Sara | last14=Seager| first15=Jon M. | last15=Jenkins| first16=Douglas A. | last16=Caldwell| first17=Karen A. | last17=Collins| first18= Natalia | last18=Guerrero| first19= Jeffrey C. | last19=Smith| first20=Samuel N. | last20=Quinn| first21= Stéphane | last21=Udry| first22=Francesco | last22=Pepe| first23= François | last23=Bouchy| first24= Damien | last24=Ségransan| first25=Christophe | last25=Lovis| first26=David | last26=Ehrenreich| first27=Maxime | last27=Marmier| first28=Michel| last28= Mayor| first29= Bill | last29=Wohler| first30= Kari | last30=Haworth| first31= Edward H. | last31=Morgan| first32= Michael | last32=Fausnaugh| first33= David R. | last33= Ciardi | first34= Jessie | last34= Christiansen | first35= David | last35= Charbonneau | first36= Diana | last36= Dragomir | first37= Drake | last37= Deming | first38= Ana | last38= Glidden | first39= Alan M. | last39= Levine | first40= P.R. | last40= McCullough | first41= Liang | last41= Yu | first42= Norio | last42= Narita | first43= Tam | last43= Nguyen | first44= Tim | last44= Morton | first45= Joshua | last45= Pepper | first46= András | last46= Pál | first47= Joseph E. | last47= Rodriguez | year=2018 | display-authors=1 | title=TESS Discovery of a Transiting Super-Earth in the π Mensae System | journal=The Astrophysical Journal Letters | volume=868 | issue=2 | pages=L39 | doi=10.3847/2041-8213/aaef91 | pmid=31360431 | pmc=6662726 | arxiv=1809.05967| bibcode=2018ApJ...868L..39H | doi-access=free }}</ref>

==== Các sao khác ====
[[WISE 0535−7500]] là một hệ sao đôi gồm hai [[Sub-brown dwarf|sao dưới lùn nâu]] (''sub-brown dwarf'') có quang phổ ≥Y1 cách Trái Đất 47 ± 3 năm ánh sáng.<ref name="Kirkpatrick2012">{{chú thích tạp chí |doi=10.1088/0004-637X/753/2/156 |title=Further Defining Spectral Type "Y" and Exploring the Low-mass End of the Field Brown Dwarf Mass Function |author-link=J. Davy Kirkpatrick |last1=Kirkpatrick |first1=J. Davy |last2=Gelino |first2=Christopher R. |last3=Cushing | first3=Michael C. |last4=Mace |first4=Gregory N. |last5=Griffith |first5=Roger L. |last6=Skrutskie |first6=Michael F. |last7=Marsh |first7=Kenneth A. |last8=Wright |first8=Edward L. |last9=Eisenhardt |first9=Peter R. |last10=McLean |first10=Ian S. |last11=Mainzer |first11=Amy K. |last12=Burgasser |first12=Adam J. |last13=Tinney |first13=Chris G. |last14=Parker |first14=Stephen |last15=Salter |first15=Graeme |display-authors=1 |journal=The Astrophysical Journal |volume=753 |issue=2 |at=156 |year=2012 |arxiv=1205.2122 |bibcode=2012ApJ...753..156K |s2cid=119279752 }}</ref> Chúng được cho là có khối lượng tương tự nhau – gấp 8 đến 20 lần khối lượng Sao Mộc – và cách nhau ít hơn một [[Đơn vị thiên văn|AU]].<ref name="Leggett2017">{{chú thích tạp chí | title=The Y-type Brown Dwarfs: Estimates of Mass and Age from New Astrometry, Homogenized Photometry, and Near-infrared Spectroscopy | last1=Leggett | first1=S.K. | last2=Tremblin | first2=P. | last3=Esplin | first3=T.L. | last4=Luhman | first4=K.L. | last5=Morley | first5=Caroline V. | journal=The Astrophysical Journal | volume=842 | issue=2 | at=118 | year=2017 | arxiv=1704.03573 | bibcode=2017ApJ...842..118L | doi=10.3847/1538-4357/aa6fb5 | s2cid=119249195 | doi-access=free }}</ref>

=== Thiên thể bầu trời sâu ===
[[Tập tin:Discs and Bulges IC 2051.tif|thumb|Hình ảnh chụp [[IC 2051]], một [[thiên hà xoắn ốc]] nằm trong chòm sao Sơn Án,<ref>{{chú thích web |title=Discs and Bulges |url=https://www.spacetelescope.org/images/potw1950a/ |website=www.spacetelescope.org |access-date=16 December 2019}}</ref> bởi [[Kính viễn vọng không gian Hubble]].]]
[[Tập tin:NGC 1987 HST 10595 04 R814 G555 B435.png|thumb|left|Hình ảnh chụp cụm sao [[NGC 1987]] bởi [[Kính viễn vọng không gian Hubble]].]]

