Xem mã nguồn của Sắt(II) carbonat

{{Về|hợp chất hóa học|khoáng vật|Siderit}}
{{chembox
| IUPACName = Sắt(II) cacbonat
| OtherNames =  Ferơ cacbonat<br>Sắt cacbonat<br>Sắt monocacbonat<br>Sắt(II) cacbonat(IV)<br>Ferơ cacbonat(IV)<br>Sắt cacbonat(IV)<br>Sắt monocacbonat(IV)
| ImageFile = Iron(II) carbonate.svg
| Section1 = {{Chembox Identifiers
| ChemSpider_Ref = {{chemspidercite|??|chemspider}}
| ChemSpider = 10774
| ChEMBL_Ref = {{ebicite|??|EBI}}
| UNII_Ref = {{fdacite|??|FDA}}
| InChI = 1S/CH2O3.Fe/c2-1(3)4;/h(H2,2,3,4);/q;+2/p-2
| InChIKey = RAQDACVRFCEPDA-UHFFFAOYSA-L
| SMILES = C(=O)([O-])[O-].[Fe+2]
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|??|chemspider}}
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|??|chemspider}}
| CASNo = 563-71-3 
| CASNo_Ref = {{cascite|??|CAS}}
| PubChem = 11248
| EINECS = 209-259-6}}
| Section2 = {{Chembox Properties
| Formula = FeCO<sub>3</sub>
| MolarMass = 115,8562 g/mol
| Appearance = bột màu trắng hoặc tinh thể
| Density = 3,9 g/cm³
| MeltingPt = phân hủy
| Solubility = 0,0067 g/l;<ref name="patty">Patty, F., ed. (1963): "Industrial Hygiene and Toxicology"; volume II: 'Toxicology". 2nd ed. Interscience. Page 1053.</ref> K<sub>sp</sub> = 1,28 × 10<sup>-11</sup> 
| SolubleOther = tan trong [[hydroxylamin]] (tạo phức)
| MagSus = +11,300·10<sup>-6</sup> cm³/mol}}
| Section3 = {{Chembox Structure
| Coordination = 6
| CrystalStruct = Chóp [[Hệ tinh thể lục phương|lục phương]] / [[Hệ tinh thể ba nghiêng|ba nghiêng]] ({{overline|3}}2/m)
| SpaceGroup = R {{overline|3}}c, a = 4,6916 [[angstrom|&#8491;]], c = 15,3796 &#8491;}}
| Section4 = {{Chembox Thermochemistry}}
| Section7 = {{Chembox Hazards}}
| Section8 = {{Chembox Related
| OtherAnions = [[Đồng(II) cacbonat]]<br>[[Kẽm cacbonat]]
| OtherCations = [[Sắt(III) cacbonat]]}}}}
'''Sắt(II) cacbonat''', hoặc '''sắt cacbonat''', là một hợp chất hóa học vô cơ với công thức '''FeCO<sub>3</sub>''', xuất hiện ở tự nhiên như khoáng siderit. Ở nhiệt độ bình thường, nó là một chất rắn màu trắng bao gồm các ion {{chem|Fe|2+}} và anion cacbonat {{chem|C|O|3|2-}}.

==Điều chế==
Sắt(II) cacbonat có thể được điều chế bằng phản ứng của hai ion, như [[sắt(II) chloride]] và [[natri cacbonat]]:
:FeCl<sub>2</sub> + Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> → FeCO<sub>3</sub>↓ + 2[[Natri chloride|NaCl]]
Sắt(II) cacbonat có thể được điều chế từ các dung dịch của muối sắt(II), như là [[sắt(II) perchlorat]], với [[natri bicacbonat]], giải phóng [[carbon dioxide]]:
:Fe(ClO<sub>4</sub>)<sub>2</sub> + 2NaHCO<sub>3</sub> → FeCO<sub>3</sub> + 2[[Natri perchlorat|NaClO<sub>4</sub>]] + CO<sub>2</sub>↑ + [[Nước|H<sub>2</sub>O]]
Sel và những người khác sử dụng phản ứng này (nhưng với FeCl<sub>2</sub> thay vì Fe(ClO<sub>4</sub>)<sub>2</sub>) ở 0,2 M để tạo FeCO<sub>3</sub> vô định hình.

Cần cẩn thận để loại trừ O<sub>2</sub> khỏi dung dịch, bởi vì ion Fe<sup>2+</sup> dễ bị oxy hóa đến Fe<sup>3+</sup>, đặc biệt ở pH trên 6.

Sắt(II) cacbonat cũng tạo thành trực tiếp trên các bề mặt thép hoặc sắt tiếp xúc với các dung dịch của carbon dioxide, tạo thành một khối sắt(II) cacbonat:
:Fe + CO<sub>2</sub> + H<sub>2</sub>O → FeCO<sub>3</sub> + [[Hydro|H<sub>2</sub>]]↑

==Tính chất==
Sự phụ thuộc của độ hòa tan trong nước vào nhiệt độ được Wei Sun xác định theo công thức:<ref>Wei Sun, 2006: [http://www.icmt.ohio.edu/documents/thesis/Kinetics%20of%20iron%20carbonate%20and%20iron%20sulfide%20scale%20formation%20in%20CO2H2S%20corrosion_W.%20Sun_2006_PhD.pdf Kinetics of iron carbonate and iron sulfide scale formation in CO2/H2S corrosion]. PhD Thesis, Ohio University, công thức 16, trang 37.</ref>
:<math>\log K_{\mathit{sp}} = -59,3498 - 0,041377 T - 2,1963/T + 24,5724 \log T - 2,518 \sqrt{I} - 0,657 I,</math>
Trong đó ''T'' là nhiệt độ tính theo Kenvin, I là độ ion hóa.

==Ứng dụng==
Sắt(II) cacbonat đã được sử dụng làm chất bổ sung sắt để điều trị chứng thiếu máu.

==Độc hại==
Sắt(II) cacbonat là chất độc; liều gây tử vong là từ 0,5 đến 5 g/kg (từ 35 đến 350 g đối với người 70&nbsp;kg).

==Hợp chất khác==
FeCO<sub>3</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Hydroxylamin|NH<sub>2</sub>OH]], như FeCO<sub>3</sub>·2NH<sub>2</sub>OH có màu đỏ đậm trong dung dịch.<ref>[https://books.google.com.vn/books?id=2zcOAAAAYAAJ&pg=PA142 Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie] (J.A. Barth; 1894), trang 142. Truy cập 7 tháng 6 năm 2020.</ref>

==Tham khảo==
{{Tham khảo}}
{{Hợp chất sắt|state=}}
{{Sơ khai hóa học}}

[[Thể loại:Muối carbonat]]
[[Thể loại:Hợp chất sắt]]