Xem mã nguồn của Thori(IV) chloride

{{chembox
| Verifiedfields = changed
| Watchedfields = changed
| verifiedrevid = 429359668
| Name = Thori(IV) chloride
| ImageFile = Kristallstruktur Uran(IV)-chlorid.png
| ImageName = Cấu trúc của thori(IV) chloride giống [[urani(IV) chloride]]
| OtherNames = Thori tetrachloride
| Section1 = {{Chembox Identifiers
| CASNo_Ref = {{cascite|correct|??}}
| CASNo = 10026-08-1
| UNII_Ref = {{fdacite|changed|FDA}}
| UNII = 24Q3L637MM
| PubChem = 66209
| InChI = 1S/4ClH.Th/h4*1H;/q;;;;+4/p-4
| SMILES = Cl[Th](Cl)(Cl)Cl}}
| Section2 = {{Chembox Properties
| Formula = ThCl<sub>4</sub>
| MolarMass = 373,8488 g/mol (khan)<br>409,87936 g/mol (2 nước)<br>445,90992 g/mol (4 nước)<br>499,95576 g/mol (7 nước)<br>517,97104 g/mol (8 nước)<br>535,98632 g/mol (9 nước)<br>554,0016 g/mol (10 nước)<br>572,01688 g/mol (11 nước)<br>590,03216 g/mol (12 nước)
| Appearance = chất rắn màu trắng [[hút ẩm]]
| Density = 4,59 g/cm³, chất rắn
| MeltingPtC = 770
| BoilingPtC = 921
| Solubility = tan}}
| Section3 = {{Chembox Hazards
| MainHazards = phóng xạ}}
| Section4 = {{Chembox Related
| OtherAnions = [[Thori(IV) fluoride]]<br>[[Thori(IV) bromide]]<br>[[Thori(IV) iodide]]
| OtherCations = [[Thori(III) chloride]]}}}}
'''Thori(IV) chloride''' là một [[hợp chất]] hóa học [[hợp chất vô cơ|vô cơ]] có thành phần chính gồm hai nguyên tố là [[thori]] và [[clo]], với [[công thức hóa học]] được quy định là '''ThCl<sub>4</sub>'''. Ngoài dạng hợp chất ThCl<sub>4</sub> khan, hai dạng ngậm nước chính của hợp chất này đã được báo cáo: ThCl<sub>4</sub>·4H<sub>2</sub>O<ref name= Kiplinger>Cantat, Thibault; Scott, Brian L.; Kiplinger, Jaqueline L. "Convenient Access to the Anhydrous Thorium Tetrachloride Complexes ThCl<sub>4</sub>(DME)<sub>2</sub>, ThCl<sub>4</sub>(1,4-dioxane)<sub>2</sub> and ThCl<sub>4</sub>(THF)<sub>3.5</sub> using Commercially Available and Inexpensive Starting Materials" Chemical Communications 2010, 46, 919-921. {{DOI|10.1039/b923558b}}</ref> và ThCl<sub>4</sub>·8H<sub>2</sub>O.<ref name=brauer>P. Ehrlich "Titanium, Zirconium, Hafnium, and Thorium" in Handbook of Preparative Inorganic Chemistry, 2nd Ed. Edited by G. Brauer, Academic Press, 1963, NY. Vol. 1. p. 1203.</ref> Những muối ngậm nước này tan trong nước, đều là chất rắn màu trắng ở nhiệt độ phòng. Tương tự như các phức hợp thori khác, thori(IV) chloride có điểm nóng chảy cao là 770 ℃ và điểm sôi 921 ℃. Giống như tất cả các kim loại họ Actini khác, thori có tính phóng xạ và đôi khi được sử dụng trong sản xuất năng lượng [[hạt nhân]]. Thori(IV) chloride không tồn tại trong tự nhiên, nhưng nó có nguồn gốc chuyển hóa từ các hợp chất [[thorit]], [[thorianit]] hoặc [[monazit]], là các dạng khoáng chất có trong tự nhiên.