Khi quan sát từ Trái Đất, [[Đám mây Magellan Lớn]] nằm chủ yếu trong giới hạn của chòm sao [[Kiếm Ngư]], tuy nhiên cũng nằm một phần trong giới hạn của Sơn Án.<ref>{{chú thích sách |last1=Tirion |first1=Wil |last2=Rappaport |first2=Barry |last3=Remaklus |first3=Will |title=Uranometria 2000.0 |date=2012 |edition=All Sky |publisher=Willmann-Bell
 |page=Chart 212 |no-pp=yes |isbn=978-0943396972}}</ref><ref name=arnold/> Đám mây Magellan Lớn là một [[thiên hà vệ tinh của Ngân Hà]] cách Trái Đất khoảng 163.000 năm ánh sáng.<ref name=Nature>{{chú thích tạp chí|last1=Pietrzyński|first1=G|first2=D. | last2= Graczyk |first3=W. | last3=Gieren |first4=I.B. | last4=Thompson |first5=B. | last5=Pilecki |first6=A. | last6=Udalski |first7=I. | last7= Soszyński |display-authors=3|title=An eclipsing-binary distance to the Large Magellanic Cloud accurate to two per cent|journal=Nature|date=2013|volume=495|issue=7439|pages=76–79|doi=10.1038/nature11878|pmid=23467166|arxiv = 1303.2063 |bibcode = 2013Natur.495...76P |s2cid=4417699}}</ref> [[W Mensae]] – một [[sao siêu khổng lồ]] vàng trắng bất thường thuộc lớp [[sao biến quang R Coronae Borealis]] hiếm gặp<ref name=milone>{{chú thích tạp chí|bibcode=1990Ap&SS.172..263M|title=Identification charts for southern R Coronae Borealis-stars|url=https://archive.org/details/sim_astrophysics-and-space-science_1990-10_172_2/page/263|journal=Astrophysics and Space Science|volume=172|issue=2|pages=263–271|last1=Milone|first1=Luis A.|year=1990|doi= 10.1007/BF00643318|s2cid=118353230}}</ref> – cùng với [[HD 268835]] – một [[sao cực siêu khổng lồ]] xanh được một [[Đĩa vòng quanh sao|đĩa bụi vòng quanh sao]] rộng lớn bao bọc<ref name="kastneretal">{{chú thích tạp chí | last1 = Kastner | first1 = J.H. | last2 = Buchanan | first2 = C.L. | last3 = Sargent | first3 = B. | last4 = Forrest | first4 = W.J. | title = SpitzerSpectroscopy of Dusty Disks around B\e] Hypergiants in the Large Magellanic Cloud | doi = 10.1086/500804 | journal = The Astrophysical Journal | volume = 638 | issue = 1 | page = L29 | year = 2006 |bibcode = 2006ApJ...638L..29K | s2cid = 121769413 | doi-access = free }}</ref> – và [[R71 (sao)|R71]] – một [[Luminous blue variable|sao biến quang sáng phát ra ánh sáng xanh]] (''luminous blue variable'') đã sáng lên đột ngột vào năm 2012 với độ sáng gấp hơn một triệu lần Mặt Trời<ref name=mehner>{{chú thích tạp chí|bibcode=2017A&A...608A.124M|title=Spectroscopic and photometric oscillatory envelope variability during the S Doradus outburst of the luminous blue variable R71|journal=Astronomy and Astrophysics|volume=608|pages=A124|last1=Mehner|first1=A.|last2=Baade|first2=D.|last3=Groh|first3=J.H.|last4=Rivinius|first4=T.|last5=Hambsch|first5=F.-J.|last6=Bartlett|first6=E.S.|last7=Asmus|first7=D.|last8=Agliozzo|first8=C.|last9=Szeifert|first9=T.|last10=Stahl|first10=O.|year=2017|doi=10.1051/0004-6361/201731829|arxiv=1709.00160|s2cid=54585370}}</ref> – là một số thiên thể đáng chú ý bên trong Đám mây Magellan Lớn (và nằm trong chòm sao Sơn Án khi quan sát từ Trái Đất). Ngoài ra trong Đám mây Magellan Lớn còn chứa một số [[cụm sao]] như [[NGC 1987]], một [[cụm sao cầu]] với độ tuổi ước tính khoảng 600 triệu năm và chứa một lượng đáng kể các sao đỏ già,<ref>{{chú thích sách | chapter-url=https://books.google.com/books?id=F4lsaf2TTh4C&pg=PA229 | chapter= Infrared Imaging of Intermediate Age LMC/SMC Clusters | title=The Magellanic Clouds: Proceedings of the 148th Symposium of the International Astronomical Union, held in Sydney, Australia, July 9–13, 1990 | publisher=Springer Science & Business Media | location= New York | editor=Haynes, Raymond |editor2=Milne, Douglas | isbn=978-0792311102 | first1=H. | last1=Zinnecker | first2= F. | last2= Ferraro | first3= F. | last3= Fusi Pecci | first4= Alvio | last4= Renzini | first5= R. | last5= Buonanno| first6= C.E. | last6= Corsi| first7=D.M. | last7= Turndrup | pages=228–30| date= 1991-02-28 }}</ref> hay [[NGC 1848]], một [[cụm sao mở]] có độ tuổi khoảng 27 triệu năm.<ref>{{chú thích tạp chí | title= Determination of Reddening and Age for Ten Large Magellanic Cloud Star Clusters from Integrated Spectroscopy  | author1= Ahumada, Andrea V.| author2= Vega, Luis R.| author3= Clariá, Juan J.| author4= Oddone, Mónica A.| author5= Palma, Tali|display-authors=3 | journal =  Publications of the Astronomical Society of the Pacific| volume =128| issue= 967| page= 094101 |year= 2016 | bibcode= 2016PASP..128i4101A | arxiv= 1603.08840| doi= 10.1088/1538-3873/128/967/094101| s2cid= 118746946}}</ref> Hầu hết các cụm sao mở đã được phát hiện trong Sơn Án chỉ có thể quan sát rõ ràng từ các kính viễn vọng lớn.<ref>{{chú thích sách|last=Inglis|first=Mike|title=Observer's Guide to Star Clusters|publisher=Springer Science & Business Media|location=New York|date=2013|page=148 |isbn=978-1461475675|url=https://books.google.com/books?id=ewHABAAAQBAJ&pg=PA148}}</ref>

[[PKS 0637-752]] là một [[chuẩn tinh]] xa Trái Đất có [[dịch chuyển đỏ]] là z = 0,651. Chuẩn tinh này là đối tượng quan sát đầu tiên của [[Chandra X-ray Observatory|Kính thiên văn tia X Chandra]] (''Chandra X-ray Observatory'', CXO), một [[kính viễn vọng không gian]] của [[NASA]]. Những hình ảnh thu được cho thấy một luồng khí dài khoảng 330.000 năm ánh sáng. Chuẩn tinh PKS 0637-752 có thể được quan sát ở các bước sóng [[Thiên văn vô tuyến|vô tuyến]], quang (''optical'') và [[Thiên văn học tia X|tia X]].<ref>{{chú thích tạp chí| title=Chandra Discovery of a 100 kiloparsec X-Ray Jet in PKS 0637-752 | author=Schwartz, D.A.| author2= Marshall, H.L.| author3= Lovell, J.E.J.| author4= Piner, B.G.| author5= Tingay, S.J.| author6= Birkinshaw, M.| author7= Chartas, G.| author8= Elvis, M.| author9= Feigelson, E.D.| author10= Ghosh, K.K.| author11= Harris, D.E.| author12= Hirabayashi, H.| author13= Hooper, E.J.| author14= Jauncey, D.L.| author15= Lanzetta, K.M.| author16= Mathur, S.| author17= Preston, R.A.| author18= Tucker, W.H.| author19= Virani, S.| author20=Wilkes, B.| author21= Worrall, D.M.|display-authors=3|  journal=The Astrophysical Journal| volume = 540| issue= 2| pages= 69–72 | year=2000 | bibcode=2000ApJ...540L..69S | arxiv= astro-ph/0005255| doi= 10.1086/312875| s2cid=17424140}}</ref>

== Ghi chú ==
<references group="lower-alpha"/>

== Chú thích ==
{{Tham khảo|2}}

=== Nguồn sách ===
* {{chú thích sách|title=Lost Stars: Lost, Missing and Troublesome Stars from the Catalogues of Johannes Bayer, Nicholas Louis de Lacaille, John Flamsteed, and Sundry Others|url=https://www.google.com.vn/books/edition/Lost_Stars/TYLvAAAAMAAJ?hl=|last=Wagman|first=Morton|publisher=The McDonald & Woodward Publishing Company|year=2003|isbn=978-0939923786|location=Blacksburg, VA}}
* {{Chú thích sách|url=https://www.google.com.vn/books/edition/A_Dictionary_of_Astronomy/lgRREAAAQBAJ?hl=|title=A Dictionary of Astronomy|last=Ridpath|first=Ian|publisher=[[Nhà xuất bản Đại học Oxford|OUP Oxford]]|publication-place=|year=2012|isbn=978-0191078996|pages=|orig-year=1997}}

== Liên kết ngoài ==
{{Commons|Mensa}}
* [http://www.allthesky.com/constellations/dorado/constell.html Hướng dẫn chụp ảnh sâu chòm sao: Sơn Án].
* {{Britannica|375245|Mensa (constellation)}}
{{Chòm sao Sơn Án}}
{{Các chòm sao}}
{{Các chòm sao theo NLDL}}
{{Portal bar|Thiên văn học|Sao|Hệ Mặt Trời}}
{{DEFAULTSORT:Mensa (Constellation)}}
{{Sky|05|00|00|-|80|00|00|10}}

{{Sao chọn lọc|phiên bản chọn lọc=71298646|thời gian=16 tháng 4 năm 2024|tên bài=Sơn Án}}
[[Thể loại:Chòm sao Sơn Án| ]]
[[Thể loại:Chòm sao]]
[[Thể loại:Chòm sao phương nam]]
[[Thể loại:Chòm sao theo Lacaille]]