==Lịch sử==
Thori lần đầu tiên được phát hiện bởi [[Jons Jacob Berzelius]] năm 1828. Sau khi nhận được một mẫu khoáng chất từ đồng nghiệp [[Jens Esmarck]], Berzelius đã có thể cô lập thori bằng một phương pháp đã được sử dụng cho các kim loại khác như [[xeri]], [[zirconi]] và [[titan]]. Quá trình này liên quan đến việc sử dụng các kim loại kiềm để phân tách thori từ dạng phối tử trước đó của nó là [[Thori(IV) silicat|ThSiO<sub>4</sub>]]. Một chất trung gian trong quá trình cô lập là thori(IV) chloride và do đó hợp chất này đã được phát hiện.<ref>{{chú thích tạp chí|last=Weeks|first=Mary Elvira|date = ngày 1 tháng 7 năm 1932 |title=The discovery of the elements. XI. Some elements isolated with the aid of potassium and sodium: Zirconium, titanium, cerium, and thorium|url=https://dx.doi.org/10.1021/ed009p1231|journal=Journal of Chemical Education|volume=9|issue=7|pages=1231|doi=10.1021/ed009p1231|issn=0021-9584}}</ref>

==Điều chế==
Có các cách sau đây để điều chế thori(IV) chloride:
*Cho thori tác dụng trực tiếp với clo:
:<math>\mathsf{Th + 2Cl_2 \ \xrightarrow{450-500^oC}\ ThCl_4}</math>
*Cho thori tác dụng với [[nước cường toan]]:
:<math>\mathsf{3Th + 4HNO_3 + 12HCl \ \xrightarrow{}\ 3ThCl_4 + 4NO\uparrow + 8H_2O}</math>
*Hoặc cho thori, [[thori(IV) oxit]] hoặc [[thori(IV) hydroxide]] tác dụng với [[axit clohydric]]:
:<math>\mathsf{Th + 4HCl \ \xrightarrow{}\ ThCl_4 + 2H_2\uparrow}</math>
:<math>\mathsf{ThO_2 + 4HCl \ \xrightarrow{}\ ThCl_4 + 2H_2O}</math>
:<math>\mathsf{Th(OH)_4 + 4HCl \ \xrightarrow{}\ ThCl_4 + 4H_2O}</math>

==Hợp chất khác==
ThCl<sub>4</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Amoniac|NH<sub>3</sub>]], như:
*ThCl<sub>4</sub>·6NH<sub>3</sub>;
*ThCl<sub>4</sub>·7NH<sub>3</sub>;
*ThCl<sub>4</sub>·8NH<sub>3</sub>;
*ThCl<sub>4</sub>·18NH<sub>3</sub>.
Chúng đều có màu trắng (dạng 18NH<sub>3</sub> có màu trắng giống tuyết).<ref>[[iarchive:Mellor13/Mellor 7/page/n242/mode/1up|A comprehensive treatise on inorganic and theoretical chemistry, tập 7]] (J.W. Mellor; 1922), trang 234. Truy cập 26 tháng 3 năm 2021.</ref>

ThCl<sub>4</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Urê|CO(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub>]], như ThCl<sub>4</sub>·8CO(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub> là tinh thể không màu.<ref>[https://books.google.com.vn/books?id=cGdHAQAAIAAJ Russian Journal of Inorganic Chemistry, Tập 12,Phần 2] (British Library Lending Division with the cooperation of the Royal Society of Chemistry, 1967), trang 964. Truy cập 26 tháng 3 năm 2021.</ref>

==Tham khảo==
{{Tham khảo}}
{{Sơ khai hóa học}}

[[Thể loại:Muối chloride]]
[[Thể loại:Hợp chất thori]]
[[Thể loại:Hợp chất vô cơ]]
[[Thể loại:Muối halogen của kim loại]]